OBJAŠNJENJA 1. UVOD Standardna klasifikacija zanimanja (u ...

2.2. Naziv zanimanja
Naziv zanimanja odnosi se na pojam koji je odre�en definicijom i mjestom u sistemu naziva
pojmova. U Standardnoj klasifikaciji zanimanja ono je definisano opisom skupine zanimanja a
skupina je sastavljena od srodnih zanimanja (tesari i gra�evinski stolari) ili zanimanja bliskih prema
tehnologijama (inženjeri rudarstva i metalurgije). Jedan naziv može se upotrijebiti samo za jedno
zanimanje, u SKZ ne pojavljuju se dva ista naziva zanimanja. Naziv zanimanja odre�uje se prema
vrsti posla, odnosno prema sadržaju rada u zanimanju (polaga� kerami�kih plo�ica), prema složenosti
zanimanja (samostalni istraživa� u agronomiji), prema rezultatu rada (ba�var), prema mjestu
obavljanja posla (skladištar), prema sredstvima rada (rukovalac topioni�kim pe�ima) i sli�no. Naziv
ima klju�nu rije� koja odre�uje zanimanje (inženjer) i jednu ili više kvalifikatorskih oznaka koje ga
ta�nije odre�uju ( inžinjer drvne tehnologije).
U utvr�ivanju naziva zanimanja u pojedinim rodovima nastojalo se dati klju�ne rije�i ili
njihove oznake tako da omogu�e lakše šifriranje zanimanja.
2.3. Složenost zanimanja
Za utvr�ivanje složenosti, treba analizirati poslove i radne zadatke koje pripadaju zanimanju.
Složenost zanimanja može se utvrditi na više na�ina.
U izradi SKZ poslovi i radni zadaci zanimanja procjenjivani su sa stanovišta obrazovnih
programa koji osposobljavaju za rad u obrazovnom sistemu Federacije Bosne i Hercegovine. Poslovi i
radni zadaci pojedinog zanimanja, u pravilu, nisu svi iste složenosti. Složenost zanimanja se odre�uje
prema poslu i radnom zadatku koji zahtjeva najviši stepen obrazovanja. Složenost zanimanja
predstavlja ukupnost zahtjeva posla (izraženu kroz znanja i vještine) za njegovo obavljanje.
Primjenjuju se dva zna�enja pojma složenosti: stepen složenosti i specijalizacija za složenost. Stepen
složenosti uloga je obima i složenosti sadržanih zadataka (gdje složenost zadataka ima prednost pred
obimom, a može se izraziti na razne na�ine, od kojih je jedan, na primjer, stepen obrazovanja za
zanimanje za koja se �ovjek osposobljava: srednje obrazovanje; visoko obrazovanje; jednostavna
zanimanja za koja je dovoljno priu�avanje na poslu itd.). Specijalizacija za složenost pokazuje vrstu
primjenjenog znanja (o alatima i opremi, materijalima kojima ili na kojima se radi i vrsti proizvedenih
dobara i usluga). Specijalizacija za složenost može se utvrditi znanjima potrebnim za obavljanje posla,
na primjer u mašinstvu, poljoprivredi itd. U statistici se složenost iskazuje kao posebno obilježje
(stepen školske spreme i stepen stru�nog obrazovanja) jer se naj�eš�e uzimaju zbirni podaci skupina
zanimanja ili viših nivoa klasifikacije.
2.4. Šifra zanimanja
Šifra zanimanja u SKZ ima šest cifara. Zanimanje pekar ima šifru 7412.02. Prva cifra
ozna�ava da to zanimanje pripada sedmom rodu ( Zanimanja za neindustrijski na�in rada u
proizvodnji); prve dvije cifre upu�uju na vrstu zanimanja( 74. Neindustrijski prera�iva�i hrane, drveta,
tekstila, kože);prve su tri cifre 741, što je oznaka podvrste zanimanja(Prera�iva�i hrane). Može se
zaklju�iti da zanimanje pripada sedmom rodu i unutar toga roda skupini 74.12. Pekari, slasti�ari i
srodna zanimanja. Unutar te skupine ima desetak zanimanja, a oznaka pekara u skupini je broj “02”.
3. KRITERIJI ZA RAZVRSTAVANJE ZANIMANJA
Kriteriji za razvrstavanje zanimanja naj�eš�e su : vrsta posla, predmet rada, složenost
zanimanja ili poslova i radnih zadataka; alati, mašine i ure�aji koji se upotrebljavaju; tehnološki nivo
poslova;struka i drugi.
Izradom standardne klasifikacije zanimanja na tim na�elima dobiva se instrumentarij pomo�u
kojeg možemo, na primjer, upore�ivati pla�e, profesionalno osposobljavanje i vo�enje, poslovne
II