Stan wojenny

wybór êróde∏
58
paniamencie og∏uszajàcych gwizdów, równie˝ ze strony ludzi stojàcych za bramà. (SzliÊmy na zebranie
na W-5 z panià, która mówi∏a nam, i˝ w Stoczni jest obecnie bardzo êle z ˝ywnoÊcià. – „No, ale
có˝ – powiedzia∏a – najwy˝ej trzeba b´dzie wytrzymaç 24 godziny o ciep∏ej wodzie, to nawet zdrowo.
Mo˝e coÊ ksi´˝a pomogà...”). Sà wieÊci od ludzi, którzy wrócili wczoraj z Warszawy, ˝e tam trwa histeria.
Podobno stoi Huta „Warszawa”, „Ursus” i Zak∏ady Âwierczewskiego, a w Elblàgu – „Zamech”.
O 17.00 rozpoczyna si´ zebranie stoczniowego Komitetu Strajkowego. Na poczàtku idà g∏ównie zarzàdzenia
porzàdkowe, jak chodzenie wokó∏ wydzia∏ów w grupach co najmniej 10-osobowych, najlepiej
z latarkami. Poniewa˝ jest noc i jest zimno, proponuje si´ patrolowanie nie d∏u˝ej ni˝ godzin´ (je-
Êli ktoÊ potrzebuje baterie R-20, to jakiÊ kolega ma 16 sztuk). Dobrze by∏oby, ˝eby tak˝e zg∏asza∏ si´
co jakiÊ czas na bram´ nr 2 jakiÊ ∏àcznik, zasi´gajàcy informacji o rozwoju sytuacji. Odbywa si´ wyczytywanie
obecnoÊci delegatów z poszczególnych wydzia∏ów: AA, AB, AM, AR, CR, C-1, C-2, C-3,
C-4, C-5, DB, DE, DP, EL, K-1, K-2, K-3, K-5... i tak dalej. Okazuje si´, ˝e niektórzy przewodniczàcy
z komisji wydzia∏owych powiedzieli, ˝e kto chce, mo˝e iÊç do domu (na to g∏os kobiecy: „Wyrzuciç
takiego przewodniczàcego”). Wydzia∏ stra˝y przemys∏owej jest zmilitaryzowany. [...] Z[ak∏adu]
O[pieki] Z[drowotnej] nie ma. (Âmiech i mowa: „Ale przyjdzie ZOMO”; „Gdzie sà przedstawiciele
ZOMO?”. Odpowiedê – „W bunkrze”; przewodniczàcy: „To niech si´ zg∏oszà, bo ich wyrzucimy ze
strajku”).
Mówi si´, ˝e wszyscy zgarni´ci i z „krajówki”, i z Zarzàdu Regionu siedzà w Czarnem ko∏o Strzebielinka,
mi´dzy Wejherowem a L´borkiem (wiadomoÊç na razie niesprawdzona). W Stoczni natomiast
po zebraniu cz´Êç ludzi na spanie uda∏a si´ na Holm, gdzie mo˝na zrobiç desant tylko drogà morskà.
Wiadomo, ˝e w budynku Zarzàdu Regionu z maszyn offsetowych powyjmowane zosta∏y wa∏ki,
a z IBM-ek g∏owice (przy czym nie wzi´li schowanych oddzielnie g∏owic zapasowych); wzi´to (zabra-
∏o ZOMO) farby, naÊwietlono klisze; wszystko to by∏o zrobione niezbyt fachowo – fachowo by∏o tylko
coÊ przeci´te lub przepi∏owane. Najbardziej ponoç ucierpia∏a centralka telefoniczna i dalekopisy.
W pokoju plakaciarzy osta∏ si´ w kàcie pusty pojemnik po gazie parali˝ujàcym (wynika z tego, ˝e plakaciarze
si´ bronili). Podobno wszystkich uj´tych nocà w Zarzàdzie Regionu powieziono najpierw na
komisariat w Pruszczu Gdaƒskim (?).
O godz. 21.00 w sto∏ówce g∏ównej rozpocz´∏a si´ msza Êwi´ta. Celebrowa∏ jà jezuita ksiàdz Bronis∏aw
Sroka (ksiàdz Jankowski nie chcia∏ odprawiaç mszy, mówiàc, ˝e przecie˝ jest zakaz zgromadzeƒ).
Jezuita rozpoczà∏ s∏owami: „Macie czyste sumienia, bàdêcie spokojni”. Msza ta by∏a dosyç niezwyk∏a,
jakaÊ taka cicha (wobec mo˝liwoÊci w ka˝dej chwili wtargni´cia oddzia∏ów ZOMO). Msza skoƒczy∏a
si´ o 21.25 (w Êrodku by∏o Pod Twà obron´, na koniec Bo˝e, coÊ Polsk´ z koƒcówkà „ojczyzn´, wolnoÊç,
racz nam wróciç, Panie”). Tu˝ po mszy g∏os zabra∏a pani A[nna] Walentynowicz, przypominajàc,
˝e tego kap∏ana (jezuity) nigdy nie zabrak∏o w tragicznych chwilach, i goràco mu za to podzi´kowa∏a.
Rozleg∏y si´ na to oklaski – mocne, robotnicze, bez trzasków. Kap∏an – ju˝ na luzie – wspomnia∏,
˝e 16 grudnia 1979 roku w miejscu, gdzie póêniej stanà∏ pomnik, wpierw przemawiali Dariusz Kobzdej,
Maryla P∏oƒska, a potem dopiero on (Bronis∏aw Sroka) i Lech Wa∏´sa, który powiedzia∏, ˝e za rok
stanie tu pomnik, choçby tylko w formie usypanego z kamieni kopca...
Pomi´dzy trzema stoczniami (Gdaƒskà, Pó∏nocnà i Remontowà im. Pi∏sudskiego) krà˝y wózek akumulatorowy
spe∏niajàcy rol´ ∏àcznoÊci. Stocznia Pó∏nocna – mimo zmilitaryzowania – strajkuje; chciano
im daç 4 dni wolnego, odmówili. Wieczorem, przed domniemanym noclegiem w baraczku „Malmoru”
(ludzie noszà gdzieÊ z boków styropian, w∏asnà, stoczniowà wod´ mineralnà), zasiad∏em wraz
z innymi strajkowiczami do s∏uchania audycji Radia Wolna Europa z radioodbiornika „Kankan”. Us∏yszeliÊmy
mi´dzy innymi, ˝e zaprotestowa∏o wiele krajów na stan wprowadzony w Polsce, zaprotestowa∏a
Konfederacja Wolnych Zwiàzków Zawodowych (u˝ywajàc okreÊlenia „szok”), kanclerz Bruno
Kreisky ju˝ w godzin´ po og∏oszeniu stanu wojennego przywróci∏ w ograniczonym stopniu bezwizowy
wjazd Polaków do Austrii.
(Podobno w chwili og∏oszenia stanu wojennego przebywa∏y na delegacjach zagranicznych dwie
grupy z „SolidarnoÊci”). [...]
èród∏o: Zbiory Oddzia∏owego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdaƒsku.