GROT 1/2013

More documents

Recommendations

Info

Dr Stanisław Jarmuł -pedagog, wychowawca kilku pokoleń, społecznik, historyk, regionalista. Urodził się 1 listopada 1927 roku we wsi Guzówka, powiat Krasnystaw, woj. lubelskie. Jako m łody chłopiec w końcowym okresie II wojny światowej był członkiem Batalionów Chłopskich, pseudonim Ogrodnik. Wykształcenie średnie pedagogiczne zdobył po wojnie w Liceum Pedagogicznym w Lublinie. W latach 1950 - 1957 studiował zaocznie w warszawskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej na Wydziale Filologiczno-Historycznym. Studia magisterskie ukończył na Wydziale Humanistycznym UMCS w Lublinie. Pracę doktorską, przygotowaną na seminarium prof. dr hab. Tadeusza Mencla, obronił w 1977 roku. Pracował jako nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 2 w Parczewie, a następnie w Szkole Podstawowej w Przewłoce, gm. Milanów. W czerwcu 1951 roku został przeniesiony do Radzynia Podlaskiego, gdzie objął funkcję kierownika Szkoły Podstawowej. W tym czasie, w jednym budynku, funkcjonowały dwie szkoły. Ten podział nie utrzymał się długo i od roku 1952/1953 ponownie utworzono jedną szkołę podstawową, a jej kierownikiem został Stanisław Jarmuł. Funkcję kierownika, a następnie dyrektora Szkoły Podstawowej nr 1 pełnił przez czterdzieści lat, do roku 1991. W tym czasie włożył wiele wysiłku w organizację kolejnych etapów rozbudowy placówki oraz doskonalenie i unowocześnianie procesu dydaktyczno-wychowawczego. Szkoła Podstawowa nr1 była uczestnikiem Lubelskiego Eksperymentu Pedagogicznego. Była członkiem Klubu Przodujących Szkół. Dzięki staraniom dra Stanisława Jarmuła w 1963 roku otrzymała ponadczasowe imię Bohaterów Powstania Styczniowego. Dr Stanisław Jarmuł nie przerywał też swego doskonalenia zawodowego. Na mocy decyzji Głównej Komisji Kwalifikacyjnej uzyskał III stopień specjalizacji zawodowej w zakresie nauczania historii. Zorganizował wiele sesji naukowych, prowadził wykłady, prelekcje. Był wykładowcą nauk społecznych w Akademii Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych pełnił funkcję członka Prezydium Krajowej Rady Postępu Pedagogicznego. Przez wiele lat pełnił też funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Postępu Pedagogicznego w Białej Podlaskiej. Był współpracownikiem i członkiem Rady Redakcyjnej dwumiesięcznika Ruch Pedagogiczny. Twórczo i aktywnie uczestniczył w pracy Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego. Przez wiele lat działał w Zarządzie ZNP, pełniąc różne funkcje. Był laureatem wielu nagród Kuratora i Ministra Edukacji Narodowej. Wśród licznych odznaczeń państwowych i resortowych otrzymał: Medal Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznakę ZNP, Srebrny Krzyż Zasługi, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Od lat był związany z Ruchem Ludowym. Za swą działalność został odznaczony Krzyżem Batalionów Chłopskich. Dr Stanisław Jarm uł podejm ował wiele działań społecznych na rzecz Radzynia Podlaskiego. Był radnym Miejskiej Rady Narodowej, członkiem jej Prezydium, przewodniczącym MRN przez dwie kadencje: 1982 - 1990. W 1968 r., z jego inicjatywy odbyły się uroczyste obchody 500-lecia uzyskania praw miejskich przez Radzyń Podlaski. Był Honorowym Prezesem Radzyńskiego Towarzystwa Regionalnego. Opublikował liczne opracowania poświęcone problemom historii regionalnej i pedagogicznej. Własne prace badawcze w zakresie polskiej zbrojnej konspiracji niepodległościowej, dziejów DYREKTOR ruchu ludowego, oświaty w XIX i XX wieku zamieszczał w regionalnych miesięcznikach i rocznikach oraz w rocznikach uniwersyteckich. W 2001 roku znalazł się w składzie kolegium redakcyjnego pierwszego tomu „Radzyńskiego Rocznika Humanistycznego”. Dorobek publicystyczny to także książki: 1. Powiat radzyński w latach 1861-1914, Lublin 1961 2. Kartki z dziejów Radzynia Podlaskiego, Lublin 1992 3. Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim, Lublin 1993 4. Kościół Świętej Trójcy w Radzyniu Podlaskim, Lublin 1995 5. Szkice z dziejów Radzynia Podlaskiego i byłego powiatu radzyńskiego, Radzyń Podlaski 1995 6. Radzyń Podlaski - 530 lat, Lublin 1999. 7. Radzyński Obwód Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej (1939 - 1944), Biała Podlaska 2000. Jego książka zatytułowana Radzyński Obwód Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej 1939-1944 została zamieszczona w bibliografii II wojny światowej opracowanej przez Niemiecki Instytut Historyczny, wydanej w 2003 r. Przygotowywał materiały dotyczące dziejów Batalionów Chłopskich, ale nie zdążył dokończyć tej pracy. Zmarł 26 marca 2005 roku. Spoczywa na cmentarzu komunalnym w Radzyniu Podlaskim. Teksty źródłowe: Sławecki Tadeusz Pożegnanie ś. p. dra Stanisława Jarmuła Grot nr 4/2005 Kowalczyk Witold Pożegnanie ś. p. dra Stanisława Jarmuła Grot nr 4/2005 Tchórzewscy Krystyna i Tadeusz Pożegnanie ś. p. dra Stanisława Jarmuła Grot nr 4/2005 Rok 1956 -pierwsze lata pracy w SP nr1 Bożena Wojtaś Rok 1991 -pożegnanie odchodzącego na emeryturę dyrektora SP nr1
NAUCZYCIEL, SZEF I PRZYJACIEL... To był mój nauczyciel, szef i przyjaciel. ... przede wszystkim jednak był jednym z moich mistrzów - ludzi, których pragnie się naśladować i którym się nigdy nie dorówna. Osobiste wspomnienie postaci tak charyzmatycznej, jak dr Stanisław Jarmuł, napisane w sposób lapidarny, może mieć tylko jedną formę. Postanowiłem mianowicie przytoczyć kilka sytuacji, które -jak mniemam - bardzo celnie ilustrują wyjątkową kulturę, specyficzne poczucie humoru i format tego znakomitego pedagoga, wybitnego szefa i wspaniałego przyjaciela. Dla mnie miał on wiele cierpliwości, wyrozumiałości i życzliwości, a pod pozorami pewnego apodyktyzmu kryła się u mistrza nadzwyczajna wrażliwość i chęć niesienia pomocy. Jest nas - nauczycieli - wielu, którym przyszedł z pomocą w sprawach nie tylko zawodowych. Pamiętam swój pierwszy osobisty kontakt z panem dyrektorem. Był to dzień Jego imienin w roku 1965. Jako pierwszoklasista zostałem wyznaczony do delegacji wręczającej kwiaty i składającej życzenia. Popychani przez ukochaną wychowawczynię - panią Janinę Paszkowską - stanęliśmy jak wryci(wraz z Danusią Sidorowiczówną i Renatką Żukowską), przed obliczem ówczesnego kierownika szkoły, w progu jego gabinetu. Moją rolą było wyrecytowanie wierszyka, no i zacząłem: Aniele Boży, stróżu mój, Ty zawsze przy mnie stój! Pani Paszkowska zdębiała i zrobiła się purpurowa, ja „jechałem” dziarsko aż do kwestii: Zaprowadź mnie do Królestwa Niebieskiego, a szef spokojnie wysłuchał wierszyka, pogłaskał mnie po głowie i powiedział: no, Andrzej chyba pomyliłeś wierszyki, ale to nie szkodzi, ten też pasuje. Kiedy zaś, będąc w siódmej klasie (1972), postanowiłem poprawić ocenę z historii (z czwórki na piątkę), poszedłem pod ten sam gabinet dyrektora i stałem w długim ogonku chętnych do poprawy. Tak było przed każdym końcem semestru i roku szkolnego. Zmotywowanych do walki o notę z historii było wielu, i to z różnych klas. Gdy już przyszła moja kolejka, pedagog - zmarszczywszy czoło i podparłszy podbródek w ten charakterystyczny sposób - zadał mi pytania, ale z materiału klasy ósmej. Nieśmiało przypomniałem więc, że jestem z klasy siódmej. Odpowiedź była błyskawiczna i brzmiała: E, Kotyła, z tobą zawsze kłopot. Idź do domu, i tak zamierzałem wstawić ci piątkę. Po upływie paru lat, już po studiach, (1982) poszukiwałem pracy w szkole. Objechawszy wcześniej szkoły okoliczne (o zatrudnieniu w „Jedynce” nawet nie marzyłem), zdecydowałem się na desperackie podjęcie próby u dyrektora Jarmuła. Zaskoczył mnie przede wszystkim tym, że mnie pamięta, ale trudno się dziwić, wszak chodziłem do jednej klasy z jego córką Urszulą. Ważny jest jednak finał tej rozmowy, którą zakończył słowami: Jeśli się pan nie boi, zatrudnię pana. Już po ośmiu miesiącach pracy upomniała się o mnie armia. Po roku wróciłem z Ludowego Wojska Polskiego i niebawem dyrektor postanowił powierzyć mi (dwudziestopięciolatkowi) funkcję komendanta obozu harcerskiego. Gdy zacząłem się wykręcać brakiem doświadczenia, szef ofuknął mnie słowami: Proszę pana, w pańskim wieku Cyrankiewicz był premierem! Nie było wyjścia - ponad dziesięcioletni łańcuch obozów ruszył. Kiedy zaś po latach, gdy był już na emeryturze, odwiedzał mnie regularnie w moim - tym samym - gabinecie, w chwili swojej słabości usłyszałem od niego: Panie Andrzeju, starsi panowie udzielają dobrych rad, kiedy ju ż nie są w stanie świecić złym przykładem. Myślę, że to panu wystarczy. Wystarczyło. Wystarcza do dziś. Andrzej Kotyła Często stalówki wpadały do kałamarza... Wspomnienia uczennicy, a od 1969 do 1993 roku nauczycielki Szkoły Podstawowej nr 1 im. Bohaterów Powstania Styczniowego w Radzyniu Podlaskim. Szkoła Podstawowa nr 1 w Radzyniu Podlaskim ma w mojej pamięci ważne miejsce, bo w niej uczyłam się, a po latach pracowałam jako nauczycielka historii i wiedzy o społeczeństwie. Było to dawno. Dnia 1 września 1947 roku moja mama przyprowadziła mnie do szkoły. Duży, dwupiętrowy budynek (stara część obecnego budynku, od ul. Armii Krajowej) nie napawał mnie lękiem, ponieważ wcześniej przez rok uczęszczałam do przedszkola, które mieściło się na parterze. Do szkoły wchodziło się od strony południowej. Na parterze było przedszkole, klasy, szkolna kancelaria, kuchnia i mieszkanie woźnego - pana Ziółkowskiego chodzącego z dużym dzwonkiem. Na pierwszym piętrze był pokój nauczycielski, biblioteka i klasy Szkoły Podstawowej nr 1, której kierownikiem był pan Mikołaj Andrzejewski. Na drugim piętrze były klasy Szkoły Podstawowej nr 2, którą kierował pan Zygmunt Paszkowski (później inspektor szkolny). Kierownicy szkół zmieniali się często. Moją wychowawczynią w kl. I - IV była pani Apolonia Gawrońska, skromna kobieta o dobrym sercu. Nasza klasa była na drugim piętrze. Z jej okien widać było park i ruiny kościółka p. w. Najświętszego Serca Jezusowego (przed II wojną światową był szkolnym kościółkiem). W klasie ważne miejsce zajmowała czarna drewniana tablica i stół nauczycielski. Ławki stały w trzech rzędach. W każdej z nich był szklany kałamarz z atramentem. Pisaliśmy zwykłymi piórami. Często stalówki wpadały do kałamarza, robiły kleksy w zeszytach, a atrament brudził ręce lub plamił ubrania. Część dzieci chodziła w czarnych fartuszkach z białymi kołnierzykami. Na ważne uroczystości nosiliśmy granatowe mundurki z marynarskimi kołnierzami. Wspominając moją klasę nie mogę pominąć umywalki i białego, kaflowego pieca, którego zadaniem było ogrzanie pomieszczenia. Ale bywały zimowe dni, gdy siedzieliśmy w paltach, a atrament w kałamarzu zamarzał. Naszym uczniowskim utrapieniem była czarna podłoga przecierana tzw. pyłochłonem, od którego bolała głowa i „puchły” gumowe podeszwy naszych butów. W szkole nie było szatni. Na korytarzu, na ścianach były wieszaki na palta. Nie było toalety ani kanalizacji. Toalety były na placu obok szkoły, w budynku z czerwonej cegły, a po wodę dyżurni chodzili do studni na Rynku (obecnie ul. Pocztowa). Najgorzej było w dni deszczowe i zimowe. W szkole nie było sali gimnastycznej. Lekcje wychowania fizycznego odbywały się w klasach, na korytarzu i na placu obok szkoły. W szkole było dużo dzieci. Pamiętam, że przed pierwszą lekcją i po ostatniej mówiliśmy modlitwę do Ducha Świętego. W latach 1947 - 1948 chodziliśmy czwórkami do kościoła p.w. Świętej Trójcy. Naszym katechetą był ks. Franciszek Jasiński, a później ks. Emil Kodym. W 1951 roku połączono obie szkoły. Kierownictwo objął pan Stanisław Jarmuł. W mojej pamięci ważne miejsce zajmują moje byłe wychowawczynie, p. Irena Bobruk i p. Irena Golec. Mile wspominam zajęcia pozalekcyjne z paniami: Moniką Prejzner, Anną Pietrzak, Eugenią Jarmuł, Elżbietą Biegajło oraz zespół muzyczny i chór szkolny. O mojej szkole można mówić wiele i bardzo długo. Lata nauki wspominam z rozrzewnieniem. Wyrażam wdzięczność nauczycielom pracujących w tamtych trudnych warunkach. Marianna Kojtych
Page 2 and 3: H f® — 41 № - - r , I I W U F
Page 4 and 5: Postać dyrektora, ale też atm osf
Page 6 and 7: KULTURA UŁANI, UŁANI, MALOWANE DZ
Page 8 and 9: 10 LAT MINĘŁO JAK BŁYSK ro z m o
Page 10 and 11: KALENDARIUM RADZYNSKIE - STYCZEN 30
Page 12 and 13: HISTORIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 N
Page 14 and 15: ograniczenia w program ie nauczania
Page 16 and 17: Prace nagrodzone w konkursach plast
Page 18 and 19: -j Konkurs klas V - VI
Page 22 and 23: Darczyńcy -jubileuszu szkoły: Fun
Page 24 and 25: KUCIE KOS W alczył za pomocą sztu
Page 26 and 27: MECENAT MAGNATERII Europejskie dwor
Page 28 and 29: MILIONY ZAINWESTOWESTOWANE w RADZYN
Page 30 and 31: Z MIASTA LICEALIŚCI W SIEDZIBIE WO

GROT 1/2013

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?