19.01.2013 Views

Linggo 31 Lunsarang Teksto 1 ”Hari ng Tondo” ni Gloc-9 ... - baitang7

Linggo 31 Lunsarang Teksto 1 ”Hari ng Tondo” ni Gloc-9 ... - baitang7

Linggo 31 Lunsarang Teksto 1 ”Hari ng Tondo” ni Gloc-9 ... - baitang7

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>31</stro<strong>ng</strong>><br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>31</stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> 1 <stro<strong>ng</strong>>”Hari</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> <strong>Tondo”</strong> <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9<br />

Tema Malaya Ako <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> 2 “Upuan” <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A PN4Aa<br />

Pagsasalita (PA) PA4B, PA4C PA4Bb, PA4Cb<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Aa<br />

Pagsulat (PU) PU4A PU4Aa, PU4Ab<br />

Tatas TA1-4C, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A, EP1-4B<br />

LINGGO <stro<strong>ng</strong>>31</stro<strong>ng</strong>><br />

Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Pakiki<strong>ni</strong>g<br />

sa kanta<strong>ng</strong><br />

<stro<strong>ng</strong>>”Hari</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong><br />

<strong>Tondo”</strong> <strong>ni</strong><br />

<strong>Gloc</strong>-9<br />

(15 minuto)<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Pagtalakay<br />

sa mensahe<br />

<strong>ng</strong> awiti<strong>ng</strong><br />

<stro<strong>ng</strong>>”Hari</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong><br />

<strong>Tondo”</strong> <strong>ni</strong><br />

<strong>Gloc</strong>-9<br />

(25 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong><br />

gawain<br />

(20 minuto)<br />

Pagbabahagi<br />

sa klase <strong>ng</strong><br />

ginawa<strong>ng</strong><br />

collage<br />

(15 minuto)<br />

Paglalaro <strong>ng</strong><br />

charades<br />

(25 minuto)<br />

Pagtalakay<br />

sa kahalagahan<br />

<strong>ng</strong><br />

mga dipasalita<strong>ng</strong>palatandaan<br />

sa pakikipagkomu<strong>ni</strong>kasyon;<br />

Pakiki<strong>ni</strong>g<br />

sa awiti<strong>ng</strong><br />

”Upuan”<br />

<strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9<br />

(20 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya


Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

3<br />

Araw<br />

4<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

I. Mga Kagamitan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Tsart <strong>ng</strong> awit na <stro<strong>ng</strong>>”Hari</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> <strong>Tondo”</strong> <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9<br />

b. CD/mp3 player<br />

c. Papel<br />

d. Panulat<br />

e. Mga luma<strong>ng</strong> magasin<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

b. Tsart <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>”Hari</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> <strong>Tondo”</strong> <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Tsart <strong>ng</strong> awit na ”Upuan” <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9<br />

b. CD/mp3 player<br />

Paggawa <strong>ng</strong><br />

Venn<br />

Diagram<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

mga awiti<strong>ng</strong><br />

“Hari <strong>ng</strong><br />

<strong>Tondo”</strong> at<br />

“Upuan” <strong>ni</strong><br />

<strong>Gloc</strong>-9<br />

(20 minuto)<br />

Pagsusulat<br />

<strong>ng</strong> suri<strong>ng</strong>papel<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

anoman<br />

sa dalawa<strong>ng</strong><br />

awitin <strong>ni</strong><br />

<strong>Gloc</strong>-9;<br />

Pagbibigay<br />

<strong>ng</strong><br />

takda<strong>ng</strong>aralin<br />

(40 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pagtataya sa<br />

Pagtataya<br />

(60 minuto)<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya/Pagganyak/Introduksiyon (15 minuto)<br />

1. Ipari<strong>ni</strong>g sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> awit na “Hari <strong>ng</strong> <strong>Tondo”</strong> <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9.<br />

2. Maaari<strong>ng</strong> muli<strong>ng</strong> ipaawit ito sa mga mag-aaral.<br />

3. Bila<strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>mula, gawi<strong>ng</strong> gabay na tano<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> sumusunod:<br />

a. Tu<strong>ng</strong>kol saan a<strong>ng</strong> awit?<br />

b. Sino a<strong>ng</strong> posible<strong>ng</strong> nagsasalita sa awit?<br />

c. Ilarawan a<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>yayari o sitwasyon sa awit.<br />

d. May mga pa<strong>ng</strong>yayari ba sa kasalukuyan na ipinakita o bina<strong>ng</strong>git din sa akda?<br />

e. Sa iyo<strong>ng</strong> palagay, sino a<strong>ng</strong> tinutukoy na “Hari <strong>ng</strong> Tondo?” Ipaliwanag.<br />

4. Iproseso a<strong>ng</strong> mga sagot <strong>ng</strong> mag-aaral at ipakilala a<strong>ng</strong> awit.<br />

5. Maaari<strong>ng</strong> bigyan din sila <strong>ng</strong> kaalaman tu<strong>ng</strong>kol sa gumawa <strong>ng</strong> awit na si <strong>Gloc</strong>-9.<br />

6. Makadaragdag din <strong>ng</strong> kaalaman ku<strong>ng</strong> tutukuyin a<strong>ng</strong> mga nagi<strong>ng</strong> pagkilala, karanasan, at<br />

panaho<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong>ibabaw a<strong>ng</strong> karera <strong>ng</strong> manunulat.<br />

b. Presentasyon (25 minuto)<br />

1. Mula sa mga naibahagi<strong>ng</strong> kaalaman, himayin a<strong>ng</strong> mensahe <strong>ng</strong> awit sa pamamagitan <strong>ng</strong><br />

graphic orga<strong>ni</strong>zer sa kabila<strong>ng</strong> pahina:


2. Tandaan, hindi maihihiwalay a<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> bahagi mula sa kabuua<strong>ng</strong> bahagi <strong>ng</strong> awit ku<strong>ng</strong><br />

pag-uusapan a<strong>ng</strong> diwa at mensahe <strong>ni</strong>to.<br />

3. Matapos pasagutan sa bawat mag-aaral a<strong>ng</strong> pagsasanay, hayaa<strong>ng</strong> ibahagi <strong>ni</strong>la ito sa klase<br />

at ibuod a<strong>ng</strong> <strong>ni</strong>lalaman at mensahe <strong>ng</strong> awit.<br />

c. Pagpapayaman (20 minuto)<br />

Bila<strong>ng</strong> pagpapalawak at paghahanda sa susunod na sesyon, ipagpares-pares a<strong>ng</strong> mga<br />

mag-aaral. Pipili a<strong>ng</strong> bawat pares <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> katotohanan/realidad sa buhay na<br />

nakapaloob sa awit.<br />

Maaari<strong>ng</strong> gawi<strong>ng</strong> gabay a<strong>ng</strong> dayagram <strong>ng</strong> mga sitwasyon sa ibaba:<br />

pagkapit sa patalim<br />

<strong>ng</strong> mga mahihirap<br />

isa<strong>ng</strong> kahig,<br />

isa<strong>ng</strong> tuka<br />

a<strong>ng</strong> mga tao<br />

Ano a<strong>ng</strong><br />

mensahe<br />

<strong>ng</strong> awit?<br />

Ano-ano a<strong>ng</strong> mga<br />

detalye<strong>ng</strong><br />

nakapaloob sa awit?<br />

Ano-ano<strong>ng</strong> bahagi <strong>ng</strong> awit a<strong>ng</strong><br />

magpapatunay at susuporta sa mga<br />

tinutukoy na detalye at ideya?<br />

pa<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong>ikil,<br />

pa<strong>ng</strong>-aabuso<br />

sa kapwa<br />

paghahariharian<br />

<strong>ng</strong><br />

ila<strong>ng</strong><br />

personalidad<br />

pananahimik<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

nakasaksi<br />

<strong>ng</strong> krimen<br />

dala <strong>ng</strong> takot<br />

pagtataksil <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong><br />

kaibigan o tao<strong>ng</strong><br />

pinagkakatiwalaan


Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapayaman (15 minuto)<br />

1. Sabihin sa mga mag-aaral na ilabas at ihanda a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga collage.<br />

2. Tumawag <strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> mag-aaral na magkapareha at hayaa<strong>ng</strong> ibahagi <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> ginawa.<br />

3. Pansamantala<strong>ng</strong> isara a<strong>ng</strong> gawain sa pamamagitan <strong>ng</strong> pagbubuod sa mga nagawa<strong>ng</strong><br />

collage tu<strong>ng</strong>kol sa mensahe at mga sitwasyo<strong>ng</strong> nakapaloob sa awit.<br />

b. Pagpapalawig (25 minuto)<br />

1. Muli<strong>ng</strong> ipaskil sa pisara a<strong>ng</strong> mga sitwasyo<strong>ng</strong> nakapaloob sa awit.<br />

2. Ito a<strong>ng</strong> magsisilbi<strong>ng</strong> gabay <strong>ng</strong> mga mag-aaral sa susunod na pagsasanay.<br />

3. Magpapalaro a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong> charades upa<strong>ng</strong> mahasa sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> kasanayan sa<br />

di-pasalita<strong>ng</strong> palatandaa<strong>ng</strong> naghuhudyat <strong>ng</strong> impormasyon o kaalama<strong>ng</strong> may kinalaman sa<br />

akda.<br />

4. Narito a<strong>ng</strong> maaari<strong>ng</strong> palabunutan <strong>ng</strong> mga salita, tao, o pa<strong>ng</strong>yayari<strong>ng</strong> may kaugnayan sa<br />

binasa<strong>ng</strong> awit:<br />

a. politiko<br />

b. magnanakaw<br />

c. kriminal<br />

d. May<strong>ni</strong>la<br />

e. pagkakaisa<br />

f. kapayapaan<br />

g. Filipinas<br />

h. at iba pa<strong>ng</strong> mahahalaga<strong>ng</strong> salita<strong>ng</strong> idadagdag <strong>ng</strong> guro<br />

c. Sintesis (20 minuto)<br />

1. Bila<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>wakas, itano<strong>ng</strong> sa mga mag-aaral ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> kahalagahan <strong>ng</strong> mga<br />

di-pasalita<strong>ng</strong> palatandaan sa komu<strong>ni</strong>kasyon.<br />

2. Matapos a<strong>ng</strong> paglilinaw at pagwawasto <strong>ng</strong> mga kasagutan, a<strong>ng</strong> guro naman a<strong>ng</strong><br />

magbabahagi <strong>ng</strong> kaalaman sa kahalagahan <strong>ng</strong> di-pasalita<strong>ng</strong> komu<strong>ni</strong>kasyon.<br />

3. Bila<strong>ng</strong> paghahanda sa susunod na araw, ipari<strong>ni</strong>g a<strong>ng</strong> isa pa<strong>ng</strong> awitin <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9, a<strong>ng</strong><br />

“Upuan.” Maaari<strong>ng</strong> ipaawit ito sa mga mag-aaral.<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapalawig (20 minuto)<br />

1. Ipari<strong>ni</strong>g muli sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> awitin <strong>ni</strong> <strong>Gloc</strong>-9.<br />

2. Ipasuri sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> awitin sa pamamagitan <strong>ng</strong> pagsagot sa mga gabay<br />

na tano<strong>ng</strong>:<br />

“Upuan” “Hari <strong>ng</strong><br />

<strong>Tondo”</strong><br />

a. Tu<strong>ng</strong>kol saan a<strong>ng</strong> awit na “Upuan?”<br />

b. Sino a<strong>ng</strong> posible<strong>ng</strong> nagsasalita sa awit na “Upuan?”<br />

c. Ano-ano a<strong>ng</strong> pagkakatulad <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> awit?<br />

d. Ano-ano a<strong>ng</strong> pagkakaiba <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> awit?<br />

e. Nagustuhan mo ba a<strong>ng</strong> awit? Bakit?<br />

f. Sa iyo<strong>ng</strong> palagay, ano a<strong>ng</strong> nagsilbi<strong>ng</strong> inspirasyon <strong>ng</strong> gumawa <strong>ng</strong> awit sa pagpili <strong>ni</strong>ya <strong>ng</strong><br />

ga<strong>ni</strong>to<strong>ng</strong> mga paksa?


. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (40 minuto)<br />

1. Bila<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>wakas na pagtataya at bila<strong>ng</strong> takda<strong>ng</strong>-aralin, papiliin a<strong>ng</strong> mga mag-aaral sa<br />

dalawa<strong>ng</strong> awit na tinalakay at gumawa <strong>ng</strong> sarili<strong>ng</strong> suri<strong>ng</strong>-papel. Bila<strong>ng</strong> gabay, susundin <strong>ng</strong><br />

mga mag-aaral a<strong>ng</strong> sumusunod na bala<strong>ng</strong>kas:<br />

a. pagsusuri sa pamagat<br />

b. pagkilala sa awtor<br />

c. pagsusuri sa tagpuan (ku<strong>ng</strong> bina<strong>ng</strong>git)<br />

d. paglalarawan <strong>ng</strong> mga tauhan (ku<strong>ng</strong> bina<strong>ng</strong>git)<br />

e. pagsusuri sa paksa<br />

f. pagsulat <strong>ng</strong> personal na reaksiyon/pagsusuri<br />

2. Gawi<strong>ng</strong> batayan <strong>ng</strong> rubrik a<strong>ng</strong> rubrik <strong>ng</strong> pagsulat na matatagpuan sa apendiks.<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (60 minuto)<br />

Mamili sa mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.<br />

Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 32<br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 32 <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>><br />

Tema Malaya Ako<br />

Sipi mula sa “Ampalaya<br />

(A<strong>ng</strong> Filipinas 50 Taon Makatapos<br />

<strong>ng</strong> Bago<strong>ng</strong> Milenyo)”<br />

<strong>ni</strong> Reuel Molina Aguila<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A<br />

Pagsasalita (PA) PA4A PA4Ab, PA4Ad<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Aa, PB4Ad<br />

Pagsulat (PU) PU4B PU4Ba, PU4Bb<br />

Tatas TA1-4C, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A, EP1-4B<br />

PN4Aa, PN4Ab, PN4Ad, PN4Ae,<br />

PN4Af


LINGGO 32<br />

Araw<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Araw<br />

3<br />

Araw<br />

4<br />

Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya/<br />

Pagganyak/<br />

Introduksiyon<br />

Pagpapalawak<br />

<strong>ng</strong> talasalitaan<br />

(10 minuto)<br />

Paghihinuha<br />

ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong><br />

<strong>ni</strong>lalaman <strong>ng</strong><br />

kuwento sa<br />

pamamagitan<br />

<strong>ng</strong> pagti<strong>ng</strong>in<br />

sa pamagat<br />

(5 minuto)<br />

Paglalahad <strong>ng</strong><br />

mga batis o<br />

sa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong>a<strong>ng</strong><br />

pinagkuhaan<br />

<strong>ng</strong> mga impormasyon<br />

para<br />

sa proyekto<strong>ng</strong><br />

panturismo<br />

(15 minuto)<br />

Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Ginabaya<strong>ng</strong><br />

pagbasa<br />

(30 minuto)<br />

Pagkilala sa<br />

dalawa<strong>ng</strong><br />

uri <strong>ng</strong> batis –<br />

pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong><br />

batis at<br />

sekondarya<strong>ng</strong><br />

batis<br />

Pagkilala sa<br />

APA format <strong>ng</strong><br />

pagsulat <strong>ng</strong><br />

mga bibliographical<br />

entry<br />

(20 minuto)<br />

Pagsulat <strong>ng</strong><br />

mga bibiliographical<br />

entry<br />

para sa proyekto<strong>ng</strong>programa<strong>ng</strong>panturismo<br />

(30 minuto)<br />

Paghihinuha<br />

sa mga posible<strong>ng</strong><br />

ma<strong>ng</strong>yari<br />

sa Filipinas<br />

50 taon mula<br />

<strong>ng</strong>ayon –takda<strong>ng</strong>-aralin<br />

(15 minuto)<br />

Pagbabahagi<br />

<strong>ng</strong> mga naisip<br />

na pa<strong>ng</strong>yayari<br />

sa Filipinas<br />

limampu<strong>ng</strong><br />

taon mula<br />

<strong>ng</strong>ayon<br />

(30 minuto)<br />

Pagbubuod<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

tinalakay<br />

(10 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pag-iiskor sa<br />

gawain sa<br />

Pagpapalawig<br />

(10 minuto)<br />

Pagbibigay<br />

<strong>ng</strong> takda<strong>ng</strong>aralin<br />

– pagdadala<br />

<strong>ng</strong><br />

mga sa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong>a<strong>ng</strong><br />

ginamit<br />

sa proyekto<strong>ng</strong><br />

panturismo<br />

(10 minuto)<br />

Pagtsek sa<br />

isinulat na<br />

bibliographical<br />

entry <strong>ng</strong><br />

bawat grupo<br />

(isagawa haba<strong>ng</strong>nagsusulat<br />

a<strong>ng</strong> mga<br />

mag-aaral<br />

sa Pagpapayaman)<br />

Pagtataya sa<br />

Pagtataya<br />

(60 minuto)


I. Mga Kagamitan<br />

a. Larawan <strong>ng</strong> ampalaya o aktuwal na ampalaya<br />

b. Ma<strong>ni</strong>la paper o kartolina<br />

c. Pentel pen<br />

d. Scotch tape/maski<strong>ng</strong> tape<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya/Pagganyak/Introduksiyon<br />

1. Pagpapalawak <strong>ng</strong> Talasalitaan (10 minuto)<br />

Pasagutan sa mga estudyante a<strong>ng</strong> mga sumusunod:<br />

Ipaliwanag mo a<strong>ng</strong> kahulugan <strong>ng</strong> mga sumusunod na pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap. Isulat sa patla<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong><br />

iyo<strong>ng</strong> sagot.<br />

a. Mas mabuti<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>unahan a<strong>ng</strong> mga ha<strong>ng</strong>arin <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> bayan kaysa pahinuhod; a<strong>ng</strong><br />

una’y umaakit <strong>ng</strong> kalooban at <strong>ng</strong> pag-ibig; a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alawa ay umaakit <strong>ng</strong><br />

pagpapawala<strong>ng</strong>-halaga at <strong>ng</strong> poot.<br />

____________________________________________________________________________<br />

____________________________________________________________________________<br />

b. Isa<strong>ng</strong> gabi ay tikatik a<strong>ng</strong> ulan at a<strong>ng</strong> simoy <strong>ng</strong> amihan ay naghahatid <strong>ng</strong><br />

nakapa<strong>ng</strong>hahalukipkip na lamig.<br />

____________________________________________________________________________<br />

____________________________________________________________________________<br />

c. Naghahagikgikan sila tuwi<strong>ng</strong> naalala a<strong>ng</strong> kakatwa<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari<strong>ng</strong> iyon.<br />

____________________________________________________________________________<br />

____________________________________________________________________________<br />

d. Gapok at nakahilig na a<strong>ng</strong> mga sira at luma<strong>ng</strong> poste <strong>ng</strong> koryente.<br />

____________________________________________________________________________<br />

____________________________________________________________________________<br />

e. Tuyo na at tinabalan na <strong>ng</strong> damo a<strong>ng</strong> mga poso <strong>ng</strong>u<strong>ni</strong>t kapag hinawan mo a<strong>ng</strong> sukal<br />

ay makikita mo a<strong>ng</strong> semento.<br />

____________________________________________________________________________<br />

____________________________________________________________________________<br />

f. A<strong>ng</strong> mga rebelde ay bumibisita sa nayon at nakikipaghuntahan sa mga tao roon tu<strong>ng</strong>kol<br />

sa globalisasyon at paghahari <strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>inoo<strong>ng</strong> maylupa at komprador-burgesya.<br />

____________________________________________________________________________<br />

____________________________________________________________________________<br />

2. Pagganyak (5 minuto)<br />

Magpakita sa klase <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> ampalaya o larawan <strong>ni</strong>to. Sabihin na a<strong>ng</strong> kuwento<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

babasahin ay pinamagata<strong>ng</strong> “Ampalaya.” Pagkatapos ay itano<strong>ng</strong>, “Sa palagay <strong>ni</strong>nyo,<br />

tu<strong>ng</strong>kol saan a<strong>ng</strong> kuwento<strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> babasahin?” Magtawag <strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> estudyante<strong>ng</strong> nais<br />

magbahagi <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> palagay o hinuha.<br />

b. Presentasyon at Pagpapayaman (30 minuto)<br />

Gagabayan <strong>ng</strong> guro a<strong>ng</strong> mga mag-aaral sa pagbasa. Ga<strong>ni</strong>to a<strong>ng</strong> proseso:<br />

1. Hinati sa mga bahagi a<strong>ng</strong> kuwento. Magtawag <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> estudyante<strong>ng</strong> magbabasa na<strong>ng</strong><br />

malakas sa bawat bahagi.<br />

2. Pagkatapos <strong>ng</strong> bawat bahagi ay may mga gabay na tano<strong>ng</strong>. Itano<strong>ng</strong> ito pagkatapos ay<br />

magtawag <strong>ng</strong> mga estudyante<strong>ng</strong> nais sumagot.<br />

3. Pagkaraa<strong>ng</strong> matalakay a<strong>ng</strong> mga tano<strong>ng</strong> ay uusad a<strong>ng</strong> klase sa susunod na bahagi. Sunod<br />

ay pagtalakay muli <strong>ng</strong> mga gabay na tano<strong>ng</strong>, ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> sa matapos a<strong>ng</strong> kuwento.<br />

4. Maaari<strong>ng</strong> magtala a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong> mga importante<strong>ng</strong> kaisipan o punto<strong>ng</strong> lilitaw sa mga<br />

talakayan.<br />

Narito a<strong>ng</strong> binaha-bahagi<strong>ng</strong> kuwento at a<strong>ng</strong> mga gabay na tano<strong>ng</strong>:


Sipi mula sa<br />

“Ampalaya (A<strong>ng</strong> Filipinas 50 Taon Makatapos <strong>ng</strong> Bago<strong>ng</strong> Milenyo)”<br />

<strong>ni</strong> Reuel Molina Aguila<br />

Upa<strong>ng</strong> basahin a<strong>ng</strong> kapalaran <strong>ng</strong> mga bayan,<br />

kaila<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> buklatin a<strong>ng</strong> aklat <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> kahapon.<br />

At dahil diyan ay inuulit namin at uulitin kailanman, na,<br />

samantala<strong>ng</strong> may panahon ay lalo<strong>ng</strong> mabuti<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>unahan<br />

a<strong>ng</strong> mga ha<strong>ng</strong>arin <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> bayan kaysa pahinuhod; a<strong>ng</strong> una’y<br />

umaakit <strong>ng</strong> kalooban at <strong>ng</strong> pag-ibig; a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alawa ay<br />

umaakit <strong>ng</strong> pagpapawala<strong>ng</strong>-halaga at <strong>ng</strong> poot.<br />

(A<strong>ng</strong> Filipinas sa Loob <strong>ng</strong> Sandaa<strong>ng</strong> Taon -<br />

Jose Rizal)<br />

1 Sarap na sarap sa paghahapunan a<strong>ng</strong> pamilya<strong>ng</strong> de la Cruz, isa<strong>ng</strong> gabi<strong>ng</strong> tikatik a<strong>ng</strong><br />

ulan at a<strong>ng</strong> simoy <strong>ng</strong> amihan sa mga una<strong>ng</strong> araw <strong>ng</strong> buwan <strong>ng</strong> Pebrero ay naghahatid<br />

<strong>ng</strong> nakapa<strong>ng</strong>hahalukipkip na lamig.<br />

2 Sa liblib na baryo<strong>ng</strong> ito na lalo<strong>ng</strong> nagi<strong>ng</strong> liblib dahil napag-iwanan <strong>ng</strong> mabilis na pagbabago<br />

<strong>ng</strong> mundo, a<strong>ng</strong> mu<strong>ng</strong>go<strong>ng</strong> sinahugan <strong>ng</strong> ampalaya at tinambalan <strong>ng</strong> tuyo ay<br />

la<strong>ng</strong>it na<strong>ng</strong> masasabi.<br />

3 “Heaven!”<br />

4 Ganyan <strong>ng</strong>a a<strong>ng</strong> sinabi <strong>ng</strong> kabataa<strong>ng</strong> mountaineer na minsa<strong>ng</strong> nagawi sa pamilya<br />

de la Cruz at nakisalo <strong>ng</strong> mu<strong>ng</strong>go<strong>ng</strong> may ampalaya. Matagal na raw siya<strong>ng</strong> hindi<br />

nakakatikim <strong>ng</strong> ganoo<strong>ng</strong> ulam.<br />

5 Hindi iyon maunawaan <strong>ni</strong>na Juan de la Cruz dahil pa<strong>ng</strong>kara<strong>ni</strong>wan la<strong>ng</strong> na ulam <strong>ni</strong>la<br />

iyon. Pagkai<strong>ng</strong> mahirap, wika <strong>ng</strong>a. Laki<strong>ng</strong> tuwa <strong>ni</strong>la na<strong>ng</strong> abutan sila <strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> de-lata<br />

bila<strong>ng</strong> kapalit sa mu<strong>ng</strong>go’t ampalaya.<br />

6 Kaya’t sa tuwi<strong>ng</strong> ga<strong>ni</strong>to a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> ulam ay naghahagikgikan a<strong>ng</strong> pamilya de la Cruz<br />

sa alaala<strong>ng</strong> ito.<br />

7 Hagikgikan pa sila na<strong>ng</strong> hagikgikan dahil sa sinasabi sa radyo haba<strong>ng</strong> naghahapunan<br />

sila. Hindi <strong>ni</strong>la mapagtanto ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> sinasabi <strong>ng</strong> announcer. Bargain sale daw sa<br />

Super Tia<strong>ng</strong>ge Mall <strong>ng</strong> mga kasa<strong>ng</strong>kapan tulad <strong>ng</strong> telepono<strong>ng</strong> nakikita a<strong>ng</strong> kausap at<br />

bombilya<strong>ng</strong> 10 watts lama<strong>ng</strong> pero kaya<strong>ng</strong> ilawan a<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> malaki<strong>ng</strong> plasa.<br />

8 Sapagkat, <strong>ni</strong> koryente o linya <strong>ng</strong> telepono ay wala sila. Tao<strong>ng</strong> 2050 ay wala sila<strong>ng</strong><br />

koryente o linya <strong>ng</strong> telepono.<br />

9 Nagkaroon ku<strong>ng</strong> sa nagkaroon <strong>ng</strong>u<strong>ni</strong>t pinutulan din a<strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> baryo na<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong><br />

karamihan dito ay hindi nakayana<strong>ng</strong> magbayad.<br />

10 Gapok at nakahilig na a<strong>ng</strong> mga poste <strong>ng</strong> koryente; at a<strong>ng</strong> mga kawad ay pinagkukuha<br />

na <strong>ni</strong>la para gawi<strong>ng</strong> sampayan o panali <strong>ng</strong> ku<strong>ng</strong> ano-ano.<br />

1. Ano a<strong>ng</strong> kalagayan sa buhay <strong>ng</strong> pamilya <strong>ni</strong> Juan de la Cruz? Magbigay <strong>ng</strong> mga patunay.<br />

2. Bakit kaya “heaven” para sa kabataa<strong>ng</strong> mountaineer a<strong>ng</strong> ulam na ampalaya at tuyo, gayo<strong>ng</strong><br />

pa<strong>ng</strong>kara<strong>ni</strong>wan lama<strong>ng</strong> ito sa pamilya de la Cruz?<br />

3. Bakit naman sila tuwa<strong>ng</strong>-tuwa pagkabigay sa ka<strong>ni</strong>la <strong>ng</strong> mga de-lata<strong>ng</strong> pagkain <strong>ng</strong> mountaineer?<br />

4. Batay sa mga impormasyo<strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>lahad sa bahagi<strong>ng</strong> ito, ipaliwanag a<strong>ng</strong> tagpuan <strong>ng</strong> kuwento –<br />

saan at kailan ginanap a<strong>ng</strong> istorya.<br />

11 Gayon di<strong>ng</strong> nakatiwa<strong>ng</strong>wa<strong>ng</strong> na a<strong>ng</strong> butas-butas na mga solar panel na ikinabit noo<strong>ng</strong><br />

bata pa si Juan. Donasyon iyon <strong>ng</strong> mga Aleman, limampu<strong>ng</strong> taon na a<strong>ng</strong> nakakaraan,<br />

noo<strong>ng</strong> bago magpalit a<strong>ng</strong> taon sa kalendaryo mula sa pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> disinuwebe tu<strong>ng</strong>o sa<br />

dalawampu.<br />

12 Tulo<strong>ng</strong> daw iyon upa<strong>ng</strong> hindi magdumi a<strong>ng</strong> papawirin mula sa karbo<strong>ng</strong> ibinubuga <strong>ng</strong><br />

mga de-la<strong>ng</strong>is na planta<strong>ng</strong> lumilikha <strong>ng</strong> koryente. Na, sa pagdami <strong>ng</strong> karbon sa<br />

papawirin ay siya<strong>ng</strong> nagigi<strong>ng</strong> sanhi <strong>ng</strong> pag-i<strong>ni</strong>t <strong>ng</strong> mundo. At siya nama<strong>ng</strong> sanhi <strong>ng</strong><br />

pagbabago <strong>ng</strong> klima at panahon: wala sa panaho<strong>ng</strong> bagyo, panay-panay na tagtuyot,<br />

at kai<strong>ni</strong>ta<strong>ng</strong> pati sila<strong>ng</strong> sanay na<strong>ng</strong> mababad sa araw ay umaa<strong>ng</strong>al.


13 Ngu<strong>ni</strong>t sa pagdalaw <strong>ng</strong> bagyo<strong>ng</strong> siya <strong>ng</strong>a sana<strong>ng</strong> <strong>ni</strong>lulutas <strong>ng</strong> solar panel ay siya<br />

nama<strong>ng</strong> pagkabutas-butas at pagkakalasog-lasog <strong>ni</strong>to.<br />

14 Sa tuwi<strong>ng</strong> nakikita <strong>ni</strong> Juan a<strong>ng</strong> mga kalansay <strong>ng</strong> panaho<strong>ng</strong> iyon ay sumasagi sa ka<strong>ni</strong>ya,<br />

bila<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> gisi<strong>ng</strong> na ba<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>ot, a<strong>ng</strong> mga ritwal, takot, at pag-iimbak <strong>ng</strong> mga<br />

pagkain dahil sa sunod-sunod na kalamidad na dumadalaw na siya<strong>ng</strong> ki<strong>ni</strong>kilala<strong>ng</strong> mga<br />

signos <strong>ng</strong> katapusan na <strong>ng</strong> mundo; at pa<strong>ni</strong>wala<strong>ng</strong> hatid <strong>ng</strong> pagbabago <strong>ng</strong> milenyo.<br />

5. Ano<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>yayari sa kalikasan a<strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>larawan sa bahagi<strong>ng</strong> ito <strong>ng</strong> kuwento? Ipaliwanag a<strong>ng</strong><br />

mga penomeno<strong>ng</strong> ito.<br />

6. Ano a<strong>ng</strong> ipinahihiwatig <strong>ng</strong> pagkasira <strong>ng</strong> mga solar panel tu<strong>ng</strong>kol sa sulira<strong>ni</strong>n <strong>ng</strong> sa<strong>ng</strong>katauhan sa<br />

kalikasan at teknolohiya? Ipaliwanag.<br />

7. Ano a<strong>ng</strong> idinudulot sa tao <strong>ng</strong> mga kalamidad? Ayon sa kuwento, limampu<strong>ng</strong> taon sa hinaharap,<br />

may pagbabago ba<strong>ng</strong> naganap hi<strong>ng</strong>gil sa problema <strong>ng</strong> tao sa pagkasira <strong>ng</strong> kalikasan kumpara<br />

sa mga nagaganap sa kasalukuyan? Pa<strong>ng</strong>atwiranan.<br />

15 Tuyo na rin at tinabalan na <strong>ng</strong> damo a<strong>ng</strong> mga poso, na kapag hinawan a<strong>ng</strong> sukal ay<br />

makikita pa sa semento a<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>alan <strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>ampanya<strong>ng</strong> meyor, gubernador,<br />

kinatawan, bokal, at pa<strong>ng</strong>ulo. A<strong>ng</strong> mala-lapida<strong>ng</strong> tala<strong>ng</strong> ito ay para<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> pu<strong>ni</strong>t na<br />

pahina na siya na ri<strong>ng</strong> nagsisilbi<strong>ng</strong> ta<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong> nakatala<strong>ng</strong> kasaysayan <strong>ng</strong> baryo<strong>ng</strong> iyon.<br />

16 Kaya <strong>ng</strong>a’t napapahagikgik na la<strong>ng</strong> sila sa tuwi<strong>ng</strong> nakakari<strong>ni</strong>g sila <strong>ng</strong> mga balita<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa mabilis na pagbabago sa lu<strong>ng</strong>sod at sa iba<strong>ng</strong> sulok <strong>ng</strong> daigdig.<br />

17 Gaya <strong>ng</strong> iba pa<strong>ng</strong> produkto<strong>ng</strong> inaanunsyo <strong>ng</strong> announcer na kahit pa si<strong>ng</strong>kwenta<br />

porsyento a<strong>ng</strong> ibinaba <strong>ng</strong> mga presyo <strong>ni</strong>to, dahil sa pagkawala <strong>ng</strong> taripa ayon sa<br />

umiiral na pa<strong>ng</strong>-ekonomiya<strong>ng</strong> kalakaran <strong>ng</strong> globalisasyon, ay hindi pa rin maabot <strong>ng</strong><br />

kara<strong>ni</strong>wa<strong>ng</strong> mamamayan.<br />

18 Sa radyo <strong>ni</strong>ya nari<strong>ni</strong>g a<strong>ng</strong> mga mabibigat na salita<strong>ng</strong> iyon hi<strong>ng</strong>gil sa pa<strong>ng</strong>-ekonomiya<strong>ng</strong><br />

kalakaran, tuwi<strong>ng</strong> umaga<strong>ng</strong> bago <strong>ni</strong>ya harapin a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> mga pana<strong>ni</strong>m. Kaya’t<br />

tuwi<strong>ng</strong> umaga <strong>ng</strong>a, sa awa <strong>ng</strong> itinatagal <strong>ng</strong> baterya, pilit inuunawa <strong>ni</strong> Juan ku<strong>ng</strong> bakit<br />

umuunlad naman a<strong>ng</strong> iba<strong>ng</strong> bansa, o ku<strong>ng</strong> bakit umuunlad naman a<strong>ng</strong> May<strong>ni</strong>la ay lalo<br />

naman yata<strong>ng</strong> nahuhuli a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> baryo.<br />

19 Kalabaw pa rin a<strong>ng</strong> gamit <strong>ni</strong>la sa pagsasaka samantala<strong>ng</strong> sinasabi rin sa radyo na<br />

de-robot na a<strong>ng</strong> pagsasaka sa iba<strong>ng</strong> bansa.<br />

20 Sinu<strong>ng</strong>ali<strong>ng</strong> marahil a<strong>ng</strong> radyo. O, marahil hindi <strong>ni</strong>ya nasunda<strong>ng</strong> mabuti a<strong>ng</strong> sinasabi<br />

<strong>ng</strong> radyo dahil madalas maubusan siya <strong>ng</strong> baterya.<br />

21 Pero sa radyo din <strong>ni</strong>ya nari<strong>ni</strong>g na ‘wag daw sila<strong>ng</strong> mag-alala. ‘Yan a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>ako <strong>ng</strong><br />

bago<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>ulo, isa<strong>ng</strong> child actress noo<strong>ng</strong> magpa<strong>ng</strong>-abot a<strong>ng</strong> mga milenyo na higit na<br />

nakilala sa halos makatotohana<strong>ng</strong> pagganap <strong>ni</strong>ya sa papel <strong>ng</strong> bata<strong>ng</strong> gina<strong>ng</strong>-rape <strong>ng</strong><br />

ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> lolo, ama, at mga tiyuhin.<br />

22 Pararati<strong>ng</strong>in daw <strong>ni</strong>ya a<strong>ng</strong> kaunlaran hindi la<strong>ng</strong> sa May<strong>ni</strong>la, bagkus sa kaliblib-libliba<strong>ng</strong><br />

sulok <strong>ng</strong> bansa, gaya <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> baryo. Iyon a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>ako <strong>ng</strong> dati<strong>ng</strong> child actress.<br />

23 Kaya’t ganoon <strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> umaasa na la<strong>ng</strong> sina Juan. Sapagkat, ano pa <strong>ng</strong>a ba a<strong>ng</strong><br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> magagawa kundi a<strong>ng</strong> umasa na la<strong>ng</strong> at magsikap sa araw-araw.<br />

8. “A<strong>ng</strong> mala-lapida<strong>ng</strong> tala<strong>ng</strong> ito ay para<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> pu<strong>ni</strong>t na pahina na siya na ri<strong>ng</strong> nagsisilbi<strong>ng</strong><br />

ta<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong> nakatala<strong>ng</strong> kasaysayan <strong>ng</strong> baryo<strong>ng</strong> iyon.” Ano<strong>ng</strong> mensahe a<strong>ng</strong> ipinararati<strong>ng</strong> <strong>ni</strong>to tu<strong>ng</strong>kol<br />

sa kalakaran <strong>ng</strong> politika sa Filipinas? Ipaliwanag.<br />

9. Isa pa<strong>ng</strong> isyu sa politika ay a<strong>ng</strong> pagigi<strong>ng</strong> presidente <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> child actress. Ipaliwanag a<strong>ng</strong><br />

kalakara<strong>ng</strong> ga<strong>ni</strong>to sa Filipinas – pagtakbo sa pamahalaan <strong>ng</strong> mga artista.<br />

10. Bakit sa kabila <strong>ng</strong> 50% pagbaba sa presyo <strong>ng</strong> mga produkto ay hindi pa rin ito maabot <strong>ng</strong><br />

mahihirap? Ipaliwanag a<strong>ng</strong> kalakara<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>-ekonomiya<strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>lahad sa talata 17.<br />

11. Ihambi<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> kalagayan <strong>ng</strong> kabuhayan sa lu<strong>ng</strong>sod, sa probinsya, at sa iba<strong>ng</strong> bansa. Ga<strong>ni</strong>to rin<br />

ba a<strong>ng</strong> kondisyo<strong>ng</strong> ekonomiko sa mundo sa kasalukuyan? Pa<strong>ng</strong>atwiranan.<br />

24 Ni hindi <strong>ng</strong>a siya sumapi sa mga rebelde<strong>ng</strong> halos mag-iisandaa<strong>ng</strong> taon na<strong>ng</strong><br />

nakikipaglaban <strong>ng</strong>u<strong>ni</strong>t hindi pa rin nagwawagi.<br />

25 Sa ila<strong>ng</strong> pagbisita sa ka<strong>ni</strong>la <strong>ng</strong> mga ito ay nakikipaghuntahan sila kay Juan at


ipinapaliwanag ku<strong>ng</strong> bakit pauro<strong>ng</strong> lalo a<strong>ng</strong> takbo <strong>ng</strong> buhay sa kanayunan. Ito,<br />

diumano ay sanhi <strong>ng</strong> globalisasyon na si<strong>ni</strong>mulan noon pa ma<strong>ng</strong> dekada ’90 <strong>ng</strong> ika-20<br />

siglo. At kaya nakalusot a<strong>ng</strong> bago<strong>ng</strong> kaayusa<strong>ng</strong> ito ay dahil sa imperyalista<strong>ng</strong> ha<strong>ng</strong>arin<br />

<strong>ng</strong> Estados U<strong>ni</strong>dos, sa pakikipagkutsabahan <strong>ni</strong>to sa naghahari<strong>ng</strong> uri <strong>ng</strong> bansa sa<br />

pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>una <strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>inoo<strong>ng</strong> maylupa at komprador-burgesya.<br />

26 Ku<strong>ng</strong> anuman a<strong>ng</strong> pinagsasabi sa ka<strong>ni</strong>ya <strong>ng</strong> mga tao<strong>ng</strong> labas ay hindi <strong>ni</strong>ya<br />

maunawaan; na ‘yon din naman a<strong>ng</strong> kantsaw <strong>ng</strong> matanda<strong>ng</strong> si Kadyo, 80 anyos at<br />

dati<strong>ng</strong> aktibista sa ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> kapanahunan—na halos mag-iisandaa<strong>ng</strong> taon na ay iyon<br />

pa rin a<strong>ng</strong> uri <strong>ng</strong> pagsusuri <strong>ng</strong> mga rebelde sa lipuna<strong>ng</strong> Filipino.<br />

27 “Sapagkat hindi po nagbabago a<strong>ng</strong> kaayusa<strong>ng</strong> politiko-ekonomiya <strong>ng</strong> bansa,” a<strong>ng</strong><br />

marii<strong>ng</strong> ratrat <strong>ng</strong> bata<strong>ng</strong> gerilya.<br />

28 “Ipasa-Diyos na la<strong>ng</strong> natin,” a<strong>ng</strong> sabi naman <strong>ng</strong> pari na taunan ku<strong>ng</strong> magmisa sa<br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> baryo.<br />

29 “Magbabago para sa kabutihan a<strong>ng</strong> lahat,” a<strong>ng</strong> sabi naman <strong>ng</strong> kandidato<strong>ng</strong> meyor, na<br />

anak <strong>ng</strong> dati<strong>ng</strong> meyor, na anak din <strong>ng</strong> dati<strong>ng</strong> meyor, na anak pa uli <strong>ng</strong> dati<strong>ng</strong> meyor, na<br />

anak <strong>ng</strong>...<br />

30 “Putris naman.” Ito a<strong>ng</strong> sumasagi lagi sa isipan <strong>ni</strong> Juan tuwi<strong>ng</strong> nauu<strong>ng</strong>kat sa anuma<strong>ng</strong><br />

pagkakataon a<strong>ng</strong> kaunlaran sa lu<strong>ng</strong>sod at a<strong>ng</strong> kahirapan naman sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> baryo.<br />

12. Ayon sa mga rebelde, bakit daw hindi umuunlad a<strong>ng</strong> mga tagaprobinsya hindi gaya <strong>ng</strong> mga<br />

nasa lu<strong>ng</strong>sod at mauunlad na bansa? Ipaliwanag.<br />

13. Ano a<strong>ng</strong> ipinahihiwatig <strong>ng</strong> pahayag <strong>ng</strong> pari sa talata 28 tu<strong>ng</strong>kol sa papel <strong>ng</strong> relihiyon sa<br />

lipunan? Ipaliwanag.<br />

14. Ano a<strong>ng</strong> ipinahihiwatig <strong>ng</strong> talata 29 tu<strong>ng</strong>kol sa isa<strong>ng</strong> isyu sa politika sa Filipinas? Ipaliwanag.<br />

<stro<strong>ng</strong>>31</stro<strong>ng</strong>> Ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> sa natutuhan na <strong>ni</strong>ya at <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> pamilya na maghahagikgikan na la<strong>ng</strong><br />

sa tuwi<strong>ng</strong> nauu<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> mga ga<strong>ni</strong>to<strong>ng</strong> kaunlaran.<br />

32 Para lama<strong>ng</strong> daw iya<strong>ng</strong> LRT sa Kamay<strong>ni</strong>laan na maigi <strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> sa pagpasok mo sa isa<strong>ng</strong><br />

estasyon ay makakarati<strong>ng</strong> ka saan ma<strong>ng</strong> parte <strong>ng</strong> May<strong>ni</strong>la; <strong>ng</strong>u<strong>ni</strong>t ikot la<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong> ikot at<br />

hindi nakakaabot sa kanayunan.<br />

33 Mahigit limampu<strong>ng</strong> taon na si Juan, halos kasintanda <strong>ng</strong> bago<strong>ng</strong> milenyo; isa<strong>ng</strong> tunay<br />

na magsasaka<strong>ng</strong> nabubuhay kahit paano sa ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> mga sinasaka, umaasa sa sarili<br />

at wala<strong>ng</strong> pineperwisyo.<br />

34 ‘Yan la<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> maipagyayaba<strong>ng</strong>, na binuhay <strong>ni</strong>ya a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> pamilya,<br />

wala<strong>ng</strong>-wala man sila. Sapagkat ganoon din siya binuhay <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> ama, kahit<br />

wala<strong>ng</strong>-wala mandin sila.<br />

35 Kaya’t nakakahimlay siya, sila, na<strong>ng</strong> matiwasay tuwi<strong>ng</strong> gabi. Lalo pa <strong>ng</strong>ayo<strong>ng</strong><br />

halumigmig a<strong>ng</strong> ha<strong>ng</strong>in na pinag-i<strong>ni</strong>t naman <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>na<strong>ng</strong> umaaso<strong>ng</strong> mu<strong>ng</strong>go<strong>ng</strong> may<br />

ampalaya na hinapunan <strong>ni</strong>la ka<strong>ni</strong>na.<br />

36 At sila’y natulog na<strong>ng</strong> mahimbi<strong>ng</strong>.<br />

15. Ipaliwanag a<strong>ng</strong> kaisipan o mensahe<strong>ng</strong> ipinararati<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> talata 32.<br />

16. A<strong>ng</strong> kuwento ay naganap limampu<strong>ng</strong> taon sa hinaharap. Ngu<strong>ni</strong>t ano a<strong>ng</strong> iyo<strong>ng</strong> mga napansin<br />

sa mga pa<strong>ng</strong>yayari dito kumpara sa mga pa<strong>ng</strong>yayari sa kasalukuyan? Ipaliwanag.<br />

17. Kaugnay <strong>ng</strong> tano<strong>ng</strong> sa bila<strong>ng</strong> 16, ipaliwanag a<strong>ng</strong> mensahe<strong>ng</strong> sinabi <strong>ni</strong> Rizal sa umpisa <strong>ng</strong><br />

kuwento.<br />

c. Pagpapalawig (15 minuto)<br />

Tanu<strong>ng</strong>in a<strong>ng</strong> mga mag-aaral <strong>ng</strong> mga naiisip <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> posible<strong>ng</strong> ma<strong>ng</strong>yari sa Filipinas 50 taon<br />

sa hinaharap (lima o higit pa). Ipatala sa ka<strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> mga ito sa pamamagitan <strong>ng</strong> alinman sa<br />

mga sumusunod na gawain:<br />

a. Drowi<strong>ng</strong>/poster (isahan, dyad, triad, o pa<strong>ng</strong>katan)<br />

b. Dula-dulaan (pa<strong>ng</strong>katan)<br />

c. Awit/ji<strong>ng</strong>le rap (triad o pa<strong>ng</strong>katan)<br />

d. Tula (isahan, dyad, triad, o pa<strong>ng</strong>katan)<br />

e. Maikli<strong>ng</strong> sanaysay/maikli<strong>ng</strong> kuwento (isahan, dyad, o triad)<br />

Maaari<strong>ng</strong> isahan, dyad, triad, o pa<strong>ng</strong>katan a<strong>ng</strong> gawai<strong>ng</strong> ito. Hayaan pumili a<strong>ng</strong> mga<br />

estudyante ku<strong>ng</strong> ano<strong>ng</strong> uri <strong>ng</strong> gawain a<strong>ng</strong> nais <strong>ni</strong>la. Pag-usapan ito <strong>ng</strong> klase. Pagkatapos ay<br />

gumawa kayo <strong>ng</strong> rubrik para sa pagpupuntos sa gawain.


Ibigay ito bila<strong>ng</strong> takda<strong>ng</strong>-aralin. Ibabahagi <strong>ni</strong>la ito sa klase sa susunod na pagkikita.<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapalawig – Pagpapatuloy (30 minuto)<br />

Ibabahagi <strong>ng</strong> klase a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga takda<strong>ng</strong>-aralin. Ku<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>katan, ipagta<strong>ng</strong>hal<br />

a<strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> grupo. Ku<strong>ng</strong> isahan, dyad, o triad, pumili <strong>ng</strong> ilan para magbahagi.<br />

b. Sintesis (10 minuto)<br />

Ipabuod sa klase a<strong>ng</strong> mga tinalakay sa loob <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap: “Ano-ano a<strong>ng</strong> mga<br />

tinalakay natin? Ano-ano<strong>ng</strong> mahalaga<strong>ng</strong> kaisipan a<strong>ng</strong> natutuhan <strong>ni</strong>nyo?” Magtawag <strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong><br />

mag-aaral na nais magbahagi <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap.<br />

c. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtaya (10 minuto)<br />

Bibigya<strong>ng</strong> puntos <strong>ng</strong> klase a<strong>ng</strong> bawat presentasyon gamit a<strong>ng</strong> rubrik na napag-usapan.<br />

Magbibigay rin <strong>ng</strong> mga papuri at puna sa bawat pagtata<strong>ng</strong>hal a<strong>ng</strong> guro at manonood.<br />

Mainam na gawin a<strong>ng</strong> pagtataya haba<strong>ng</strong> nagpepresenta a<strong>ng</strong> klase (kasabay <strong>ng</strong> Pagpapalawig).<br />

d. Takda<strong>ng</strong>-aralin – Paghahanda para sa Pagganyak/Introduksiyon sa Ikatlo<strong>ng</strong> Araw (10 minuto)<br />

Ipadala sa mga estudyante a<strong>ng</strong> mga sa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong>a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> ginamit sa pananaliksik para sa<br />

proyekto.<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya/Pagganyak/Introduksiyon (10 minuto)<br />

Pagsama-samahin a<strong>ng</strong> magkakapa<strong>ng</strong>kat. Ipalabas sa ka<strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga sa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong>an<br />

(takda<strong>ng</strong>-aralin). Magtawag <strong>ng</strong> kinatawan <strong>ng</strong> bawat grupo na maglalahad <strong>ng</strong> mga<br />

sa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong>a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> ginamit sa pananaliksik.<br />

b. Presentasyon (20 minuto)<br />

Ipaskil sa pisara a<strong>ng</strong> mga kartolina o Ma<strong>ni</strong>la paper na naglalaman <strong>ng</strong> mga sumusunod na<br />

impormasyon:<br />

Pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> Batis Sekondarya<strong>ng</strong> Batis<br />

Naprodyus sa panahon ku<strong>ng</strong> kailan naganap<br />

a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari o saglit lama<strong>ng</strong> pagkatapos<br />

<strong>ni</strong>to (halimbawa: kinuha<strong>ng</strong> retrato,<br />

tala mula sa pag-oobserba, kinuha<strong>ng</strong> video)<br />

Ginawa <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> tao<strong>ng</strong> nakakita o nakasaksi<br />

sa pa<strong>ng</strong>yayari (hal. interbyu sa tao<strong>ng</strong><br />

nakasaksi, diary <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> tao<strong>ng</strong> nakasaksi<br />

sa pa<strong>ng</strong>yayari)<br />

Mga halimbawa:<br />

Diary entries<br />

Mga liham<br />

Mga retrato<br />

Likha<strong>ng</strong>-si<strong>ni</strong><strong>ng</strong> (ginawa sa panahon <strong>ng</strong> pagkakaganap<br />

<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari)<br />

Mapa<br />

Video and film<br />

Sound recordi<strong>ng</strong>s<br />

Interviews<br />

Newspapers<br />

Magazines<br />

Published first-hand accounts, or stories<br />

Naprodyus sa matagal na panahon pagkatapos<br />

<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari (hal., libro)<br />

Kara<strong>ni</strong>wa<strong>ng</strong> gumagamit <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong><br />

batis bila<strong>ng</strong> sa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong>an (hal. pagsa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong><br />

sa isa<strong>ng</strong> artikulo sa libro na nauna<strong>ng</strong> suma<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong><br />

sa interbyu)<br />

Mga halimbawa:<br />

History textbooks<br />

Biographies<br />

Published stories<br />

Movies of historical events<br />

Likha<strong>ng</strong>-si<strong>ni</strong><strong>ng</strong> (hindi ginawa sa panahon <strong>ng</strong><br />

pagkaganap <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari)<br />

Music recordi<strong>ng</strong>s


APA Format<br />

Libro:<br />

Apelyido <strong>ng</strong> awtor, i<strong>ni</strong>syal <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alan. (Taon). Pamagat <strong>ng</strong> libro. Lugar <strong>ng</strong> Publikasyon:<br />

Kumpanya<strong>ng</strong> naglimbag <strong>ng</strong> libro.<br />

Alexie, S. (1992). The business of fancydanci<strong>ng</strong>: Stories and poems. New York: Ha<strong>ng</strong> Loose Press.<br />

Artikulo sa Diyaryo o Magasin:<br />

Apelyido <strong>ng</strong> awtor, i<strong>ni</strong>syal <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alan. (Petsa <strong>ng</strong> publikasyon). Pamagat <strong>ng</strong> artikulo. Pa<strong>ng</strong>alan<br />

<strong>ng</strong> Diyaryo o Magasin, Volume number (issue number ku<strong>ng</strong> available), mga pahina.<br />

Henry, W. A., III. (1990, Abril 9). Maki<strong>ng</strong> the grade in today’s schools. Time Magazine,<br />

135, 28-<stro<strong>ng</strong>>31</stro<strong>ng</strong>>.<br />

Internet Source<br />

Apelyido <strong>ng</strong> awtor, i<strong>ni</strong>syal <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alan. (Petsa <strong>ng</strong> publikasyon). Pamagat <strong>ng</strong> artikulo. Nakuha<br />

noo<strong>ng</strong> buwan araw, taon, sa buo<strong>ng</strong> URL<br />

Brown, J. (2002, Pebrero). The safety of genetically modified food crops. Nakuha noo<strong>ng</strong> Marso<br />

22, 2005, sa http://www.hc-sc.gc.ca/e<strong>ng</strong>lish/protection/biologics_genetics/gen_mod_foods/<br />

genmodebk.html<br />

Personal na Interbyu<br />

Apelyido <strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>nterbyu, i<strong>ni</strong>syal <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alan. (Petsa). Personal na Interbyu.<br />

Soriano, A. (2008, Abril 5). Personal na Interbyu.<br />

c. Pagpapayaman (30 minuto)<br />

Magpagawa sa bawat grupo <strong>ng</strong> bibliograpiya para sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> proyekto. Sa isa<strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong><br />

papel, ipasulat a<strong>ng</strong> listahan <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga sa<strong>ng</strong>gu<strong>ni</strong>an batay sa APA format.<br />

d. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (Isagawa kasabay <strong>ng</strong> Pagpapayaman)<br />

Haba<strong>ng</strong> nagsusulat a<strong>ng</strong> mga grupo, dapat ay umiikot a<strong>ng</strong> guro para obserbahan a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

pagsulat <strong>ng</strong> bibliyograpiya. Ku<strong>ng</strong> may mali o kula<strong>ng</strong>, dapat <strong>ni</strong>ya ito<strong>ng</strong> itsek, at ku<strong>ng</strong> tama<br />

naman, magbigay siya <strong>ng</strong> mga papuri.<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (60 minuto)<br />

Mamili <strong>ng</strong> mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.


Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 33 at 34<br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 33 at 34 <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>><br />

Tema Malaya Ako<br />

“Nagsimula sa Panahon <strong>ng</strong> Yelo”<br />

isa<strong>ng</strong> kabanata sa nobela<strong>ng</strong><br />

A<strong>ng</strong> Sandali <strong>ng</strong> mga Mata<br />

<strong>ni</strong> Alvin Yapan<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A<br />

Pagsasalita (PA) PA4A PA4Ad<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Ac<br />

Pagsulat (PU) PU4A PU4Ab<br />

Tatas TA1-4C, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A, EP1-4B<br />

LINGGO 33<br />

Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Araw<br />

3<br />

Pagguhit <strong>ng</strong><br />

mga nauuso<strong>ng</strong><br />

bagay<br />

(15 minuto)<br />

PN4Aa, PN4Ab, PN4Ad, PN4Ae,<br />

PN4Af<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Paglalarawan<br />

<strong>ng</strong><br />

pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong><br />

tauhan,<br />

paglalarawan<br />

<strong>ng</strong><br />

tagpuan at<br />

pagsuri sa<br />

pamagat<br />

(15 minuto)<br />

Pagbubuod<br />

<strong>ng</strong> kabanata<br />

(15 minuto)<br />

Talakayan tu<strong>ng</strong>kol<br />

sa pagpapauso<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

bagay sa akda<br />

(15 minuto)<br />

Mga pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong><br />

gawain<br />

(30 minuto)<br />

Presentasyon<br />

at talakayan<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

gawain<br />

(30 minuto)<br />

Pagguhit <strong>ng</strong><br />

isa<strong>ng</strong> ipapauso<strong>ng</strong><br />

bagay<br />

(20 minuto)<br />

Pagbubuod<br />

<strong>ng</strong> talakayan<br />

sa tema<br />

<strong>ng</strong> pagpapauso<br />

(10 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pagsulat <strong>ng</strong><br />

reaksiyon sa<br />

akda batay<br />

sa tema <strong>ng</strong><br />

pagpapauso<br />

(30 minuto)


Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

4<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Pagtalakay<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

mahahalaga<strong>ng</strong><br />

pa<strong>ng</strong>yayari sa<br />

akda batay sa<br />

kasaysayan <strong>ng</strong><br />

Filipinas<br />

(30 minuto)<br />

Pagbasa<strong>ng</strong> muli<br />

<strong>ng</strong> akda<br />

(30 minuto)<br />

Pre-readi<strong>ng</strong><br />

a. A<strong>ng</strong> Anyo <strong>ng</strong> Nobela<br />

Ihahanda <strong>ng</strong> guro a<strong>ng</strong> mga mag-aaral sa pagbabasa <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> kabanata <strong>ng</strong> nobela<strong>ng</strong> A<strong>ng</strong><br />

Sandali <strong>ng</strong> mga Mata. Maaari<strong>ng</strong> magpakita a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong> mga halimbawa <strong>ng</strong> nobela.<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Mahalaga<strong>ng</strong> kata<strong>ng</strong>ian <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> nobela a<strong>ng</strong> sumusunod:<br />

• Kara<strong>ni</strong>wa<strong>ng</strong> hindi totoo a<strong>ng</strong> mga nobela at nagmula sa haraya o imahinasyon <strong>ng</strong><br />

manunulat, <strong>ng</strong>u<strong>ni</strong>t maaari<strong>ng</strong> may pinagbatayan ito<strong>ng</strong> totoo<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari o may kahawig<br />

sa mga totoo<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari.<br />

• May bala<strong>ng</strong>kas <strong>ng</strong> kuwento a<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> nobela. Kara<strong>ni</strong>wa<strong>ng</strong> sinusunod <strong>ni</strong>to a<strong>ng</strong> bala<strong>ng</strong>kas <strong>ng</strong><br />

isa<strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> kuwento <strong>ng</strong>u<strong>ni</strong>t mas marami lama<strong>ng</strong> detalye o pa<strong>ng</strong>yayari.<br />

• May tagpuan at mga tauhan din a<strong>ng</strong> nobela. A<strong>ng</strong> tagpuan ay maaari<strong>ng</strong> sa isa<strong>ng</strong><br />

maituturi<strong>ng</strong> na totoo<strong>ng</strong> lugar o isa<strong>ng</strong> likha<strong>ng</strong>-isip sa <strong>ng</strong>ayon o hinaharap. Madalas na<br />

umiikot sa isa o ila<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> tauhan a<strong>ng</strong> nobela. A<strong>ng</strong> gawain at reaksiyon <strong>ng</strong><br />

pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> tauhan sa mga pa<strong>ng</strong>yayari ay mahalaga sa nobela.<br />

• Kara<strong>ni</strong>wa<strong>ng</strong> detalyado a<strong>ng</strong> paglalarawan <strong>ng</strong> mga tauhan, tagpuan, at pa<strong>ng</strong>yayari.<br />

• Marami<strong>ng</strong> bahagi o mas maliit na kuwento<strong>ng</strong> tinatawag na kabanata a<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> nobela.<br />

b. Maiikli<strong>ng</strong> Suri<strong>ng</strong>-Papel<br />

Hahatiin a<strong>ng</strong> klase sa apat na grupo. Magsusulat <strong>ng</strong> maiikli<strong>ng</strong> suri<strong>ng</strong>-papel a<strong>ng</strong> bawat grupo<br />

pagkatapos <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mabasa a<strong>ng</strong> kabanata. Iuulat <strong>ni</strong>la ito sa susunod na li<strong>ng</strong>go. A<strong>ng</strong> grupo na<br />

a<strong>ng</strong> magtatakda ku<strong>ng</strong> kailan at saan <strong>ni</strong>la gagawin a<strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> suri<strong>ng</strong>-papel.<br />

• A<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> grupo ay magsusulat <strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> buod <strong>ng</strong> kabanata.<br />

• A<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alawa<strong>ng</strong> grupo ay magsusulat <strong>ng</strong> paglalarawan <strong>ng</strong> tauha<strong>ng</strong> si “Nene.”<br />

• A<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>atlo<strong>ng</strong> grupo ay magsusulat <strong>ng</strong> paglalarawan sa tagpuan.<br />

• A<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>-apat na grupo ay magsusulat ku<strong>ng</strong> bakit ganoon a<strong>ng</strong> pamagat <strong>ng</strong> kabanata.


I. Mga Kagamitan<br />

Araw <strong>ng</strong> Pre-readi<strong>ng</strong><br />

a. Kopya <strong>ng</strong> nobela<strong>ng</strong> A<strong>ng</strong> Sandali <strong>ng</strong> mga Mata o anuma<strong>ng</strong> nobela<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Bond paper o scratch paper<br />

b. Pa<strong>ng</strong>kulay at pa<strong>ng</strong>guhit<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Tsart <strong>ng</strong> mga negosyo <strong>ni</strong> Nene at character profile<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> araw<br />

a. Bond paper o scratch paper<br />

b. Pa<strong>ng</strong>kulay at pa<strong>ng</strong>guhit<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Larawan <strong>ng</strong> mahahalaga<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari sa Filipinas na naba<strong>ng</strong>git sa akda<br />

(pananatili <strong>ng</strong> mga Amerikano sa Filipinas)<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya (15 minuto)<br />

Ipapares a<strong>ng</strong> mga mag-aaral. Guguhit a<strong>ng</strong> bawat pares <strong>ng</strong> mga bagay na uso <strong>ng</strong>ayon o<br />

nagi<strong>ng</strong> uso sa mga nakaraa<strong>ng</strong> taon. Magbabahagi a<strong>ng</strong> lahat o a<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> pares <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

mga iginuhit. Ipaliliwanag <strong>ni</strong>la ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> bagay na iyon, bakit at paano ito nagi<strong>ng</strong> uso.<br />

b. Introduksiyon (15 minuto)<br />

Mag-uulat a<strong>ng</strong> mga grupo tu<strong>ng</strong>kol sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> maiikli<strong>ng</strong> suri<strong>ng</strong>-papel. A<strong>ng</strong> pagkakasunodsunod<br />

<strong>ng</strong> mga mag-uulat ay pa<strong>ng</strong>alawa (pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> tauhan), pa<strong>ng</strong>atlo (tagpuan), at pa<strong>ng</strong>apat<br />

(pamagat).<br />

c. Presentasyon (15 minuto)<br />

Mag-uulat a<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> grupo tu<strong>ng</strong>kol sa buod <strong>ng</strong> kabanata <strong>ng</strong>u<strong>ni</strong>t inaasaha<strong>ng</strong> nabasa na <strong>ng</strong><br />

mga mag-aaral a<strong>ng</strong> akda. Pagkatapos, hihimayin <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> kuwento sa pamamagitan <strong>ng</strong> pagiisa-isa<br />

sa mga mahahalaga<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>yayari sa kabanata.<br />

d. Pagpapayaman (15 minuto)<br />

Magkakaroon <strong>ng</strong> talakayan a<strong>ng</strong> klase tu<strong>ng</strong>kol sa tema <strong>ng</strong> pagpapauso <strong>ni</strong> Nene <strong>ng</strong> mga sarisari<strong>ng</strong><br />

negosyo sa bayan <strong>ng</strong> Sagrada. Magigi<strong>ng</strong> gabay a<strong>ng</strong> sumusunod na tano<strong>ng</strong> sa<br />

talakayan:<br />

• Ano-ano a<strong>ng</strong> mga pinauso<strong>ng</strong> negosyo o gawain <strong>ni</strong> Nene? Paano ito lumaganap at paano<br />

ito lumaos?<br />

• Bakit kaya pumatok sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> bayan a<strong>ng</strong> mga pinauso <strong>ni</strong> Nene? Ga<strong>ni</strong>to rin kaya a<strong>ng</strong><br />

dahilan ku<strong>ng</strong> bakit pumapatok a<strong>ng</strong> mga nauuso sa kasalukuyan?<br />

• Paano lumaos a<strong>ng</strong> mga bagay na pinauso <strong>ni</strong> Nene sa akda? Ga<strong>ni</strong>to rin ba a<strong>ng</strong> dahilan <strong>ng</strong><br />

pagkalaos <strong>ng</strong> mga bagay sa <strong>ng</strong>ayon?<br />

• Ano<strong>ng</strong> kata<strong>ng</strong>ian <strong>ng</strong> mga Filipino a<strong>ng</strong> ipinapakita sa pagpapauso <strong>ni</strong> Nene? Ano a<strong>ng</strong><br />

magaganda at masasama<strong>ng</strong> dulot <strong>ni</strong>to?


Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapayaman (30 minuto)<br />

Hahatiin sa tatlo<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> klase.<br />

• Una<strong>ng</strong> grupo: Pupunan <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> tsart <strong>ng</strong> mga pinauso<strong>ng</strong> gawain <strong>ni</strong> Nene.<br />

MGA PINAUSO NI NENE<br />

Larawan at Pa<strong>ng</strong>alan Dahilan Larawan at Proseso Dahilan Larawanat<br />

Proseso<br />

<strong>ng</strong> Bagay <strong>ng</strong> Paglaganap <strong>ng</strong> Paglaos<br />

• Pa<strong>ng</strong>alawa<strong>ng</strong> grupo: Gagawa sila <strong>ng</strong> profile <strong>ng</strong> mga tauha<strong>ng</strong> sina Nene at Boboy.<br />

• Pa<strong>ng</strong>atlo<strong>ng</strong> grupo: Gagawa sila <strong>ng</strong> profile <strong>ng</strong> mga tauha<strong>ng</strong> sina Tiyo<strong>ng</strong> at Mr. Edwards.<br />

Larawan<br />

Pa<strong>ng</strong>alan:_________________________________<br />

Edad:_____________________________________<br />

Tiráhan:___________________________________<br />

Papel sa mga Pinauso<strong>ng</strong> Gawain <strong>ni</strong> Nene:<br />

__________________________________________________________<br />

Dahilan <strong>ng</strong> Pagtulo<strong>ng</strong> o Pagtutol sa mga Gawain <strong>ni</strong> Nene:<br />

__________________________________________________________<br />

b. Pagpapalawig (30 minuto)<br />

Ipaliliwanag <strong>ng</strong> isa o ila<strong>ng</strong> miyembro <strong>ng</strong> bawat pa<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> gawain. Tatalakayin a<strong>ng</strong><br />

mga sagot <strong>ng</strong> mga mag-aaral batay sa akda. Iaa<strong>ng</strong>kla a<strong>ng</strong> talakayan sa mga kata<strong>ng</strong>ian na<br />

ipinakita <strong>ni</strong> Nene – na a<strong>ng</strong> mga Filipino ay may kakayaha<strong>ng</strong> magpasimula <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong><br />

pagbabago.<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapalawig (20 minuto)<br />

Guguhit a<strong>ng</strong> bawat pares <strong>ng</strong> mag-aaral <strong>ng</strong> mga bagay na ipauuso <strong>ni</strong>la sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> klase,<br />

paaralan, o pamayanan. Ipaliliwanag <strong>ni</strong>la ito pagkatapos. Kaila<strong>ng</strong>an <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> isaala<strong>ng</strong>-ala<strong>ng</strong><br />

a<strong>ng</strong> sumusunod:<br />

• kata<strong>ng</strong>ian <strong>ng</strong> bagay na kahihiligan <strong>ng</strong> mga tao<br />

• paraan <strong>ng</strong> pagpapalaganap<br />

b. Sintesis (10 minuto)<br />

Bubuurin <strong>ng</strong> mga mag-aaral sa tulo<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> guro a<strong>ng</strong> mga mahahalaga<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yari sa akda at<br />

a<strong>ng</strong> mensahe <strong>ni</strong>to tu<strong>ng</strong>kol sa pagpapalaganap <strong>ng</strong> anuma<strong>ng</strong> bago sa pamayanan at<br />

pagta<strong>ng</strong>kilik <strong>ng</strong> mga tao sa uso.<br />

c. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (30 minuto)<br />

Magsusulat <strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> sanaysay a<strong>ng</strong> bawat mag-aaral tu<strong>ng</strong>kol sa mga tano<strong>ng</strong> sa ibaba:<br />

• Sa ano pa<strong>ng</strong> paraan kaya maipapakita <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> Filipino a<strong>ng</strong> kakayaha<strong>ng</strong> magpasimula <strong>ng</strong><br />

pagbabago? Magbigay <strong>ng</strong> mga halimbawa ku<strong>ng</strong> may nalalaman.<br />

• Sa iyo<strong>ng</strong> ti<strong>ng</strong>in, maganda ba<strong>ng</strong> kata<strong>ng</strong>ian <strong>ng</strong> mga Filipino a<strong>ng</strong> hilig sa pagta<strong>ng</strong>kilik sa mga<br />

uso? Bakit?


Ikaapat na Araw<br />

PAALALA: Maaari<strong>ng</strong> sundin a<strong>ng</strong> sumusunod bila<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong>kop na gawain para sa pagtataya sa<br />

pagtataya o mamili sa mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.<br />

a. Pagpapayaman (60 minuto)<br />

Sisimulan na<strong>ng</strong> papalalimin a<strong>ng</strong> pagtalakay sa akda sa pamamagitan <strong>ng</strong> pagtalakay sa mga<br />

pa<strong>ng</strong>yayari<strong>ng</strong> kinasa<strong>ng</strong>kutan <strong>ng</strong> Filipinas sa totoo<strong>ng</strong> búhay. Maaari<strong>ng</strong> magpakita a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong><br />

mga larawan.<br />

• Nanatili a<strong>ng</strong> mga base militar <strong>ng</strong> Estados U<strong>ni</strong>dos sa Filipinas kahit tapos na a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

pananakop at a<strong>ng</strong> Ikalawa<strong>ng</strong> Digmaa<strong>ng</strong> Pandaigdig. Bahagi ito <strong>ng</strong> kondisyon <strong>ni</strong>la sa pagtulo<strong>ng</strong><br />

sa Filipinas sa panaho<strong>ng</strong> inaayos a<strong>ng</strong> bansa mula sa pagkawasak dahil sa digmaan.<br />

Ginawa ito<strong>ng</strong> base <strong>ng</strong> mga Amerikano<strong>ng</strong> sundalo na lumaban sa Vietnam War dahil na rin<br />

sa lapit <strong>ni</strong>to sa Vietnam.<br />

• Kahit tapos na rin a<strong>ng</strong> Vietnam War, nagpatuloy pa rin a<strong>ng</strong> impluwensiya <strong>ng</strong> mga<br />

Amerikano sa mga Filipino. Marami<strong>ng</strong> Filipino a<strong>ng</strong> tumata<strong>ng</strong>kilik sa mga produkto<strong>ng</strong><br />

ina<strong>ng</strong>kat (imported) mula sa Estados U<strong>ni</strong>dos (States). Nagkaroon din <strong>ng</strong> pagta<strong>ng</strong>i a<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong><br />

Filipino sa pag-aasawa <strong>ng</strong> mga Amerikano.<br />

LINGGO 34<br />

Ipapabasa<strong>ng</strong> muli sa mag-aaral a<strong>ng</strong> akda. Pagkatapos <strong>ng</strong> ikalawa<strong>ng</strong> pagbasa, gagawa sila <strong>ng</strong><br />

isa<strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> suri<strong>ng</strong>-papel ku<strong>ng</strong> paano ipinakita sa kabanata a<strong>ng</strong> impluwensiya <strong>ng</strong> Estados<br />

U<strong>ni</strong>dos sa mga Filipino. Ipapasa ito sa susunod na li<strong>ng</strong>go.<br />

Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Araw<br />

3<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Talakayan<br />

at pag-uulat<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa impluwensiya<br />

<strong>ng</strong><br />

mga Amerikano<br />

sa mga tauhan<br />

sa kuwento<br />

(30 minuto)<br />

Mga pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong><br />

gawain<br />

(30 minuto)<br />

Presentasyon<br />

at talakayan<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

gawain<br />

(20 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong><br />

gawain at<br />

Presentasyon<br />

(40 minuto)<br />

Pagbubuod<br />

<strong>ng</strong> talakayan<br />

(10 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pagsulat <strong>ng</strong><br />

sarili<strong>ng</strong><br />

opinyon<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

impluwensiya<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

Amerikano<br />

(30 minuto)<br />

Pagsagot sa<br />

mga bukas<br />

na pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap<br />

tu<strong>ng</strong>kol<br />

sa akda<br />

(20 minuto)


Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

4<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Paghahanda<br />

para sa proyekto<br />

(60 minuto)<br />

I. Mga Kagamitan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Ma<strong>ni</strong>la paper o cartolina<br />

b. Pa<strong>ng</strong>kulay at pa<strong>ng</strong>guhit<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> araw<br />

a. Ma<strong>ni</strong>la paper o cartolina<br />

b. Pa<strong>ng</strong>kulay at pa<strong>ng</strong>guhit<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Mga nakalap na impormasyon at kakaila<strong>ng</strong>a<strong>ni</strong><strong>ng</strong> kagamitan para sa proyekto<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapayaman (30 minuto)<br />

Magkakaroon <strong>ng</strong> talakayan a<strong>ng</strong> klase tu<strong>ng</strong>kol sa paksa<strong>ng</strong> impluwensiya <strong>ng</strong> mga Amerikano sa<br />

mga tauhan sa akda. Gamit a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga isinulat na suri<strong>ng</strong>-papel, titi<strong>ng</strong>nan <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong><br />

impluwensiya <strong>ng</strong> mga Amerikano sa sumusunod na aspekto:<br />

• pagpili <strong>ng</strong> mga produkto <strong>ng</strong> mga tao sa Sagrada<br />

• pagkagusto <strong>ni</strong>na Nene at Selya kay Mr. Edwards<br />

• pananatili <strong>ni</strong> Edwards at iba pa<strong>ng</strong> Amerikano sa Filipinas<br />

• pagtatayo <strong>ng</strong> negosyo <strong>ni</strong> Nene na kasosyo si Mr Edwards<br />

b. Pagpapalawig (30 minuto)<br />

Hahatiin sa apat na pa<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> klase:<br />

• Una<strong>ng</strong> grupo: Iguguhit <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> sinasabi at totoo<strong>ng</strong> dahilan <strong>ng</strong> pagpunta <strong>ni</strong> Mr. Edwards sa<br />

bayan <strong>ng</strong> Sagrada. Magsusulat sila <strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> paglalarawan sa ibaba <strong>ng</strong> bawat guhit.<br />

Sinasabi<strong>ng</strong><br />

Dahilan<br />

• Pa<strong>ng</strong>alawa<strong>ng</strong> grupo: Gamit a<strong>ng</strong> simple<strong>ng</strong> concept map, titi<strong>ng</strong>nan <strong>ni</strong>la ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> nagi<strong>ng</strong><br />

ugnayan <strong>ng</strong> mga tao sa Sagrada kay Mr. Edwards.<br />

Selya<br />

Tiyo<strong>ng</strong><br />

Nene<br />

Mr.<br />

Edwards<br />

Totoo<strong>ng</strong><br />

Dahilan<br />

Mga<br />

Tao sa<br />

Sagrada<br />

Boboy


• Pa<strong>ng</strong>atlo<strong>ng</strong> grupo: Iguguhit at itatala <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> mga natuklasa<strong>ng</strong> lihim <strong>ni</strong> Nene na<strong>ng</strong> sumama<br />

siya kay Edwards pa-May<strong>ni</strong>la.<br />

• Pa<strong>ng</strong>-apat na grupo: Iguguhit <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> maaari<strong>ng</strong> nagi<strong>ng</strong> reaksiyon <strong>ni</strong> Nene na<strong>ng</strong> malaman<br />

a<strong>ng</strong> mga lihim <strong>ni</strong> Mr. Edwards.<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapalawig (20 minuto)<br />

Ipaliliwanag <strong>ng</strong> isa o ila<strong>ng</strong> miyembro <strong>ng</strong> bawat pa<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> gawain. Tatalakayin a<strong>ng</strong><br />

mga sagot <strong>ng</strong> mga mag-aaral batay sa akda. Magigi<strong>ng</strong> gabay a<strong>ng</strong> sumusunod na tano<strong>ng</strong> sa<br />

talakayan:<br />

• Bakit at paano nakuha <strong>ni</strong> Mr. Edwards a<strong>ng</strong> loob <strong>ni</strong> Nene at iba pa<strong>ng</strong> tao sa Sagrada?<br />

• May kahalintulad ba a<strong>ng</strong> pamamaraan <strong>ni</strong> Mr. Edwards sa paraan <strong>ng</strong> pananakop <strong>ng</strong> mga<br />

Amerikano sa Filipinas?<br />

• Bakit kaya umalis si Nene at sinabi<strong>ng</strong> hahanapin si Mr. Edwards?<br />

b. Sintesis (10 minuto)<br />

Bubuurin <strong>ng</strong> mga mag-aaral sa tulo<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> guro a<strong>ng</strong> mahahalaga<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yari sa akda at<br />

a<strong>ng</strong> paksa <strong>ni</strong>to tu<strong>ng</strong>kol sa impluwensiya <strong>ng</strong> mga Amerikano sa Filipinas na makikita sa akda.<br />

c. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (30 minuto)<br />

Magsusulat <strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> sanaysay a<strong>ng</strong> bawat mag-aaral tu<strong>ng</strong>kol sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> opinyon sa<br />

pagtitiwala <strong>ni</strong> Nene at iba pa kay Mr. Edwards. Sino ba a<strong>ng</strong> maaari<strong>ng</strong> sisihin – si Nene o si<br />

Mr. Edwards?<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapalawig (40 minuto)<br />

Hahatiin a<strong>ng</strong> klase sa apat na grupo. A<strong>ng</strong> bawat grupo ay bubuo <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> plakard tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> opinyon sa mga kasalukuya<strong>ng</strong> impluwensiya <strong>ng</strong> mga Amerikano sa Filipinas. Maaari<br />

sila<strong>ng</strong> tumutol o suma<strong>ng</strong>-ayon, halimbawa, sa pagkakaroon <strong>ng</strong> mga pagsasanay <strong>ng</strong> mga<br />

sundalo<strong>ng</strong> Amerikano sa Filipinas, sa pag-a<strong>ng</strong>kat <strong>ng</strong> Filipinas <strong>ng</strong> marami<strong>ng</strong> produkto sa<br />

Estados U<strong>ni</strong>dos, o iba pa<strong>ng</strong> isyu sa kasalukuyan.<br />

b. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (20 minuto)<br />

Sa ka<strong>ni</strong>-ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> kuwaderno, dudugtu<strong>ng</strong>an <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> sumusunod na pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap:<br />

• Ku<strong>ng</strong> ako si Nene, ... tu<strong>ng</strong>kol sa pakikipagsosyo kay Mr. Edwards.<br />

• Ku<strong>ng</strong> ako si Nene, ... tu<strong>ng</strong>kol sa pagpapakasal kay Mr. Edwards.<br />

• Ku<strong>ng</strong> ako si Nene, a<strong>ng</strong> gagawin ko pagkatapos maglaho <strong>ni</strong> Mr. Edwards ay ...<br />

• Sa ti<strong>ng</strong>in ko, si Nene ay nasa ... dahil ...<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Proyekto<strong>ng</strong> Panturismo (60 minuto)<br />

Patuloy sa paghahanda a<strong>ng</strong> bawat grupo <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga kaila<strong>ng</strong>an para sa proyekto.<br />

Maaari sila<strong>ng</strong> magpatulo<strong>ng</strong> sa guro sa pag-aayos <strong>ng</strong> mga nakalap na impormasyon. Maaari<br />

din sila<strong>ng</strong> maghanda <strong>ng</strong> mga kakaila<strong>ng</strong>a<strong>ni</strong><strong>ng</strong> kagamitan sa proyekto. Maaari din sila<strong>ng</strong><br />

magsanay para sa presentasyon.


Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 35<br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 35 <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> “Bago<strong>ng</strong> Baya<strong>ni</strong>” <strong>ni</strong> Joseph Salazar<br />

Tema Malaya Ako<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A PN4Ac, PN4Ad, PN4Af<br />

Pagsasalita (PA) PA4A, PA4B, PA4C<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Ad<br />

Pagsulat (PU) PU4B PU4Bb (a)<br />

Tatas TA1-4A, TA1-4C, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A, EP1-4B<br />

LINGGO 35<br />

Araw<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya/<br />

Pagganyak/<br />

Introduksiyon<br />

Pagpapalawak<br />

<strong>ng</strong> talasalitaan<br />

(10 minuto)<br />

Concept<br />

mappi<strong>ng</strong><br />

– OFW<br />

(10 minuto)<br />

PA4Aa, PA4Ab, PA4Ac, PA4Ad,<br />

PA4Bb, PA4Ba, PA4Bc, PA4Bd, PA4Ca<br />

Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Pagbasa na<strong>ng</strong><br />

tahimik sa<br />

maikli<strong>ng</strong><br />

kuwento<br />

(10 minuto)<br />

Talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

<strong>ni</strong>lalaman <strong>ng</strong><br />

maikli<strong>ng</strong><br />

kuwento<br />

(20 minuto)<br />

Paghahanda<br />

para sa<br />

pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>gawain;pagpapakita<br />

<strong>ng</strong><br />

rubrik<br />

(10 minuto)<br />

Maikli<strong>ng</strong><br />

paghahanda<br />

para sa<br />

presentasyon<br />

(10 minuto)<br />

Presentasyon<br />

<strong>ng</strong> bawat<br />

pa<strong>ng</strong>kat;<br />

malaya<strong>ng</strong><br />

talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

itina<strong>ng</strong>hal <strong>ng</strong><br />

bawat pa<strong>ng</strong>kat<br />

(40 minuto)<br />

Pagsulat <strong>ng</strong><br />

maikli<strong>ng</strong><br />

komposisyo<strong>ng</strong>na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

ku<strong>ng</strong> baya<strong>ni</strong><br />

<strong>ng</strong>a ba<br />

a<strong>ng</strong> mga<br />

OFW o<br />

hindi – takda<strong>ng</strong>-aralin<br />

(10 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Rubrik para sa<br />

pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>gawain<br />

(Pag-iiskor<br />

<strong>ng</strong> guro sa<br />

gawain)


Araw<br />

Araw<br />

3<br />

Araw<br />

4<br />

Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya/<br />

Pagganyak/<br />

Introduksiyon<br />

Pagpapasa<br />

<strong>ng</strong> takda<strong>ng</strong>aralin;pagpapabasa<br />

sa<br />

ila<strong>ng</strong> pili<strong>ng</strong><br />

mag-aaral <strong>ng</strong><br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> katha<br />

(15 minuto)<br />

Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

kahulugan,<br />

kata<strong>ng</strong>ian, at<br />

mga bahagi<br />

<strong>ng</strong> teksto<strong>ng</strong><br />

na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran/<br />

na<strong>ng</strong>hihikayat<br />

(10 minuto)<br />

Talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

mga paraan<br />

<strong>ng</strong> pagbuo<br />

<strong>ng</strong> mahusay<br />

at mabisa<strong>ng</strong><br />

pa<strong>ni</strong>mula <strong>ng</strong><br />

sanaysay na<br />

gagawin<br />

para sa<br />

proyekto<strong>ng</strong><br />

panturismo<br />

(15 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>gawain:<br />

pagsulat <strong>ng</strong><br />

pa<strong>ni</strong>mula <strong>ng</strong><br />

sanaysay para<br />

sa proyekto<strong>ng</strong><br />

panturismo<br />

(20 minuto)<br />

I. Mga Kagamitan<br />

a. Ma<strong>ni</strong>la paper o kartolina<br />

b. Pentel pen<br />

c. Larawan <strong>ng</strong> OFW (ku<strong>ng</strong> wala’y maaari<strong>ng</strong> gamitin na lama<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> akro<strong>ni</strong>m na OFW)<br />

d. Scotch tape/maski<strong>ng</strong> tape<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Rubrik para<br />

sa maikli<strong>ng</strong><br />

komposisyo<strong>ng</strong><br />

na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

kabaya<strong>ni</strong>han<br />

<strong>ng</strong> mga OFW<br />

Pag-eedit sa<br />

pa<strong>ni</strong>mula <strong>ng</strong><br />

sanaysay na<br />

ginawa <strong>ng</strong><br />

bawat grupo<br />

Pagtataya sa<br />

Pagtataya<br />

(60 minuto)<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya/Pagganyak/Introduksiyon (20 minuto)<br />

1. Pagpapalawak <strong>ng</strong> Talasalitaan<br />

Ipapaskil <strong>ng</strong> guro sa pisara a<strong>ng</strong> Ma<strong>ni</strong>la paper/kartolina<strong>ng</strong> naglalaman <strong>ng</strong> mga sumusunod.<br />

Pagkatapos ay tumawag <strong>ng</strong> mga estudyante<strong>ng</strong> magsusulat <strong>ng</strong> sagot sa mga kahon. (Ku<strong>ng</strong><br />

may lear<strong>ni</strong><strong>ng</strong> package a<strong>ng</strong> bawat mag-aaral, maaari<strong>ng</strong> doon na lama<strong>ng</strong> magsagot a<strong>ng</strong><br />

klase. Isulat na lama<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> tama<strong>ng</strong> sagot sa pisara.)


Panuto: Punan mo <strong>ng</strong> mga letra a<strong>ng</strong> mga kahon para mabuo a<strong>ng</strong> salita o termino<strong>ng</strong> tinutukoy<br />

sa bawat bila<strong>ng</strong>.<br />

1. kasi<strong>ng</strong>kahulugan <strong>ng</strong> limpak-limpak<br />

2. kasi<strong>ng</strong>kahulugan <strong>ng</strong> nagkunwa<br />

3. kasi<strong>ng</strong>kahulugan <strong>ng</strong> pihado<br />

4. kasi<strong>ng</strong>kahulugan <strong>ng</strong> umiinog<br />

5. tawag sa mga Filipino<strong>ng</strong><br />

nagtatrabaho sa iba<strong>ng</strong> bansa<br />

6. opisyal na dokumento<strong>ng</strong><br />

nagpapahintulot sa isa<strong>ng</strong> tao<br />

upa<strong>ng</strong> makapaglakbay sa<br />

iba<strong>ng</strong> bansa<br />

7. awtorisasyon sa pasaporte para<br />

mapahintuluta<strong>ng</strong> makapasok,<br />

makapaglakbay, o umalis sa<br />

bansa a<strong>ng</strong> may hawak <strong>ni</strong>to<br />

8. ahensya<strong>ng</strong> pinag-aaplayan <strong>ng</strong><br />

mga gusto<strong>ng</strong> magtrabaho sa<br />

iba<strong>ng</strong> bansa<br />

9. ahensya <strong>ng</strong> gobyerno<strong>ng</strong><br />

nag-aasikaso at sumusubaybay<br />

sa mga usapin <strong>ng</strong> pagtatrabaho<br />

<strong>ng</strong> mga Filipino sa iba<strong>ng</strong> bansa<br />

10. opisyal na ta<strong>ng</strong>gapan o opisina<br />

<strong>ng</strong> embahador o kinatawan <strong>ng</strong><br />

iba<strong>ng</strong> bansa sa isa<strong>ng</strong> bansa<br />

P<br />

O<br />

E<br />

A<br />

R I -<br />

K I<br />

I A<br />

M O<br />

A<br />

R<br />

M A<br />

S<br />

I R<br />

N<br />

O


2. Pagsuri sa Dati<strong>ng</strong> Kaalaman/Pagganyak<br />

Ngayon naman ay itano<strong>ng</strong> sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> sumusunod:<br />

Ano<strong>ng</strong> mga ideya, konsepto, o salita/parirala a<strong>ng</strong> pumapasok sa isip mo kapag<br />

pinag-uusapan a<strong>ng</strong> tu<strong>ng</strong>kol sa OFW? Isulat mo a<strong>ng</strong> mga ito sa palibot <strong>ng</strong> bilog.<br />

OFW<br />

(Sa halip na akro<strong>ni</strong>m lama<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> OFW, maaari<strong>ng</strong> maglagay <strong>ng</strong><br />

larawan <strong>ng</strong> OFW sa gitna <strong>ng</strong> concept map)<br />

b. Presentasyon (10 minuto)<br />

Ipabasa na<strong>ng</strong> tahimik sa mga estudyante a<strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> kuwento.<br />

c. Pagpapayaman (20 minuto)<br />

Talakayin <strong>ng</strong> klase a<strong>ng</strong> mga sumusunod. Magtawag <strong>ng</strong> mga estudyante<strong>ng</strong> nais tumugon sa<br />

mga tano<strong>ng</strong>. Tiyaki<strong>ng</strong> mahusay na maipaliliwanag <strong>ng</strong> mga mag-aaral a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga<br />

sagot. Itala sa pisara a<strong>ng</strong> mga importante<strong>ng</strong> punto, impormasyon, o kaisipan.<br />

1. Ilarawan mo a<strong>ng</strong> mga sumusunod na tauhan <strong>ng</strong> kuwento. Sino sila? Ilahad mo a<strong>ng</strong><br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga kata<strong>ng</strong>ian (prinsipyo/pananaw, ugali, damdamin, atbp.).<br />

• Lea<br />

• Ali<strong>ng</strong> Clara<br />

• Ka Ore<br />

• Mga kababayan<br />

2. Paano pinahahalagahan <strong>ng</strong> mga kababayan <strong>ni</strong>ya si Lea? Bakit ganoon na lama<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong><br />

pag-uusap-usap <strong>ni</strong>la tu<strong>ng</strong>kol sa dalaga? Ano a<strong>ng</strong> ipinahihiwatig <strong>ni</strong>to sa pagpapahalaga <strong>ng</strong><br />

mga Filipino sa mga OFW sa kasalukuyan?<br />

3. Sa talata pito at labi<strong>ng</strong> a<strong>ni</strong>m, bakit kaya naki<strong>ni</strong>g na<strong>ng</strong> maigi at hindi na nagsalita a<strong>ng</strong> mga<br />

tao noo<strong>ng</strong> magkuwento si Ka Ore sa kasalan, kahit pa <strong>ng</strong>a gusto rin <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> makausap si Lea<br />

at kahit na i<strong>ni</strong>imbento na lama<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> matanda a<strong>ng</strong> ilan <strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> sinasabi?<br />

4. Balikan a<strong>ng</strong> talata dalawampu’t isa. Ku<strong>ng</strong> talaga <strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> sinunod <strong>ni</strong> Lea a<strong>ng</strong> mga sinabi <strong>ni</strong> Ka<br />

Ore, bakit kaya siya na-reject? Magbigay ka <strong>ng</strong> iyo<strong>ng</strong> mga opinyon at hinuha hi<strong>ng</strong>gil dito.<br />

5. Ano a<strong>ng</strong> ibig sabihin <strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap <strong>ng</strong> kuwento?<br />

6. Bakit pinamagata<strong>ng</strong> “Bago<strong>ng</strong> Baya<strong>ni</strong>” a<strong>ng</strong> akda? Sa ti<strong>ng</strong>in mo, tama ba ito? Pa<strong>ng</strong>atwiranan.<br />

d. Pagpapalawig (10 minuto)<br />

1. Paghahanda para sa pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>-gawain<br />

Hatiin a<strong>ng</strong> klase sa apat. Atasan a<strong>ng</strong> bawat grupo <strong>ng</strong> gawain. Bigyan sila <strong>ng</strong> sampu<strong>ng</strong><br />

minuto para makapag-usap-usap. Sabihan sila<strong>ng</strong> sa susunod na pagkikita ay<br />

magpepresenta na sila (magsisilbi<strong>ng</strong> takda<strong>ng</strong>-aralin a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>-gawai<strong>ng</strong> ito).<br />

Napakarami<strong>ng</strong> maii<strong>ni</strong>t na isyu tu<strong>ng</strong>kol sa pa<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong>iba<strong>ng</strong>-bayan <strong>ng</strong> mga Filipino. Bila<strong>ng</strong><br />

pagtugon sa teksto<strong>ng</strong> iyo<strong>ng</strong> binasa, tatalakayin <strong>ni</strong>nyo sa klase a<strong>ng</strong> mga isyu<strong>ng</strong> ito sa<br />

pamamagitan <strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>-gawain.


• Pa<strong>ng</strong>kat 1: Mga Pa<strong>ng</strong>a<strong>ni</strong>b <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong>iba<strong>ng</strong>-bayan (Pagbabalita)<br />

Marami<strong>ng</strong> masasaklap na kinasasapitan a<strong>ng</strong> marami nati<strong>ng</strong> mga kababayan sa iba<strong>ng</strong><br />

bansa. Ilan na rito a<strong>ng</strong> pagbitay sa mga Filipino sa Tsina dahil sa usapin <strong>ng</strong> droga at a<strong>ng</strong><br />

mga kaguluha<strong>ng</strong> nagaganap sa Kanlura<strong>ng</strong> Asya. May mga <strong>ni</strong>loloko rin <strong>ng</strong> recruitui<strong>ng</strong><br />

agencies at nariyan din a<strong>ng</strong> problema sa pa<strong>ng</strong>-aabuso at human trafficki<strong>ng</strong>.<br />

Magsaliksik kayo <strong>ng</strong> lima o higit pa<strong>ng</strong> balita tu<strong>ng</strong>kol sa mga matindi<strong>ng</strong> problema<strong>ng</strong><br />

kinakaharap <strong>ng</strong> mga OFW sa iba<strong>ng</strong> bansa magi<strong>ng</strong> dito sa Filipinas (sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

pag-a-apply). Humanda kayo sa pag-uulat <strong>ng</strong> mga ito sa klase. Gumawa kayo <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong><br />

TV news program. Magi<strong>ng</strong> malikhain kayo sa presentasyon (gali<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong> pag-arte,<br />

lakasan a<strong>ng</strong> boses sa pagsasalita, magsuot <strong>ng</strong> kostyum, magdala <strong>ng</strong> props).<br />

• Pa<strong>ng</strong>kat 2: A<strong>ng</strong> Pamilya <strong>ng</strong> mga OFW (Dula-dulaan)<br />

“’Yu<strong>ng</strong> babae, ilaw <strong>ng</strong> tahanan, na siya ri<strong>ng</strong> maybahay (may-ari <strong>ng</strong> bahay). ‘Yu<strong>ng</strong> lalaki,<br />

haligi <strong>ng</strong> tahanan. Ano a<strong>ng</strong> ma<strong>ng</strong>yayari sa bahay na wala<strong>ng</strong> ilaw kahit hindi system loss<br />

<strong>ng</strong> Meralco a<strong>ng</strong> problema <strong>ni</strong>ya? E di madilim kahit araw. E, sa<strong>ng</strong>-ayon sa matatanda,<br />

kaya i<strong>ni</strong>mbento a<strong>ng</strong> ilaw ay para wala<strong>ng</strong> pagtaguan a<strong>ng</strong> mga kampon <strong>ng</strong> kadiliman.<br />

Pista lagi a<strong>ng</strong> masasama<strong>ng</strong> <strong>ni</strong>lala<strong>ng</strong>. Tapos, madilim na <strong>ng</strong>a, tata<strong>ng</strong>galan pa <strong>ng</strong> haligi<br />

a<strong>ng</strong> bahay. A<strong>ng</strong> buway na noon. Paano ku<strong>ng</strong> bahay ko ito? E, ku<strong>ng</strong> ganoon din sa bahay<br />

mo? Saka ‘yun pa<strong>ng</strong> mga kapitbahay natin? E, mga kamag-anak pa? Di sinlaki na iyon<br />

<strong>ng</strong> Filipinas?” – Jun Cruz Reyes, mula sa aklat <strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> “A<strong>ng</strong> Huli<strong>ng</strong> Dalaga<strong>ng</strong>-Bukid at a<strong>ng</strong><br />

Authobiography na Mali: Isa<strong>ng</strong> Imbestigasyon” (2011)<br />

Ano-ano a<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yayari sa pamilya ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> miyembro <strong>ni</strong>to ay nawala? Sa<br />

pamamagitan <strong>ng</strong> dula-dulaan, ipaliwanag <strong>ni</strong>nyo a<strong>ng</strong> mga nagigi<strong>ng</strong> epekto sa pamilya<strong>ng</strong><br />

Filipino <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong>iba<strong>ng</strong>-bayan <strong>ng</strong> isa o higit pa sa mga kasapi <strong>ni</strong>to, lalo na <strong>ng</strong> mga<br />

magula<strong>ng</strong>. Magi<strong>ng</strong> malikhain kayo sa presentasyon (gali<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong> pag-arte, lakasan a<strong>ng</strong><br />

boses sa pagsasalita, magsuot <strong>ng</strong> kostyum, magdala <strong>ng</strong> props).<br />

• Pa<strong>ng</strong>kat 3: Brain Drain? World Class Filipinos? (Debate)<br />

Sa pa<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong>iba<strong>ng</strong>-bayan <strong>ng</strong> mga Filipino, nagigi<strong>ng</strong> world class <strong>ng</strong>a ba tayo? Sabi <strong>ng</strong><br />

iba ay oo, dahil ku<strong>ng</strong> ikukumpara sa iba<strong>ng</strong> mga lahi, dedikado at mahusay a<strong>ng</strong> Filipino<br />

at talaga<strong>ng</strong> hinaha<strong>ng</strong>aan <strong>ng</strong> mga banyaga<strong>ng</strong> employer. Ngu<strong>ni</strong>t binabatikos naman ito<br />

<strong>ng</strong> iba dahil sa isyu <strong>ng</strong> brain drain – a<strong>ng</strong> mga doktor ay nagigi<strong>ng</strong> nars, a<strong>ng</strong> mga nars<br />

ay caregiver, a<strong>ng</strong> mga titser ay domestic helper. Lumalaganap sa iba<strong>ng</strong> bansa a<strong>ng</strong><br />

imahen <strong>ng</strong> Pinoy bila<strong>ng</strong> mga “katulo<strong>ng</strong>” lama<strong>ng</strong> dahil sa “mabababa<strong>ng</strong>” uri <strong>ng</strong><br />

trabaho<strong>ng</strong> pinapasok <strong>ni</strong>la.<br />

Magpresenta kayo sa klase <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> debate<strong>ng</strong> tumatalakay sa masasalimuot na isyu<strong>ng</strong><br />

ito. Maaari kayo<strong>ng</strong> magsagawa <strong>ng</strong> pormal na debate, balagtasan, rap battle, o Fliptop.<br />

Magi<strong>ng</strong> malikhain kayo sa presentasyon (gali<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong> pag-arte, lakasan a<strong>ng</strong> boses sa<br />

pagsasalita, magsuot <strong>ng</strong> kostyum, magdala <strong>ng</strong> props).<br />

• Pa<strong>ng</strong>kat 4: Kahirapan at Kawalan <strong>ng</strong> Trabaho sa Filipinas (Talk Show)<br />

Ku<strong>ng</strong> may mga trabaho<strong>ng</strong> mapapasukan at maganda a<strong>ng</strong> suweldo sa Filipinas, hindi<br />

naman aalis <strong>ng</strong> bansa a<strong>ng</strong> mga Filipino. Mahirap a<strong>ng</strong> buhay, kaya kahit masakit a<strong>ng</strong><br />

malayo sa pamilya, kaibigan, at baya<strong>ng</strong> tinubuan, handa<strong>ng</strong> magtiis si Juan de la Cruz<br />

para mabuhay. Paano kaya masosolusyonan a<strong>ng</strong> kahirapan at kawalan <strong>ng</strong> trabaho sa<br />

Filipinas? Magsaliksik kayo, magtano<strong>ng</strong>-tano<strong>ng</strong>, o kaya ay mag-usap-usap kayo sa<br />

grupo.<br />

A<strong>ng</strong> inyo<strong>ng</strong> mga maiisip na solusyon ay ipresenta <strong>ni</strong>nyo sa klase sa pamamagitan <strong>ng</strong><br />

isa<strong>ng</strong> talk show. Magi<strong>ng</strong> malikhain kayo sa presentasyon (gali<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong> pag-arte,<br />

lakasan a<strong>ng</strong> boses sa pagsasalita, magsuot <strong>ng</strong> kostyum, magdala <strong>ng</strong> props).


Narito a<strong>ng</strong> mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> rubrik na maaari<strong>ng</strong> gamiti<strong>ng</strong> batayan sa pagmamarka <strong>ng</strong><br />

pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>-gawain. Dapat na ipakita at ipaliwanag ito sa klase bago a<strong>ng</strong> presentasyon (bago<br />

matapos a<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> araw).<br />

Kategorya Kayo na!<br />

(4-5 puntos)<br />

Nilalaman Marami<strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>lahad<br />

na mga makabuluha<strong>ng</strong><br />

impormasyon;<br />

malinaw at malalim<br />

a<strong>ng</strong> mga mensahe<strong>ng</strong><br />

i<strong>ni</strong>hatid sa mga<br />

manonood.<br />

Pagkamalikhain Interesante a<strong>ng</strong><br />

paraan <strong>ng</strong><br />

presentasyon<br />

(masigla, may pakulo<br />

/gimik, kawili-wili);<br />

may props at kostyum<br />

Paghahanda,<br />

Pagdadala <strong>ng</strong> Sarili<br />

sa Ta<strong>ng</strong>halan<br />

(Stage Presence)<br />

Pagkakaisa <strong>ng</strong> mga<br />

Kasapi<br />

Kabuua<strong>ng</strong> Marka<br />

(20/20)<br />

Kabisado a<strong>ng</strong> mga<br />

linya; alam na alam<br />

a<strong>ng</strong> mga sasabihin;<br />

malakas a<strong>ng</strong> boses;<br />

hindi natataranta at<br />

sa halip ay cool na<br />

cool la<strong>ng</strong> sa presentasyon;<br />

nakahanda<br />

a<strong>ng</strong> mga kostyum at<br />

props na gagamitin<br />

Kita<strong>ng</strong>-kita sa<br />

presentasyo<strong>ng</strong> lahat<br />

<strong>ng</strong> mga miyembro<br />

ay may ginawa<br />

Puwede na.<br />

(2-3 puntos)<br />

Sapat a<strong>ng</strong> mga<br />

impormasyo<strong>ng</strong><br />

i<strong>ni</strong>lahad.<br />

Makabuluhan a<strong>ng</strong><br />

mga mensahe<strong>ng</strong><br />

i<strong>ni</strong>hatid sa mga<br />

manonood.<br />

Maayos a<strong>ng</strong> paraan<br />

<strong>ng</strong> presentasyon<br />

subalit kula<strong>ng</strong> sa sigla<br />

at pagkamalikhain.<br />

May ila<strong>ng</strong><br />

miyembro<strong>ng</strong> hindi<br />

tumulo<strong>ng</strong> sa<br />

presentasyon.<br />

Kula<strong>ng</strong> pa...<br />

(0-1 puntos)<br />

Hindi sapat a<strong>ng</strong><br />

mga impormasyo<strong>ng</strong><br />

ibi<strong>ni</strong>gay tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

paksa; mababaw<br />

lama<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> mga<br />

mensahe<strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>hatid<br />

sa mga manonood.<br />

Hindi kawili-wili at<br />

malikhain a<strong>ng</strong><br />

presentasyo<strong>ng</strong><br />

ginawa.<br />

Hindi alam <strong>ng</strong> mga<br />

miyembro a<strong>ng</strong><br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> sasabihin.<br />

Natataranta sila,<br />

mahina a<strong>ng</strong> boses,<br />

at nahihirapa<strong>ng</strong><br />

magsalita sa harap<br />

<strong>ng</strong> klase.<br />

Hindi nagkaisa at<br />

nagtulu<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong><br />

mga miyembro.<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapalawig (pagpapatuloy) (50 minuto)<br />

1. Maikli<strong>ng</strong> paghahanda para sa pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong>-gawain<br />

Bigyan <strong>ng</strong> sampu<strong>ng</strong> minuto a<strong>ng</strong> bawat pa<strong>ng</strong>kat upa<strong>ng</strong> makapaghanda sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga<br />

presentasyon.<br />

2. Presentasyon <strong>ng</strong> bawat grupo<br />

Ngayon ay pagta<strong>ng</strong>halin na a<strong>ng</strong> bawat grupo. Pagkatapos <strong>ng</strong> bawat presentasyon, dapat na<br />

magbigay a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong> mga puna o papuri; gayundin ay hikayatin a<strong>ng</strong> mga manonood na<br />

magbigay <strong>ng</strong> reaksiyon sa pagtata<strong>ng</strong>hal. Maaari di<strong>ng</strong> iskoran a<strong>ng</strong> grupo batay sa rubrik<br />

na i<strong>ni</strong>handa (itala sa pisara a<strong>ng</strong> iskor).<br />

b. Sintesis (10 minuto)<br />

Bila<strong>ng</strong> paglalagom, itano<strong>ng</strong> sa mga mag-aaral: baya<strong>ni</strong> <strong>ng</strong>a ba talaga a<strong>ng</strong> mga OFW? Pagawin<br />

sila <strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> komposisyo<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran tu<strong>ng</strong>kol dito. Ibigay a<strong>ng</strong> gawai<strong>ng</strong> ito bila<strong>ng</strong><br />

takda<strong>ng</strong>-aralin. Ipasulat sa isa<strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> papel. Ipapasa <strong>ni</strong>la ito sa susunod na pagkikita.


Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya/Pagganyak/Introduksiyon (15 minuto)<br />

Ipapasa sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga takda<strong>ng</strong>-aralin. Maaari<strong>ng</strong> pumili <strong>ng</strong> isa o<br />

dalawa<strong>ng</strong> mag-aaral na magbabasa na<strong>ng</strong> malakas <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> katha sa harap <strong>ng</strong> klase.<br />

b. Presentasyon (25 minuto)<br />

1. Isulat sa pisara a<strong>ng</strong> mga salita<strong>ng</strong> “na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran” at “na<strong>ng</strong>hihikayat.” Itano<strong>ng</strong> sa mga<br />

mag-aaral ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> mga naiisip <strong>ni</strong>la tu<strong>ng</strong>kol sa dalawa<strong>ng</strong> salita<strong>ng</strong> ito.<br />

2. Ilista a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga ideya sa tulo<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> sapot, talahanayan, o iba pa<strong>ng</strong> graphic<br />

orga<strong>ni</strong>zer. A<strong>ng</strong> mga konspeto <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> magsisilbi<strong>ng</strong> depi<strong>ni</strong>syon <strong>ng</strong> teksto<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran/<br />

na<strong>ng</strong>hihikayat.<br />

Ila<strong>ng</strong> mahahalaga<strong>ng</strong> kaisipa<strong>ng</strong> dapat na lumabas sa talakayan:<br />

• May isa<strong>ng</strong> isyu<strong>ng</strong> pagtatalunan (paksa).<br />

• May mga argumento (may pina<strong>ni</strong><strong>ni</strong>walaan o pinapa<strong>ni</strong>ga<strong>ng</strong> posisyon a<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran).<br />

• Pa<strong>ni</strong><strong>ni</strong>ndigan sa argumento (dapat ay may mga fact o ebidensiya<strong>ng</strong> susuporta<br />

sa argumento).<br />

• Mahusay na pa<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran gamit a<strong>ng</strong> mga ebidensiya.<br />

• Pagbuo <strong>ng</strong> mga pahayag na may impact para makapa<strong>ng</strong>hikayat.<br />

3. Pagkatapos ay ilahad a<strong>ng</strong> tatlo<strong>ng</strong> bahagi <strong>ng</strong> teksto<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran/na<strong>ng</strong>hihikayat:<br />

• Pa<strong>ni</strong>mula – paglalahad <strong>ng</strong> isyu/paksa at <strong>ng</strong> pinapa<strong>ni</strong>ga<strong>ng</strong> posisyon<br />

• Katawan – pag-iisa-isa <strong>ng</strong> mga ebidensiya, mahusay na pa<strong>ni</strong><strong>ni</strong>ndigan at pa<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran<br />

gamit a<strong>ng</strong> mga ebidensiya<br />

• Wakas – pagbuo <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>wakas na pahayag na may impact at mag-iiwan <strong>ng</strong> kakintalan<br />

sa manonood/mambabasa para makapa<strong>ng</strong>hikayat<br />

4. Sunod ay sabihin sa ka<strong>ni</strong>la na a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong> proyekto ay pagsulat <strong>ng</strong> sanaysay na<br />

naglalahad, na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwiran, at na<strong>ng</strong>hihikayat para sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> proyekto<strong>ng</strong> panturismo.<br />

5. Para sa sesyo<strong>ng</strong> ito, pagtutuunan <strong>ng</strong> klase a<strong>ng</strong> paggawa <strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>mula/introduksiyon para sa<br />

sanaysay. Sabihin sa mga mag-aaral na a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>mula ay hindi dapat nakababagot<br />

at sa halip ay nakapupukaw kaagad <strong>ng</strong> pansin <strong>ng</strong> mambabasa. Narito a<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong><br />

mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> paraan <strong>ng</strong> paggawa <strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>mula:<br />

• Pagtatano<strong>ng</strong><br />

• Pagba<strong>ng</strong>git <strong>ng</strong> salawikain/quotation<br />

• Pagsulat <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> diyalogo o usapan<br />

• Pagsasalaysay <strong>ng</strong> personal na karanasan<br />

• Paglalahad <strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> kasaysayan sa likod <strong>ng</strong> paksa<br />

• Paggamit <strong>ng</strong> mga sambitla o ekspresyo<strong>ng</strong> nakagugulat<br />

c. Pagpapayaman (20 minuto)<br />

Ngayon ay hatiin a<strong>ng</strong> klase batay sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>kat para sa proyekto. Pagawin sila <strong>ng</strong><br />

pa<strong>ni</strong>mula (isa<strong>ng</strong> talata) para sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> sanaysay. Isa<strong>ng</strong> ½ crosswise na papel lama<strong>ng</strong> para sa<br />

bawat grupo.


d. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya<br />

a. Narito a<strong>ng</strong> mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> rubrik para sa komposisyo<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>atwira<strong>ng</strong> isinulat <strong>ng</strong> bawat<br />

estudyante.<br />

MAHUSAY PUWEDE NA KULANG PA<br />

WASTO a<strong>ng</strong> balarila. Wala o halos wala<strong>ng</strong> mali. May ila<strong>ng</strong> pagkakamali<strong>ng</strong><br />

hindi labis na nakaaapekto<br />

sa bisa <strong>ng</strong> sulatin.<br />

IISA a<strong>ng</strong> tinutu<strong>ng</strong>o <strong>ng</strong><br />

bawat pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap.<br />

Wala<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap<br />

na sablay sa paksa.<br />

MAAYOS a<strong>ng</strong> daloy.<br />

Lohikal a<strong>ng</strong><br />

pagkakasunud-sunod<br />

<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap.<br />

MADULAS basahin.<br />

Gumamit <strong>ng</strong> mga<br />

a<strong>ng</strong>kop na<br />

pandugto<strong>ng</strong> na salita.<br />

MABISA a<strong>ng</strong><br />

pagkakapahayag sa<br />

damdamin at<br />

<strong>ni</strong>lalaman <strong>ng</strong><br />

mensahe sa madla<strong>ng</strong><br />

pinag-uukulan.<br />

Wala o halos wala<strong>ng</strong> mali. May ila<strong>ng</strong> pagkakamali<strong>ng</strong><br />

hindi labis na nakaaapekto<br />

sa bisa <strong>ng</strong> sulatin.<br />

Wala o halos wala<strong>ng</strong> mali. May ila<strong>ng</strong> pagkakamali<strong>ng</strong>/<br />

pagkukula<strong>ng</strong> na hindi labis<br />

na nakaaapekto sa bisa <strong>ng</strong><br />

sulatin.<br />

Wala o halos wala<strong>ng</strong> mali. May ila<strong>ng</strong> pagkakamali<strong>ng</strong>/<br />

pagkukula<strong>ng</strong> na hindi labis<br />

na nakaaapekto sa bisa <strong>ng</strong><br />

sulatin.<br />

Di-malilimutan a<strong>ng</strong> sinabi<br />

dahil nakaaantig sa<br />

damdamin at tumatatak<br />

sa isip.<br />

May mga pagkakatao<strong>ng</strong><br />

tumatalab sa damdamin<br />

at tumatatak sa isip a<strong>ng</strong><br />

sinabi.<br />

May mga pagkakamali<strong>ng</strong><br />

nakaaapekto<br />

sa bisa <strong>ng</strong> sulatin.<br />

May mga pagkakamali<strong>ng</strong><br />

nakaaapekto<br />

sa bisa <strong>ng</strong> sulatin.<br />

May mga pagkakamali<strong>ng</strong>/<br />

pagkukula<strong>ng</strong><br />

nakaaapekto sa bisa<br />

<strong>ng</strong> sulatin.<br />

May mga pagkakamali<strong>ng</strong>/<br />

pagkukula<strong>ng</strong><br />

nakaaapekto sa bisa<br />

<strong>ng</strong> sulatin.<br />

Madali<strong>ng</strong> malimutan<br />

a<strong>ng</strong> sinabi dahil wala<br />

o halos wala<strong>ng</strong> talab<br />

sa damdamin at hindi<br />

tumatak sa isip.<br />

b. Para naman sa pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong> pagsulat <strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>mula <strong>ng</strong> sanaysay, maaari<strong>ng</strong> ipaedit <strong>ng</strong> guro a<strong>ng</strong><br />

mga katha sa mga grupo – magpapalit-palit sila <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga ginawa. Pagkatapos ay<br />

ipapasa ito sa guro para sa pinal na mga puna. Pagkatsek <strong>ng</strong> guro ay isasauli <strong>ni</strong>ya ito sa mga<br />

grupo para maisapinal <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> introduksiyon sa sanaysay para sa proyekto<strong>ng</strong><br />

panturismo.<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (60 minuto)<br />

Mamili para sa mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.<br />

b. Takda<strong>ng</strong>-aralin<br />

Basahin a<strong>ng</strong> “Bayan Ko: Laban o Bawi” <strong>ni</strong> Jose F. Lacaba. Nilagyan <strong>ng</strong> mga talababa a<strong>ng</strong> mga<br />

bina<strong>ng</strong>git na salita<strong>ng</strong> baka hindi <strong>ni</strong>nyo maintindihan. Gamitin ku<strong>ng</strong> kaila<strong>ng</strong>an.


Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 36<br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 36 <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> 1<br />

“Bayan Ko: Laban o Bawi?”<br />

<strong>ni</strong> Jose F. Lacaba<br />

Tema Malaya Ako <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> 2 Balita sa estasyo<strong>ng</strong> AM<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A PN4Aa, PN4Ab, PN4Af<br />

PA4Ac, PA4Ad, PA4Ba, PA4Bb,<br />

Pagsasalita (PA) PA4A, PA4B, PA4D PA4Bc, PA4Bd, PA4Da, PA4Db,<br />

PA4Dc, PA4Dd<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Ad<br />

Pagsulat (PU) PU4B PU4Ba<br />

Tatas TA1-4B, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A<br />

LINGGO 33<br />

Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Araw<br />

3<br />

Araw<br />

4<br />

Paglalaro<br />

<strong>ng</strong><br />

binago<strong>ng</strong><br />

bersiyon <strong>ng</strong><br />

”LABAN<br />

o BAWI”<br />

(25 mintuto)<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Samasama<strong>ng</strong><br />

pagbabasa/<br />

pagnamnam/paguugnay<br />

(35 minuto)<br />

Pagpapatuloy<br />

<strong>ng</strong> sama-sama<strong>ng</strong><br />

pagbabasa/<br />

pagnamnam/paguugnay;<br />

Pananaliksik<br />

at pagsasanay<br />

para<br />

sa iuulat na<br />

balita<br />

(60 minuto)<br />

Pag-uulat <strong>ng</strong><br />

balita<br />

(60 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pagtataya sa<br />

Pagtataya<br />

(60 minuto)


I. Mga Kagamitan<br />

a. Pito<strong>ng</strong> sobre<strong>ng</strong> kayuma<strong>ng</strong>gi (brown envelope) na may dalawa<strong>ng</strong> puti<strong>ng</strong> papel (bond paper)<br />

sa loob: may nakasulat na “0” sa isa at “1” sa isa pa<br />

b. Mga puti<strong>ng</strong> papel na may nakasulat na:<br />

• paborito<strong>ng</strong> pagkai<strong>ng</strong> Filipino<br />

• lugar ku<strong>ng</strong> saan ka lumaki<br />

• responsibilidad sa bayan<br />

• magamit a<strong>ng</strong> sarili<strong>ng</strong> wika<br />

• makasama a<strong>ng</strong> barkada<br />

• makasama a<strong>ng</strong> pamilya<br />

c. Polyeto (lear<strong>ni</strong><strong>ng</strong> activity sheet) <strong>ng</strong> “Bayan Ko, Laban o Bawi” para sa mga estudyante<br />

d. Mikropono at karaoke ku<strong>ng</strong> mayroon<br />

e. Tunog na pamutol <strong>ng</strong> mga balita sa radyo (filler sound effect o musika)<br />

f. Ma<strong>ni</strong>la paper para sa huli<strong>ng</strong> visual aid<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Introduksiyon (25 minuto)<br />

1. Ilagay a<strong>ng</strong> klase sa sumusunod na sitwasyon:<br />

“Maglalaro tayo <strong>ng</strong>ayon <strong>ng</strong> Laban o Bawi. Sa mga sobre<strong>ng</strong> ito ay may a<strong>ni</strong>m na “0” at isa<strong>ng</strong><br />

“1.” Ku<strong>ng</strong> saan matapat a<strong>ng</strong> “1,” iyon a<strong>ng</strong> makukuha <strong>ni</strong>nyo. Halimbawa, ku<strong>ng</strong> nasa una<strong>ng</strong><br />

sobre sa kanan a<strong>ng</strong> “1,” isa<strong>ng</strong> dolyar la<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> makukuha <strong>ni</strong>nyo. Ku<strong>ng</strong> nasa ikaapat na<br />

sobre, isa<strong>ng</strong> libo<strong>ng</strong> dolyar. Ku<strong>ng</strong> nasa dulo<strong>ng</strong> kaliwa, isa<strong>ng</strong> milyo<strong>ng</strong> dolyar.”<br />

2. Papiliin a<strong>ng</strong> klase <strong>ng</strong> ayos <strong>ng</strong> mga sobre katulad <strong>ng</strong> ginagawa sa totoo<strong>ng</strong> game show.<br />

Wala<strong>ng</strong> kaso ku<strong>ng</strong> saan nakalagay a<strong>ng</strong> anuma<strong>ng</strong> sobre dahil ku<strong>ng</strong> saan mo gusto<strong>ng</strong><br />

palitawin a<strong>ng</strong> “1” doon ito lilitaw. Tiyakin la<strong>ng</strong> na hindi makikita <strong>ng</strong> klase na may naiwa<strong>ng</strong><br />

papel sa loob. Magagawa ito ku<strong>ng</strong> likod <strong>ng</strong> sobre a<strong>ng</strong> nakaharap sa klase at nakatiklop na<br />

na<strong>ng</strong> paloob a<strong>ng</strong> takip <strong>ni</strong>to. I-teyp a<strong>ng</strong> mga sobre ayon sa pi<strong>ni</strong>li <strong>ng</strong> mga estudyante. Lagyan<br />

<strong>ng</strong> simbulo <strong>ng</strong> dolyar sa kaliwa<strong>ng</strong> banda <strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong> sobre sa kaliwa.<br />

3. Ituloy a<strong>ng</strong> eksena:<br />

“Ngayon, bibigyan ko kayo <strong>ng</strong> mga bagay na kapalit <strong>ng</strong> pera<strong>ng</strong> posible<strong>ng</strong> makuha mo.<br />

Sabihin <strong>ni</strong>nyo “LABAN” ku<strong>ng</strong> kuku<strong>ni</strong>n pa rin <strong>ni</strong>nyo a<strong>ng</strong> pera at “BAWI” ku<strong>ng</strong> kuku<strong>ni</strong>n na<br />

<strong>ni</strong>nyo a<strong>ng</strong> mga ibi<strong>ni</strong>gay ko sa halip na pera.” Para hindi masyado<strong>ng</strong> mai<strong>ng</strong>ay, maaari<strong>ng</strong><br />

magtaas <strong>ng</strong> kamay at a<strong>ng</strong> manalo<strong>ng</strong> boto a<strong>ng</strong> mananaig. Maaari di<strong>ng</strong> patayuin a<strong>ng</strong> mga<br />

pipili <strong>ng</strong> “Bagay” at manatili<strong>ng</strong> nakaupo a<strong>ng</strong> mga pi<strong>ni</strong>pili a<strong>ng</strong> “Pera.” (Baliktad a<strong>ng</strong> nasa<br />

sulatin: laban a<strong>ng</strong> pananatili sa Pinas at bawi a<strong>ng</strong> pag-alis. Prosesuhin na la<strong>ng</strong> mamaya.)<br />

4. Ibigay sa ka<strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> papel, ayon sa pagkakasunod-sunod sa listahan <strong>ng</strong> materyales<br />

(bale “paborito<strong>ng</strong> pagkai<strong>ng</strong> Filipino” a<strong>ng</strong> una). Tanu<strong>ng</strong>in sila ku<strong>ng</strong>: LABAN o BAWI?<br />

Kapag pi<strong>ni</strong>li <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> BAWI, tapos na a<strong>ng</strong> laro. Kapag pi<strong>ni</strong>li <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> LABAN, buksan a<strong>ng</strong><br />

una<strong>ng</strong> “0” sa kanan.<br />

5. Isa-isa<strong>ng</strong> ilabas a<strong>ng</strong> mga bagay bila<strong>ng</strong> pagpipilian. Isa-isa ri<strong>ng</strong> palabasin a<strong>ng</strong> mga “0”<br />

mula sa kanan. A<strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong> pagpipilian ay isa<strong>ng</strong> milyo<strong>ng</strong> dolyar o “makasama a<strong>ng</strong><br />

pamilya.” Dito la<strong>ng</strong> palabasin a<strong>ng</strong> “1” ku<strong>ng</strong> piliin <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> Pera.<br />

6. Sa sandali<strong>ng</strong> piliin <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> pera, pu<strong>ni</strong>tin a<strong>ng</strong> mga papel <strong>ng</strong> mga ipinagpalit. Kapag pi<strong>ni</strong>li<br />

naman <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> mga hindi-pera, tapos na a<strong>ng</strong> laro at magsisimula a<strong>ng</strong> pagpoproseso.<br />

7. Magtalakayan gamit a<strong>ng</strong> mga tano<strong>ng</strong> ito:<br />

• Malaya ka<strong>ng</strong> piliin a<strong>ng</strong> landas mo. Bakit <strong>ni</strong>nyo pi<strong>ni</strong>li a<strong>ng</strong> pera/mga bagay?<br />

• Ano a<strong>ng</strong> pakiramdam <strong>ng</strong>ayo<strong>ng</strong> pi<strong>ni</strong>li mo na ito?<br />

• Paano ku<strong>ng</strong> totoo ito at ikaw na talaga a<strong>ng</strong> contestant?<br />

• Totoo ba<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yayari a<strong>ng</strong> pamimili<strong>ng</strong> ito sa ati<strong>ng</strong> bansa?


• May kakilala ka ba<strong>ng</strong> pumili na <strong>ng</strong> LABAN at nanatili sa bayan o BAWI at<br />

na<strong>ng</strong>iba<strong>ng</strong>-bayan na la<strong>ng</strong>? (Baliktad a<strong>ng</strong> laro at a<strong>ng</strong> artikulo.)<br />

b. Presentasyon (35 minuto)<br />

Sama-sama<strong>ng</strong> pagbabasa/pagnamnam/pag-uugnay<br />

1. Basahin o ipabasa na<strong>ng</strong> malakas a<strong>ng</strong> bawat talata <strong>ng</strong> akda.<br />

2. Pagkatapos basahin a<strong>ng</strong> bawat talata, hayaa<strong>ng</strong> magtano<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> mga estudyante ku<strong>ng</strong>:<br />

• may salita<strong>ng</strong> malabo;<br />

• may detalye<strong>ng</strong> bina<strong>ng</strong>git na di na <strong>ni</strong>la alam;<br />

• may idiyoma<strong>ng</strong> di na <strong>ni</strong>la ginagamit.<br />

1. Para rin sa bawat talata, itano<strong>ng</strong> sa ka<strong>ni</strong>la:<br />

• Sa isa<strong>ng</strong> salita, parirala, o pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>usap, ano a<strong>ng</strong> punto <strong>ng</strong> talata<strong>ng</strong> ito?<br />

Ano a<strong>ng</strong> sinasabi <strong>ni</strong>to<strong>ng</strong> iba sa sinasabi <strong>ng</strong> iba<strong>ng</strong> talata? Isulat ito sa espasyo sa ilalim<br />

<strong>ng</strong> bawat talata.<br />

2. Para sa mga talata<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong>kop, itano<strong>ng</strong> din:<br />

• Ano<strong>ng</strong> alam <strong>ni</strong>nyo<strong>ng</strong> balita o nari<strong>ni</strong>g <strong>ni</strong>nyo sa radyo a<strong>ng</strong> kahawig <strong>ng</strong> sinasabi rito<br />

<strong>ng</strong>ayon?<br />

• Ano a<strong>ng</strong> nagpapaganda sa pagkakasulat <strong>ng</strong> talata<strong>ng</strong> ito? May dati<strong>ng</strong> ba sa iyo a<strong>ng</strong><br />

talata? Bakit? Nakakatawa ba? Malinaw? Sarkastiko? May idiyoma ba, tayutay, o<br />

tali<strong>ng</strong>haga?<br />

3. Pagkatapos <strong>ng</strong> lahat <strong>ng</strong> talata, itano<strong>ng</strong>:<br />

• Ano a<strong>ng</strong> nagi<strong>ng</strong> pasya <strong>ng</strong> nagsasalita?<br />

• Seryoso ba siya? Nagbibiro?<br />

• Matanda na si Jose Lacaba noo<strong>ng</strong> isulat <strong>ni</strong>ya ito. Tila yata tapos na a<strong>ng</strong> pagpapasya<br />

<strong>ni</strong>ya ukol dito at pi<strong>ni</strong>li <strong>ni</strong>ya a<strong>ng</strong> Filipinas. Bakit kaya <strong>ni</strong>ya sinabi a<strong>ng</strong> lahat <strong>ng</strong><br />

masasama<strong>ng</strong> bagay tu<strong>ng</strong>kol sa Filipinas?<br />

Pagbibigay <strong>ng</strong> takda<strong>ng</strong>-aralin:<br />

Tayo naman a<strong>ng</strong> maghahanap <strong>ng</strong> dahila<strong>ng</strong> manatili sa ati<strong>ng</strong> bansa at sa ati<strong>ng</strong> bayan.<br />

1. Magsaliksik <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> mabuti<strong>ng</strong> balita tu<strong>ng</strong>kol sa ati<strong>ng</strong> bansa/inyo<strong>ng</strong> bayan/inyo<strong>ng</strong><br />

komu<strong>ni</strong>dad/inyo<strong>ng</strong> paaralan. Maaari ito<strong>ng</strong> gawin sa pamamagitan <strong>ng</strong>:<br />

• pakiki<strong>ni</strong>g sa radyo;<br />

• pagbabasa <strong>ng</strong> pahayagan;<br />

• panonood <strong>ng</strong> telebisyon;<br />

• pagtatano<strong>ng</strong> sa matatanda sa komu<strong>ni</strong>dad;<br />

• pagtatano<strong>ng</strong> sa mga nakaaalam sa paaralan;<br />

• pagsasaliksik sa internet (Subukin a<strong>ng</strong> http://www.inquirer.net/specialreports/thegoodnews/); at<br />

• pagsasaliksik sa aklatan.<br />

2. Dapat medyo bago a<strong>ng</strong> balita. Ku<strong>ng</strong> luma na, sana wala masyado<strong>ng</strong> nakaaalam.<br />

3. Isulat a<strong>ng</strong> mabuti<strong>ng</strong> balita <strong>ni</strong>nyo sa ¼ papel. Ilagay rito ku<strong>ng</strong> sino a<strong>ng</strong> nagsaliksik at ku<strong>ng</strong><br />

saan na<strong>ng</strong>gali<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> impormasyon.<br />

4. Magsanay kasama <strong>ng</strong> kaklase at maghanda <strong>ng</strong> isa ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> minuto<strong>ng</strong> ulat<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa balita<strong>ng</strong> ito. Gagawin a<strong>ng</strong> ulat sa porma <strong>ng</strong> balita<strong>ng</strong> panradyo. Para kayo<strong>ng</strong><br />

dalawa<strong>ng</strong> announcer sa radyo na nag-uusap ukol sa isa<strong>ng</strong> nabalitaan. Gumawa <strong>ng</strong> iskrip<br />

ku<strong>ng</strong> kinakaila<strong>ng</strong>an. TIYAKING TATATAK SA ISIP NG BAWAT KAKLASE ANG INYONG<br />

BALITA. GAWIN ANG ANUMANG (hindi masama<strong>ng</strong>) PARAAN PARA MANGYARI ITO.<br />

5. Mamarkahan kayo batay sa Rubrik <strong>ng</strong> Pagbigkas.<br />

6. Para hindi magdoble-doble a<strong>ng</strong> balita, magpalista kayo sa akin (o sa isa<strong>ng</strong> pinuno <strong>ng</strong><br />

klase). A<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> magpalista <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> piraso<strong>ng</strong> balita, ka<strong>ni</strong>la iyon at hindi na maaagaw<br />

pa <strong>ng</strong> mga susunod na magpapalista. Gagawin a<strong>ng</strong> pagpapalista sa pamamagitan <strong>ng</strong><br />

pagpapasa <strong>ng</strong> inyo<strong>ng</strong> ¼ papel.<br />

7. Magdala <strong>ng</strong> larawan/guhit <strong>ng</strong> paborito mo<strong>ng</strong> bagay/tanawin/tao sa Filipinas.


Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapayaman (60 minuto)<br />

1. Ipagpatuloy a<strong>ng</strong> sama-sama<strong>ng</strong> pagbabasa/pagnamnam/pag-uugnay sa teksto ku<strong>ng</strong> hindi<br />

natapos noo<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> araw.<br />

2. Maaari<strong>ng</strong> pagguhit, pagsasaliksik, pagpapalista, at pag-eensayo a<strong>ng</strong> gawin sa ikalawa<strong>ng</strong><br />

araw.<br />

3. Para sa araw na ito, maaari<strong>ng</strong> magdala <strong>ng</strong> radyo<strong>ng</strong> pakiki<strong>ng</strong>gan <strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> estudyante para<br />

makasagap <strong>ng</strong> mabuti<strong>ng</strong> balita.<br />

4. Samantala, kolektahin a<strong>ng</strong> mga larawan/guhit para sa huli<strong>ng</strong> visual aid <strong>ng</strong> li<strong>ng</strong>go.<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pagpapayaman at Pagpapalawig (60 minuto)<br />

1. Maghanda <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> upuan sa harapan <strong>ng</strong> klase. Ku<strong>ng</strong> mayroon, dito gamitin a<strong>ng</strong><br />

mikropono at karaoke upa<strong>ng</strong> mas mari<strong>ni</strong>g at mas magtunog ulat sa radyo. Ku<strong>ng</strong> mayroon<br />

din, maaari<strong>ng</strong> gumamit <strong>ng</strong> mga tunog o musika<strong>ng</strong> ginagamit sa radyo para maputol a<strong>ng</strong><br />

mga bahagi <strong>ng</strong> balita. Kahit a<strong>ng</strong> sinasabi<strong>ng</strong> “Saksi sa dobol B!!!” o anuma<strong>ng</strong> para<strong>ng</strong><br />

ganoon. Ku<strong>ng</strong> hindi, mag-imbento na la<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> pamutol sa mga ulat haba<strong>ng</strong> nagpapalit <strong>ng</strong><br />

mga estudyante<strong>ng</strong> uupo sa harapan.<br />

2. Gamitin a<strong>ng</strong> Rubrik na ito:<br />

TAMA a<strong>ng</strong> BIGKAS<br />

sa lahat <strong>ng</strong> SALITA.<br />

(Prounciation)<br />

DINIG na DINIG.<br />

(Volume)<br />

May ANGKOP na<br />

DIIN at DAMDAMIN.<br />

(Interpretation/<br />

Non-verbal<br />

Commu<strong>ni</strong>cation)<br />

Buo a<strong>ng</strong> KUMPIYAN-<br />

SA at NAAABOT a<strong>ng</strong><br />

bawat kausap.<br />

(Confidence/<br />

Audience Rapport)<br />

ALAM na ALAM a<strong>ng</strong><br />

SINASABI.<br />

(Mastery of Content/<br />

Genre Conventions)<br />

RUBRIK <strong>ng</strong> PAGSASALITA/PAGBIGKAS<br />

NAPAKAGALING! NAGAGAWA NA! MAGSIKAP PA!<br />

Wala o halos wala<strong>ng</strong> mali. May ila<strong>ng</strong> pagkakamali<strong>ng</strong><br />

hindi labis na nakaaapekto<br />

sa bisa <strong>ng</strong> pagsasalita.<br />

Di<strong>ni</strong>g na di<strong>ni</strong>g <strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong><br />

silid-aralan a<strong>ng</strong> lahat o<br />

halos lahat <strong>ng</strong> sinabi.<br />

Nailagay sa isip at damdamin<br />

<strong>ng</strong> madla a<strong>ng</strong> buo<br />

o halos buo<strong>ng</strong> mensahe at<br />

emosyon <strong>ng</strong> akda.<br />

Buo a<strong>ng</strong> kumpiyansa at<br />

kinakausap talaga a<strong>ng</strong><br />

madla.<br />

Halata<strong>ng</strong> magali<strong>ng</strong>/<br />

naghanda sa paksa/<br />

gawain.<br />

Di<strong>ni</strong>g <strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong><br />

silid-aralan a<strong>ng</strong><br />

karamihan <strong>ng</strong> sinabi.<br />

May mga sandali <strong>ng</strong><br />

matindi<strong>ng</strong> damdamin at<br />

malinaw a<strong>ng</strong> mensahe.<br />

May bahagya pa<strong>ng</strong> pagaala<strong>ng</strong>an<br />

at may mga<br />

bahagi <strong>ng</strong> madla<strong>ng</strong><br />

kaila<strong>ng</strong>an pa<strong>ng</strong> abutin.<br />

Magali<strong>ng</strong>/handa sa<br />

malaki-laki<strong>ng</strong> bahagi<br />

<strong>ng</strong> sinasabi.<br />

May mga<br />

pagkakamali<strong>ng</strong><br />

nakaaapekto sa<br />

bisa <strong>ng</strong> pagsasalita.<br />

May mga bahagi<strong>ng</strong><br />

hindi mari<strong>ni</strong>g na<br />

nakaapekto sa bisa<br />

<strong>ng</strong> pagsasalita.<br />

Kaila<strong>ng</strong>an pa<strong>ng</strong><br />

dagdagan <strong>ng</strong> buhay<br />

a<strong>ng</strong> pagsasalita.<br />

Matindi pa a<strong>ng</strong><br />

pag-aala<strong>ng</strong>an at<br />

maliit pa a<strong>ng</strong> bahagi<br />

<strong>ng</strong> madla<strong>ng</strong><br />

kinausap.<br />

May kaila<strong>ng</strong>an pa<strong>ng</strong><br />

alamin/ensayuhin sa<br />

sinasabi.<br />

A. Paglalagom<br />

Nagsimula tayo sa isa<strong>ng</strong> laro ku<strong>ng</strong> saan nakita natin a<strong>ng</strong> mga bagay na ipinagpapalit<br />

natin ku<strong>ng</strong> sakali<strong>ng</strong> ma<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong>iba<strong>ng</strong>-bayan tayo. Pagkatapos, ti<strong>ni</strong><strong>ng</strong>nan natin lahat <strong>ng</strong><br />

mga bagay na kaila<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> baguhin sa Filipinas. Huli nama’y dinagdagan natin a<strong>ng</strong> mga<br />

dahilan natin para manatili.


(Ipakita a<strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong> visual aid=isa<strong>ng</strong> mapa <strong>ng</strong> Filipinas na gawa sa mga bagay na<br />

paborito <strong>ni</strong>la at, ku<strong>ng</strong> kaila<strong>ng</strong>an pa, mga ¼ papel <strong>ni</strong>la <strong>ng</strong> mabuti<strong>ng</strong> balita.)<br />

Sa huli, isa<strong>ng</strong> personal na desisyon a<strong>ng</strong> pananatili o hindi. Pero kaila<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> itano<strong>ng</strong> mo<br />

sa sarili ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> handa ka<strong>ng</strong> bawiin sa’yo at ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> ipaglalaban mo<br />

na<strong>ng</strong> patayan.<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (60 minuto)<br />

Mamili sa mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.<br />

Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 37<br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 37 <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> “Pula<strong>ng</strong>i: A<strong>ng</strong> Ilog na Humubog sa<br />

Marami<strong>ng</strong> Henerasyon”<br />

Tema Mga Tu<strong>ng</strong>galian<br />

<strong>ni</strong> Nash Maulana (mula sa libro<strong>ng</strong><br />

Regional Profiles: People and Places)<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A PN4Aa, PN4Ab, PN4Ad, PN4Ae, PN4Af<br />

Pagsasalita (PA) PA4A, PA4D PA4Ac, PA4Ad, PA4Db, PA4Dc, PA4Dd<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Ac<br />

Pagsulat (PU) PU4B PU4Ba, PU4Bc, PU4Bd, PU4Be<br />

Tatas TA1-4C, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A, EP1-4B<br />

LINGGO 37<br />

Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Araw<br />

3<br />

Araw<br />

4<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Pagguhit<br />

(15 minuto)<br />

Anyo <strong>ng</strong><br />

pa<strong>ni</strong>tikan<br />

(5 minuto)<br />

Pagbasa<br />

<strong>ng</strong> akda<br />

(15 minuto)<br />

Paghahambi<strong>ng</strong><br />

<strong>ng</strong> katha<br />

at di-katha<br />

(25 minuto)<br />

Talakayan tu<strong>ng</strong>kol<br />

sa binasa<br />

(30 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong><br />

gawain<br />

(30 minuto)<br />

Pagsulat <strong>ng</strong><br />

di-katha<br />

(60 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pagtataya sa<br />

Pagtataya<br />

(60 minuto)


I. Mga Kagamitan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Papel at pa<strong>ng</strong>kulay<br />

b. Kopya <strong>ng</strong> “Pula<strong>ng</strong>i: A<strong>ng</strong> Ilog na Humubog sa Marami<strong>ng</strong> Henerasyon”<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Halimbawa <strong>ng</strong> katha at di-katha<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Papel at panulat<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Introduksiyon (15 minuto)<br />

Bigyan sila <strong>ng</strong> papel at pa<strong>ng</strong>kulay upa<strong>ng</strong> sila’y makaguhit <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> bagay o lugar na<br />

nagbabalik <strong>ng</strong> mga alaala <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> pagkabata. Hayaa<strong>ng</strong> makapagbahagi a<strong>ng</strong> ilan sa<br />

mga mag-aaral <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga iginuhit na alaala.<br />

b. Presentasyon (15 minuto)<br />

Ipabasa a<strong>ng</strong> akda<strong>ng</strong>, “Pula<strong>ng</strong>i: A<strong>ng</strong> Ilog na Humubog sa Marami<strong>ng</strong> Henerasyon.”<br />

c. Pagpapayaman (30 minuto)<br />

Magsimula <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> talakayan tu<strong>ng</strong>kol sa akda. Ipalarawan sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> Ilog<br />

Pula<strong>ng</strong>i. Tanu<strong>ng</strong>in sa ka<strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> mga sumusunod:<br />

- Ano a<strong>ng</strong> paksa <strong>ng</strong> akda? Ano<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> ideya a<strong>ng</strong> nakapaloob sa akda?<br />

- Ano a<strong>ng</strong> okasyon o sitwasyon na kinalalagyan <strong>ng</strong> may akda na nag-udyok sa ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong><br />

magsulat tu<strong>ng</strong>kol sa paksa?<br />

- Sino a<strong>ng</strong> mambabasa?<br />

- Ano a<strong>ng</strong> pakay <strong>ng</strong> akda?<br />

- Sino a<strong>ng</strong> may-akda? Batay sa akda, ano<strong>ng</strong> masasabi mo tu<strong>ng</strong>kol sa may-akda?<br />

Wala<strong>ng</strong> iisa<strong>ng</strong> sagot sa mga tano<strong>ng</strong> na ito at maaari<strong>ng</strong> pagdebatihan/pagtalakayan a<strong>ng</strong> iba’t<br />

iba<strong>ng</strong> kasagutan. Tanu<strong>ng</strong>in din sila: ano<strong>ng</strong> papel a<strong>ng</strong> ginampanan <strong>ng</strong> Ilog Pula<strong>ng</strong>i sa mga<br />

alaala <strong>ng</strong> may-akda?<br />

Dalhin a<strong>ng</strong> talakayan sa anyo <strong>ng</strong> akda<strong>ng</strong> binasa. Ano<strong>ng</strong> anyo <strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>tikan a<strong>ng</strong> ”Pula<strong>ng</strong>i?”<br />

Ipapaliwanag sa mga mag-aaral a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> sagot.<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Introduksiyon (5 minuto)<br />

Balikan a<strong>ng</strong> akda<strong>ng</strong> binasa noo<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> araw. Ano<strong>ng</strong> anyo <strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>tikan ito?<br />

b. Presentasyon (25 minuto)<br />

Magdala <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> halimbawa <strong>ng</strong> katha at di-katha. Ipabasa sa mga mag-aaral. Paghambi<strong>ng</strong>in<br />

sila <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> akda<strong>ng</strong> inyo<strong>ng</strong> dala. Ano-ano <strong>ng</strong>a ba a<strong>ng</strong> kata<strong>ng</strong>ian <strong>ng</strong> di-katha<strong>ng</strong> teksto?<br />

Ituro a<strong>ng</strong> mga kata<strong>ng</strong>ian <strong>ng</strong> di-katha<strong>ng</strong> teksto:<br />

- Marami<strong>ng</strong> impormasyo<strong>ng</strong> dapat intindihin at alalaha<strong>ni</strong>n sa akda<strong>ng</strong> di-katha.<br />

- May mga salita<strong>ng</strong> hindi madali<strong>ng</strong> intindihin sa akda<strong>ng</strong> di-katha.<br />

- May mga tsart, mapa, dayagram o retrato<strong>ng</strong> may pa<strong>ng</strong>alan a<strong>ng</strong> di-katha<strong>ng</strong> akda para lalo<br />

ito<strong>ng</strong> maintindihan.<br />

- Maaari<strong>ng</strong> may mga salita<strong>ng</strong> iba a<strong>ng</strong> font (bold o italic) ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> mga ito ay mahalaga o<br />

dapat tandaan.<br />

- Maaari<strong>ng</strong> may pa<strong>ng</strong>alan a<strong>ng</strong> mga seksiyon at kabanata <strong>ng</strong> di-katha.<br />

c. Pagpapayaman (30 minuto)<br />

Ipagpa<strong>ng</strong>kat-pa<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> klase. Magkakaroon <strong>ng</strong> talakayan a<strong>ng</strong> bawat grupo tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

pagbasa <strong>ng</strong> katha at di-katha. May pinagkaiba <strong>ng</strong>a ba a<strong>ng</strong> pagbasa <strong>ng</strong> di-katha sa katha?


May pinagkaiba ba a<strong>ng</strong> pagbasa <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> kuwento sa pagbasa <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> recipe sa pagluto?<br />

Sabihan din a<strong>ng</strong> bawat grupo na magbahagi <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga personal na karanasan sa<br />

pagbasa <strong>ng</strong> di-katha. Ano-ano<strong>ng</strong> uri <strong>ng</strong> di-katha a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> regular na binabasa? May<br />

binasa ba sila<strong>ng</strong> di-katha kamakailan na lubos <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> nagustuhan o nagi<strong>ng</strong> kapakipakinaba<strong>ng</strong><br />

sa ka<strong>ni</strong>la?<br />

Bila<strong>ng</strong> takda<strong>ng</strong>-aralin, pagsaliksikin sila tu<strong>ng</strong>kol sa isa<strong>ng</strong> anyo<strong>ng</strong> lupa, anyo<strong>ng</strong> tubig,<br />

landmark, o gusali sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> bayan.<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Sintesis (60 minuto)<br />

Tulad <strong>ng</strong> akda tu<strong>ng</strong>kol sa Ilog Pula<strong>ng</strong>i, pasulatin sila <strong>ng</strong> di-katha tu<strong>ng</strong>kol sa nasaliksik <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

anyo<strong>ng</strong> lupa, anyo<strong>ng</strong> tubig, landmark o gusali. Ipakuwento rin sa ka<strong>ni</strong>la sa loob <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

mga akda a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga personal na karanasan hi<strong>ng</strong>gil sa napili <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> paksa, o di kaya’y<br />

mga opinyon tu<strong>ng</strong>kol sa mga isyu<strong>ng</strong> kinasasa<strong>ng</strong>kutan <strong>ng</strong> mga paksa<strong>ng</strong> ito sa kasalukuyan (hal.<br />

polusyon sa isa<strong>ng</strong> anyo<strong>ng</strong> tubig, pagigi<strong>ng</strong> masyado<strong>ng</strong> bukas sa turista <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> landmark).<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (60 minuto)<br />

Mamili <strong>ng</strong> mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.<br />

Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 38<br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 38 <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> “Obra” <strong>ni</strong> Kevin Bryan Marin<br />

Tema Malaya Ako<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A PN4Ag, PN4Ah<br />

Pagsasalita (PA)<br />

PA4A, PA4B, PA4C PA4Aa, PA4Ac, PA4Ad, PA4Bc, PA4ABd,<br />

PA4Cb<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Ac<br />

Pagsulat (PU) PB4A PB4Ad<br />

Tatas TA1-4A, TA1-4B, TA1-4C, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A


LINGGO 38<br />

Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Araw<br />

3<br />

Araw<br />

4<br />

“Toy Story”<br />

(5 minuto)<br />

Pagbabalikaral<br />

(5 minuto)<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Palawigin<br />

a<strong>ng</strong><br />

imahinasyon<br />

(10 minuto)<br />

“Gladiator”<br />

(15 minuto)<br />

Dugtu<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong><br />

-Pagsasalaysay<br />

(5 minuto)<br />

I. Mga Kagamitan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Kopya <strong>ng</strong> pelikula<strong>ng</strong>, “Toy Story”<br />

b. Kopya <strong>ng</strong> “Obra”<br />

c. Papel at panulat<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Kopya <strong>ng</strong> “Obra”<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Kopya <strong>ng</strong> “Gladiator”<br />

b. Larawan <strong>ng</strong> “Spoliarium”<br />

Talakayan<br />

(25 minuto)<br />

Talakayan<br />

(20 minuto)<br />

Talakayan:<br />

“Spoliarium”<br />

(20 minuto)<br />

Pagsulat<br />

(15 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong><br />

Gawain<br />

(35 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>kata<strong>ng</strong><br />

Gawain<br />

(10 minuto)<br />

Para sa<br />

bayan?<br />

(5 minuto)<br />

II. Pamamaraan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya (5 minuto)<br />

Magpalabas <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> clip <strong>ng</strong> pelikula<strong>ng</strong>, “Toy Story.”<br />

b. Introduksiyon (10 minuto)<br />

A<strong>ng</strong> pelikula<strong>ng</strong>, “Toy Story” – a<strong>ng</strong> nakaaaliw na konsepto<strong>ng</strong> binuhay a<strong>ng</strong> mga laruan na<br />

kara<strong>ni</strong>wa’y binubuhay lama<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> mga bata<strong>ng</strong> naglalaro rito.<br />

Pag-usapan a<strong>ng</strong> pelikula<strong>ng</strong> ito.<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pagsulat<br />

(10 minuto)<br />

Pagtataya sa<br />

Pagtataya<br />

(60 minuto)<br />

Palawigin pa a<strong>ng</strong> imahinasyon. Ano<strong>ng</strong> mga bagay a<strong>ng</strong> maganda<strong>ng</strong> magkaroon <strong>ng</strong> buhay?<br />

Bakit ito a<strong>ng</strong> pi<strong>ni</strong>li<strong>ng</strong> lagyan <strong>ng</strong> buhay?<br />

c. Presentasyon (5 minuto)<br />

Inaasaha<strong>ng</strong> nabasa na <strong>ng</strong> mga mag-aaral a<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> tagpo <strong>ng</strong> dula<strong>ng</strong> “Obra.”<br />

Gawin a<strong>ng</strong> dugtu<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>-pagsasalaysay<br />

d. Pagpapayaman (25 minuto)<br />

TALAKAYAN:<br />

1. Ano a<strong>ng</strong> kata<strong>ng</strong>ian <strong>ni</strong> Maksimo? Valentin? Euge<strong>ni</strong>o?<br />

2. Akma ba a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alan <strong>ni</strong>la sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> katauhan? Bakit?<br />

3. Ano a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> tu<strong>ng</strong>galian <strong>ng</strong> kuwento?<br />

4. Itinuri<strong>ng</strong> <strong>ni</strong>na Valentin na a<strong>ng</strong> kuwadro ay isa<strong>ng</strong> kulu<strong>ng</strong>an. Bakit?


5. Ano a<strong>ng</strong> tinutukoy <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> “labas”?<br />

6. Ano-ano a<strong>ng</strong> layu<strong>ni</strong>n <strong>ni</strong>na Valentin, Maksimo, at Euge<strong>ni</strong>o kaya <strong>ni</strong>la nais lumabas?<br />

7. Sino si Vito? Ano a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> papel sa kulu<strong>ng</strong>an?<br />

8. Pansi<strong>ni</strong>n a<strong>ng</strong> mga a<strong>ni</strong>no. Kaunti la<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> diyalogo sa kabuuan <strong>ng</strong> dula.<br />

Ano a<strong>ng</strong> halaga <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga sinabi? Ano a<strong>ng</strong> lumalabas na papel <strong>ni</strong>la sa dula?<br />

e. Pagpapalawig (15 minuto)<br />

PAGSULAT: May pa<strong>ng</strong>arap ka ba<strong>ng</strong> gusto<strong>ng</strong>-gusto mo<strong>ng</strong> maabot? Ano ito? Bakit nais mo ito<strong>ng</strong><br />

maabot?<br />

f. Takda<strong>ng</strong>-Aralin<br />

Basahin a<strong>ng</strong> ikatlo<strong>ng</strong> tagpo at epilogo <strong>ng</strong> dula. Ano a<strong>ng</strong> ta<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong> paraan upa<strong>ng</strong> makalabas sa<br />

itinuturi<strong>ng</strong> <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> kulu<strong>ng</strong>an?<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong> Pagtaya (5 minuto)<br />

Pagbabalik-aral sa nakaraa<strong>ng</strong> sesyon.<br />

b. Pagpapayaman (20 minuto)<br />

TALAKAYAN:<br />

1. Ano a<strong>ng</strong> kaila<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> gawin <strong>ni</strong> Valentin upa<strong>ng</strong> makalabas <strong>ng</strong> kulu<strong>ng</strong>an?<br />

2. Bakit kaya si Valentin a<strong>ng</strong> napili <strong>ni</strong> Vito na magtagumpay sa ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> pagsubok?<br />

3. Ano a<strong>ng</strong> nagi<strong>ng</strong> kapalit <strong>ng</strong> tagumpay para kay Valentin?<br />

4. Sa huli, ano a<strong>ng</strong> tunay na nagi<strong>ng</strong> silbi <strong>ni</strong> Valentin kina Vito?<br />

c. Pagpapalawig (35 minuto)<br />

PANGKATANG GAWAIN: Pag-usapan.<br />

1. Sa inyo<strong>ng</strong> palagay, ano-ano<strong>ng</strong> hara<strong>ng</strong>/hadla<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> inyo<strong>ng</strong> makakaharap sa pag-abot<br />

<strong>ng</strong> inyo<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>arap?<br />

2. Sa ano<strong>ng</strong> punto kayo maghuhudyat na dapat na<strong>ng</strong> tumigil sa paghabol sa inyo<strong>ng</strong><br />

pa<strong>ng</strong>arap?<br />

Bigya<strong>ng</strong> pagkakataon a<strong>ng</strong> bawat pa<strong>ng</strong>kat na iulat a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> napag-usapan.<br />

d. Takda<strong>ng</strong>-Aralin<br />

Magsaliksik ukol sa obra maestra <strong>ni</strong> Juan Luna na “Spoliarium.” Tu<strong>ng</strong>kol saan a<strong>ng</strong> larawan?<br />

Ano a<strong>ng</strong> maaari<strong>ng</strong> layu<strong>ni</strong>n <strong>ng</strong> pintor sa iginuhit <strong>ni</strong>ya?<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Introduksiyon (15 minuto)<br />

Pagpapakita <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> clip <strong>ng</strong> pelikula<strong>ng</strong> “Gladiator” (na babagay sa edad <strong>ng</strong> baita<strong>ng</strong> 7).<br />

Tu<strong>ng</strong>kol saan a<strong>ng</strong> pelikula<strong>ng</strong> ito?<br />

Paano mamuhay a<strong>ng</strong> mga mandirigma sa mundo<strong>ng</strong> ito?<br />

Para saan a<strong>ng</strong> pakikipaglaban <strong>ng</strong> mandirigma sa loob <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> koliseo?<br />

b. Pagpapayaman (20 minuto)<br />

Pagpapakita <strong>ng</strong> obra<strong>ng</strong> “Spoliarium” <strong>ni</strong> Juan Luna.


1. Sa paano<strong>ng</strong> paraan nauugnay a<strong>ng</strong> pelikula<strong>ng</strong> Gladiator sa “Spoliarium”?<br />

2. Ano a<strong>ng</strong> kahulugan <strong>ng</strong> salita<strong>ng</strong> spoliarium?<br />

3. Sino a<strong>ng</strong> lumikha <strong>ng</strong> obra<strong>ng</strong> ito? Ano a<strong>ng</strong> kuwento sa loob <strong>ng</strong> larawa<strong>ng</strong> ito?<br />

4. Ano a<strong>ng</strong> nais <strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> ipahayag sa likod <strong>ng</strong> larawa<strong>ng</strong> ito?<br />

5. May kaugnayan ba a<strong>ng</strong> spoliarium sa kuwento<strong>ng</strong> naipahayag <strong>ng</strong> dula? Bakit?<br />

6. Ano a<strong>ng</strong> kahulugan <strong>ng</strong> salita<strong>ng</strong> obra? Nababagay ba siya<strong>ng</strong> pamagat <strong>ng</strong> dula<strong>ng</strong> ito?<br />

c. Pagpapalawig (10)<br />

PANGKATANG-GAWAIN: Pag-usapan a<strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> pahayag.<br />

“...the fact remains that when Luna and Felix Resurrection Hidalgo won the top awards in the<br />

Madrid Exposition of 1884, they proved to the world that indios could, despite their supposed<br />

barbarian race, paint better than the Spa<strong>ni</strong>ards who colo<strong>ni</strong>zed them.” (Ambeth R. Ocampo,<br />

“Rizal Without the Overcoat” 2000)<br />

“Luna’s Spoliarium with its bloody carcasses of slave gladiators bei<strong>ng</strong> dragged<br />

away from the arena where they had entertained their Roman oppressors with their<br />

lives...stripped to satisfy the lewd contempt of their Roman persecutors with their<br />

honor...” Rizal was footnoted in his speech that the Spoliarium, “embodied the<br />

essense [sic] of our social, moral and political life: huma<strong>ni</strong>ty in severe ordeal, huma<strong>ni</strong>ty<br />

unredeemed, reason and idealism in open struggle with prejudice, fanaticism and<br />

justice...” (Leon Ma. Guerrero, “The First Filipino” 2007)<br />

d. Sintesis (5 minuto)<br />

Ano a<strong>ng</strong> nais ipahiwatig <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> pahayag para sa baya<strong>ng</strong> Filipinas?<br />

e. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (10 minuto)<br />

PAGSULAT: Sa paano<strong>ng</strong> paraan ako maipagmamalaki <strong>ng</strong> bayan ko?<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (60 minuto)<br />

Mamili <strong>ng</strong> mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.<br />

Buod <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 39<br />

<stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>> 39 <stro<strong>ng</strong>>Lunsara<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>Teksto</stro<strong>ng</strong>> ”Bertdey <strong>ni</strong> Guido”<br />

<strong>ni</strong> Rene Villanueva (Dula)<br />

Tema Malaya Ako<br />

Bataya<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong><strong>ni</strong>lalaman Bataya<strong>ng</strong> Kakayahan Li<strong>ng</strong>guha<strong>ng</strong> Tu<strong>ng</strong>uhin<br />

Pag-unawa sa Napaki<strong>ng</strong>gan (PN) PN4A PN4Ah<br />

Pagsasalita (PA) PA4D PA4Dd<br />

Pag-unawa sa Binasa (PB) PB4A PB4Ab, PB4Ac<br />

Pagsulat (PU) PU4B PU4Be<br />

Tatas TA1-4C, TA1-4D<br />

Pakikitu<strong>ng</strong>o sa Wika at Pa<strong>ni</strong>tikan PW1-4A, PW1-4B<br />

Estratehiya sa Pag-aaral EP1-4A, EP1-4B


LINGGO 39<br />

Araw Pa<strong>ni</strong>mula<strong>ng</strong><br />

Pagtaya<br />

Araw<br />

1<br />

Araw<br />

2<br />

Araw<br />

3<br />

Araw<br />

4<br />

(Gagawin<br />

sa <stro<strong>ng</strong>>Li<strong>ng</strong>go</stro<strong>ng</strong>><br />

38)<br />

Introduksiyon Presentasyon Pagpapayaman Pagpapalawig Sintesis<br />

Maikli<strong>ng</strong><br />

talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

EDSA<br />

Revolution<br />

(10 minuto)<br />

Paghahanda<br />

para sa maikli<strong>ng</strong><br />

dula<br />

(5 minuto)<br />

Pagsasadula<br />

<strong>ng</strong> “A<strong>ng</strong><br />

Bertdey <strong>ni</strong><br />

Guido”<br />

(20 minuto)<br />

Talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

kahalagahan<br />

<strong>ng</strong><br />

kalayaan at<br />

Martial Law<br />

(15 minuto)<br />

Talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

mga posible<strong>ng</strong><br />

epekto<br />

<strong>ng</strong> EDSA<br />

revolution<br />

sa mga<br />

kabataan<br />

noon tulad<br />

<strong>ni</strong> Guido at<br />

<strong>ng</strong>ayon tulad<br />

<strong>ng</strong> mga<br />

mag-aaral<br />

(10 minuto)<br />

I. Mga Kagamitan<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Mga gagamitin para sa dula<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Luma<strong>ng</strong> magasin<br />

b. Gunti<strong>ng</strong><br />

c. Pandikit<br />

d. Makukulay na panulat<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Papel at panulat para sa sanaysay<br />

Talakayan<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa dula<br />

(10 minuto)<br />

Paggawa <strong>ng</strong><br />

plano para sa<br />

kaarawan at<br />

pagbabahagi<br />

<strong>ni</strong>to sa klase<br />

(15 minuto)<br />

Paggawa<br />

<strong>ng</strong> collage<br />

tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

kalayaan<br />

(30 minuto)<br />

Pagbabahagi<br />

<strong>ng</strong><br />

mga pares/<br />

grupo <strong>ng</strong><br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong><br />

collage<br />

(15 minuto)<br />

Pagsulat<br />

<strong>ng</strong><br />

sanaysay<br />

tu<strong>ng</strong>kol<br />

sa EDSA<br />

Revolution<br />

na may<br />

kasama<strong>ng</strong><br />

guhit<br />

(30 minuto)<br />

Pa<strong>ng</strong>wakas<br />

na Pagtataya<br />

Pagbabahagi<br />

<strong>ng</strong> sanaysay<br />

sa klase<br />

at pagkabit<br />

<strong>ni</strong>to sa bulletin<br />

board/<br />

di<strong>ng</strong>di<strong>ng</strong> o<br />

sa labas <strong>ng</strong><br />

silid-aralan<br />

(20 minuto)<br />

Pagtataya sa<br />

Pagtataya<br />

(60 minuto)


II. Pamamaraan<br />

Bago a<strong>ng</strong> li<strong>ng</strong>go<strong>ng</strong> ito, aatasan na a<strong>ng</strong> klase na maghanda para sa dula. Ibibigay sa ka<strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong><br />

dula<strong>ng</strong> “A<strong>ng</strong> Bertdey <strong>ni</strong> Guido.” Maaari sila<strong>ng</strong> pumili ku<strong>ng</strong> sino sa klase <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong> mga gaganap sa<br />

dula at a<strong>ng</strong> iba naman ay tutulo<strong>ng</strong> sa paghahanda <strong>ng</strong> mga kagamitan at iba pa.<br />

Una<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Introduksiyon (15minuto)<br />

Magpapakita a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong> isa<strong>ng</strong> larawan o maikli<strong>ng</strong> palabas tu<strong>ng</strong>kol sa EDSA Revolution.<br />

Tatalakayin <strong>ng</strong> klase ku<strong>ng</strong> ano ba a<strong>ng</strong> mga na<strong>ng</strong>yari noo<strong>ng</strong> panaho<strong>ng</strong> iyon. Maaari di<strong>ng</strong><br />

magbigay <strong>ng</strong> opinyon o saloobin a<strong>ng</strong> mga mag-aaral tu<strong>ng</strong>kol doon. Pagkatapos, bibigyan sila<br />

<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> minuto upa<strong>ng</strong> maghanda para sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> dula.<br />

b. Presentasyon (20 minuto)<br />

Ipapakita na <strong>ng</strong> klase a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>handa<strong>ng</strong> dula <strong>ng</strong> “A<strong>ng</strong> Bertdey <strong>ni</strong> Guido.”<br />

c. Pagpapayaman (10 minuto)<br />

Magkakaroon <strong>ng</strong> talakayan tu<strong>ng</strong>kol sa dula. Maaari<strong>ng</strong> gamitin a<strong>ng</strong> mga sumusunod na tano<strong>ng</strong>:<br />

1. Ano a<strong>ng</strong> magaganap na pa<strong>ng</strong>yayari sa buhay <strong>ni</strong> Guido at bakit ito mahalaga sa ka<strong>ni</strong>ya?<br />

2. Ano a<strong>ng</strong> mga nagi<strong>ng</strong> balakid sa pagdiriwa<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> kaarawan?<br />

3. Noo<strong>ng</strong> panaho<strong>ng</strong> iyon, alam kaya <strong>ng</strong> mga bata a<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yayari sa ati<strong>ng</strong> bansa? 4. Ano<br />

kaya a<strong>ng</strong> i<strong>ni</strong>isip <strong>ng</strong> mga magula<strong>ng</strong> <strong>ni</strong> Guido haba<strong>ng</strong> sila ay nasa EDSA?<br />

5. Ano kaya a<strong>ng</strong> nararamdaman <strong>ni</strong> Guido sa kakaiba<strong>ng</strong> pagdiriwa<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>ya<strong>ng</strong> kaarawan?<br />

6. Ano a<strong>ng</strong> ginampana<strong>ng</strong> papel <strong>ng</strong> mga kabataan noo<strong>ng</strong> panaho<strong>ng</strong> iyon?<br />

7. Ku<strong>ng</strong> ikaw si Guido, ano a<strong>ng</strong> iyo<strong>ng</strong> gagawin ku<strong>ng</strong> nasa ganoo<strong>ng</strong> pagkakataon ka?<br />

8. Paano nagi<strong>ng</strong> mahalaga a<strong>ng</strong> pagigi<strong>ng</strong> malaya sa isa<strong>ng</strong> bata<strong>ng</strong> tulad <strong>ni</strong> Guido?<br />

9. Sa inyo, mahalaga ba a<strong>ng</strong> kalayaan? Bakit o bakit hindi?<br />

d. Pagpapalawig (15minuto)<br />

Ku<strong>ng</strong> ikaw ay nasa isa<strong>ng</strong> malaya<strong>ng</strong> lugar at sitwasyon, ano<strong>ng</strong> klase<strong>ng</strong> kaarawan a<strong>ng</strong> nais mo?<br />

Gumawa <strong>ng</strong> plano tu<strong>ng</strong>kol dito. Isulat at iguhit a<strong>ng</strong> iyo<strong>ng</strong> naiisip na kaarawan. Pagkatapos,<br />

ibabahagi ito sa mga kaklase.<br />

*Igrupo a<strong>ng</strong> klase sa sampu. Pagdalahin <strong>ng</strong> mga luma<strong>ng</strong> magasin, makukulay na papel,<br />

gunti<strong>ng</strong>, pandikit a<strong>ng</strong> bawat pa<strong>ng</strong>kat para sa susunod na pagpupulo<strong>ng</strong>.<br />

Ikalawa<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Presentasyon (15 minuto)<br />

Magpapakita a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong> larawan <strong>ni</strong>na Presidente Marcos at Presidente Aquino. Gagawa sila<br />

<strong>ng</strong> Venn Diagram <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>ulo<strong>ng</strong> ito.<br />

FERDINAND MARCOS CORAzON AqUINO


Mga tano<strong>ng</strong>:<br />

1. Ano kaya a<strong>ng</strong> pananaw <strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> ito sa kalayaan?<br />

2. Mahalaga ba a<strong>ng</strong> kalayaan? Bakit o bakit hindi?<br />

3. Ano a<strong>ng</strong> dahilan <strong>ng</strong> EDSA Revolution?<br />

4. Ilahad a<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yari noo<strong>ng</strong> Martial Law.<br />

5. Paano ito nakaapekto sa kalayaan <strong>ng</strong> mga Filipino?<br />

6. Ano a<strong>ng</strong> ma<strong>ng</strong>yayari sa Filipinas ku<strong>ng</strong> hindi naganap a<strong>ng</strong> EDSA Revolution?<br />

7. Paano kaya mapananatili a<strong>ng</strong> kalayaan sa ati<strong>ng</strong> bansa?<br />

b. Pagpapalawig (30 minuto)<br />

Gamit a<strong>ng</strong> mga ipinadala<strong>ng</strong> kagamitan sa mga mag-aaral, gagawa sila <strong>ng</strong> collage tu<strong>ng</strong>kol sa<br />

kalayaan depende sa ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> interpretasyon at ideya.<br />

c. Sintesis (15 minuto)<br />

Ibabahagi <strong>ng</strong> bawat pa<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> collage na ginawa sa klase. Ipaliliwanag <strong>ni</strong>la a<strong>ng</strong><br />

ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> ginawa. Pagkatapos, maaari<strong>ng</strong> ilagay sa di<strong>ng</strong>di<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> silid a<strong>ng</strong> mga ginawa <strong>ni</strong>la o sa<br />

labas <strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> mga silid upa<strong>ng</strong> maibahagi sa iba a<strong>ng</strong> kahalagahan <strong>ng</strong> kalayaan. Maaari<strong>ng</strong><br />

lagyan <strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>kat a<strong>ng</strong> ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> collage <strong>ng</strong> maikli<strong>ng</strong> talata na magpapaliwanag dito.<br />

Ikatlo<strong>ng</strong> Araw<br />

a. Presentasyon (10 minuto)<br />

Bila<strong>ng</strong> pa<strong>ni</strong>mula para sa araw na ito, babalikan <strong>ng</strong> klase si Guido. Tatalakayin a<strong>ng</strong> mga nagi<strong>ng</strong><br />

epekto <strong>ng</strong> Martial Law at EDSA Revolution sa isa<strong>ng</strong> bata tulad <strong>ni</strong> Guido noo<strong>ng</strong> panaho<strong>ng</strong> iyon.<br />

Tatalakayin din a<strong>ng</strong> mga nagi<strong>ng</strong> epekto <strong>ni</strong>to sa mga kabataan sa <strong>ng</strong>ayon. Maaari<strong>ng</strong> maglista<br />

a<strong>ng</strong> guro sa pisara <strong>ng</strong> mga sasabihin <strong>ng</strong> mga bata.<br />

b. Sintesis (30 minuto)<br />

Susulat a<strong>ng</strong> mga mag-aaral <strong>ng</strong> sanaysay tu<strong>ng</strong>kol sa EDSA Revolution at maaari <strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> ilahad<br />

a<strong>ng</strong> mga implikasyon <strong>ni</strong>to sa ati<strong>ng</strong> bansa noo<strong>ng</strong> panaho<strong>ng</strong> iyon at <strong>ng</strong>ayon.<br />

c. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (20 minuto)<br />

Pipili a<strong>ng</strong> guro <strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> mag-aaral na magbabahagi <strong>ng</strong> sanaysay na ka<strong>ni</strong>la<strong>ng</strong> isinulat.<br />

Maaari<strong>ng</strong> tapusin a<strong>ng</strong> klase sa pamamagitan <strong>ng</strong> paglalahat tu<strong>ng</strong>kol sa kalayaan.<br />

Ikaapat na Araw<br />

a. Pa<strong>ng</strong>wakas na Pagtataya (60 minuto)<br />

Mamili <strong>ng</strong> mga mu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> gawain para sa Ikaapat na Araw.<br />

LINGGO 40<br />

Gamitin a<strong>ng</strong> li<strong>ng</strong>go<strong>ng</strong> ito para sa presentasyon <strong>ng</strong> proyekto<strong>ng</strong> panturismo.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!