Jasenovacke zrtve - Jovan Mirkovic - KrajinaForce

Jovan Mirković: OBJAVLJENI IZVORI I LITERATURA O JASENOVAČKIM LOGORIMA
skim radovima i sudelovali u pojedinačnim i masovnim likvidacijama, te u represivnim
akcijama na širem području jasenovačkih logora. 32
Početkom 1942. godine Luburić osniva tzv. “sigurnosni pojas” koji se proteže od
Dubice, Jasenovca i Novske do Okučana i Stare Gradiške, od zapada prema istoku, a od
severa prema jugu nalazi se u prostoru od Psunja s jedne strane do Prosare s druge strane.
U “sigurnosnom pojasu” Ustaška obrana imala je svu vojnu i redarstveno-upravnu vlast,
čime je bila izdvojena kao posebno područje izvan kontrole upravnih i redarstvenih vlasti
Velike župe Livac – Zapolje. 33 “Ona je u ovom pojasu bila potpuno samostalna, pa u njemu
druge vojne jedinice ili pojedinci nisu mogli provoditi nikakve mjere bez prethodnog
dogovora s Ustaškom obranom.” 34
Logor III bio je ograđen bodljikavom žicom, a sami zatočenici su morali 1942.
godine izgraditi zid visok 3 m koji je opasivao logor s tri strane i delimično do Save, koja
je bila prirodna zapreka. Zid se protezao 420 m sa zapadne strane, zatim 1 350 m paralelno
s prugom, te 1 300 m okomito prema Savi i 290 m s južne strane, a dalje je prirodna
prepreka bila Sava. Ukupno je zid bio dug 3 360 m. 35 Na zidu se nalazilo 10 stražarnica i
4 tornja – osmatračnice. 36 Kod glavnog ulaza bila je izvidnica visoka 24 metra. 37 Oko logorskih
zidova na čitavom području bili su bunkeri od cigle ili drveta s posadama naoružanim
mitraljezima i puškama. 38 Bunkeri su se nalazili i na prostoru južno od Gradine, na
liniji Draksenić – Međeđa, zatim istočno prema Košutarici, severozapadno uz železničku
prugu i mostove. Na pruzi se stalno kretao oklopni voz. Oko zida prostor je bio miniran.
Ustaše su raspolagali i motornim čamcem na Savi (a u određenom periodu bili su na Savi
i mađarski patrolni čamci, a za vreme ofanzive na Kozari mađarski monitori). Sistem jase-
32 Anđelko Barbić, Prilozi proučavanju funkcije Ustaške obrane u osiguravanju koncentracionog logora u
Jasenovcu, Okrugli stol »Jasenovac 1986«, 163.
33 Isto, 164.
34 Dušan Lazić, Organizacija policijsko-obaveštajne službe Nezavisne Države Hrvatske, Zbornik za istori-
ju, Novi Sad, 10/1974, 163.
35Zločini u logoru Jasenovac, 7.
36 Barbić, o. c., 164.
37 Zločini u logoru Jasenovac, 8.
38 Barbić, o. c., 164.
14