Z dzieckiem w świat – rodzice małych dzieci za - Polska Szkola

16
Poczucie własnej wartości
To aprobata dla siebie samego i własnych działań zarówno w grupie przedszkolnej czy szkolnej,
jak i w rodzinie. Chodzi jednak raczej o wykształcenie poczucia pewności siebie, a nie poczucia,
że jestem jedyny i wyjątkowy. Tak rozumiane poczucie wartości buduje się przez aktywne, samodzielne
działanie, odnoszenie sukcesów, a właściwie bardziej przez pokonywanie trudności.
Możemy budować poczucie wartości naszych dzieci przez pochwały i wzmacnianie, ale też przez
stwarzanie sytuacji, w których dzieci mogą coś w sobie przewalczyć, coś przełamać i dać sobie
radę w trudnej sytuacji, czyli okażą się dzielne. Dlatego nie uciekajmy w popłochu z wycieczki,
kiedy pada deszcz, dajmy dzieciom szansę przejścia przez las w zapadającym mroku, zapiszmy
je do zuchów czy harcerzy.
I chwalmy, wzmacniajmy, ale mądrze. Co to znaczy?
• Nie przesadzać – nie chwalić za wszystko i całościowo – zamiast mówić „jesteś wspaniały”,
powiedzieć „imponuje mi, że tak długo ćwiczyłeś skręty na nartach”.
• Chwalić za zachowania i starania, a niekoniecznie za efekty – np. „cieszę, że pamiętałaś
o sprzątnięciu talerza”, zwłaszcza jeśli ostatnio były z tym kłopoty. Przy okazji – nie chodzi
o sarkastyczne uwagi typu „Oho, cóż się stało? Królewna sprzątnęła talerz!”. To niedopuszczalne.
• Opisywać, co widzicie, zamiast oceniać. Zamiast powiedzieć „jesteś grzecznym chłopcem”,
możecie zauważyć „widzę, że poczekałeś w kolejce i przepuściłeś inne dzieci”.
• Unikać wmawiania genialności dziecku, że jest lub będzie „najlepsze w klasie, najszybsze
na basenie, najpiękniejsze na balu” itp. Powoduje to nadmierne oczekiwanie wobec siebie
i innych i raczej buduje poczucie wyższości niż wartości.
• Nigdy nie poniżać innych, żeby dziecko lepiej się czuło, czyli nie mówcie „on skakał jakby
ważył 100 kg” albo „ta Ania, to przy tobie szara myszka”.
Szczególnie ważne jest to w relacjach między rodzeństwem. Jeśli zdarza się Wam mówić „ty
to jesteś taki kochany pomocnik mamusi, nie to co twój brat” albo „całe szczęście, że się starasz,
nie to co twoja leniwa i roztrzepana siostra”. Jest to pierwszy i zarazem bardzo poważny
krok na drodze antagonizowania rodzeństwa, wzmacniania rywalizacji o Waszą akceptację,
czyli gwarantowany przepis na konflikty.