Beata JANECKA - Pro Futuro
Beata JANECKA - Pro Futuro Beata JANECKA - Pro Futuro
Janecka B.: Test Lepidium jako wstępna ocena kierunków remediacji − usunięcie lub rozkład zanieczyszczeń, − przekształcenie zanieczyszczeń w formy mniej toksyczne, mobilne lub reaktywne, − eliminację zanieczyszczenia ze środowiska poprzez zaburzenie drogi jego, − przemieszczania się. Remediacja jest niejednokrotnie procesem skomplikowanym i wieloetapowym. Wybór metody powinien być poprzedzony charakterystyką terenu uwzględniającą następujące informacje [Sas – Nowosielska i in. 2005]: − ocenę zanieczyszczeń terenu metalami ciężkimi (głównie Pb, Zn i/lub Cd), − ocenę możliwości wegetacji roślin, − dostępność wody, − dostępność do mediów, − dostępność terenu dla pojazdów i sprzętu, − dane historyczne dotyczące terenu, − dane dotyczące warunków hydrologicznych i geologicznych. Wzrost zainteresowania kosztami remediacji zanieczyszczonego środowiska stał się przyczyną poszukiwania nie tylko efektywnych technologii oczyszczania ale również alternatywnych narzędzi monitoringu. Obok tradycyjnych analiz chemicznych, często bardzo drogich, zastosowanie znajdują testy biologiczne, podstawą których jest aktywność biologiczna roślin oraz wrażliwość na czynniki toksyczne [Maila i Cloete 2005]. Wstępna charakterystyka terenu wymagającego remediacji powinna dostarczyć informacji między innymi o obecności lub braku czynników toksycznych. Wrażliwość korzeni Lepidium sativum (rzeżucha ogrodowa) na obecność związków mutagennych oraz kancerogennych w podłożu pozwala na wykorzystanie tego gatunku w pracach laboratoryjnych jako testu biologicznego. Test Lepidium jest testem korzeniowym . Pod wpływem związków cytotoksycznych występuje inhibicja procesów podziałowych komórek merystematycznych korzeni, co prowadzi do zahamowania ich rozwoju [Broda i Grabias 1979; Walter i in. 2006; Maila i Cloete 2002; Gong i in. 2001; Arambašić i in. 1995]. 2. Materiał i metodyka badań 2.1 Charakterystyka odpadu Badania przeprowadzono na materiale pobranym ze zwałowiska odpadów popłuczkowych z górnictwa rud cynkowo - ołowiowych. zlokalizowanym w Piekarach Śląskich Zwałowisko powstało w latach 1915 – 1930, stanowią go drobnoziarniste odpady dolomitu i szlamu o granulacji 0 - 10mm,. Z dostępnych wyników analiz chemicznych wynika, że zeskładowany na zwale materiał zawiera około 6% Zn, 1,5% Pb i 0,1% Cd. 2.2 Stosowane dodatki organiczne 298
Krakowska Konferencja Młodych Uczonych 2007 Można sądzić, że jedną z przyczyn niepowodzeń w rekultywacji zwałowiska odpadów jest wyraźny brak substancji organicznej, dlatego zasugerowano użycie następujących dodatków organicznych: − torf ogrodniczy, − kompost z odpadów komunalnych pochodzący z katowickiej kompostowni, − ustabilizowany osad ściekowy z jednej z katowickich oczyszczalni ścieków socjalno – bytowych (pobrany z poletek osadowych), − zużyte podłoża stosowane wcześniej do uprawy pieczarek. Kompost, osad ściekowy jak również zużyte podłoża stosowane do uprawy pieczarek spełniają wymagania stawiane przy wykorzystaniu tego typu materiału do celów rekultywacyjnych. 2.3 Metodyka badań Podłoże do badań stanowił odpad pochodzący z przedmiotowego zwału oraz wybrane dodatki modyfikujące jego skład. Do badań stosowano skiełkowane nasiona rzeżuchy ogrodowej których korzenie osiągnęły długość ok.1mm.W pierwszej fazie doświadczenia określono fitotoksyczność odpadu, oraz organicznych dodat-ków. Na płytce Petriego umieszczano odpowiednio 20 g badanego podłoża, przykrywano bi-bułą, zwilżano i układano po 30 skiełkowanych Kontrolę przygotowano w podobny sposób na wodzie destylowanej. Każdy wariant doświadczenia wykonano w 3 powtórzeniach. Płytki umieszczono w cieplarce (25ºC) i inkubowano przez 24 godziny. Po inkubacji korzenie barwiono czerwienią rutenową, a następnie pod binokularem mierzono ich długość.W drugiej fazie doświadczenia badano sześć wariantów mieszanek, każdy w 5 powtórzeniach. Metodyka badań była identyczna jak w fazie pierwszej. 3. Otrzymane wyniki Tabela 1 zawiera otrzymane uśrednione wyniki długości korzeni rzeżuchy. Tabela 1. Średnia długość korzeni rzeżuchy w zależności od wariantu doświadczenia Table 1. Average length of Lepidium roots in different variants of the experiment Wariant doświadczenia Średnia długość korzeni rzeżuchy [mm] Kontrola 14,5 Odpad 18,7 Torf 20,6 Kompost 7,7 Osad ściekowy 4,0 Podłoża stosowane do uprawy pieczarek 3,6 Na rysunki 1 przedstawiono wyniki testu Lepidium dla odpadu i stosowanych dodatków. Najdłuższe korzenie rzeżuchy uzyskano na torfie co może sugerować, że ta substancja nie będzie wpływała negatywnie na rozwój i wzrost roślinności stosowanej do rekultywacji. Najkrót- 299
- Page 1: Beata JANECKA Instytut Inżynierii
- Page 5 and 6: Krakowska Konferencja Młodych Uczo
- Page 7 and 8: Krakowska Konferencja Młodych Uczo
Janecka B.: Test Lepidium jako wstępna ocena kierunków remediacji<br />
− usunięcie lub rozkład zanieczyszczeń,<br />
− przekształcenie zanieczyszczeń w formy mniej toksyczne, mobilne lub reaktywne,<br />
− eliminację zanieczyszczenia ze środowiska poprzez zaburzenie drogi jego,<br />
− przemieszczania się.<br />
Remediacja jest niejednokrotnie procesem skomplikowanym i wieloetapowym. Wybór metody<br />
powinien być poprzedzony charakterystyką terenu uwzględniającą następujące informacje<br />
[Sas – Nowosielska i in. 2005]:<br />
− ocenę zanieczyszczeń terenu metalami ciężkimi (głównie Pb, Zn i/lub Cd),<br />
− ocenę możliwości wegetacji roślin,<br />
− dostępność wody,<br />
− dostępność do mediów,<br />
− dostępność terenu dla pojazdów i sprzętu,<br />
− dane historyczne dotyczące terenu,<br />
− dane dotyczące warunków hydrologicznych i geologicznych.<br />
Wzrost zainteresowania kosztami remediacji zanieczyszczonego środowiska stał się przyczyną<br />
poszukiwania nie tylko efektywnych technologii oczyszczania ale również alternatywnych<br />
narzędzi monitoringu. Obok tradycyjnych analiz chemicznych, często bardzo drogich,<br />
zastosowanie znajdują testy biologiczne, podstawą których jest aktywność biologiczna roślin<br />
oraz wrażliwość na czynniki toksyczne [Maila i Cloete 2005].<br />
Wstępna charakterystyka terenu wymagającego remediacji powinna dostarczyć informacji<br />
między innymi o obecności lub braku czynników toksycznych.<br />
Wrażliwość korzeni Lepidium sativum (rzeżucha ogrodowa) na obecność związków mutagennych<br />
oraz kancerogennych w podłożu pozwala na wykorzystanie tego gatunku w pracach<br />
laboratoryjnych jako testu biologicznego.<br />
Test Lepidium jest testem korzeniowym . Pod wpływem związków cytotoksycznych występuje<br />
inhibicja procesów podziałowych komórek merystematycznych korzeni, co prowadzi<br />
do zahamowania ich rozwoju [Broda i Grabias 1979; Walter i in. 2006; Maila i Cloete 2002;<br />
Gong i in. 2001; Arambašić i in. 1995].<br />
2. Materiał i metodyka badań<br />
2.1 Charakterystyka odpadu<br />
Badania przeprowadzono na materiale pobranym ze zwałowiska odpadów popłuczkowych<br />
z górnictwa rud cynkowo - ołowiowych. zlokalizowanym w Piekarach Śląskich Zwałowisko<br />
powstało w latach 1915 – 1930, stanowią go drobnoziarniste odpady dolomitu i szlamu o granulacji<br />
0 - 10mm,. Z dostępnych wyników analiz chemicznych wynika, że zeskładowany na<br />
zwale materiał zawiera około 6% Zn, 1,5% Pb i 0,1% Cd.<br />
2.2 Stosowane dodatki organiczne<br />
298
Change language