Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Wówczas nastàpi∏oby odblokowanie zak∏adu przy pomocy oddzia∏ów wojska, a kierowanie Stocznià<br />
mieli objàç komisarze wojskowi 12 .<br />
Kiedy jezuita ks. Bronis∏aw Sroka oko∏o godz. 21.00 odprawia∏ w Stoczni msz´ Êwi´tà, stoczniowcy<br />
nie mieli ju˝ wàtpliwoÊci, ˝e kolejny atak ZOMO jest kwestià godzin 13 . Plan operacji przewidywa∏<br />
opanowanie bramy nr 2 i newralgicznych punktów zak∏adu, wyprowadzenie pracowników z terenu<br />
Stoczni, przej´cie urzàdzeƒ poligraficznych i nag∏aÊniajàcych oraz zatrzymanie wszystkich cz∏onków<br />
Komitetu Strajkowego. Akcj´ rozpocz´to 15 grudnia o godz. 0.15. Wzi´∏o w niej udzia∏ 814 milicjantów<br />
– w wi´kszoÊci Êciàgni´tych ze Szczytna – oraz pu∏k czo∏gów. W ciàgu pi´ciu godzin jednostki<br />
ZOMO i WP zrealizowa∏y zamierzone cele – Stoczni´ opuÊci∏o prawie 7 tys. strajkujàcych. Zatrzymano<br />
51 osób, dziewi´ç z nich internowano. Nie zdo∏ano jednak odnaleêç i wyprowadziç wszystkich robotników<br />
ani aresztowaç przywódców strajku.<br />
Cz∏onek Komitetu Wojewódzkiego PZPR Mieczys∏aw Chabowski ubolewa∏ nad opiesza∏oÊcià si∏<br />
porzàdkowych i domaga∏ si´ rych∏ego postawienia dzia∏aczy „SolidarnoÊci” przed sàdem <strong>wojenny</strong>m 14 .<br />
Mimo wielkiej determinacji aparatu PZPR si∏y bezpieczeƒstwa oko∏o godz. 5.00 rano opuÊci∏y Stoczni´,<br />
nie sprawdzajàc wszystkich pomieszczeƒ zak∏adu, szczególnie wydzia∏u W-3, w którym ukryli si´<br />
cz∏onkowie w∏adz regionalnych i krajowych „SolidarnoÊci” 15 . Milicja i wojsko nie zadba∏y tak˝e<br />
o uszczelnienie blokady bram stoczniowych, dzi´ki czemu do zak∏adu ponownie dostali si´ zwiàzkowcy<br />
i dzia∏acze Niezale˝nego Zrzeszenia Studentów (g∏ównie z Wy˝szej Szko∏y Morskiej w Gdyni,<br />
gdzie zakoƒczy∏ si´ strajk 16 ) oraz robotnicy – razem 600–700 osób (zaledwie jednà trzecià stanowili<br />
stoczniowcy) 17 . Pod bram´ nr 2 przybywa∏o coraz wi´cej mieszkaƒców Gdaƒska. Âwiadkowie tamtych<br />
wydarzeƒ, a tak˝e zachowane fotografie potwierdzajà, ˝e stacjonujàcy pod Stocznià pancerniacy<br />
zbratali si´ z ludnoÊcià. Przera˝one tym w∏adze 15 grudnia po po∏udniu wymieni∏y „niepewnych” ˝o∏nierzy<br />
na nowe jednostki.<br />
Niewykluczone, ˝e w∏aÊnie 15 grudnia kierujàcy akcjà strajkowà w Stoczni podj´li decyzj´ o koncentracji<br />
trójmiejskiego oporu wokó∏ Stoczni. Uczestnicy strajku NZS na Wydziale Filologiczno-Historycznym<br />
Uniwersytetu Gdaƒskiego oko∏o godz. 21.00 zostali wezwani przez stoczniowy Komitet<br />
Strajkowy do rozwiàzania protestu na uczelni i udania si´ do Stoczni 18 ; ostatecznie posz∏a tam niewielka<br />
liczba studentów Uniwersytetu Gdaƒskiego oraz Politechniki – razem oko∏o 200 osób 19 . Apel stoczniowców<br />
o przerwanie akcji strajkowej na Uniwersytecie móg∏ byç zwiàzany z pacyfikacjà 15 grudnia<br />
strajku w Stoczni Gdyƒskiej im. Komuny Paryskiej – operacja „odblokowania” Stoczni Gdyƒskiej, noszàca<br />
kryptonim „Ba∏tyk”, zosta∏a przeprowadzona przez sprowadzone ze S∏upska jednostki ZOMO<br />
oraz dwie grupy pancerne wojska w sile 566 ludzi i trwa∏a od 4.20 do 7.00 rano.<br />
Do kolejnej pacyfikacji Stoczni Gdaƒskiej dosz∏o 16 grudnia oko∏o godz. 6.00. Nad Stoczni´ nadlecia∏y<br />
helikoptery, w∏adze rozwa˝a∏y zaj´cie zak∏adu przez desant 20 . W operacji wzi´∏o udzia∏ ponad<br />
12 Archiwum Paƒstwowe w Gdaƒsku, KW PZPR, 951, [bez paginacji], Protokó∏ z posiedzenia Egzekutywy KW PZPR w Gdaƒsku<br />
w dniu 14 grudnia 1981 r.<br />
13 Zbiory Oddzia∏owego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdaƒsku, Zbigniew Gach, Ku pami´ci..., s. 8.<br />
14 APG, KW PZPR, 951, [bez paginacji], Protokó∏ z posiedzenia Egzekutywy KW PZPR w Gdaƒsku w dniu 15 grudnia 1981 r.<br />
15 Z. Gach, Szturm na bramy, „Tygodnik Gdaƒski”, 17 XII 1989.<br />
16 Strajk w Wy˝szej Szkole Morskiej w Gdyni rozpoczà∏ si´ 14 grudnia. Na jego czele stan´li przewodniczàcy zak∏adowej<br />
„SolidarnoÊci” Jerzy Kowalczyk i Ewa Kubasiewicz. Przyby∏y tego samego dnia kontradmira∏ Lechowski nakaza∏ zakoƒczenie<br />
strajku, gro˝àc pacyfikacjà i represjami wobec uczestników. Cz´Êç studentów postanowi∏a opuÊciç szko∏´. Ostatecznie<br />
strajk przerwano 15 grudnia. W tym dniu odwo∏ano rektora uczelni Kosteckiego i prorektora Henryka Dzier˝ka. Rektorem<br />
komisarycznym zosta∏ kapitan ˝eglugi wielkiej W∏adys∏aw Rymarz.<br />
17 Zbiory Oddzia∏owego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdaƒsku, Zbigniew Gach, Ku pami´ci..., s. 10.<br />
18 Ibidem, ¸. Szarmach, Archiwum znalezione w szufladzie. Praca konkursowa oparta na zapiskach w dzienniku ojca, Andrzeja<br />
Szarmacha, [bez paginacji].<br />
19 Ibidem, Zbigniew Gach, Ku pami´ci..., s. 10.<br />
20 Wed∏ug Bogdana Borusewicza jeszcze przed pacyfikacjà Stoczni nad zak∏ad nadlecia∏o 21 helikopterów (By∏em bardziej<br />
przebieg∏y...).<br />
77<br />
wybór êróde∏
Change language