Stan wojenny

wybór êróde∏
56
Nr 23
Dziennik Zbigniewa Gacha Ku pami´ci – spisane z g∏owy notatki dotyczàce strajku w Stoczni Gdaƒskiej
im. Lenina w dniach 15 i 16 (do rana i nie tylko) grudnia 1981 r., tu˝ po wprowadzeniu tzw. stanu
wojennego
Stocznia Gdaƒska – strajk w stanie wojny
Poniedzia∏ek, 14 grudnia 1981 r. (notatki w∏asne):
Oko∏o godz. 9.45 zjawiam si´ przy bramie nr 2 [...]. Przy bramie, po stronie zewn´trznej stoi ju˝
t∏um oko∏o 500 osób. Brama jest nieco udekorowana – troch´ wiàzanek kwiatów, par´ brystolowych
kartek formatu A-3 z wypisanymi na nich patriotycznymi has∏ami.
Bez wi´kszego trudu przeszed∏em (przepuszczono) przez bram´, za którà sta∏ spory t∏um stoczniowców
– oko∏o 400–500 osób. W∏aÊnie do zebranych przemawia∏ Fudakowski – poczàtkowo „go∏ym”
g∏osem, a potem przez pomaraƒczowà tub´ ze wzmacniaczem. Powtórzy∏ z grubsza jeszcze raz przez
tub´ to, co powiedzia∏ wczeÊniej. Mówi∏ o tym, ˝e na teren Stoczni wdar∏a si´ o godz. 2.08 oko∏o 1000-
-osobowa (przesadzi∏) formacja ZOMO, która zaaresztowa∏a kilkanaÊcie osób i wycofa∏a si´. JednoczeÊnie
poinformowa∏, ˝e poprzedniej nocy (z soboty na niedziel´) ZOMO wtargn´∏o do siedziby Zarzàdu
Regionu – tu˝ po aresztowaniu „krajówki” 1 – i wymiot∏o wszystkich obecnych tam pracowników
oraz zerwa∏o wszelkie wizytówki z drzwi i zdewastowa∏o urzàdzenia drukarni oraz powielarni
[...]. Potem jeszcze Fudakowski poinformowa∏ zebranych, jak nale˝y si´ zachowywaç w czasie inwazji
zmasowanych oddzia∏ów ZOMO czy wojska: „Siedzimy biernie i nikogo nie opluwamy. Nie wychodzimy
na ulice!”. KtóryÊ ze stoczniowców krzyknà∏ na to: „To jesteÊmy przegrani!”. I na to w∏a-
Ênie Fudakowski odpowiedzia∏: „Jeszcze »SolidarnoÊç« nie zgin´∏a, póki my ˝yjemy!”. [...] znowu
oklaski – z tym ˝e stoczniowcy bili w go∏e d∏onie, natomiast ludzie za bramà bili z regu∏y d∏oƒmi w r´kawicach,
co brzmia∏o g∏ucho i nieco z∏owrogo [...]. Poza tym przemawiajàcy poinformowa∏, ˝e ma
wiadomoÊç, ˝e Wa∏´sa w tej chwili siedzi w Warszawie, gdzie toczy rozmowy z Jaruzelskim i Glempem
(gdy przyszli poƒ w nocy, nie otworzy∏ im, twierdzàc, ˝e otworzy tylko Fiszbachowi i Ko∏odziejskiemu;
po jakimÊ czasie ci obaj przyszli i wtedy Wa∏´sa otworzy∏ i da∏ si´ zabraç; powieziono go od
razu – chyba samolotem – do Warszawy). Na koniec swego przemówienia Fudakowski zaintonowa∏
„Jeszcze Polska...” – zafurcza∏y zdejmowane z g∏ów kaski (g∏ównie ˝ó∏te) i czapki.
Oko∏o godz. 11.40 wchodz´ do Êwietlicy W-5. Obradujà tu nad czymÊ ludzie z ró˝nych zak∏adów:
G∏os: Wjecha∏o na Stoczni´ 26 wozów milicji – pe∏nych, a wyjecha∏o 20 pe∏nych i 6 pustych. Wi´c
ze 100 zomowców mog∏o zostaç gdzieÊ na terenie Stoczni.
G∏os inny: W bunkrze, to ich zabarykadowaç!
G∏os kolejny: Nie, nie wolno barykadowaç ludzi. (Sà pretensje do Henryka Majewskiego, ˝e fotografuje).
G∏os: Jestem zadowolony z za∏ogi Stoczni. Wiem, ˝e tak te˝ jest w innych zak∏adach. Wytrzymajcie
24 godziny czy 36 – i coÊ si´ musi staç. (KtoÊ proponuje, ˝eby machnàç do bunkra Êwiec´ dymnà;
pozostali protestujà...).
G∏os inny: Podobno w Zarzàdzie Regionu znaleziono pistolet... Nawet to nam „sprezentowali”.
Przewodniczàcy (Szablewski): Mamy informacj´, ˝ywnoÊç, biuro przepustek.
Pytanie: Co z kobietami i ludêmi, którzy chcà wyjÊç?
Przewodniczàcy: Cz´Êç kobiet ju˝ kierownicy wypuÊcili, a reszta ma iÊç na noc do domu. Poza tym
jeÊli ktoÊ chce wyjÊç, to nale˝y go zapisaç (od przewodniczàcego musi mieç przepustk´). (Mówi si´
o osobach chorych: „to jest nasz czwarty strajk” i o strachliwych, którzy powinni móc wyjÊç: „niech
nas b´dzie mniej, ale twardych”).
1 Czyli Komisji Krajowej NSZZ „SolidarnoÊç”.