Astraada HMI Panele operatorskie i komputery przemysłowe - Astor

Astraada HMI 

Panele operatorskie 

i komputery przemysłowe 

strona 14 

Nowe produkty Kawasaki 

strona 10 

Nowy Historian od Wonderware 

strona 20 

GE Intelligent Platforms 

- oferta ASTOR rodem z General Electric 

strona 4

Szanowni Państwo, 

Aktualności 

słowa te piszę w ostatnim dniu zimowej 

Olimpiady, na której tym razem poszło 

naszym rodakom bardzo dobrze. Przy okazji 

tej wielkiej imprezy pojawiło się jednak 

sporo rozważań wykraczających poza jej 

czysto sportowy aspekt. Zdarzały się liczne 

wypadki (niestety również bardzo tragiczne), 

toczono wiele ostrych sporów o różnego 

typu nielegalne „wspomaganie” (nie tylko 

farmakologiczne, ale także techniczne). 

Wszystko to kazało wielu obserwatorom zastanawiać 

się nad pytaniem, czy to jeszcze 

jest prawdziwa, czysta rywalizacja sportowa, 

czy jakaś szalona pogoń za… no właśnie? 

Za czym? 

Na szczęście w automatyce przemysłowej, 

jak w każdej dziedzinie inżynierskiej, 

wszystko jest prostsze. Działanie urządzeń 

podporządkowane jest prawom fizyki, dwa 

plus dwa równa się niezmiennie cztery, 

prąd elektryczny płynie według zawsze tych 

samych zasad, a cztery razy w każdym roku 

ukazuje się nowy numer Biuletynu Automatyki. 

W niniejszym jego numerze znajdą Państwo 

przede wszystkim sporo premier rozmaitych 

produktów w ofercie firmy ASTOR. 

Przedstawiamy nowe rodziny rozwiązań, 

oferowanych w ramach marki Astraada. 

Są to panele operatorskie Astraada HMI 

(strony 7 i 14) oraz rozwiązania sieciowe 

Astraada Net (strony 7 i 13). Piszemy też 

o nowych wersjach oprogramowania Wonderware 

(strony 5 i 20) oraz nowym robocie 

Kawasaki (strona 10). Z kolei na stronie 26 

prezentujemy elastyczne stanowisko zrobotyzowane 

Kawasaki UniCell. 

Na stronie 22 publikujemy przeglądowy 

artykuł poświęcony bezprzewodowym technologiom 

sieciowym w gospodarce wodno 

– ściekowej. Na stronie 40 przedstawiamy 

natomiast bardzo interesującą nowość 

w ofercie Akademii ASTOR. Na deser jak 

zwykle kilka niezwykle ciekawych opisów 

wdrożeń nowoczesnych systemów automatyki 

w polskich zakładach przemysłowych. 

Serdecznie zapraszam do lektury. 

Mateusz Pierzchała 

Redaktor Naczelny 

mateusz.pierzchala@astor.com.pl 

Pierwszy kontakt z firmą ASTOR 

ASTOR Gdańsk 

ul. Polanki 12 

80-308 Gdańsk 

tel. 058 554 09 00; fax 058 554 09 09 

e-mail: gdansk@astor.com.pl 

ASTOR Katowice 

ul. Ks. Bpa. Bednorza 2a-6 

40-384 Katowice 

tel. 032 355 95 90; fax 032 355 95 99 

e-mail: katowice@astor.com.pl 

Biuletyn Automatyki 63 (1/2010) 

Robot RS20N .....................................................................................10 

Kontroler E ........................................................................................11 

Nowy sterownik dla wymagających aplikacji ...................................12 

Redundancja komunikacji w warstwie aplikacyjnej .........................13 

Nowoczesne panele operatorskie w atrakcyjnych cenach ..............14 

Rozwiązanie dla gospodarki wodno – kanalizacyjnej ......................16 

Linia ekonomicznych produktów Wonderware ................................18 

Nowa wersja przemysłowej bazy danych 

Wonderware Historian 10.0 .............................................................20 

Technologie bezprzewodowe w gospodarce wodno-ściekowej ......22 

Uniwersalne sterowniki i układy wejść/wyjść ................................24 

Kawasaki UniCell ..............................................................................26 

Współpraca robotów Kawasaki z dodatkowymi osiami ..................28 

Jak robot z robotem..........................................................................30 

System telemetrii i monitoringu mediów produkcyjnych .................32 

Panele Wonderware InTouch CE wspierają 

kontrolę załadunku w terminalu paliw ORLEN PetroTank ...............35 

System sterowania i wizualizacji układu 

nawęglania w Elektrowni Łagisza ....................................................36 

Nowoczesny system sterowania 

i wizualizacji w sortowni drewna .....................................................38 

Wskaźnik OEE – nowe szkolenie w ofercie ......................................40 

Między maszyną a człowiekiem .......................................................42 

Redaktor naczelny: 


DTP: Looz Design 

tomek@looz-design.pl 

Prenumerata: 

Iwona Nepelska 

iwona.nepelska@astor.com.pl 

Strona WWW: 

biuletyn.astor.com.pl 

ASTOR Kraków 

ul. Smoleńsk 29 

31-112 Kraków 

tel. 012 428 63 60; fax 012 428 63 69 

e-mail: krakow@astor.com.pl 

ASTOR Olsztyn 

ul. Stalowa 4 

10-420 Olsztyn 

tel. 089 526 79 29; fax 089 526 79 29 

e-mail: olsztyn@astor.com.pl 

Adresy email do pracowników 

firmy ASTOR mają postać: 

imie.nazwisko@astor.com.pl 

Wydawca: ASTOR Sp. z o.o. 

ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków 

tel. 012 428 63 70 

fax 012 428 63 79 

biuletyn@astor.com.pl; 

www.astor.com.pl 

Druk: Drukarnia Know-How, 

Kraków, tel. 012 622 85 70 

ASTOR Poznań 

ul. Żniwna 4 

61-663 Poznań 

tel. 061 871 88 00; fax 061 871 88 09 

e-mail: poznan@astor.com.pl 

ASTOR Warszawa 

ul. Stępińska 22/30 

00-739 Warszawa 

tel. 022 569 56 50; fax 022 569-56-59 

e-mail: warszawa@astor.com.pl 

Nakład: 6700 egz. 

Numer zamknięto: 01.03.2009 

Redakcja zastrzega sobie prawo 

do adiustacji i skracania tekstów, 

oraz do zmiany tytułów. 

Wszelkie prawa autorskie 

zastrzeżone. 

Przedruk tekstów oraz 

udostępnianie ich w mediach 

elektronicznych wymaga zgody 

redakcji. 

ASTOR Wrocław 

Al. Karkonoska 59 

53-015 Wrocław 

tel. 071 332 94 80; fax 071 332 94 89 

e-mail: wroclaw@astor.com.pl 

ASTOR Infel 

ul. Pierwszej Brygady 35 

73-110 Stargard Szczeciński 

tel. 091 578 82 80; fax 091 578 82 89 

e-mail: stargard@astor.com.pl 

3

Aktualności 

GE Intelligent Platforms 

- oferta ASTOR rodem z General Electric 

Dnia 11 grudnia powstała nowa firma GE Intelligent 

Platforms. Jest to efekt finalnego rozwiązania spółki 

joint venture GE Fanuc Automation założonej przez General 

Electric (GE) i FANUC. Od tego momentu część, 

dotycząca systemów sterowania, oprogramowania przemysłowego 

i systemów embedded, będąca domeną General 

Electric, powraca pod zarząd GE pod nazwą GE Intelligent 

Platforms. 

FANUC przejmuje z powrotem działalność związaną z systemami 

CNC, w której się specjalizuje. W zakresie serwonapędów 

firmy nadal będą współpracowały, tworząc wspólne 

rozwiązania. 

„Dzisiaj rozpoczyna się kolejny etap koncentracji na działaniach 

GE Intelligent Platforms zapewniających naszym 

klientom trwałą przewagę, dzięki wiodącej w branży technologii 

oraz pasji i doświadczeniu naszych ludzi„ - powiedziała 

Maryrose Sylvester, prezes i dyrektor generalny 

GE Intelligent Platforms. „Będziemy nadal inwestować 

w nasze produkty i platformy dla naszych rozwiązań, które 

umożliwiają naszym klientom konkurowanie na rynku 

i odnoszenie sukcesów w tych wymagających warunkach 

rynkowych. Ponadto, zamierzamy wykorzystać nasze światowej 

klasy oprogramowanie jako platformę dla szybszego 

rozwoju dla całego portfolio GE.” 

VersaMax Micro PLUS – 

szybciej, więcej, łatwiej 

Firma GE Intelligent Platforms wypuściła na rynek nową 

wersję sterowników VersaMax Micro PLUS, oznaczoną 

jako -Bx. Micro PLUS to sterowniki 20, 40 i 64-punktowe, 

z wymiennym drugim portem komunikacyjnym. 

Wraz ze modyfikacją sprzętu opracowany został nowy 

firmware w wersji 4.0. Wprowadzone zmiany pozwalają na 

programowanie sterowników w trybie on-line, wykorzystanie 

znacznie szybszego portu Ethernet, a także 16-bitową 

obsługę wejść termoparowych oraz RTD. Planowe jest również 

wprowadzenie do sprzedaży 64-punktowych ekspanderów, 

które będą obsługiwane tylko przez nowe sterowniki 

Micro PLUS. Pozwoli to na zwiększenie maksymalnej 

GE 

Intelligent Platforms 

GE Intelligent Platforms nadal będzie wiodącą firmą w zakresie 

zaawansowanych technologii, obsługującą długa listę 

sektorów gospodarki na całym świecie, włączając w nie 

administracje i obronność, telekomunikację, energetykę, 

wodociągi i kanalizacje, transport oraz paczkowane dobra 

konsumpcyjne. Firma dostarcza globalnie oprogramowanie, 

usługi, systemy sterowania oraz systemy embedded. 

Firma ASTOR w związku z tą zmianą staje się autoryzowanym 

dystrybutorem systemów GE Intelligent Platforms. 

Dla klientów oznacza to dobre informacje, gdyż zarząd GE 

Intelligent Platforms zapowiedział już intensywne prace 

rozwojowe nad ofertą systemów automatyki. „Cieszymy się 

z zachodzących zmian. Mamy nadzieję, że nowa sytuacja 

pozwoli firmie ASTOR na jeszcze lepsze dopasowanie oferty 

do potrzeb polskiego rynku.” – stwierdza Stefan Życzkowski, 

prezes ASTOR Sp. z o.o. „Co za tym idzie, spodziewamy 

się bardziej nowoczesnych, lepszych i konkurencyjnych 

cenowo rozwiązań. Z firmą GE FANUC współpracowaliśmy 

18 lat. Liczę, że współpraca z GE Intelligent Platforms 

potrwa co najmniej kolejne tyle i będzie równie owocna.” 

liczby obsługiwanych sygnałów I/O do 320. Nowy firmware 

4.0 nie jest kompatybilny z wcześniejszymi wersjami sterowników 

VersaMax Micro Plus, oznaczonymi jako -Ax. 

4 Biuletyn Automatyki 63 (412010)

Aktualności 

Nadchodzi 

Wonderware MES 4.0 

Firma Wonderware na początku kwietnia 2010 wprowadzi 

do oferty nową wersję 4.0 rozwiązania informatycznego 

Wonderware MES, służącego do wsparcia 

procesów zarządzania i optymalizacji produkcji, kontroli 

kosztów przestojów i awarii oraz integracji systemów 

w obszarach produkcji z systemami ERP. 

Nowa wersja rozwiązania niesie za sobą dalszą integrację 

modułów Operations Software oraz Performance Software 

z Platformą Systemową Wonderware, a także nowe, 

jeszcze bardziej 

intuicyjne, interfejsy do modelowania procesów produkcyjnych. 

Pozwoli to użytkownikom wybierającym rozwiązanie 

Wonderware MES na skrócenie czasu wdrożenia 

i uruchamiania systemów klasy MES – wydatnie wpływając 

na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. 

Dodatkowo w obszarze integracji z systemami ERP użytkownicy 

mogą skorzystać ze standardowego interfejsu do 

integracji, jakim jest rozwiązanie Wonderware Enterprise 

Integrator 3.5. 

Platforma Systemowa 

Wonderware 4.0 

Najnowsza edycja Platformy Systemowej Wonderware 

to wiele nowości i usprawnień oprogramowania, 

które już od lat ułatwia budowanie odpowiedzialnych 

aplikacji w wielu dziedzinach automatyki przemysłowej. 

Nowa wersja Platformy Systemowej korzysta z nowych 

funkcji Wonderware Historian 10.0, pozwalającego na kaskadowe 

łączenie baz danych i tworzenie lokalnych repozytoriów 

informacji przy jednoczesnym scalaniu danych 

w bazie nadrzędnej. Skutkuje to zwiększeniem wydajności 

oprogramowania i znacznym przyspieszeniem zarówno 

systemów raportujących, jak i samej Platformy. 

Wonderware Historian Clients, nowy zestaw programów 

klienckich Historiana – czyli oprogramowanie wcześniej 

znane jako ActiveFactory – także wchodzi w skład Platformy 

Systemowej. Systemy operacyjne wspierające technologie 

64-bitowe upowszechniają się i w ten trend także 

wpisuje się Platforma Systemowa Wonderware 4.0. Instalacja 

systemu Wonderware na komputerach z 64-bitowym 

systemem Windows Vista lub Server 2008 SP2 dodatkowo 

zwiększa wydajność działania aplikacji przemysłowych. 


REKLAMA 

5

Aktualności 

Zapraszamy 

na targi 

AUTOMATICON 

2010 

Serdecznie zapraszamy do 

odwiedzenia naszego stoiska 

podczas targów 

AUTOMATICON 2010. 

Targi odbędą się 

w dniach 23-26 marca 2010 r. 

w Centrum Targowym EXPO 

XXI w Warszawie. 

Będzie nas można znaleźć 

w Hali I, na stoisku B10/C7. 

Shell wybrał rozwiązania 

mobilne Wonderware 

Shell rozpoczął współpracę z firmą 

Invensys i wdrożył rozwiązanie 

Wonderware IntelaTrac. Shell wykorzysta 

w swoich 29 zakładach produkcyjnych 

oprogramowanie Wonderware 

IntelaTrac wspierające pracowników 

zakładów przemysłowych w podejmowaniu 

decyzji dotyczących urządzeń, 

które obsługują. 

IntelaTrac stanie się podstawowym 

narzędziem umożliwiającym realizację 

inicjatywy Ensure Safe Production (Zapewnienie 

Bezpieczeństwa Produkcji). 

Rozwiązanie oferowane przez Invensys 

umożliwi efektywny nadzór nad urządzeniami 

produkcyjnymi objętymi systemem, 

udostępniając na przenośnych 

urządzeniach typu hand-held pełną 

informację o każdym z nich, pozwoli 

także sprawnie zbierać i zapisywać do 

Zostań PROFESJONALISTĄ 

ostań profesjonalistą” to ha- 

„Zsło akcji promocyjnej, przygotowanej 

przez firmę ASTOR wraz 

z firmą GE Intelligent Platforms. Jej 

celem jest dostarczenie oprogramowania 

narzędziowego do sterowników, 

kontrolerów i paneli operatorskich GE 

Inteligent Platforms w bardzo atrakcyjnej 

cenie. 

Promocja skierowana jest głównie do 

firm integratorskich – nowych i już istniejących, 

które nie posiadają jeszcze 

narzędzi do programowania sterowników 

lub paneli operatorskich, lub posiadają 

je w starszej wersji i chcą niskim 

kosztem dokonać aktualizacji. 

Promocyjny zestaw o numerze katalogowym 

AS646MPB001 to pakiet dwóch 

licencji środowiska Proficy 

Machine Edition Logic 

Developer PLC Professional 

i View Developer,pozwalający 

na konfigurację 

i programowanie 

sterowników 

i kontrolerów 

GE Intelligent 

Platforms z rodziny 

VersaMax Nano, 

VersaMax Micro, Ver- 

bazy danych informacje o pracy urządzeń 

nie podłączonych do systemów 

sterowania. Dedykowane urządzenia 

hand-held umożliwiające dostęp do 

bazy danych informacji o urządzeniach 

produkcyjnych zapewniają bezpieczeństwo, 

odporność na trudne, przemysłowe 

warunki, a także są przyjazne i łatwe 

w codziennym użytkowaniu. 

saMax, 90-30, 90-70, PACSystems Rx3i, 

PACSystems Rx7i oraz paneli operatorskich 

QuickPanel View. 

Licencje z zestawu promocyjnego – 

dotyczące najnowszej wersji pakietu 

Proficy Machine Edition – należy zainstalować 

na jednym komputerze, do 

którego zostają one przypisane (jest to 

tzw. licencja typu OEM). Są one dostarczane 

w formie papierowej i wymagają 

rejestracji elektronicznej (najlepiej dokonać 

tego za pośrednictwem poczty 

elektronicznej). Oferta nie obejmuje 

pakietu GlobalCare. 

Szczególną uwagę należy zwrócić na 

cenę pojedynczego zestawu, zaczynającą 

się już od 299 PLN + VAT przy 

jednorazowym zakupie pakietu na 3 stanowiska 

komputerowe. Cena ta stanowi 

kwotę znacznie mniejszą niż 5% wartości 

licencji box. 

6 

Biuletyn Automatyki 63 (412010)

Aktualności 

Panele operatorskie 

i rozwiązania sieciowe e 

w ofercie Astraada 

Marka Astraada, wprowadzona przez ASTOR w ubiegłym 

roku, wzbogaca się o dwie nowe grupy nowoczesnych 

i funkcjonalnych produktów w atrakcyjnych hcenach. W ofercie pojawiają się panele operatorskie Astraada raada 

HMI a także rodzina przemysłowych urządzeń sieciowych wych 

Astraada Net. 

Panele operatorskie Astraada HMI to urządzenia o bardzo ardz dzo 

szerokim zakresie zastosowań, przeznaczone dla odbiorców orców 

poszukujących rozwiązań o dużej funkcjonalności, wysokiej 

jakości oraz niezawodności, przy jednoczesnym zachowaniu 

akceptowalnej ceny. Dostępne są trzy rodziny paneli: Astraada 

HMI Panel, Astraada HMI Panel CE oraz Astraada HMI 

Panel PC. Więcej informacji na ich temat można przeczytać 

w artykule, który publikujemy na stronie 14. 

Astraada Net to wyjątkowe rozwiązania sieciowe, przyjazne 

dla użytkownika, efektywne ekonomicznie i co najważniejsze, 

spełniające oczekiwania odbiorców. Na liście dostawców 

technologii dla Astraada Net znajdą się doświadczeni 

producenci urządzeń sieciowych, tacy jak Korenix, z którym 

firma ASTOR od lat współpracuje w zakresie przemysłowych 

urządzeń sieciowych. Dzięki temu oferta firmy ASTOR 

w dziedzinie przemysłowych systemów komunikacji będzie 

bardziej elastyczna i lepiej dopasowana do indywidualnych 


potrzeb naszych klientów i polskiego rynku automatyki. 

Obecnie Astraada Net to cztery rodziny produktów: 

• Przemysłowe switche ethernetowe (zarządzalne i niezarządzalne 

przełączniki sieci Ethernet), 

• Przemysłowy Ethernet bezprzewodowy (urządzenia WiFi, 

pasmo 2,4 i 5,4 GHz), 

• Przemysłowe układy I/O (ethernetowe układy wejść/wyjść 

dyskretnych i analogowych), 

• Przemysłowe konwertery komunikacyjne (konwertery 

szeregowe i ethernetowe). 

W niniejszym numerze biuletynu – na stronie 13 – przedstawiamy 

nowy zarządzalny switch ethernetowy Astraada Net 

JetNet 5428G. 

Więcej informacji na temat Astraady można znaleźć na stronie 

www.astraada.pl 

Przemienniki częstotliwości Astraada Drive 

w bazie PC|SCHEMATIC 

Przemienniki częstotliwości Astraada Drive CHF100 

trafiły do bazy danych programów PC|SCHEMATIC. 

Dzięki temu użytkownicy pakietów Automation i Power- 

Distribution mogą teraz z łatwością wykorzystywać te 

urządzenia w swoich projektach. 

Oprogramowanie PC|SCHEMATIC to przyjazne w obsłudze 

środowisko CAD/CAE, przeznaczone do tworzenia 

dokumentacji elektrotechnicznej oraz planów instalacji. 

Jest wykorzystywane przez projektantów i konstruktorów, 

producentów maszyn i urządzeń, a także działy remontowe 

i służby utrzymania ruchu w przedsiębiorstwach i zakładach 

przemysłowych. Szerzej przedstawialiśmy to rozwiązanie 

w numerze 53 (3/2007) naszego Biuletynu. 

Obecnie w bazach danych PS|SCHEMATIC, oprócz dostępnych 

tam już wcześniej sterowników i paneli operatorskich 

GE Intelligent Platforms (z rodzin 90-30, VersaMax), znajdują 

się również przemienniki częstotliwości Astraada Drive 

CHF100. Projektanci mają do dyspozycji biblioteki gotowych 

symboli oraz numerów katalogowych. 

7

Aktualności 

„Złote Wzrosty ASTORA” 

przyznane po raz czwarty 

Firma ASTOR już po raz czwarty 

przyznała swoim Partnerom nagrody 

„Złoty Wzrost ASTOR” za udaną 

współpracę w minionym roku. Tym 

razem wyróżnionych zostało 19 firm 

partnerskich, czyli o cztery więcej, niż 

rok temu. 

Pełną listę laureatów przedstawiamy 

w ramce obok. Właścicielom i pracownikom 

nagrodzonych firm dziękujemy 

za kolejny owocny rok i serdecznie 

gratulujemy. 

• AB Industry S.A 

• ABIS Sp z o.o. Sp.k. 

• AF SEKO Sp. z o.o. 

• ALSTOM Power Sp. z o.o., 

Oddział Elbląg 

• APISystems Sp. z o.o. 

• APP Sp. z o.o. 

• ARA Przedsiębiorstwo Automaty- 

ki Przemysłowej Sp. z o.o. 

• Atempol Sp. z o.o. 

• AUTOMATYKA Sp. z o.o. 

• CAR-LIFT SERVICE Sp. z o.o. 

• Control Process IT Sp. z o.o. 

• ControlTec Sp. z o.o. 

Laureatami nagród „Złoty Wzrost ASTORA” 

za 2009 rok zostały firmy: 

ARA Przedsiębiorstwo Automatyki Przemysłowej Sp. z o.o. • PKiMSA 

Carboautomatyka S.A. • ENERGOTEST Sp. z o.o. • ASTER ZAK Sp. 

z o.o. • P.W. DREWMAX Tadeusz Sąsiadek i Wspólnicy Sp.j. • Zakład 

Budowy Urządzeń Spawalniczych ZBUS Sp. z o.o. • BP - Automation 

Systems • EL-CHEM Sp. z o.o. • Logica Poland Sp. z o.o. • Control Process 

IT Sp. z o.o. • ALSTOM Power Sp. z o.o. Oddział Elbląg • SECO/ 

WARWICK S.A. • Hydro-Partner Sp. z o.o. • KOMSTER Sp. z o.o. • 

Przedsiębiorstwo Serwisu Automatyki i Urządzeń Elektrycznych EL PAK 

Sp. z o.o. • WAWRZYN Automatyka i Informatyka • MERCOMP SZCZE- 

CIN Sp. z o.o. • Przedsiębiorstwo Pomiarów i Automatyki PIA-ZAP Sp. 

z o.o. • SOFTRONIX 

Aktualna lista Złotych Partnerów ASTOR 

• EG-Automatyka Sp. z o.o. 

• EL-CHEM Sp. z o.o. 

• ENERGOTEST Sp. z o.o. 

• Gajek Engineering Sp. z o.o. 

• Instytut Energetyki Jednostka 

Badawczo-Rozwojowa, Oddział 

Gdańsk 

• J.T.C. S.A. 

• Logica Poland Sp. z o.o. 

• MERCOMP SZCZECIN Sp. z o.o. 

• Microtech International S.A. 

• Microtech Serwis Marek d’Obyrn 

• P.P.H.U. LINK Krzysztof Janik 

• P.P.H.U. NS Automatyka Sp. z o.o. 

Nagrody „Złoty Wzrost ASTOR” przyznawane 

są corocznie od 2007 roku. 

Otrzymują je ci certyfikowani partnerzy 

firmy ASTOR, którzy osiągnęli 

najwyższy poziom zakupów w firmie 

ASTOR w wieloletniej historii swoich 

kontaktów handlowych. Wystarczy, aby 

firma była przez ostatnie 3 lata Certyfikowanym 

Partnerem firmy ASTOR 

oraz w zakończonym ostatnio roku 

kalendarzowym zanotowała rekordowe 

obroty w transakcjach z firmą ASTOR, 

licząc od 2002 roku, czyli od momentu 

rozpoczęcia programu certyfikacji Partnerów 

firmy ASTOR. 

• P.W. DREWMAX Tadeusz 

Sąsiadek i Wspólnicy Sp.j. 

• PKiMSA Carboautomatyka S.A. 

• Przedsiębiorstwo Pomiarów 

i Automatyki PIA-ZAP Sp. z o.o. 

• Przedsiębiorstwo Projektowo-Pro- 

dukcyjne TECHNICAL Sp. z o.o. 

• Przedsiębiorstwo Serwisu 

Automatyki i Urządzeń 

Elektrycznych EL PAK Sp. z o.o. 

• Queris Sp. z o.o. 

• VISUAL CONTROL Robert Waśko 

• WAWRZYN Automatyka 

i Informatyka 

8 Biuletyn Automatyki 63 (412010)

Aktualności 


9

Nowe produkty 


Robot RS20N 

Robot RS20N z kontrolerem E40 to pierwszy przedstawiciel 

nowej rodziny robotów Kawasaki – serii R. Roboty te, będące 

sukcesorami bardzo udanej i popularnej serii F, wyznaczają 

nowe standardy dla robotów 6-osiowych u udźwigach od 3 do 

80 kg. Jakub Stec 

Cechy wyróżniające 

jednostkę RS20N 

465 770 

1425 14 425 42 25 2 

1. Zwinność – dzięki zwartej konstrukcji 

i poprowadzeniu wszystkich 

przewodów wewnątrz ramienia 

osiągnięto oszczędność 

miejsca, przy jednoczesnym 

zwiększeniu obszaru roboczego. 

2. Precyzja – wysoka sztywność ramienia 

oraz 17-bitowe enkodery 

zapewniają najwyższą powtarzalność 

(0,05 [mm/s]) i precyzję ruchu 

w swojej klasie. 

3. Szybkość – użycie serwonapędów 

o dużej mocy i dynamice, pozwa- 

JT3 

150° 

JT2 

105° 

10 Biuletyn Automatyki 63 (1/2010) 

JT3 

JT2 

1725 

150 805 95 

383.9 

163° 

155° 

la na znaczne skrócenie cyklu 

ruchu i prędkości liniowe rzędu 

11.5 [m/s]. 

4. Moc – najwyższe w klasie momenty 

mechaniczne. 

5. Elastyczność – wewnętrzne przewody 

pneumatyczne i sygnałowe 

A 

120 

1037.9 2040 

Model 

Dane techniczne robota 

RS20N 

Maksymalny udźwig [kg] 20 

Zakres (JT1) ±180 

ruchu [°] 

(JT2) +155 ~ -105 

(JT3) +150 ~ -163 

(JT4) ±270 

(JT5) ±145 

(JT6) ±360 

Prędkości (JT1) 190 

poszczególnych 

osi 

(JT2) 205 

[°/s] (JT3) 210 

(JT4) 400 

(JT5) 360 

(JT6) 610 

Moment (JT4) 45 

mechaniczny 

[Nm] 

(JT5) 45 

(JT6) 29 

Moment (JT4) 0.9 

bezwładności 

[kgm²] 

(JT5) 0.9 

(JT6) 0.3 

Maksymalny zasięg [mm] 1.725 

Maksymalna prędkość 

[mm/s] 

11.500 

Waga robota [kg] 230 

Kontroler E40 

pozwalają na prosty i szybki montaż 

dowolnego narzędzia. 

6. Odporność – IP67 dla kiści (IP65 

dla bazy) jako standard, pozwalające 

na zanurzenie jej w wodzie 

oraz pracę w trudnych warunkach.

Nowe produkty 


Kontroler E 

Jednostka mechaniczna robota tak zaawansowana, jak 

RS20N, musi mieć do dyspozycji odpowiedni kontroler, by ukazać 

pełnię swych możliwości. Dlatego też do jej obsługi został 

stworzony kontroler E. Ta zaawansowana jednostka sterująca, 

będąca wynikiem intensywnych prac rozwojowych i kilkudziesięciu 

lat doświadczeń inżynierów firmy Kawasaki, wyznacza 

nową jakość wśród tego typu rozwiązań. 

Wybrane cechy kontrolera E: 

» Wysoka wydajność (do dwóch razy 

szybsze wykonanie instrukcji, niż 

w kontrolerze D+), uzyskana dzięki 

zastosowaniu procesorów firmy 

Intel. 

» Programowanie: język blokowy i język 

AS 

» Obsługa wszystkich najważniejszych 

protokołów przemysłowych 

(Profibus DP, DeviceNet, Ethernet/ 

IP, Modus/TCP, itd.) 

» Dwa porty USB 2.0, pozwalające na 

wykorzystanie zewnętrznych nośników 

danych typu pendrive oraz 


standardowej klawiatury PC, co 

umożliwia jeszcze szybsze i wydajniejsze 

programowanie bez użycia 

laptopa. 

» Wbudowane dwa porty Ethernet 

(10base-T/100base-TX) oraz dwa 

porty RS232C do komunikacji. 

» 

Obsługa 17-bitowych enkoderów. 

» Pamięć pozwalająca na zapamiętanie 

do 80 000 pozycji. 

» Obsługa do 960 sygnałów wejść/ 

wyjść cyfrowych. 

» Ręczny programator z dotykowym, 

kolorowym ekranem o przekątnej 

6,4 cala oraz przyciskami: start cyklu, 

włączenie zasilania, hold/run. 

» Możliwość jednoczesnego podglądania 

różnych zmiennych na ekranie 

ręczngo programatora. 

Liczba osi 

Parametry kontrolera E40 

6 osi + 3 dodatkowe 

Enkodery 17-bitowe 

Miejsce na dodatkowe 

karty 

4 sloty, magistrala PCI 

Pamięć 8 MB = 80 000 pozycji 

Pamięć zewnętrzna Pamięć USB 

Porty USB(2.0) 2 porty 

RS232C 2 porty 

Ethernet (RJ45) 2 porty 

Programowanie Język blokowy lub język AS 

Sygnały we/wy Wyjścia: do 960 

Wejścia: do 960 

Wewnętrzne: do 960 

Jakub Stec 

» Zwiększona funkcjonalność panela 

operatorskiego (Inteface Panel) 

dzięki zastosowaniu nowych kontrolek 

i możliwości zmiany etykiet 

z poziomu programu. 

» Wbudowana obsługa trzech dodatkowych 

osi 

» Funkcja auto-diagnostyki, pozwalająca 

precyzyjnie wskazać przyczynę 

potencjalnych błędów. 

» Modułowa budowa – czas potrzebny 

na wymianę najważniejszych 

elementów nie przekracza kilku 

minut, co uzyskano dzięki łatwemu 

dostępowi oraz ograniczeniu liczby 

przewodów i śrub mocujących. 

» Zrzut ekranu ręcznego programatora 

na zewnętrzny nośnik pamięci. 

» Możliwość edycji programów K- 

Logic z poziomu ręcznego programatora. 

» Fast Check Mode – możliwość ruchu 

robota z maksymalną prędkością 

w trybie ręcznego sprawdzania. 

» Zmniejszone wymiary i waga kontrolera. 

» Obsługa (budowa menu, wybór 

funkcji, tworzenie programów) 

oparta jest o sprawdzone wzorce 

z kontrolerów serii D. 

Kontrolery serii E w najbliższym 

czasie będą również dostępne z pozostałymi 

seriami robotów Kawasaki 

(serie Z i M). 

11

Nowe produkty 

Horner QX351 

Nowy sterownik dla 

wymagających aplikacji 

Rozwiązania integrujące funkcjonalność sterownika oraz panela 

operatorskiego są bardzo ciekawą alternatywą w stosunku 

do tradycyjnych PLC, wymagających podłączenia zewnętrznego 

panela. Rozwiązania takie oferują w jednym urządzeniu 

wszystko to, czego oczekują integratorzy działający w małych 

i średnich systemach aplikacjach: sterowania, wizualizacji, 

komunikacji oraz obsługi I/O. 

Firma Horner wprowadza na rynek 

nowy sterownik QX351, który jest 

bliźniaczym rozwiązaniem w stosunku 

do znanego modelu XL6. QX ma 

znacznie większe możliwości w zakresie 

wejść/wyjść, przez co może być 

stosowany w bardziej wymagających 

instalacjach. 

QX jest wyposażony w dotykowy 

ekran o przekątnej 5.8”, rozdzielczości 

320 x 320 pikseli, obsługujący 32000 

kolorów, oraz 256K pamięci przeznaczonej 

na program sterujący. Sterownik 

nie posiada żadnych wbudowanych 

wejść i wyjść, pozwala natomiast 

na instalację modułów SmartStack, 

znanych ze sterowników NX. Wykorzystanie 

tego rozwiązania daje użytkownikom 

możliwość jeszcze lepszego 

dopasowania sterownika do potrzeb 

każdej instalacji. Do dyspozycji mamy 

ponad 40 różnych modułów I/O: analogowych, 

dyskretnych i specjalizowanych. 

Obsługa SmartStack pozwala 

również na instalację opcjonalnych 

modułów komunikacyjnych do sieci 

Profibus, DeviceNet, CANopen, 

w których QX może pełnić rolę stacji 

Master. Do dyspozycji są też światłowodowe 

porty komunikacyjne, 

umożliwiające podłączeniu modułów 

Piotr Adamczyk 

rozszerzeń FOX. Rozwiązanie to pozwala 

rozbudować układ o obsługę dodatkowych 

20 modułów SmartStack. 

Standardowym wyposażeniem tej serii 

jest również port CsCAN, z obsługą 

układów I/O SmartStix oraz protokołu 

CANopen. Możliwości sterownika 

uzupełnia port Ethernet oraz dwa porty 

szeregowe. Lista dostępnych protokołów 

komunikacyjnych jest cały czas 

rozbudowywana. W tym momencie 

dostępnych jest ich ponad 20. 

Horner QX to idealne rozwiązanie, 

które – oprócz sterowania – może 

być odpowiedzialne za gromadzenie 

i udostępnianie danych historycznych. 

Historia może zawierać informacje 

procesowe oraz alarmy. Dane te przechowywane 

są w postaci plików CSV 

na kartach MicroSD i udostępniane 

do systemów nadrzędnych przy pomocy 

protokołu FTP. Wspiera on również 

wgrywanie i edycję receptur wykorzystywanych 

w panelu. QX351 obsługuje 

również funkcję serwera Web, 

która pozwala udostępniać w sieci informacje 

dotyczące pracy układu oraz 

umożliwia zdalne sterownia obiektem. 

Sterownik umożliwia też drukowanie 

raportów, które mogą być zapisywane 

na karcie MicroSD albo drukowane na 

drukarce podłączonej bezpośrednio 

do portu szeregowego. 

12 Biuletyn Automatyki 63 (1/2010)

Nowe produkty 

Astraada JetNet 5428G 

Redundancja komunikacji 

w warstwie aplikacyjnej 

Oferta przemysłowych rozwiązań komunikacyjnych Astraada Net 

została powiększona o zarządzalny, 28-portowy switch przeznaczony 

do montażu w szafie 19-calowej. Nowy przełącznik – Jet- 

Net 5428G znajduje zastosowanie jako element łączący warstwę 

aplikacyjną (stacje inżynierskie, stacje operatorskie, bazy danych) 

z warstwą sterowania (sterownikami PLC, oddalonymi układami 

wejść/wyjść, panelami operatorskimi). Paweł Podsiadło 

) 

Wysoką wydajność połączenia 

gwarantują 24 porty miedziane 10/100 

Base-TX oraz 4 porty gigabitowe typu 

„combo” (komunikacja z użyciem kabla 

miedzianego lub światłowodu). 

Dzięki obsłudze zaawansowanych 

funkcji sieciowych: priorytetyzacji 

danych - QoS, automatycznemu wykrywaniu 

urządzeń przez aplikację do 

zarządzania siecią - LLDP oraz możliwości 

budowania sieci wirtualnych - 

VLAN, switch jest godnym polecenia 

produktem dla przemysłowych systemów 

informatycznych. 

Zarządzanie 

i diagnostyka sieci 

Administrowanie switchem może 

odbywać się z poziomu przeglądarki 

internetowej (Web/HTTPS), konsoli 

CLI (Telenet, SSH) oraz poprzez protokół 

SNMP. Dzięki przejrzystemu 

menu w postaci drzewa oraz rozbudowanej 

pomocy opisującej poszczególne 

elementy i funkcje switcha, konfiguracja 

urządzenia z poziomu strony 

WWW nie powinna sprawić kłopotu 

nawet mniej doświadczonym projektantom 

sieci przemysłowych. 

Bardziej doświadczeni administratorzy 

mogą wykorzystać do 

konfiguracji zewnętrzne oprogramowanie 

bazujące na protokole SNMP. 

Manager SNMP, poza konfiguracją 


stacje inżynierskie 

układ oddalonych 

wejść/wyjść 

Ring 2 

Ring 1 

sterownik PLC 

przemysłowa 

baza danych 

urządzeń sieciowych, daje możliwość 

bardzo dokładnej zdalnej diagnostyki 

i monitoringu sieci Ethernet. 

Niezawodność 

i bezpieczeństwo 

JetNet 5428G to pierwszy przemysłowy 

switch, przeznaczony do montażu 

w szafie 19-calowej, obsługujący 

technologię redundancji sieciowej - Rapid 

Super Ring. Układ rezerwacji tworzony 

z wykorzystaniem topologii pierścienia 

daje możliwość inteligentnego 

reagowania na uszkodzenie medium 

transmisyjnego lub przełącznika. Jeśli 

dowolny segment połączenia zostanie 

konsole operatorskie 

Ring 3 

sterownik PLC 

NMS 

System zarządzania siecią 

układ oddalonych 

wejść/wyjść 

warstwa aplikacyjna 

warstwa sterowania 

łącze miedziane 

łącze światłowodowe 

zerwany, uruchomione zostaje połączenie 

awaryjne. Czas przełączenia na 

ścieżkę rezerwową nie przekracza 5 ms, 

nawet przy pełnym obciążeniu sieci. 

Przełącznik może pracować 

w kilku połączeniach typu ring równocześnie. 

Niezawodność zwiększa 

dodatkowo funkcja grupowania kilku 

fizycznych łączy pomiędzy dwoma 

przełącznikami w jeden logiczny kanał 

komunikacyjny (awaria jednego 

z przewodów nie powoduje zatrzymania 

pracy całej sieci – dane przesyłane 

są pozostałymi kanałami). Zgrupowane 

połączenie może być także częścią 

pierścienia. 

13

Astraada HMI 

Nowoczesne panele operatorskie 

w atrakcyjnych cenach 

Panel operatorski jest obecnie jednym z podstawowych produktów 

występujących w instalacjach automatyki przemysłowej. Zarówno 

aplikacje z przewagą sterowników programowalnych, jak i będące 

częścią systemów klasy MES (Manufacturing Execution System) 

często wykorzystują panel operatorski jako narzędzie do wyświetlania 

informacji, łatwego wprowadzania danych czy komunikacji z 

urządzeniami wykonawczymi. Jako narzędzie popularne panel powinien 

być łatwy w obsłudze, prosty w programowaniu, solidny, zapewniający 

niezakłóconą pracę i oczywiście tani. 

Panele operatorskie Astraada 

HMI to urządzenia łączące w sobie zaawansowaną 

funkcjonalność, wysoką 

jakość i niezawodność oraz atrakcyjną 

cenę. W ramach jednej rodziny dostępne 

są trzy różne serie produktów, które 

z uwagi na swoje możliwości pozwalają 

na ich stosowanie w większości aplikacji 

wizualizacyjnych spotykanych 

obecnie na rynku automatyki. 

» Astraada HMI Panel – modele przeznaczone 

do zastosowań w małych 

i średnich systemach sterowania 

oraz jako elementy sterujące maszyn 

(OEM). Seria ta wyposażona 

jest w własny system operacyjny pozwalający 

na realizację zaawansowanych 

funkcji wizualizacyjnych, 

rejestracji danych oraz prostego ego 

sterowania przy użyciu makr programowych. 

» Astraada HMI Panel CE – przemymysłowe panele operatorskie wyposaosażone w oprogramowanie do wizuzualizacji Wonderware InTouch CE. 

Są połączeniem stosowanego na 

całym świecie systemu wizualizacji acji 

procesów przemysłowych z wytrzyrzymałym i niezawodnym sprzętem. . 

» Astraada HMI Panel PC – seria eria 

komputerów panelowych w wyko- ko- 

naniu przemysłowym, z systemem 

Windows XP. Przeznaczone są do 

wizualizacji najbardziej wymagających 

procesów technologicznych. 

Astraada HMI Panel 

Do najważniejszych zalet paneli 

Astraada HMI Panel należą: 

» Wysoka wydajność. Modele HMI 

Panel wyposażone są w szybkie 

procesory i dużą ilość pamięci. 

» Bogate możliwości komunikacyjne. 

Panele potrafią obsługiwać ponad 

250 protokołów komunikacyjnych, 

wyposażone są w co najmniej 

dwa porty szeregowe, opcjonalnie 

Ethernet oraz USB. Bardzo przydatna 

okazuje się również obsługa 

Piotr Adamczyk 

Wojciech Pawełczyk 

komunikacji transparentnej, przy 

pomocy której możliwy jest serwis 

i programowanie sterowników za 

pomocą kabli komunikacyjnych za 

pośrednictwem których udostępniają 

dane do panela. 

» Wysoki poziom bezpieczeństwa . 

Urządzenia udostępniają aż osiem 

różnych poziomów dostępu, wymagających 

w celu potwierdzenia autoryzacji, 

ośmioznakowych kodów, 

a także rozbudowany system zabezpieczenia 

programu i zgromadzonych 

w panelu danych. 

» Praca w trudnych warunkach. 

Panele 

są bardzo odporne na wstrząsy 

i wibracje oraz posiadają klasę zabezpieczeń 

IP65. 


» Obsługa danych historycznych 

i makr programowych. Panele potrafią 

rejestrować dane historyczne, 

pokazywać je w postaci wykresów, 

a także archiwizować i udostępniać 

je w postaci plików. Do wykonywania 

obliczeń można wykorzystać 

wbudowaną obsługę makr programowych. 

» Alarmy, receptury, raporty. 

Panele 

wyposażone są w rozbudowaną obsługę 

alarmów, zaawansowane zarządzanie 

recepturami oraz generator 

raportów. Bateryjne podtrzymanie 

informacji o alarmach gwarantuje 

ich pamiętanie nawet po odłączeniu 

napięcia zasilania od panela. 

» Oprogramowanie narzędziowe bez 

licencji. Efektywne i proste w obsłudze 

oprogramowanie narzędziowe 

Astraada HMI CFG potrafi obsługiwać 

kilka paneli jednocześnie. 

Dostępny jest symulator panela, 

ułatwiający testowanie aplikacji. 

Oprogramowanie jest darmowe – 

najnowszą wersję można pobrać ze 

strony www.astraada.pl. 

Astraada HMI Panel CE 

Panele Astraada HMI Panel CE 

są wyposażone w system operacyjny 

Windows CE ® oraz oprogramowanie 

Wonderware InTouch CE. Jest to przykład 

bardzo udanego przeniesienia dużej 

części funkcjonalności tego oprogramowania 

do znacznie tańszych 

i prostszych urządzeń przemysłowych, 

jakimi są panele operatorskie. Do ich 

najważniejszych zalet należą: 


AS40TFT0401 

małe i średnie 

systemy sterowania 

AS40TFT0602 

AS40TFT0723 

AS40TFT1027 

AS40MON0410 

» Wysoka jakość wykonania. 

Obudowy 

paneli są metalowe, zapewniając 

dużą odporność na czynniki 

zewnętrzne i trwałość. Urządzenia 

są chłodzone pasywnie. 

» Bogate możliwości komunikacyjne. 

Panele wyposażone są w dwa złącza 

Ethernet , dwa porty szeregowe 

oraz USB. Bardzo bogata paleta 

programów komunikacyjnych zapewnia 

możliwość połączenia z niemal 

każdym urządzeniem. 

» Kolorowe wyświetlacze dotykowe. 

Dostępne są modele z ekranami od 

7 do 15 cali. 

» Środowisko tworzenia aplikacji. 

Do tworzenia aplikacji wykorzystywane 

jest środowisko Wonderware 

Development, to samo, które wykorzystywane 

jest w oprogramowaniu 

InTouch. Pozwala to na szybkie 

tworzenie wizualizacji w intuicyjnym 

środowisku graficznym, znanym 

każdemu użytkownikowi produktów 

Wonderware. 

Astraada HMI Panel PC 

Astraada HMI Panel PC to alternatywa 

dla droższych komputerów 

panelowych. Kompaktowe wymiary 

i wyposażenie w najbardziej niezbędne 

interfejsy komunikacyjne czynią 

ASTRAADA HMI 

producenci 

maszyn 

OEM 

AS40TFT0401 

AS40TFT0602 

AS45WCE0710 

SCADA/MES 

AS45WCE1010 

AS45WCE1210 

z Astraada HMI Panel PC dobrą platformę 

do budowania przemysłowych 

systemów wizualizacyjnych oraz operatorskich. 

Wraz z urządzeniem dostarczony 

jest system operacyjny Windows 

XP i od użytkownika jedynie zależy, 

jaki rodzaj wizualizacji zainstaluje, czy 

też w jakiej konfiguracji sieciowej je 

wykorzysta. Ekrany dotykowe w formatach 

10”, 12” i 15” odpowiadają za bezproblemowe 

przekazywanie informacji 

graficznej i łatwe wprowadzanie danych. 

Od systemów wykorzystujących 

pełną wersję Windows oczekuje się 

większej funkcjonalności niż od lżejszych 

systemów typowo panelowych. 

Z tego powodu możemy wykorzystać 

tę platformę sprzętową do bardziej rozbudowanych 

systemów , tworzonych 

czy to z użyciem oprogramowania In- 

Touch czy też Proficy HMI/SCADA 

Cimplicity. Tak elastyczne podejście 

do stosowanego rozwiązania umożliwi 

lepsze jego dopasowanie do standardów 

oprogramowania zastanych w danej 

lokalizacji. 

Astraada HMI to szerokie spektrum 

produktów przyspieszających 

proces wdrażania inwestycji przemysłowych, 

obniżających ich koszty oraz 

gwarantujących wysoki poziom stosowanych 

komponentów. 

15 

AS45WCE1510

Astraada Drive CHV160A 

Rozwiązanie dla gospodarki 

wodno – kanalizacyjnej 

Przemienniki częstotliwości Astraada Drive serii CHV160A, to 

urządzenia dedykowane do zastosowań w gospodarce wodnościekowej. 

Umożliwiają one przede wszystkim sterowanie kaskadą 

9 pomp za pomocą jednego falownika. Dzięki specjalnej 

karcie rozszerzającej falownik może płynnie regulować prędkość 

4 pomp głównych oraz wysterować 5 pomp pomocniczych. Dariusz Marcinek 

Zaimplementowany w urządzeniu 

algorytm sterowania, zoptymalizowany 

pod kątem zastosowań w branży 

wod-kan, pozwala na efektywną pracę 

całego systemu. Możliwość podłączenie 

kaskady pomp do jednego przemiennika 

częstotliwości pozwala na 

zmniejszenie liczby potrzebnych urządzeń 

sterujących, co w efekcie ogranicza 

koszty inwestycji do minimum. 

Najważniejszą Na Najw jw jważ aż a ni niej ejjsz sząą ą funkcją ffu funk nkcjją ą 

tych t hh urządzeń d ń jest j t możliwość żlii śść 

regulacji ciśnienia w rurociągu 

w zależności od aktualnego 

zapotrzebowania na medium lub 

od pory dnia. 

Wbudowana funkcja automatycznego 

oszczędzania energii pozwala 

znacząco obniżyć koszty użytkowania 

instalacji, poprzez zmniejszenie energii 

zużywanej przez pracujące pompy. 

Funkcjonalność w cenie 

W odróżnieniu od uniwersalnych 

falowników, falo seria CHV160A posiada 

szereg sz sze dodatkowych funkcji wykorzystywanych 

rzy 

w przepompowniach, 

oczyszczalniach ocz 

ścieków lub ujęciach 

wody. wo Pozwalają one między innymi 

na prostą kontrolę poziomu osadów 

w zbiorniku lub rurociągu oraz automatyczne 

ma utrzymanie stałego poziom 

wody wo w zbiorniku, bez konieczności 

wykorzystywania wy 

urządzeń nadrzędnych 

nyc takich jak sterowniki PLC. 

Zmienny cykl dobowy realizowany 

wa jest przy pomocy wbudowanego 

zegara. zeg Użytkownik może skonfigurować 

wa 8 przedziałów czasowych w ciągu 

doby d b z przypisanymi wartościami ciśnienia 

referencyjnego. 

Wydłużona żywotność pomp 

Przemienniki częstotliwości 

CHV160A posiadają rozbudowane 

zabezpieczenia, które na bieżąco mo- 


CHV160A 

pompa 1 

pompa 2 

nitorują stan pracy aktywnych pomp. 

Użytkownik może wprowadzić dane 

znamionowe każdej pompy z osobna, 

co pozwala na indywidualną ochronę 

każdego urządzenia. 

Cykliczne przełączanie pracujących 

pomp zapobiega ciągłej eksploatacji 

jednej z nich. Dzięki temu, 

wydłużeniu ulega żywotność pomp, a 

obciążenie pracą rozkłada się równomiernie 

na wszystkie silniki. 

Podwyższona niezawodność 

W aplikacjach, gdzie falownik 

CHV160A steruje pracą przynajmniej 

dwóch pomp, podniesione zostaje 

bezpieczeństwo całego systemu. W 

przypadku wystąpienia usterki pracującej 

pompy, falownik automatycznie 

załączy kolejne sprawne urządzenie, 

jednocześnie odcinając zasilanie 

uszkodzonej pompy. Umożliwia to 

kontynuowanie pracy całego systemu 

pomimo wystąpienia awarii. Użytkownik 

zostaje natomiast powiadomiony 

odpowiednim komunikatem o 

awarii konkretnej pompy. Wpływa to 

na skrócenie czasu potrzebnego na 

zdiagnozowanie i naprawę usterki. 

Zwiększona liczba wejść i wyjść 

Przemienniki częstotliwości 

Astraada Drive w wersji CHV160A posiadają 

8 wejść dyskretnych, 3 wyjścia 

przekaźnikowe, 2 wejścia analogowe 


pompa 3 

Sterowanie kaskadą do 9 pomp 

pompa 4 

pomp pompa pa 9 

napięciowo – prądowe oraz 2 wyjścia 

analogowe napięciowo – prądowe. 

Wszystkie wejścia i wyjścia mogą być 

dowolnie konfigurowane przez użytkownika, 

co umożliwia dostosowanie 

procesu sterowania do indywidualnych 

potrzeb konkretnej aplikacji. 

Wbudowany szybki port 

szeregowy w standardzie 

Wbudowany port szeregowy 

RS485 posiada zaimplementowany 

protokół MODBUS RTU oraz ASCII. 

Umożliwia on konfigurację urządzenia 

z poziomu komputera z zainstalowanym 

oprogramowaniem narzędziowym 

HCM, a także sterowanie 

przemiennikiem częstotliwości poprzez 

protokół MODBUS. 

Wykorzystanie magistrali komunikacyjnej 

do sterowania pracą urządzenia 

pozwala ograniczyć do minimum 

liczbę potrzebnych przewodów 

sterujących. Dzięki zastosowaniu trybu 

rozgłoszeniowego w prosty sposób 

można synchronicznie sterować pracą 

kilku falowników. Port szeregowy pozwala 

również na zdalne przekonfigu- 

rowanie przemiennika częstotliwości 

z poziomu panelu operatorskiego, sterownika 

PLC lub aplikacji SCADA. 

Opcjonalny panel LCD 

Przemienniki częstotliwości serii 

CHV160A umożliwiają podłączenie 

zdalnego panelu z dużym wyświetlaczem 

LCD, na którym są wyświetlane 

parametry wraz z opisami. Panel taki 

można zamontować na drzwiach szafy 

sterowniczej lub na pulpicie operatorskim, 

w odległości do 20 metrów od 

urządzenia. 

Za pomocą panelu LCD można 

kopiować konfigurację pomiędzy 

urządzeniami tego samego typu, co pozwala 

przyśpieszyć proces wdrożenia 

oraz rozruchu instalacji. Wbudowana 

pamięć pozwala na zapisanie kopii 

bezpieczeństwa bieżącej konfiguracji, 

którą w razie potrzeby można szybko 

przesłać do falownika. 

Przemienniki częstotliwości Astraada Drive to urządzenia oferujące 

użytkownikowi duże możliwości konfiguracyjne oraz łatwą i intuicyjną 

obsługą za przystępną cenę. W cenie falownika Astraada Drive użytkownik 

nabywa również gwarancję jakości firmy ASTOR oraz dostęp do profesjonalnej 

obsługi serwisowej wraz z kartą SWT. Więcej informacji na temat 

przemienników częstotliwości Astraada Drive znaleźć można na stronie 

www.astraada.pl lub w oddziałach firmy ASTOR. 

17

Technologie, produkty, zastosowania 

Linia ekonomicznych 

produktów Wonderware 

W świecie automatyki przemysłowej nazwa InTouch ma z pewnością 

ugruntowaną pozycję. Przez wieloletnią obecność na rynku i setki 

tysięcy wdrożeń (w skali globalnej), Wonderware stał się synonimem 

wysokiej jakości i dbałości o potrzeby klienta. W ostatnich miesiącach 

poza jakością także słowo ekonomiczność częściej pojawiało 

się w kontekście inwestycji związanych z automatyką przemysłową. 

W ten trend wpisuje się oferta InTouch Economy – łącząca to, co 

dobre, z tym, na co znajdzie się budżet. Wojciech Pawełczyk 

Jeśli aplikacja wizualizacyjna mieści 

się w zakresie do 500 zmiennych, 

wówczas możemy wziąć pod uwagę 

InTouch Economy Pack w wersji uruchomieniowej 

Runtime, czy też dający 

możliwość tworzenia aplikacji Development, 

a progi licencyjne 500, 256, 

128 i 64 umożliwią dalsze obniżenie 

kosztów zakupu. 

Ekonomiczność to jak wiadomo 

nie tylko koszt zakupu – w tani samochód 

z giełdy można łatwo zainwestować 

niemałą kwotę po pierwszej wizycie 

u mechanika – to przede wszystkim 

„wartość w dobrej cenie”. InTouch poza 

znaną od lat łatwością i intuicyjnością 

tworzenia aplikacji wizualizacyjnych 

daje nowoczesną technologię, wykorzystanie 

zaawansowanych obiektów 

Archestra Graphics i przejrzystość 

projektu. Tworzenie dokumentacji 

projektu, generowanie raportów i szerokie 

możliwości rozbudowy funkcjonalnej 

to także zalety tego produktu. 

Przemysłowa aplikacja wizualizacyjna 

jest tworzona w ramach określonych 

wymagań użytkownika, jednak często 

„apetyt rośnie w miarę jedzenia” 

i widząc coraz większe jej możliwości 

rosną także oczekiwania użytkownika. 

InTouch Economy Pack może być 

łatwo poszerzony o zaawansowany 

system raportowy – bazę danych Wonderware 

Historian, która z łatwością 

podoła nawet bardzo rozbudowanym 

wymaganiom raportowym. Dzięki koncepcji 

budowania aplikacji z gotowych, 

łatwo konfigurowalnych elementów, 

jak obiekty graficzne, obiekty analiz 

stanów alarmowych czy archiwizacja 

i wyświetlanie historii parametrów procesowych, 

maleje czas oraz koszty uruchomienia 

systemu wizualizacji produkcji, 

sterowania i analizy procesu. 

InTouch Economy Pack pozwala 

na tworzenie i używanie aplikacji wizualizacyjnych, 

lecz jak każde oprogramowanie 

wymaga komputera, na którym 

będzie uruchomiony. I tu możemy 

skorzystać z panela InTouch Economy 

– komputera panelowego wydajnością 

dostosowanego do 

aplikacji tworzonych 

z pomocą InTouch 

Economy. Wybór 

wielkości ekranu 

dotykowego, a co 

za tym idzie samego 

urządzenia, to 

10”, 12” oraz 15” 

i oznacza poręczność 

w mniejszych 

aplikacjach oraz 

powierzchnię wystarczającą 

dla 

rozbudowanych 

graficznie aplikacji. 

Niewątpliwą 

zaletą panela InTouch Economy jest 

niewielki rozmiar samego komputera – 

grubość nie przekracza 56 mm – oraz 

jego pasywne chłodzenie. Niewielka 

grubość pozwala na montaż komputera 

na drzwiach szaf sterowania, a bezawaryjny 

system chłodzenia wpływa 

na długi okres użytkowania. Komputer 

współpracujący z InTouch Economy 

Pack wyposażony jest w dwa złącza 

Ethernet, co znakomicie usprawnia 

komunikację na poziomie urządzeń 

sterujących oraz systemów nadrzędnych. 

Nie zabrakło też wciąż jeszcze 

popularnych łącz szeregowych. Metalowa 

obudowa to także zaleta i dbałość 

o długą i stabilną pracę urządzenia. 

18 Biuletyn Bi Biul ul ulet et etyn yn Automatyki A 

AAut 

ut utom om omat atyk yk yki i 63 (1/2010) ( (1/ 1/20 2010 10)


Pośród aplikacji wizualizacyjnych 

możemy wyróżnić takie, które 

pozwalają na zdalny dostęp do 

ekranów operatorskich. InTouch 

Economy Web to propozycja dla 

wymagających właśnie zdalnego 

dostępu do aplikacji, by móc nie 

tylko podejrzeć przez łącza internetowe 

sytuację na produkcji, ale 

także – w razie potrzeby dokonać 

niezbędnych korekt. Dla osób zaznajomionych 

z technologią Terminal 

Services InTouch Economy 

Web będzie jedynie kolejnym zastosowaniem 

tej architektury. W praktyce 

oznacza to, że komputer 

klienta InTouch Economy Web wyświetla 

ekran wizualizacji generowany 

na serwerze – przesyłana jest jedynie 

informacja graficzna. Użytkownik ma 

wszystkie możliwości, jakie miałby 

siedząc przy komputerze w sterowni. 

Wymagany jest jedynie dostęp do Internetu 

co w obecnych czasach przestaje 


już być wymogiem trudnym do spełnienia. 

Co ciekawe urządzenia, na których 

możemy uruchomić takie zdalne połączenie 

do naszej wizualizacji to niekoniecznie 

tylko standardowy komputer 

ale także dowolne urządzenie umożliwiające 

komunikację po protokole 

Konkurs ASTOR 

na najlepszą pracę dyplomową 

RDP, czyli również urządzenia 

mobilne działające pod innym 

niż zwykły Windows, systemem 

operacyjnym. 

Rodzina rozwiązań spod 

znaku InTouch Economy to 

duże możliwości za rozsądną 

cenę. Zarówno małe, jak i całkiem 

rozbudowane aplikacje In- 

Touch Economy Pack mogą być 

wykonane w środowisku sprawdzonym 

w tysiącach instalacji. 

Panel InTouch Economy pozwoli 

udostępnić aplikację wizualizacyjną 

bliżej linii produkcyjnej, 

by operatorzy mogli lepiej prowadzić 

proces produkcji. Z kolei 

osoby przebywające bardzo daleko od 

fabryki lub często zmieniające miejsce 

pobytu także mogą z pomocą InTouch 

Economy Web dokładnie śledzić parametry 

produkcji i na nią wpływać. 

Takie rozumienie ekonomii inwestycji 

spłaca się najszybciej. 

w oparciu o produkty z oferty firmy ASTOR 

REKLAMA 

Regulamin konkursu oraz szczegółowe informacje dostępne są na stronie 

www.konkurs.astor.com.pl lub pod numerem telefonu 012 428 63 82 

19


Nowa wersja przemysłowej bazy danych 

Wonderware Historian 10.0 

W pierwszej połowie 2010 roku na rynku debiutują najnowsze wersje 

produktów wchodzących w skład Platformy Systemowej Wonderware. 

Jedną z ważniejszych nowości jest Wonderware Historian 

10.0. Oprócz wsparcia dla nowych technologii użytkownicy Historian 

będą mogli korzystać z nowych trybów odczytu danych, replikacji 

danych pomiędzy serwerami czy możliwości uruchamiania Historiana 

w trybie DEMO – do 32 zmiennych i w trybie odczytu do 7 

dni wstecz. Przeanalizujmy zatem jakie nowe funkcje i możliwości 

posiada najnowszy Historian od Wonderware 

Od omawianej wersji Historiana 

można instalować na następujących 

systemach operacyjnych: 

» Windows XP (tylko wersja 32-bitowa) 

» Windows 2003 SP2 (tylko wersja 

32-bitowa) 

» Windows 2008 SP2 (wersja 32i 

64-bitowa) 

» Windows Vista SP2 (wersja 32i 

64-bitowa) 

Bazy danych Microsoft SQL Server 

obsługiwane są w wersjach : 

» Microsoft SQL Server 2005 SP3 

(maksymalna rozdzielczość stempli 

czasowych to 3.3 milisekundy) 

» Microsoft SQL Server 2008 (maksymalna 

rozdzielczość stempli czasowych 

to 1 milisekunda) 

Replikacja danych 

historycznych i podsumowań 

Nowy mechanizm replikacji danych 

historycznych i podsumowań 

umożliwia budowanie hierarchicznej 

struktury serwerów Historian. Pozwala 

to w aplikacjach rozproszonych (typu 

Geo-SCADA i nie tylko) na stworzenie 

zarówno sieci serwerów poziomu 

1, która obsługuje lokalnie obiekty 

w zakresie zbierania danych i ich udo- 

Poziom 1 

lokalny serwer 

Poziom 2 

Witold Czmich 

Wsparcie dla najnowszych systemów i platformy 64-bitowej 

to większe bezpieczeństwo oraz wydajność serwera. To także 

możliwość udostępniania większej grupie użytkowników szerszego 

spektrum informacji – dokładnie takich, jakich potrzebują. 

stępniania, a także umożliwia replikację 

danych do serwera lub serwerów 

centralnych służących raportowaniu 

danych z ramach całej firmy. 

Co ważne, replikacja obejmuje 

także system podsumowań. Dzięki 

tej funkcjonalności możliwe jest więc 

udostępnianie wskazanych danych 

także kadrze zarządczej firmy, do systemów 

ERP czy billingowych. Wbudowane 

mechanizmy replikacji zapewniają 

dużą łatwość w skonfigurowaniu 

takiego systemu co obniża koszty implementacji. 

scentralizowane 

zbieranie danych i raportowanie 

układy I/O Application 

InTouch 

Server 

Architektura replikacji danych do nadrzędnego Historiana (poziom 2) 

z Historianów lokalnych (poziom 1) 



Nowe typy obliczeń 

w systemie podsumowań 

W ramach systemu podsumowań 

można obecnie dokonywać nowych typów 

obliczeń takich jak: 

» średnia ważona, 

» odchylenie standardowe, 

» pierwsza/ostatnia wartość w okresie 

czasu, 

» 

liczba wystąpień (zmienne dyskretne), 

» czas w stanie. 

Wraz z podsumowaniami, rejestrowana 

jest także strefa czasowa, dla 

której zostały one wygenerowane co 

ma nie tylko znaczenie przy replikacji 

danych systemu podsumowań między 

serwerami znajdującymi się w innych 

strefach czasowych, ale także przy 

Bogaty wybór rodzajów 

podsumowań oraz możliwość 

replikacji danych systemu 

podsumowań pozwala na 

transfer do nadrzędnego 

Historiana dokładnie tak 

szczegółowych informacji, jak 

są one potrzebne na poziomie 

zarządzania firmą. 

zmianie czasu z letniego na zimowy, 

kiedy to zegary systemów cofają się 

o godzinę. Z Historiana 10.0 można 

odczytać dane systemu podsumowań 

dla „podwojonej” godziny z rozróżnieniem, 

której konkretnie dotyczą. 


Przeglądarka zmiennych 

programu 

ActiveFactory Trend 

udostępnia hierarchię 

nazw atrybutów 

Konfiguracja pozwalająca 

na interpretację 

zmiennej analogowej 

jako zmiennej 

dyskretnej 

Hierarchiczne 

nazwy atrybutów 

Korzystając z narzędzi klienckich 

dla Historiana można w tej wersji korzystać 

z hierarchicznej konwencji 

nazewnictwa obiektów Platformy Systemowej 

Wonderware i ich atrybutów. 

Pozwala to na bardziej realne odzwierciedlenie 

struktury aplikacji w narzędzia 

raportowych do Historiana. 

Nowe rodzaje obliczeń 

dostępne przy odczycie 

danych z serwera 

Użytkownik korzystający z danych 

zapisanych na serwerze będzie 

mógł nie tylko odczytać dane surowe 

czy zagregowane, ale może także 

transformować dane, co ułatwia ich interpretację. 

Przykładem może tutaj być 

transformacja wartości analogowej na 

dyskretną przy przekroczeniu wskazanego 

progu. 

Pozostałe funkcje transformujące 

dane pozwalają np. na czyszczenie 

szumów (eliminację niewielkich zmian 

wartości zmiennych), uzupełnianie 

➤ 

➤ 

Historian w trybie DEMO 

Przebieg zmiennej analogowej interpretowany 

jako zmienna dyskretna 

brakujących danych na podstawie 

wskazanego algorytmu, czy eliminację 

wartości znacznie obiegających od dopuszczalnych. 

Dla zmiennych dyskretnych 

dostępne są analizy czasu w stanie, 

liczby wystąpień poszczególnych 

stanów czy czasu cykli 1-0-1 lub 0-1-0. 

Nowe funkcje umożliwiają łatwą analizę 

zebranych przez Historiana wartości 

pochodzących z systemów automatyki 

przemysłowej. Dzięki temu z serwera 

możemy pobrać nie tylko dane surowe 

ale także wartościowe informacje pomagające 

w codziennej optymalizacji 

procesu. 

Wonderware Historian 10.0 umożliwia pracę w trybie bez licencji 

(DEMO), pozwalając na zdefiniowanie do 32 zmiennych i odczyt danych 

z maksymalnie 1 tygodnia. Tryb ten umożliwia zapoznanie się 

z możliwościami produktu bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów. 

Płyty DVD z preinstalowanym systemem archiwizacji i raportowania są 

dostępne w sieci sprzedaży ASTOR oraz na stoisku firmy ASTOR na targach 

Automaticon 2010. 

21


Technologie bezprzewodowe 

w gospodarce wodno-ściekowej 

Piotr Adamczyk, Paweł Podsiadło 

1 Monitorowanie parametrów wody surowej 

System monitoringu oparty o transmisję radiomodemową zapewnia stałą, wydajną 

i bezawaryjną pracę sieci wodociągowej. Jego głównym zadaniem jest zbieranie 

danych z obiektów biorących udział w produkcji wody (często mocno rozproszonych): 

studni, fi ltrów oraz zbiorników. 

Gromadzone dane dotyczą parametrów wody (poziomu, ciśnienia, przepływu, 

zawartości związków chemicznych) oraz stanu urządzeń sterujących (sterowników 

PLC, przemienników częstotliwości) i wykonawczych (pomp, zaworów). Radiomodemy 

SATEL pozwalają na ciągłą transmisję danych „on-line”, a dzięki temu że sieć radiowa 

jest własnością danego przedsiębiorstwa gwarantują bezpieczną i niezawodną 

transmisję. 

2 

Monitoring video obiektów wodociągowych bazuje na rozwiązaniu JetWave 2600, , 

pracującym w standardzie WiFi (pasmo 5,4 GHz). Wysoka przepustowość urządze- 

nia zapewnia pewną i stabilną transmisję obrazu, a przemysłowe wykonanie (IP67) 7) 

gwarantuje jego długą i bezawaryjną pracę w wymagających warunkach środowiwiskowych. Transmisja bezprzewodowa jest szczególnie przydatna podczas obserwacji 

miejsc, w których budowa infrastruktury kablowej jest utrudniona lub wiąże się 

z wysokimi nakładami fi nansowymi 

SATEL 

GPRS 

WiFi WiFi 

Monitoring video (IP) 

Radiomodemy SATEL 

transmisja online, pomijalne koszty eksploatacji, duży 

zasięg, niezależność od operatora 

GSM Horner 

Sterownik zintegrowany z panelem, łatwy montaż, 

duży zasięg, możliwość powiadamiania przy pomocy 

SMS, zdalny serwis, programowanie i obsługa 

maszyn 

WiFi Astraada Net 

transmisja online, łatwa konfi guracja, szybka transmisja, 

niezależność od operatora 


SATEL 

SATEL 

SATEL 

WiFi 

SATEL 

WiFi 

GPRS 

WiFi

ATEL 

PRS 


SATEL 

WiFi 

WiFi 

SATEL 


Bieżąca, zdalna analiza kluczowych parametrów z obiektów odpowiedzialnych za 

przesył wody (hydrofornie, przepompownie ścieków, komory na rurociągach) pozwala 

ograniczyć koszty eksploatacyjne związane z wyjazdami kontrolnymi obsługi 

serwisowej. Poprawia jakość działania sieci wodociągowej, dając operatorom pełną 

informację o pracy każdego obiektu oraz możliwość natychmiastowej zmiany parametrów 

pracy urządzeń sterujących z poziomu aplikacji wizualizacyjnej. 

Nadzór obiektów realizowany jest z wykorzystaniem radiomodemów Satel oraz 

modemów GPRS fi rmy Horner. Wymiana danych w technologii GPRS wykorzystywana 

jest najczęściej w przypadku braku odpowiedniej infrastruktury do przesyłania 

danych w innej technologii lub w przypadku odpytywania zdarzeniowego, które 

znacząco redukuje koszty. Powyższe cechy sprawiają, że rozwiązanie to jest najczęściej 

spotykane w oddalonych przepompowniach, hydroforniach i komorach na 

magistralach. 

WiFi 

3 Nadzorowanie przesyłu medium 

4 

SATEL 

GPRS 

MPWiK 

SATEL 

WiFi 

SATEL 

GPRS 

SATEL 

GPRS 

Gromadzenie danych na potrzeby bilansowania 

Dostęp do danych, które są gromadzone na potrzeby bilansowania może być realizowany 

w oparciu o technologię WiFi lub Radiomodem. Logowanie danych bezpośrednio 

do systemów raportowych bardzo łatwo zrealizować przy wykorzystaniu komunikacji 

w sieci Ethernet, która obecnie jest już standardem w większości przedsiębiorstw 

i pozwala na bezkosztowe przesyłanie dużej ilości informacji. Taki model komunikacji 

wykorzystywany jest przede wszystkim w dużych aglomeracjach cechujących się 

znacznym rozproszeniem obiektów technologicznych odpowiedzialnych za produkcję 

oraz oczyszczanie wody. 

23


Sprawdzony 

Urządzenie przetestowane w tysiącach 

instalacji, w tym również szeroko obecne 

na rynku polskim. 

VersaMax podnosi pewność każdej 

inwestycji. 

Seria VersaMax 

Grzegorz Faracik 

Uniwersalne sterowniki 

i układy wejść/wyjść 

Łatwy w użyciu 

Do bardzo 

poważnych zastosowań 

Na bazie magistrali komunikacyjnej 

Genius, seria VersaMax używana jest 

jako ekonomiczne układy wejść/wyjść 

rozproszonych do budowy układów 

o podwyższonej niezawodności, tzw. 

High Availability. 

Pomimo niskiej ceny, seria VersaMax to 

stuprocentowo wiarygodny komponent 

do budowy skomplikowanych i bardzo 

odpowiedzialnych systemów sterowania. 

Na łatwość uruchamiania i użytkowania VersaMax składają się: 

• prosta budowa kasety bazowej, poprzez zsuwanie podstawek, 

• szybki montaż i demontaż modułów, bez użycia narzędzi, 

• czytelna diagnostyka w postaci sygnalizacyjnych diod LED na jednostce centralnej 

i modułach wejść/wyjść. 

Firma ASTOR prowadzi szereg szkoleń, ułatwiających proces nauki programowania 

i użytkowania VersaMax. 

Nawet osoby które nie używały wcześniej VersaMax, nie będą miały kłopotów z jego 

uruchomieniem. 

Ekonomiczny 

Na ekonomiczność urządzenia składa 

się: 

• możliwość optymalnego doboru 

konfi guracji - dzięki budowie modułowej 

i różnorodności modułów, 

• niższa cena rozwiązania - dzięki 

masowej produkcji tych samych 

komponentów, używanych zarówno 

do budowy sterowników, jak i układów 

wejść/wyjść rozproszonych. 

Z VersaMax każdy system automatyki 

będzie konkurencyjny cenowo. 

24 Biuletyn Automatyki 63 (1/2010) (1/20 20 2010 10 1 )


Szerokie zastosowanie 

Różnorodność jednostek centralnych, bogaty wachlarz modułów wejść/ 

wyjść, a także modułów komunikacyjnych, pozwalają na użycie serii Versa- 

Max do różnorodnych typów maszyn i instalacji. 

Seria VersaMax jest ceniona jako urządzenie do monitoringu i sterowania 

systemami branży wod-kan, ale i przez producentów maszyn, szczególnie 

pakujących oraz dozujących. W przypadku pracy jako układ wejść/wyjść 

rozproszonych, może być również użyta jako ekonomiczny układ wejść/ 

wyjść praktycznie dowolnego producenta systemu sterowania. 

Jest doskonałym rozwiązaniem w zakresie małych i średnich aplikacji. 

Skalowalny i upakowany 

VersaMax może być małym systemem, 

jednak w każdej chwili może zostać rozbudowany 

do kasety wielomodułowej, 

która dodatkowo może być powielana 8 

razy. Dzięki temu, system może składać 

się z 64 modułów, nawet 32-punktowych. 

Daje to wysoką gęstość upakowania. 

Jest to cecha ceniona szczególnie przez 

producentów maszyn, ponieważ pozwala 

na zaoszczędzenie miejsca w szafi e 

sterowniczej i na hali produkcyjnej. 


Otwarty 

Jedna seria, 

a dwa sposoby użycia 

Seria VersaMax może być zastosowana 

do budowy sterownika PLC lub rozproszonego 

układu wejść/wyjść - w zależności 

od tego czy do budowy zostanie 

zastosowana jednostka centralna CPU, 

czy też interfejs komunikacyjny. 

W przypadku rozbudowanych systemów, 

układem nadrzędnym dla VersaMax 

może być np. kontroler PACSystems RX3i. 

VersaMax jest rozwiązaniem otwartym na inne systemy, dzięki obecności 

portów komunikacyjnych, takich jak: 

• szeregowe (RS232, RS485) z protokołami Modbus RTU Master i Slave, 

SNP, SNPX, ASCII, 

• Profi bus DP 

• DeviceNET 

• Genius 

Każda jednostka ma fabrycznie wbudowane dwa szeregowe porty komunikacyjne 

i opcjonalnie Ethernet. Może korzystać z dodatkowych modułów 

komunikacyjnych, pracujących w innych standardach. 

Otwartość komunikacyjna oznacza łatwość łączenia VersaMax do warstwy 

SCADA oraz urządzeń pomiarowo-kontrolnych innych producentów. 

25


Elastyczne stanowisko zrobotyzowane 

Kawasaki UniCell 

Firma ASTOR wprowadziła do swojej oferty mobilne stanowisko 

zrobotyzowane Kawasaki UniCell. To elastyczne rozwiązanie 

może służyć do zrobotyzowanej obsługi różnych procesów 

przemysłowych: montażu, spawania (TIG, MIG/MAG, CMT, Plazma, 

Laser), zgrzewania, cięcia, szlifowania, klejenia, nakładania 

pasty itp. Paweł Handzlik 

Stanowisko zbudowane jest ze 

sztywnej podstawy, która jest dzielona, 

co umożliwia łatwy transport, 

a także ze zintegrowanych osłon, 

wyposażonych w drzwi boczne i serwisowe. 

Stanowisko UniCell przystosowane 

jest do współpracy z robotem 

Kawasaki FA006E (w aplikacjach 

spawalniczych) lub FS006E. Dzięki 

zastosowaniu stołu obrotowego czas 

cyklu procesu skrócony jest o połowę 

(z jednej strony trwa proces a z drugiej 

operator demontuje i montuje kolejny 

detal). Dodatkową zaletą tego rozwiązania 

jest zachowane bezpieczeństwo 

operatora – płyta rozdzielająca strony 

stołu oraz obudowy wykonane są ze 

stali, uniemożliwiając robotowi przekroczenie 

obszaru pracy. 

Parametry stanowiska UniCell 

Całkowite wymiary 2300 mm x 3640 mm x 2290 mm 

(sz x dł x wy) 

Waga stanowiska 1380 kg 

(bez robota, kontrolera i osprzętu) 

Maksymalne wymiary stołu 

montażowego 

Maks. obciążenie na stronę 

stołu obrotowego 

Dostępne są dwie wersje celi. 

W zależności od wymagań może ona 

być wyposażona w stół obracany 

manualnie lub automatycznie. Sta- 

1200 mm x 800 mm x 800 mm 

(sz x dł x wy) 


200 kg 

Obrót stołu Manualny lub automatyczny obrót o 180 O


nowisko wyposażone jest również 

w kolumnę oświetleniową oraz panel 

operatora. To uniwersalne rozwiązanie 

wymaga jedynie doboru odpowiedniego 

robota Kawasaki oraz wyposażenia 

go w osprzęt dedykowany 

do konkretnego zastosowania – i jest 

gotowe do pracy. 

Stanowisko Kawasaki UniCell 

zostało zaprojektowane w celu zapewnienia 

maksymalnej elastyczności. 

Można go w łatwy sposób dostosować 

do konkretnej aplikacji. 

Ponadto stanowisko można sprawnie 

transportować i szybko montować na 

nowym miejscu. Takie rozwiązanie 

wpływa pozytywnie na elastyczność 

całego zakładu i zwiększa możliwości 

produkcyjne przy danym parku maszynowym. 

Właściwości stanowiska: 

» Obsługa różnych procesów przemysłowych: 

montaż, spawanie (TIG, 


Stanowisko Kawasaki 

UniCell zostało zaprojektowane 

w celu zapewnienia 

maksymalnej elastyczności. 

Można je w łatwy sposób 

dostosować do konkretnej 

aplikacji, sprawnie 

transportować i szybko 

montować na nowym miejscu. 

MIG/MAG, CMT, Plazma, Laser), 

zgrzewanie, cięcie, szlifowanie, 

klejenie, nakładanie pasty itp. 

» Modułowa budowa, umożliwiająca 

łatwy transport (wymiary modułów 

dostosowane do przewozu samochodem 

ciężarowym). Istnieje 

możliwość dodawania kolejnych 

modułów (odciągi stanowiska, rolety 

zamykające front itp.). 

» Czas przygotowania stanowiska do 

transportu, a następnie instalacji 

w nowej lokalizacji: około 45 minut. 

» Możliwość poziomowania całego 

stanowiska. Zastosowane zostało 

autorskie rozwiązanie do pozycjonowania 

stanowiska, umożliwiające 

bardzo szybkie wypoziomowanie. 

» Możliwość dostosowania do potrzeb 

klienta i danej aplikacji – rozwiązania 

specjalne. 

» Możliwość zastosowania stołu obrotowego 

z obrotem ręcznym lub 

automatycznym. 

» Wysoka funkcjonalność rozwiązania. 

» 

Bezpieczna i intuicyjna obsługa. 

» Rozwiązanie kompleksowe i zintegrowane. 

REKLAMA 

27

Pod lupą 

Współpraca robotów 

Kawasaki z dodatkowymi 

osiami 

Coraz częściej technologiczne aspekty aplikacji zrobotyzowanych 

wymagają stosowania zewnętrznych osi. Najczęściej 

służy to zwiększaniu zasięgu roboczego ramienia robota, ale 

może również optymalizować proces technologiczny. Kontroler 

serii D robota Kawasaki może sterować 16 osiami, włączając 

w to liczbę osi robota. Najczęściej spotykane aplikacje to jednak 

1, 2 lub 3 osie zewnętrzne. 

Typowe ich zastosowania to: 

» pozycjonowanie ramienia robota, 

umieszczonego na torze jezdnym 

» pozycjonowanie obrabianego detalu, 

który mocuje się na stole pozycjonującym. 

Możliwe jest również mieszanie 

wyżej wymienionych zastosowań, zależnie 

od wymogów technologicznych 

aplikacji. 

Konfiguracja systemu robota do 

współpracy z zewnętrznymi serwonapędami 

Kawasaki z oferty firmy 

ASTOR jest intuicyjna i prosta. Po 

uprzednim zamocowaniu serwowzmacniaczy 

oraz okablowania wewnątrz 

kontrolera robota i połączeniu 

zewnętrznych napędów, należy w systemie 

podać model silnika, którym 

chcemy sterować, oraz określić kilka 

podstawowych parametrów. 

Oś liniowa, oś obrotowa 

Pierwszym parametrem do określenia 

jest wybór rodzaju ruchu, który 

ma generować napęd. Oś liniowa służy 

najczęściej do pozycjonowania całego 

robota umieszczonego na torze jezdnym, 

pozycja takiej osi wówczas wyrażona 

jest w milimetrach. Osie obrotowe 

natomiast znajdują zastosowanie 

Kontroler robota Kawasaki 

pozwala na podzielenie 

zainstalowanych dodatkowych 

osi na grupy. Dzięki temu 

możliwa jest separacja ich 

ruchu, co ma znaczenie dla 

zagadnienia bezpieczeństwa. 

w stołach pozycjonujących detal, a położenie 

kątowe reprezentowane jest 

w stopniach. Silniki dodatkowych osi 

pracują zawsze z przekładniami redukującymi 

prędkość obrotową (pozwalającymi 

jednak na zwiększenie momentu 

obrotowego napędu). Wiąże się 

Paweł Halicki 

to z koniecznością obliczenia kolejnego 

parametru, jakim jest rozdzielczość 

pomiaru położenia osi. Określony jest 

on w [mm/bit] dla osi liniowych lub 

w [ o /bit] dla osi obrotowych. Znając 

przełożenie reduktora oraz rozdzielczość 

enkodera serwonapędu wystarczy 

podzielić wartość pełnego obrotu 

reduktora (360o ) przez iloczyn rozdzielczości 

enkodera i przełożenia 

przekładni. Dla osi liniowej wystarczy 

zmierzyć lub obliczyć przesunięcie 

wygenerowane przy jednym pełnym 

obrocie przekładni. 

Kolejnym ważnym parametrem 

jest określenie dolnych i górnych limi- 

Rys. 1. Wygląd ekranu konfiguracji parametrów osi zewnętrznej 


Pod lupą 

Rys. 2. Robot Kawasaki współpracujący z pozycjonerem 

tów ruchu każdej z osi oraz określenie 

kierunku ruchu. Ma to swoje odzwierciedlenie 

na ręcznym programatorze 

– klawisze ujemnego lub dodatniego 

kierunku ruchu osi. Ostatnim ważnym 

parametrem jest określenie maksymalnej 

prędkości ruchu – w [mm/s] 

lub [ o /s] odpowiednio dla osi liniowej 

i obrotowej. Znając maksymalną prędkość 

obrotową serwonapędu, którym 

dysponujemy, oraz przełożenie przekładni 

redukcyjnej – nie nastręcza to 

większych trudności. 

Określenie tych parametrów i zapisanie 

ich w systemie pozwala już na 

swobodne sterowanie zewnętrznymi 

osiami za pomocą kontrolera robota. 

Grupy ruchu 

– Separate Control 

Kontroler robota Kawasaki pozwala 

na podzielenie zainstalowanych 

dodatkowych osi na grupy. Dzięki 


Funkcja Cooperative 

Control daje możliwość 

dostosowania ruchu robota 

do ruchu zewnętrznych osi, 

liniowych lub obrotowych, 

powiązanych z grupami ruchu. 

temu możliwa jest separacja ich ruchu, 

co ma znaczenie dla zagadnienia bezpieczeństwa. 

Do każdej z grup ruchu 

może należeć do 3 osi, a takich grup 

może być maksymalnie 5. Określenie 

grupy ruchu za pomocą instrukcji 

GROUP pozwala na ruch ramienia robota 

równocześnie z osiami zewnętrznymi 

powiązanymi z daną grupą, 

a pozostałe osie powiązane z innymi 

grupami pozostają nieruchome. Na 

przykład użycie instrukcji GROUP 

1 spowoduje jednoczesny ruch robota 

z osiami zewnętrznymi z grupy 1, 

GROUP 2 – ruch robota razem z osiami 

grupy 2. GROUP 0 natomiast pozwala 

na ruch ramienia jednocześnie 

z wszystkimi zewnętrznymi osiami, 

a GROUP -1 blokuje wszystkie zewnętrzne 

osie i wówczas tylko robot 

może się poruszać. 

Koordynacja ruchu robota 

z zewnętrznymi osiami – 

Cooperative Control 

Jednoczesny ruch robota Kawasaki 

z zewnętrznymi osiami może być 

skoordynowany. Pozwala na to funkcja 

Cooperative Control, która dostępna 

jest w cenie robota. Funkcja ta daje 

możliwość dostosowania ruchu robota 

do ruchu zewnętrznych osi, liniowych 

lub obrotowych, powiązanych z grupami 

ruchu. Na przykład w przypadku 

koordynacji ruchu robota z osiami pozycjonera 

dwuosiowego ramię podąża 

za ruchem pozycjonera, utrzymując 

stałą pozycję narzędzia względem 

obrabianego detalu. Funkcjonalność 

ta w ogromnym stopniu ułatwia programowanie 

stanowiska, a przede 

wszystkim w większości przypadków 

pozwala spełnić szerszy zakres wymogów 

technologicznych. Konfiguracja 

takiego stanowiska – z pozycjonerem 

dwuosiowym – polega na nauczeniu 

sześciu pozycji robota względem pozycjonera. 

Pierwsze trzy pozycje związane 

są z ruchem punktu na krawędzi tarczy 

przy ruchu osi pionowej pozycjonera, 

trzy kolejne to położenia punktu 

na krawędzi tarczy przy ruchu osi 

poziomej w jej dodatnim kierunku 

ruchu. W ten sposób robot uzyskuje 

informację o wzajemnym położeniu 

ramienia i zewnętrznych osi stołu pozycjonującego. 

Zarówno stoły pozycjonujące 

oraz tory jezdne, jak i pakiety zewnętrznych 

osi wraz z okablowaniem 

znajdą Państwo w ofercie ASTOR. 

W celu zdobycia szczegółowych informacji 

zapraszamy do kontaktu z najbliższym 

oddziałem naszej firmy. 

29

Pod lupą 

Kawasaki – przyjazna robotyka 

Jak robot z robotem 

Ciągły postęp w automatyce, którego wszyscy jesteśmy świadkami, 

w znacznym stopniu przełożył się na wydajność maszyn 

technologicznych. Coraz nowocześniejsze linie produkcyjne 

osiągają wydajności nawet kilkukrotnie wyższe niż jeszcze 

parę lat temu. To właśnie wydajność linii, a także konkurencja 

wymuszająca stałe podnoszenie efektywności produkcji, 

sprawiają że zakłady przemysłowe decydują się na wdrożenie 

już nie jednego, a kliku współpracujących ze sobą robotów. 

Do niedawna wielorobotowe stanowiska 

były domeną przemysłu samochodowego. 

Zgrzewanie, a następnie 

lakierowanie karoserii realizowane 

było na liniach, na których współpracowało 

ze sobą kilkanaście, a nawet 

kilkadziesiąt robotów przemysłowych 

(rys. 1). Obecnie coraz więcej takich 

systemów wdrażanych jest w małych 

i średnich przedsiębiorstwach. 

Z łatwością możemy wyobrazić 

sobie stanowisko, przy którym pracuje 

kilkoro ludzi. Ktoś się z kimś zderzy, 

ktoś krzyknie, ktoś inny zaklnie i praca 

wre. A co w przypadku, gdy mamy 

do czynienia ze stanowiskiem, na którym 

pracuje kilka robotów? Jak maszyny, 

pozbawione mowy, dogadają się 

ze sobą? Sposób komunikacji uzależniony 

jest do rodzaju aplikacji i współpracy 

pomiędzy dwoma robotami. 

Praca robotów 

we wspólnej przestrzeni 

W aplikacjach w których dwa roboty 

pracują we wspólnej przestrzeni, 

Kawasaki oferuje specjalną funkcję, 

która pozwala monitorować położenie 

każdego z nich. Funkcja Working 

Space umożliwia skonfigurowanie 

dziewięciu rodzajów przestrzeni roboczej 

poprzez zarejestrowanie po przekątnej 

górnego i dolnego rogu (rys. 

2). Robot każdorazowo przebywając 

w zadeklarowanej przestrzeni będzie 

komunikował to odpowiednim wyjściem 

cyfrowym. Przykładem takiej 

aplikacji może być stanowisko zrobotyzowanego 

spawania (rys. 3). 

Dodatkowo w aplikacjach spawalniczych 

szczególne znaczenie ma 

wymiana informacji o stanach alarmowych 

pomiędzy robotami. Awaryjne 

zatrzymanie jednego z robotów musi 

pociągać za sobą awaryjne zatrzyma- 

Marcin Kruczyński 

nie drugiego. Dodatkowo dochodzi tu 

konieczność natychmiastowego wyłączenia 

źródła prądu. 

Praca robotów 

umieszczonych szeregowo 

Rozwiązanie to stosowane jest 

między innymi tam, gdzie zachodzi 

konieczność szybkiego pobrania elementów 

z linii. Każdy kolejny robot 

otrzymuje od poprzednika informacje, 

które elementy zostały już pobrane, 

Rys. 1. Współczesna fabryka samochodów, linia zgrzewania karoserii 


Pod lupą 

Rys. 2. Okno konfiguracji funkcji Working Space. 

a które pozostały na linii. Stanowiska 

takie stosowane są przede wszystkim 

w przemyśle spożywczym gdzie mamy 

do czynienia z ogromnymi wydajnościami 

maszyn. W takich aplikacjach 

koniecznej jest również użycie funkcji 

śledzenia ruchu taśmy przenośnika. 

Robotem, który najefektywniej sprawdza 

się w takich zastosowaniach jest 

model Kawasaki serii Y (rys. 4). Oferuje 

on bardzo krótki czas cyklu 0,27 s 

dla ładunku 1 kg i 0,45 przy przenoszeniu 

3 kg, oraz obszar pracy o średnicy 

1,3 m. Parametry robota umożliwiają 

Rys. 3. Współpraca robotów spawalniczych 


wykonanie nawet 175 cykli na minutę, 

a zastosowanie dodatkowej piątej 

osi pozwala przenosić dwa elementy 

w jednym cyklu i prowadzi do dodatkowego 

wzrostu wydajności robota. 

Do aplikacji, w których dwa 

roboty pracują we wspólnej 

przestrzeni, Kawasaki oferuje 

funkcję Working Space, która 

pozwala monitorować położenie 

każdego z nich. 

Rys. 4. Robot Kawasaki serii Y. 

Wspólne ruchy 

dwóch robotów 

W przypadku, gdy mamy do czynienia 

z przenoszeniem lub manipulowaniem 

elementami wielkogabarytowymi, 

bardzo pomocna będzie funkcja 

Robot Network Function (Cooperative 

Motion Control via Ethernet). 

Zapewnia on synchronizację ruchów 

współpracujących robotów. Funkcja 

ta może być w prosty sposób włączana 

i wyłączana w programie, tak aby 

ruchy robotów znów pozostawały niezależne. 

Jeśli w naszej aplikacji pracują 

dwa roboty, możemy bezpośrednio 

połączyć ich kontrolery ze sobą, 

współpraca trzech lub więcej robotów 

wymaga zastosowania sieciowego 

switcha przemysłowego. Dużą zaletą 

tej metody jest możliwość połączenia 

ze sobą różnych modeli robotów. 

Opisane funkcje stanowią tylko 

niewielki wycinek możliwości współpracy 

robotów. Dobór odpowiedniej 

opcji uzależniony jest od rodzaju aplikacji, 

wydajności oraz konfiguracji stanowiska 

i powinien poprzedzony być 

odpowiednią analizą. Firma ASTOR 

służy Państwu pomocą i doradztwem 

w zakresie doboru odpowiednich modeli 

robotów oraz konfiguracji stanowisk 

zrobotyzowanych. 

31

Instalacje automatyki 

Zakłady Azotowe w Tarnowie- 

Mościcach S.A. to firma z branży 

chemicznej, zajmująca się produkcją 

tworzyw sztucznych, nawozów 

mineralnych i chemikaliów dla 

przemysłu chemicznego. Firma łączy 

ponad 80-letnią tradycję z nowoczesnością, 

stale udoskonalając 

technologię i podnosząc jakość, 

oferowanych produktów, wysoko 

cenionych na rynkach krajowych 

i zagranicznych. 

Specyfika przedsiębiorstwa branży 

chemicznej i szeroki zakres produkcji 

powodują, iż zakład operuje mediami 

produkcyjnymi o właściwościach toksycznych, 

palnych lub wybuchowych, 

jak również wysoko kosztownymi mediami 

energetycznymi, stosując w procesie 

produkcji skrajne ciśnienia oraz 

ekstremalne temperatury. To w połączeniu 

z dużą rozległością zakładów, 

dbaniem o bezpieczeństwo pracy 

System telemetrii 

i monitoringu 

mediów produkcyjnych 

- Azoty Tarnów 

i przestrzeganie norm, a tym samym 

właściwe kontrolowanie procesów 

produkcyjnych powoduje konieczność 

ciągłego monitoringu kluczowych parametrów 

wszelkich mediów produkcyjnych. 

Pierwotnie, Zakłady Azotowe, do 

gromadzenia danych stosowały lokalne 

monitorowanie, w tym celu wykorzystując 

zainstalowane wcześniej informatyczne 

systemy przemysłowe, jakimi 

były stacje wizualizacyjne Wonderware 

InTouch. Struktury te pozwalały na 

archiwizację podstawowych parametrów 

zużycia głównych mediów energetycznych, 

czyli metanu oraz pary, jak 

również ścieków. Pozytywne doświadczenia 

użytkowników rozwiązania, 

zaowocowały podjęciem działań przez 

Zarząd Techniczny Zakładów Azotowych, 

mających na celu wdrożenie 

kompleksowego systemu monitoringu 

mediów dla zakładu. Inwestycja zakładała 

pełny monitoring mediów energetycznych 

i produkcyjnych oraz stworzenie 

centralnego archiwum danych 

i raportów o ich jakości i zużyciu. 

Media produkcyjne 

i energetyczne 

Monitoringiem zostały objęte następujące 

media: 

» energia elektryczna, 

» powietrze technologiczne i sterownicze, 

» woda technologiczna, grzewcza oraz 

pitna, 

» para o różnym stopniu kompresji, 

» 

gospodarka wodno-ściekowa, 


» 

amoniak, 


» metan, z prognozowaniem zużycia 

tego medium, w związku z limitami 

zakupu i grożącymi w związku z tym 

wysokimi karami umownymi. 

Docelowo monitoringiem objęto 

wszelkie instalacje związane z dostarczaniem, 

produkcją oraz zużyciem 

mediów, co pozwoliło na zwiększenie 

ekonomiki poboru, racjonalizację zużycia 

i zmniejszenie kosztów ich wytwarzania. 

Do systemu monitoringu włączono 

kilkadziesiąt obiektów, w tym duże 

centra produkcyjne: 

» elektrociepłownię, wraz ze stacją 

uzdatniania wody dla elektrociepłowni, 

» podstacje elektryczne linii wysokiego 

i średniego napięcia, gdzie monitorowane 

są parametry energii elektrycznej, 

na podstawie informacji 

zbieranych z liczników energii, 

» centralną oczyszczalnię ścieków, 

chemiczną oczyszczalnię ścieków 

oraz kolektory ściekowe zakładu, 

» pompownię wody technologicznej 

i pitnej oraz stacje uzdatniania 

wody, 

» 

generator azotu firmy AirLiquid, 

» stację sprężarek powietrza technologicznego, 

» 

stacje osuszania powietrza sterow- 


niczego, sprężania powietrza i wytwórni 

ciekłego CO2, 

» instalację sprężonego kwasu azotowego 

oraz rozkładnię metanu, 

» zasilacze awaryjne UPS, 

» wszystkie wydziały produkcyjne. 

Dodatkowo, do systemu monitoringu 

włączona została stacja meteo 

oraz ciepłomierze. Stacja meteo dostarcza 

dane o ciśnieniu, temperaturze 

i wilgotności powietrza oraz kierunku 

i sile wiatru, które to parametry stanowią 

bardzo ważny element systemu monitoringu. 

Na ich podstawie bowiem, 

w przypadku alarmu o chemicznym 

skażeniu gazowym, wytyczane są kierunki 

ewakuacji pracowników. Z kolei 

monitoring ciepłomierzy zapewnia 

możliwość rozliczeń z zewnętrznym 

odbiorcą energii cieplnej, czyli Miejskim 

Przedsiębiorstwem Energetyki 

Cieplnej w Tarnowie. 

Budowa sieci telemetrycznej 

Duża powierzchnia zakładu wymagała 

zaprojektowania rozległej sieci 

przemysłowej, koniecznej do akwizycji 

danych z systemów automatyki przemysłowej 

oraz urządzeń pomiarowych 

rozmieszczonych na różnych obiektach. 

W zależności od uwarunkowań 

terenowych, potrzeb i możliwości komunikacyjnych 

urządzeń, zastosowa- 

no różne standardy wymiany danych. 

Szkielet sieci telemetrycznej oparty 

został o ring światłowodowy, do którego 

zbiegają trasy światłowodowe oraz 

miedziana „skrętka”. Fragmenty sieci 

komunikacyjnej z kolei, oparte są o sieć 

szeregową RS485, połączoną z siecią 

Ethernet, za pomocą konwerterów lub 

bezpośrednio z komputerami komunikującymi 

się dalej w sieci Ethernet. Do 

obiektów leżących na obrzeżach Zakładów 

lub obiektów o utrudnionym dostępie, 

zastosowano komunikację poprzez 

bezprzewodowe łącza Ethernet, zabezpieczone 

sprzętowym szyfrowaniem. 

Konieczne było również zastosowanie 

radiomodemów do bezprzewodowej 

transmisji danych, w oparciu o sieć szeregową 

RS232. Ponadto, komunikacja 

z kilkoma obiektami realizowana jest 

przez DSL-owe modemy telefoniczne. 

Do zbudowania sieci wykorzystano 

akcesoria sieciowe firmy Korenix 

oraz radiomodemy SATEL, dostarczone 

również przez firmę ASTOR. 

Akwizycja danych 

Duża liczba urządzeń od różnych 

producentów, z których informacje gromadzone 

są w centralnej bazie danych, 

wymusiła potrzebę zastosowania wielu 

różnych protokołów komunikacyjnych. 

Ponadto, w licznych przypadkach zrealizowanie 

komunikacji ze specyficznymi 

urządzeniami (np. zasilaczami 

awaryjnymi UPS), wymagała napisania 

dedykowanego programu komunikacyjnego, 

w języku programowania 

DELPHI oraz zastosowania transferu 

plików z danymi przemysłowymi, z wykorzystaniem 

FTP. 

33


Jednak głównym źródłem danych 

są przemysłowe systemy sterowania, 

w dużej części oparte o rozwiązania 

GE Inteligent Platforms, umożliwiające 

łatwą komunikację i dostęp do 

danych przez standardowe programy 

komunikacyjne. 

Przemysłowa baza danych – 

gromadzenie i archiwizacja 

danych 

Dane zebrane z systemów automatyki 

oraz urządzeń pomiarowych 

są gromadzone, przy pomocy sieci 

telemetrycznej, w Wonderware Historian. 

Rozwiązanie to stanowi centralny 

system danych historycznych, 

automatycznie gromadzący i archiwizujący 

ogromne ilości, szybko zmieniających 

się wartości. Zapis danych przez 

Wonderware Historian zapewnia osiągnięcie 

dokładności przechowywania 

danych na poziomie 3.3ms. Świadczy 

to o dużej uniwersalności zastosowania, 

zarówno do gromadzenia danych 

z procesów, w których dane zmieniają 

się stosunkowo rzadko, jak i przy procesach 

charakteryzujących szybką i częstą 

zmianą wartości parametrów. Z kolei 

zoptymalizowane sposoby zapisywania 

gromadzonych wartości powodują, 

że Wonderware Historian może zostać 

zainstalowany na klasycznym kompu- 

terze, bez konieczności stosowania zaawansowanych 

technicznie rozwiązań 

sprzętowych. 

Analiza danych i raportowanie 

Do analizy danych i raportowania 

wykorzystywane są programy raportowe 

Wonderware Active Factory 

oraz stacje wizualizacyjne InTouch. 

Zastosowanie wspomnianych programów 

pozwala na dostęp do bieżących 

danych i analizę danych historycznych, 

ułatwiając pracę kadrze pracowniczej, 

zarówno bezpośrednio związanej 

z produkcją (operatorom, technologom, 

kierownikom centrów produkcyjnych), 

jaki i osobom odpowiedzialnym 

za rozliczenia zużycia mediów. Analizy 

wykonywane są na bieżąco (ad hoc) 

oraz w oparciu o przygotowane szablony 

raportów, których uruchomienie 

powoduje automatyczne pozyskiwanie 

danych, bezpośrednio z Wonderware 

Historiana. 

Korzyści z wdrożenia 

Zastosowanie nowoczesnego 

sytemu telemetrii i monitoringu ma 

pozytywny wpływ na wiele aspektów 

funkcjonowania przedsiębiorstwa. 

Wśród najważniejszych należy wymienić 

obniżenie kosztów produkcji, które 

zostało zrealizowane poprzez: 

» dostęp w dowolnej chwili do bieżących 

informacji o kluczowych parametrach 

jakości mediów i ich zużyciu, 

» zabezpieczanie przed przekraczaniem 

limitów i wyeliminowanie kar 

umownych zużycia metanu, 

» racjonalizacja zużycia energii i redukcja 

kosztów energetycznych, 

» zwiększenie ekonomiki poboru mediów, 

» zmniejszenie kosztów wytwarzania 

mediów, 

» dostarczanie na bieżąco pełnych informacji 

dla technologów. 

Zastosowanie najnowszych rozwiązań 

technicznych i informatycznych 

do budowy systemu telemetrii 

i monitoringu świadczą o nowoczesności 

Zakładu Azotowego oraz trosce 

o wysoką jakość produktów i niskie 

koszty produkcji. Stan ten bezpośrednio 

przekłada się na konkurencyjność 

oferowanych wyrobów, z uwzględnieniem 

ciągłego nadzoru nad bezpieczeństwem 

pracy oraz ochroną środowiska. 

Instalację telemetrii i monitoringu 

mediów w zakładach w Tarnowie-Mościcach 

S.A. w całości wdrożyła firma 

Automatyka Sp. z o.o. z Tarnowa, 

Złoty Partner firmy ASTOR. Firma 

zajmuje się obsługą, montażem i rozruchami 

przemysłowych systemów pomiarów 

i sterowania, wykonywaniem 

oprogramowania sterowników i komputerowych 

systemów sterowania oraz 

wizualizacją procesów przemysłowych 

w rożnych branżach, w szczególności 

branży chemicznej. 

Lucjan Knapczyk 

Specjalista Technolog 

Automatyka Sp. z o.o. 

Zdjęcia udostępnione 

dzięki uprzejmości 

Zakładów Azotowych Tarnów 

www.azoty.tarnow.pl/ 



Panele Wonderware InTouch CE 

wspierają kontrolę załadunku 

w terminalu paliw ORLEN 

PetroTank 

Panele operatorskie Wonderware 

InTouch CE są postrzegane 

przede wszystkim jako otwarta, 

elastyczna i atrakcyjna platforma 

do tworzenia aplikacji HMI/ 

SCADA współpracujących z popularnie 

stosowanymi w branży 

automatyki sterownikami przemysłowymi. 

Jednak ich zastosowanie 

jest o wiele szersze. 

Przykład wdrożenia paneli InTouch 

CE w ORLEN Petrotank Sp. z o.o., 

jako operatorskich interfejsów rejestracyjnych 

dla odbiorców paliw płynnych, 

pokazuje także możliwość współpracy 

InTouch CE z relacyjną bazą danych, 

zintegrowaną z oprogramowaniem biznesowym 

SAP. 

ORLEN Petrotank Sp. z o.o. działa 

na rynku od 1996 roku, jako regionalny 

operator Polskiego Koncernu 

Naftowego ORLEN S.A., w obszarze 

związanym z dystrybucją paliw płynnych. 

Spółka obsługuje bazę magazynową 

koncernu paliw oraz posiada 

infrastrukturę dystrybucji paliw, rozlewnię 

gazu płynnego, własną bocznicą 

kolejową, a także - jeden z najnowocześniejszych 

w kraju - terminal przeładunkowy. 

W jego skład wchodzą dwa 

zbiorniki o pojemności 5000 m3 każdy 

i pięć zbiorników po 500 m3. 

W ramach modernizacji terminalu 

paliw należącego do ORLEN Petrotank, 

zostało wykonane wdrożenie 

technologii komponowania paliw me- 


todą on-line, bezpośrednio do komór 

autocystern oraz systemu obsługi logistycznej 

procesów technologicznych 

operacji załadunku paliw płynnych. 

Jako terminale służące do bieżącej rejestracji 

odbiorców oraz predefiniowania 

zleceń załadunkowych, wykorzystano 

panele operatorskie Wonderware InTouch 

CE. 

Przykładowe okna aplikacji 

Implementacja rozwiązań aplikacyjnych 

wymagała m.in. zintegrowania 

panelu InTouch CE z bazą danych 

MS SQL Server, będącej nośnikiem 

danych o przeprowadzanych operacjach 

załadunkowych na wszystkich 

11 stanowiskach załadunkowych, podłączonych 

do nadrzędnego systemu 

sterowania sprzężonego z SAP. 

35


Integracja okazała się możliwa poprzez 

implementację oprogramowania 

(funkcjonalnie: serwis uruchamiany 

automatycznie w środowisku Windows 

Server) realizującego protokół TCP- 

MODBUS (SLAVE), z jednoczesną 

możliwością wykonywania dowolnych 

zapytań SQL do baz danych, poprzez 

interfejs ODBC. Zastosowane rozwiązanie 

pozwoliło na znaczące uproszczenie 

procedur związanych z obsługą 

logistyczną rejestracji i weryfikacji zleceń 

załadunku paliw. 

Aplikacje dla paneli operatorskich 

InTouch CE, podobnie jak w przypadku 

standardowych aplikacji InTouch, 

są tworzone w jednolitym środowisku 

projektowym. Dodatkowo, wyposażenie 

paneli CE w zestaw protokołów 

komunikacyjnych mi. Modbus (serial 

i TCP/IP), GE Inteligent Platforms 

(GESNP, SRTP), Siemens (S7-300/400 

Ethernet), Allen-Bradley (CIP, DF1), 

Omron (FINS), Mitsubishi (Q, A, FX 

– series), pozwalających na ich integrację 

z popularnymi platformami sterownikowymi 

wyposażonymi w interfejsy 

komunikacji szeregowej i/lub Ethernet, 

decyduje o ich atrakcyjności nie tylko 

cenowej, ale również funkcjonalnej. 

Modernizację systemu wraz 

wdrożeniem technologii komponowania 

paliw wykonała firma P.P.H.U. 

Link z Krakowa, Złoty Partner firmy 

ASTOR w zakresie oprogramowania 

Wonderware. Firma Link działa głownie 

w branży petrochemicznej i chemicznej, 

ale z powodzeniem realizuje 

projekty w innych branżach. 

Autor artykułu: Krzysztof Janik, 

właściciel firmy Link. 

PKE S.A. Elektrownia Łagisza 

System sterowania 

i wizualizacji 

układu nawęglania 

w Elektrowni Łagisza 

Południowy Koncern Energetyczny SA jest drugim pod względem 

wielkości producentem energii w kraju. Spółka ma ponad 14-proc. 

udziału w krajowej mocy zainstalowanej elektrycznej i 16- proc. w produkcji 

ciepła na rynku lokalnym. Przedmiot działalności PKE SA obejmuje 

w szczególności wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucję energii 

elektrycznej, oraz produkcję i dystrybucję ciepła. 

Elektrownia Łagisza wchodząca 

w skład koncernu zaliczana jest do 

najnowocześniejszych w kraju dzięki 

inwestycjom ostatnich lat. Koncern 

rozbudowuje swoje systemy sterowania 

i wizualizacji procesów m.in. 

w oparciu o rozwiązania firmy GE 

Intelligent Platforms oraz Invensys 

Wonderware. 

Przykładowe okno aplikacji wizualizacyjnej 

Synchroniczny 

rozwój systemu od lat 

PKE S.A. – Elektrownia Łagisza 

w trakcie rozwoju systemów kontroli 

układu nawęglania zdecydował o zastosowaniu 

układów sterowania GE 

Intelligent Plaftorms oraz wizualizacyjnego 

oprogramowania przemysłowego 

Wonderware InTouch. Otwar- 



tość i elastyczność takiej konfiguracji 

umożliwiły synchroniczny rozwój systemu 

sterowania i SCADA, tak jak 

zmieniała się technologia i potrzeby 

kontroli tego procesu na przestrzeni 

wielu lat. Szafy przekaźnikowe zastąpione 

zostały systemem sterowania na 

bazie kontrolerów PAC oraz intuicyjnym 

komputerowym systemem wizualizacji 

System sterowania 

i komputerowej kontroli 

procesu nawęglania 

System służy do sterowania 

i komputerowego monitorowania pracy 

układu nawęglania zasilającego 6 

bloków o sumarycznej mocy zainstalowanej 

1170 MW. Nadzoruje następujące 

etapy przygotowania węgla do 

procesu spalania w kotłach: 

» wywrotnica węgla 

» zwałowisko 

» ładowarko-zwałowarki 

» taśmociągi węgla 


Przykładowe 

okno aplikacji 

wizualizacyjnej 

Przykładowe 

okno aplikacji 

wizualizacyjnej 

» zbiorniki przykotłowe na bloku 460 

MW 

» kruszarkownia 

Funkcje systemu 

sterowania i SCADA 

Centralny system wizualizacji 

systemów pracujących w ramach układu 

nawęglania realizuje następujące 

funkcje: 

» Sterowanie transportem węgla 

w Elektrowni z użyciem systemów 

sterowania GE Intelligent Plaftorms 

o wysokiej dostępności na bazie 

rozwiązania 

oraz MaxON. 

PACSystems RX3i 

» Centralna wizualizacja pracy wielu 

lokalnych rozproszonych systemów 

sterowania na poszczególnych etapach 

przygotowania węgla. 

» Centralne sterowanie z poziomu 

komputera urządzeniami odpowiedzialnymi 

za transport węgla. 

» Analiza stanów alarmowych i przyspieszona 

detekcja potencjalnych 

Wyzwania 

➤ 

➤ 

➤ 

➤ 

➤ 

➤ 

➤ 

➤ 

Efektywne zarządzanie przygotowaniem 

i transportem 

węgla na terenie Elektrowni. 

Zapewnienie bezawaryjnej 

pracy systemów w układzie 

nawęglania (Awaria układu 

na czas dłuższy niż 3 godziny 

spowodowałaby unieruchomienie 

produkcji energii) 

Zapobieganie kosztowym 

awariom i remontom dzięki 

przyspieszonej reakcji i trafnym 

decyzjom co do przyczyn 

ich występowania 

Możliwość odtwarzania sekwencji 

zdarzeń, które miały 

miejsce na obiekcie dzięki 

posiadaniu elektronicznego 

dziennika pracy systemów 

Optymalizacja ilości osób 

sprawujących nadzór nad 

rozproszonym układem 

Wyznaczniki sukcesu 

Możliwość samodzielnej dokładnej 

analizy on-line pracy 

wielu rozproszonych systemów. 

Posiadanie narzędzia do 

optymalizacji procesów związanych 

z funkcjonowaniem 

budynku poprzez efektywną 

analizę historii pracy. 

Wymierne korzyści wynikające 

ze skrócenia czasu reakcji 

na awarie. 

➤ Optymalizacja ilości osób czuwających 

nad poprawną pracą 

systemów HVAC. 

➤ Zmniejszenie ilości awarii. 

miejsc awarii. 

» Koordynacja prac ekip utrzymania 

ruchu. 

» Centralna historyzacja parametrów 

pracy rozproszonych systemów 

» Analiza post-factum pracy systemów 

technologicznych układu 

System jest wdrażany i rozwijany od 

wielu lat przez firmę JTC S.A 

37


Swedwood Poland 

Nowoczesny system 

sterowania i wizualizacji 

w sortowni drewna 

Firma Swedwood Poland to część międzynarodowego koncernu 

IKEA, zajmująca się produkcją mebli z drewna litego oraz z płyt MDF. 

W 61 numerze Biuletynu Automatyki opisywaliśmy układ sterowania 

procesem produkcji kłód drewnianych. Niniejszy artykuł przybliża drugi 

system wdrożony w zakładach Swedwood, sterujący sortownią tarcicy 

sosnowej 

Asortyment zakładu 

Asortyment zakładu to tarcica 

sosnowa, produkowana w dwóch grubościach 

(22 mm i 50 mm), pięciu szerokościach 

(75 mm, 100 mm, 125 mm, 

140 mm, 150 mm) i ośmiu długościach 

(2,4 m, 2,7 m, 3,0 m, 3,3 m 3,6 m, 3,9 

m, 4,2 m, 4,5 m). Dodatkowo każdy 

wyrób sortowany jest w trzech klasach 

jakości. 

Z powodu tak bogatego asortymentu 

bardzo ważne jest odpowiednie 

posortowanie wszystkich wyrobów, aby 

spełnić wymagania odbiorców. W połączeniu 

ze zwiększeniem produkcji 

konieczne było usprawnienie procesu 

sortowania. W efekcie tego w 2004 r. 

powstała w pełni automatyczna sortownia 

tarcicy. 

Proces sortowania 

Proces sortowania rozpoczyna się 

od pomiaru grubości. Ma to na celu 

rozdzielenie tarcicy o grubości 50 mm 

(tzw. materiału głównego) od tarcicy 

o grubości 22 mm (tzw. materiału bocznego). 

Po rozdzieleniu oba te rodzaje 

tarcicy trafiają do dwóch oddzielnych 

procesów dalszego sortowania. Materiał 

główny trafia do ręcznego sortowania, 

a materiał boczny do stanowiska 

oceny automatycznej sortowni. 

Na stanowisku oceny dokonywany 

jest, za pomocą serii czujników, po- 

miar długości i szerokości, a operator 

za pomocą przycisków dokonuje oceny 

jakości. Wszystkie te informacje trafiają 

do układu sterowania, który przypisuje 

desce jedną z 56 kieszeni. 

Następnie deska trafia na transporter 

sortowni, wyposażony w system 

zabieraków, które transportują deskę 

do wskazanej kieszeni. Kieszenie 

znajdują się pod transporterem, a każda 

z nich wyposażona jest w zwalak 

w kształcie pazura, który po osiągnięciu 

przez deskę pozycji nad wskazaną 

kieszenią wychyla się, powodując jej 

zsunięcie z zabieraka i spadnięcie do 

kieszeni. 

W zależności od rodzaju asortymentu 

różna jest ilość desek, jaka ma 

się znaleźć w kieszeni. Gdy żądana 

ilość desek już zostanie zgromadzona, 

wyświetlana jest odpowiednia informacja 

na ekranie komputera, a kieszeń zostaje 

opuszczona, po czym następuje 

jej opróżnienie. Z kieszeni deski trafiają 

na transporter biegnący wzdłuż całej 



Przykładowe okno aplikacji wizualizacyjnej 

sortowni pod wszystkimi kieszeniami. 

Zadaniem transportera jest przetransportowanie 

desek do stanowiska sztaplowania, 

gdzie tworzony jest pakiet. 

Tak postały pakiet trafia do magazynu 

wyrobów gotowych lub do suszarni, 

a następnie do odbiorcy. 

Możliwości 

układu sterowania 

Bardzo ważnym elementem systemu 

jest komputer, na którym znajduje 

się aplikacja Wonderware InTouch, 

wizualizująca stan pracy sortowni oraz 


Największą korzyścią z wdrożenia systemu 

było wyeliminowanie wąskiego 

gardła, jakim był proces sortowania, oraz 

znaczące zwiększenie wydajności i produktywności. 

dająca możliwość dokonywania zmian 

parametrów i sposobu pracy wszystkich 

urządzeń wchodzących w skład 

linii. Pracę linii kontroluje sterownik 

GE Intelligent Platforms VersaMax, 

obsługujący jednocześnie ponad 200 

wejść i 200 wyjść cyfrowych. System 

parametrów i nastaw dostępny w pro- 

gramie jest tak zbudowany, aby dać 

możliwość szybkiego i łatwego dostosowania 

systemu do zmieniających się 

wymogów odbiorców. 

Niezbędne informacje o wyrobach 

gromadzone są w bazie danych SQL, 

co pozwala na generowanie różnego 

rodzaju raportów i statystyk o bieżącej 

i wcześniejszej produkcji. 

Korzyści 

Głównym zadaniem nowopowstałej 

sortowni było wyeliminowanie mało 

wydajnego ręcznego sortowania. Powolny 

i długotrwały proces powodował 

deprecjonowanie drewna oraz zmuszał 

do tworzenia wykazów ilościowych na 

bieżąco. 

Zastosowanie nowoczesnego 

układu sterowania, składającego się ze 

sterownika VersaMax do sterowania 

urządzeniami, oraz oprogramowania 

InTouch do wizualizacji pracy systemu, 

dało nieograniczone możliwości wprowadzania 

zmian w sposobie sortowania 

oraz zwiększyło bezpieczeństwo pracy. 

Pozwoliło to również na zastąpienie 

wcześniejszych jedenastu pracowników 

sześcioma, przy jednoczesnym poprawieniu 

jakości sortowania. 

Możliwość generowania szerokiej 

gamy raportów znacząco ułatwiła 

pracę i pozwoliła na szybsze i dokładniejsze 

analizowanie ilościowe i jakościowe 

wyprodukowanego materiału. 

Jednakże największą zaletą wdrożenia 

było wyeliminowanie wąskiego gardła, 

jakim był proces sortowania, oraz znaczące 

zwiększenie wydajności i produktywności. 

Niezawodność systemu, ograniczenie 

do minimum postojów w pracy, 

oraz pozostałe wymienione wyżej 

korzyści spowodowały, że inwestycja 

zwróciła się w ciągu dwóch lat od momentu 

uruchomienia. Projekt został 

zrealizowany przy współpracy pracowników 

firmy Swedwood Poland z firmami 

Astor Infel oraz Aut-El. 

Artur Trawiński 

Swedwood Poland 

39

Wskaźnik OEE – nowe 

szkolenie w ofercie 

Akademia ASTOR nieustannie poszerza swoją ofertę szkoleń 

i warsztatów. W 2010 roku proponujemy naszym klientom 

udział w kilku nowych szkoleniach, zarówno technicznych, 

jak i biznesowych. Na szczególną uwagę zasługują warsztaty 

„Wskaźnik OEE w zautomatyzowanym środowisku produkcyjnym 

– teoria, pomiar, analiza”, obejmujące tematykę doskonalenia 

procesów przedsiębiorstw produkcyjnych. 

OEE (Overall Equimpent Effectiveness) 

to wskaźnik mierzący straty 

z tytułu niezaplanowanych zdarzeń 

na maszynach (nieplanowanych przestojów, 

niezgodnej z wymaganiami 

jakości oraz wydłużonym czasem cyklu 

pracy maszyny). OEE wskazuje 

poziom strat w zadanym czasie eksploatacji 

maszyny. Celem wdrożenia 

wskaźnika OEE opartego na systemie 

automatycznego gromadzenia danych 

jest zwiększenie wydajności – poprzez 

wykorzystanie potencjału posiadanego 

parku maszynowego. 

Szkolenie polecamy dyrektorom 

zakładów, kierownikom, menadżerom 

wyższego i niższego szczebla oraz 

wszystkim, którzy chcą podnieść efektywność 

swoich zakładów. 

W ramach szkolenia zostaną zaprezentowane 

dwa mierniki: OEE 

Techniczny oraz OEE Globalny. OEE 

Techniczny określa efektywność wykorzystania 

zasobu technicznego 

(maszyny lub urządzenia). Pozwala 

jednocześnie zidentyfikować przyczyny 

wpływające na różnicę pomiędzy 

nominalną a realną zdolnością 

produkcyjną. Wskaźnik umożliwia 

stwierdzenie, które ze zdarzeń stanowią 

największą grupę strat, i podjęcie 

Małgorzata Stoch 


działań zaradczych zmierzających do 

ich eliminacji, a tym samym zwiększenia 

zdolności wytwórczych posiadanych 

urządzeń technicznych. 

Globalny wskaźnik OEE ukazuje 

potencjał, jaki tkwi w procesie. Pozwala 

odpowiedzieć na pytanie, czy 

i w które zasoby techniczne należy inwestować. 

Program warsztatów został tak 

przygotowany, aby ich uczestnicy 

otrzymaną wiedze teoretyczną mogli 

od razu zastosować w praktyce, 

uczestnicząc w grze symulacyjnej, 

w której będą montować spychacze. 

Symulowany proces podlega automatycznemu 

opomiarowaniu, identycznemu 

ze stosowanym w praktyce. 

Uzyskane wyniki pomiarów służą 

do wyliczenia OEE dla symulowanego 

procesu. Na ich podstawie i przy wykorzystaniu 

przygotowanych raportów 

wspólnie z uczestnikami przeprowadzana 

jest analiza zaistniałych problemów 

oraz przygotowywane działania 

doskonalące. 

Udział w szkoleniu 

umożliwi poznanie: 

➤ ograniczeń, na jakie trafia proces 

wytwórczy w celu osiągnięcia większej 

efektywności, 

➤ sprawdzonych metod na rozpoczęcie 

pomiaru efektywności procesu 

wytwórczego, 

➤ sposobu pozyskiwania rzetelnych 

informacji o źródłach strat efektywności 

w procesie, 

➤ parametrów, które należy wziąć 

pod uwagę, chcąc wybrać maszyny 

objęte systemem pomiaru OEE, 

➤ odpowiedzi na pytanie: czy na 

wszystkich maszynach mają być 

gromadzone dane? 

➤ powiązania OEE ze wskaźnikami 

elastyczności produkcji (EPE – Every 

Part Every), 

➤ funkcjonalności i zalet programu 

do automatycznego gromadzenia 

danych, 


Iwona Jakielska 

Kierownik 

ds. Szkoleń 

Biznesowych 

w Akademii ASTOR 

„... Warsztaty skupiają się na metodach 

wzrostu efektywności parku maszynowego 

poprzez wykorzystanie wskaźnika OEE 

w zautomatyzowanym środowisku. 

Dokładna analiza i automatyczne 

monitorowanie procesu pozwala skracać 

czasy przestojów, a co za tym idzie 

ograniczać koszty i zwiększać zyski. 

Narzędzia monitorujące proces, systemy 

raportowe oferowane przez firmę ASTOR 

doskonale wspierają każdego pracownika 

odpowiedzialnego za produkcję”. 

Szkolenie przygotowuje uczestników 

do samodzielnego doskonalenia 

procesów, którzy wykorzystują zgromadzone 

dane pochodzące z maszyn 

znajdujących się w ich zakładach produkcyjnych. 

Kurs powstał przy współpracy 

z firmą LeanQ Team. 

➤ teorii na temat OEE na potrzeby 

wdrożenia systemu do monitorowania 

efektywności. 

Każdy z uczestników 

warsztatów ma możliwość: 

➤ przeprowadzenia analizy danych 

i ich interpretacji dla przykładowych 

maszyn, 

➤ udziału w grze symulacyjnej, prezentującej 

sposób gromadzenia 

danych, gdzie uzyskane wyniki posłużą 

do wyliczenia OEE. 

Każdy z uczestników 

warsztatów otrzyma: 

➤ materiały merytoryczne, 

➤ arkusze kalkulacyjne do wyliczenia 

OEE, 

➤ zbiór raportów z gry Zautomatyzowana 

Fabryka Spychaczy. 

REKLAMA 

41

Ostatnie strony 

Między maszyną a człowiekiem 

Jedną z nazw używanych do określania wszelkiego 

typu interfejsów użytkownika, jest Human-Machine Interface 

(Interfejs między Człowiekiem a Maszyną, HMI). 

Mianem tym określane są także różne formy systemów 

pośredniczących pomiędzy ludźmi, a urządzeniami i procesami 

przemysłowymi. 

Projektując dobry interfejs HMI napotykamy na wiele 

problemów, ale paradoksalnie najmniej może ich być po 

stronie Maszyny. Tam mamy do czynienia z czystą techniką, 

która dobrego inżyniera nie przeraża. Dlatego inżynierowie 

mają tendencję do koncentrowania się na aspektach technicznych. 

Tymczasem to po stronie Człowieka czai się dużo 

pułapek. 

Dziś w dziedzinie wszelkich interfejsów interaktywnych 

dominuje projektowanie zorientowane na użytkownika 

(ang. user-centered design). Kluczowe jest określenie, kto 

będzie używał danego interfejsu, jakie zadania będzie realizował 

i jakie cele chcemy osiągnąć. Z punktu widzenia 

projektowania użytecznej aplikacji jest to ważniejsze, niż jej 

techniczna strona. Tym bardziej, że czynnik ludzki wprowadza 

do projektu wiele czynników, z których często nie zdajemy 

sobie sprawy. 

Wiele lat temu byłem w pewnym zakładzie produkcyjnym, 

gdzie rozmawiałem o modernizacji grupy maszyn. 

Koncepcja polegała na wymianie paneli operatorskich na 

nowe, znacznie nowocześniejsze i wyposażone w możliwość 

łączenia ich w sieć. Stare panele były rozwiązaniami niemalże 

prymitywnymi – kilka kolorowych przycisków i wyświetlacz 

cyfrowy. 

Kiedy oczyma wyobraźni widziałem już nowoczesne 

urządzenia wyświetlające ładne grafi czne wizualizacje, zostałem 

sprowadzony na ziemię. „A czy te nowe panele mogłyby 

być obsługiwane tak samo, jak stare? A najlepiej żeby tak 

samo wyglądały…”. 

Cóż, lepsze jest wrogiem dobrego, a siła przyzwyczajenia 

jest ogromna. Stare panele były koszmarnie nieintuicyjne 

w obsłudze i miały małe możliwości, ale wielu ludzi 

nauczyło się ich używać, i jakoś sobie radzili. Ci ludzie bali 

się zmian, nie chcieli uczyć się wszystkiego jeszcze raz, nawet 

jeżeli oznaczałoby to, że ich praca będzie przyjemniejsza, 

a ryzyko pomyłek – mniejsze. 

Innym razem rozmawiałem z klientem o projekcie stacji 

wizualizacyjnej wykorzystującej oprogramowanie InTouch. 

Uważał on, że grafi ka w takiej aplikacji jest całkowicie zbędna, 

a wszystkie informacje mogą być prezentowane w postaci 

tekstowej i liczbowej. Dzięki temu wszystko zmieści się na 

jednym ekranie, a operator będzie miał „na oku” całokształt 

procesu. „Wykres to tylko rysunek, a najważniejsze są liczby” 

– przekonywał. 

Tymczasem na ogół jest zupełnie inaczej. Zwykle wykres 

jest bardziej czytelny od tablicy liczb. Nigdy wszystkie liczby 

nie są tak samo ważne. Animowany obraz dużo lepiej informuje 

o prawidłowej pracy maszyny, niż cyfra „1” umieszczona 

gdzieś na ekranie. Intuicyjne i dobrze dobrane metafory 

przemawiają do użytkownika w sposób niemal podświadomy 

(typowym przykładem takiej metafory jest ikona lupy, oznaczająca 

funkcję powiększania). 

Często pojawia się pokusa zaprojektowania czegoś, co 

można nazwać aplikacją totalną. Tymczasem nadmierne 

skomplikowanie lub przeładowanie wyświetlanych ekranów 

wcale nie oznacza, że operator ma więcej możliwości. Najczęściej 

okazuje się, że - jak mawiają Anglicy – „less is more”, 

mniej znaczy więcej. 

Dlatego sposób prezentowania informacji oraz udostępniania 

kontrolek powinien być dobrze przemyślany. To, co 

najważniejsze, powinno być najlepiej widoczne. To, co mniej 

ważne – mniej widoczne. A to, co najmniej ważne – nie powinno 

w ogóle być wyświetlane, aby nie zaciemniać obrazu 

(może być dostępne po kliknięciu dodatkowego przycisku). 

Ponadto często jest tak, że różne osoby potrzebują innych 

informacji – warto aby aplikacja również to uwzględniała. 

Estetyka interfejsu HMI to również rzecz bardzo istotna. 

Aplikacja elegancko zaprojektowana, miła dla oka i „przyciągająca 

wzrok” będzie z reguły skuteczniejsza i czytelniejsza 

od identycznej funkcjonalnie, ale wyglądającej brzydko i nieatrakcyjnie. 

Projektanci interfejsów HMI nie mogą zapominać, że 

chociaż funkcjonalność budowanych przez nich systemów 

jest bardzo ważna, to jednak projektują je oni dla konkretnych 

ludzi – użytkowników tych systemów. Doskonała funkcjonalność 

opakowana fatalnym interfejsem może pozostać 

niewykorzystana. Dobry interfejs z kolei pozwoli lepiej wyeksponować 

możliwości systemu i znacząco ułatwić korzystanie 

z niego. 



Ostatnie strony 

Ludzie ASTORA (63) 

Grzegorz Kaczmarek urodził się 

w Stargardzie Szczecińskim i tam spędził 

większość swojego życia. W dzieciństwie 

wychowywany przez babcię, uczył się kolejno 

w szkole podstawowej i Technikum 

Elektronicznym. Później podjął studia na 

Politechnice Szczecińskiej, na kierunku Automatyka 

i Robotyka. 

Po ukończeniu studiów Grzegorz rozpoczął 

pracę w firmie Infel, która z czasem 

stała się oddziałem ASTORA na Pomorzu 

Zachodnim. Dziś nasz bohater może się 

pochwalić ponad 8 letnim stażem. Początkowo 

w pracy zajmował się „wszystkim”, 

a w miarę rozszerzania się oferty handlowej 

ASTORA skoncentrował się na sprzęcie 

– i dziś odpowiada za sprzedaż i wsparcie 

techniczne systemów sterowania oraz sieci 

przemysłowych. 

Jakiś czas temu Grzegorz poszedł 

za głosem serca i zamieszkał wraz z żoną 

w Szczecinie. Lecz mimo, iż musi teraz codziennie 

pokonywać 80 km dojeżdżając 

Politycy są mało oryginalni. Przed 

każdymi wyborami mówią z grubsza to 

samo. Obiecują, że uzdrowią, zreformują, 

zapewnią i umożliwią. Jednym z takich 

nieśmiertelnych haseł jest solenne 

przyrzeczenie: „ograniczymy biurokrację!”. 

Równie dobrze mogliby obiecać, 

że zawrócą Wisłę kijem. 

W 1957 roku Cyryl N. Parkinson sformułował 

Prawo Parkinsona, mówiące iż 

wykonywanie zadań wydłuża się, wypełniając 

cały czas pracy. „Im więcej czasu jest na 

wykonanie jakiejś pracy, tym więcej czasu 

nam to zajmuje.” – pisze Parkinson. Zatem 

każde zadanie zostanie wykonane w najpóźniejszym 

możliwym terminie, lub później. Ale 

są i inne implikacje, a jedną z ważniejszych 

autor formułuje tak: „Urzędnicy przysparzają 

pracy sobie nawzajem”. 

W efekcie każda instytucja, również 

prywatna, nieustannie swoją biurokrację 

rozbudowuje. Coraz bardziej zajmuje się we- 


do pracy, nie sprawia mu to przykrości. 

Przede wszystkim dlatego, że bardzo lubi 

jeździć samochodem. Już w szkole podstawowej 

ścigał się gokartami i przesiadywał 

w garażu, naprawiając z tatą różne modele 

Polskich Fiatów. Przesiadywanie w garażu 

i majsterkowanie lubi do dziś. 

Dobrze zorganizowana zaraza 

wnętrznymi procedurami, a coraz mniej czasu 

i zasobów poświęca na zadania, do których 

została powołana. Mnożą się okólniki, regulaminy, 

struktury decyzyjne. Powoływane są 

liczne, nieustannie debatujące komisje, podkomisje 

i komitety. Aż w końcu całość rośnie 

tak, że nie potrzebuje już żadnego świata 

zewnętrznego, zajmując się wyłącznie sobą 

(Parkinsona Prawo Tysiąca). 

Drugim badaczem, który wniósł 

ogromny wkład w wiedzę o biurokracji, był 

Wawrzyniec J. Peter, który w 1969 roku sformułował 

Zasadę Petera. Głosi ona, że w organizacji 

hierarchicznej każdy awansuje aż do 

osiągnięcia własnego progu niekompetencji. 

Pracownicy zbiurokratyzowanych instytucji – 

dowodził Peter – awansują w ich strukturze 

tak długo, aż znajdą się na stanowiskach, na 

których nie są kompetentni. I na nich pozostają, 

ze wszystkimi tego faktu konsekwencjami. 

Zasadę uzupełniają inne prawdy odkryte 

przez Petera, takie jak np. Twierdzenie 

Petera („niekompetencja + niekompetencja 

Grzegorz nigdy nie był w stanie usiedzieć 

w domu, zawsze był w ruchu i aktywnie 

spędzał czas, uprawiając wiele dyscyplin 

sportu. Najwięcej uwagi poświęcał piłce 

nożnej, co trwa do chwili obecnej – dwa 

razy w tygodniu piłka musi być w grze. 

Dla Grzegorza zawsze bardzo ważna 

była rodzina. Obecnie cały wolny czas poświęca 

on dwuletniej córeczce. Oczywiście 

spędzają go aktywnie, na przykład na działce, 

gdzie trzeba było zbudować piaskownicę 

i huśtawkę. A najprzyjemniejsze jest 

pływanie w basenie, który obowiązkowo 

odwiedzają raz w tygodniu. Odbyli też wiele 

wspólnych wycieczek w góry. 

Po wysiłku fizycznym trzeba dobrze 

zjeść – najlepiej coś solidnie wypieczonego. 

Grzegorz najchętniej przygotowuje smaczną 

pieczeń samodzielnie. A już wkrótce naszego 

bohatera czekają kolejne wyzwania, 

bowiem z wielką niecierpliwością czeka na 

narodziny syna. 

= niekompetencja”), Inwersja Petera („Wewnętrzna 

spójność ma większą wartość, niż 

efektywność”), lub tzw. Placebo Petera („Wrażenie 

jest zawsze ważniejsze, niż działanie”). 

Biurokratów po prostu musi być coraz 

więcej. A zatem muszą robić coraz więcej 

rzeczy zupełnie zbędnych, aby uzasadnić 

swoje istnienie. Skąd pewność, że zbędnych? 

Ano stąd, że ze wszystkim, co jest do życia 

niezbędne, ludzie świetnie radzą sobie sami. 

Dlatego biurokraci najpierw trudzą się wymyślaniem 

kolejnych przeszkód, normalnie 

nieistniejących, by potem bohatersko je pokonywać 

(Kisiela definicja socjalizmu). 

Cyryl Parkinson nazwał biurokrację „dobrze 

zorganizowaną zarazą”. Warto z jego 

nauk zapamiętać tę prostą prawdę, że nawet 

jeżeli coś jest świetnie zorganizowane, nie 

zawsze musi być dobre. „Jeżeli istnieje sposób, 

by opóźnić jakąś ważną decyzję, dobra 

biurokracja go znajdzie” – przekonywał Parkinson. 

To był bardzo mądry człowiek. 


43

Astraada HMI Panele operatorskie i komputery przemysłowe - Astor

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?