PRILOZI CONTRIBUTIONS - Institut za istoriju Sarajevo

More documents

Recommendations

Info

Prikazi Prilozi, 36, Sarajevo, 2007, str. 211-303. Značajan dio Paříkovih projekata realiziran je u Sarajevu, a budući da je ova publikacija, kao što smo već rekli, bogato grafički i likovno opremljena, čitatelju se lako može dogoditi da ga ponese dojam kako zapravo lista monografiju grada Sarajeva, a ne monografiju posvećenu djelu samo jednog arhitekte. Ova publikacija (koju su zajednički izdali Ambasada Češke Republike u Bosni i Hercegovini i Muzej grada Sarajeva) zaslužuje svaku pohvalu, uostalom kao i cijeli projekat “Karel Pařík”. Ko je bude čitao shvatit će zašto na nadgrobnom spomeniku ovog iznimnog arhitekte piše: Ovdje počiva graditelj Sarajeva ⁄ arhitekt Karel Pařík ⁄ Velíš kod Jičína 4. 7. 1857. ⁄ Sarajevo 16. 6. 1942. ⁄ Čeh rodom ⁄ Sarajlija izborom ⁄ Zahvalna Bosna i Hercegovina. Adin Ljuca 238 Božica Mladenović, Porodica u Srbiji u Prvom svetskom ratu. Beograd: Istorijski institut, 2006. Posebna izdanja, knjiga 51, 220 str. Društvena historija u historiografiji Srbije posljednjih godina zauzima veoma značajno mjesto. Knjiga Božice Mladenović koja govori o porodici u periodu Prvog svjetskog rata predstavlja značajan doprinos u ovom smjeru. Djelo je napisano na osnovu arhivske građe u Beogradu i Beču, iako autorica smatra da bi se dragocjeni podaci mogli pronaći i u izvorima bugarske provenijencije koji su još uvijek nedostupni istraživačima. Kako bi se dobio jedan opšti uvid u političku situaciju ovog, veoma burnog perioda, autorica je u prvom poglavlju napravila uvid u opštu situaciju u Srbiji u Prvom svjetskom ratu (17-25). Posebnu pažnju je posvetila statističkim podacima u 1915. g. kada je Srbiju zadesila epidemija tifusa, kao i na kršenje Haške konvencije iz 1908. od strane austrougarskih i bugarskih organa vlasti. Autorica polazi od konstatacije da “u veku koji je prethodio, usled čestih ratova koji su vođeni za konačno oslobođenje i prisajedinjenje srpskog naroda matičnoj državi, svaka druga generacija Srba podnela je velike ljudske gubitke” te je u skladu s time naredno poglavlje posvetila Demografskim prilikama (25-59). Autorica na samom početku konstatira da je nemoguće dati cjelovitu sliku demografskih prilika te je ovaj segment, kako sama napominje, posmatrala iz regionalnih uglova. Po-
Prikazi Prilozi, 36, Sarajevo, 2007, str. 211-303. sebno se osvrnula na toplički, valjevski i beogradski okrug izloživši tabelarno statističke podatke broja rođenih, umrlih njihovu starost i pol, broj vjenčanih kao i vjersku strukturu u Vojno-generalnom guvernmanu i tri južna okruga. Analizirajući ove podatke Mladenovićka smatra da je Srbija imala za jednu trećinu manje stanovnika nego što bi ih imala u mirnodopskim uslovima. U trećem poglavlju Porodica i zanimanje (59-85), autorica je odvojeno posmatrala seosku i gradsku porodicu, s obzirom da su ogromne razlike u načinu života ovih porodica. Seoska porodica se bavila zemljoradnjom ili stočarstvom, ali u toku Prvog svjetskog rata dolazi do procesa stagnacije ovih zanimanja što dovodi do raznih posljedica koje će nakon završetka ratnih dejstava tek izaći na vidjelo. Nesumnjivo je najvažnija ta da je dugo čuvani tradicionalni način života žene na selu bitno promijenjen. Ovaj dio knjige obiluje podacima o odnosu političkih vlasti prema poljoprivredi i njenom zakonskom regulisanju. Gradska porodica je podnaslov koji slijedi, a u kojem se upoznajemo sa strukturom stanovnika u gradu, njihovom političkom pozicijom i potrebama u toku rata. Trgovci, zanatlije, činovnici i radničke porodice čine skup porodica u gradskim centrima. Obzirom na tešku političku situaciju, autorica zaključuje da je porodica postala samo zajednica srodnika koji su nekako sastavljali kraj sa krajem. Posljedice koje nose sa sobom ratna dejstva su i nezaposlenost koja je izražena posebno u velikim gradovima, stoga je u knjizi posebna pažnja posvećena osnivanju službi za posredovanje u zapošljavanju kao i drugim socijalnim ustanovama za pomoć sirotinji u Beogradu. Četvrto poglavlje govori o Odnosima u porodici (85-120). Kako bi položaj žene u seoskoj porodici bio jasniji autorica se osvrnula i na srpski građanski zakonik u kojem je žena bila izjednačena sa maloljetnikom. Zbog takvog stanja položaj žene na selu karakterisala je njena opšta neprosvijećenost i potpuna poniznost i potčinjenost muškarcu. Karakteristika ratnih okolnosti je i pojava “ranih” i “divljih” brakova. Interesantno je da je postojala krajnja dob kada su se mladenci mogli vjenčati. Zanimljivo je i to da je pojava psovanja i pušenja cigareta postalo odlika žena u toku Prvog svjetskog rata u Srbiji. U gradskoj porodici također je došlo do promjene u ulozi žene koja je preuzela muške poslove i obaveze. Autorica naglašava da su izvori o ponašanju žena iz gradske sredine najčešće kontradiktorni. U gradu je također bilo prisutno sklapanje brakova između domaćeg stanovništva i pripadnika austro-ugarske vojske. Odnos djece, te razlike između muškog i ženskog djeteta su vidne. Autorica se posebno osvrnula na prosvjetnu politiku koju su vodili Austro-Ugarska i Bugarska. Peto poglavlje govori o Svakodnevnom životu (120-144). Skromne kuće, skromna ishrana, loše zdravstvene prilike, bilo kakva odjeća i društveni život koji se sveo na slavljenje svetkovina su karakteristika svakodnevnice na selu u ovom periodu. Za 239
Page 1 and 2:
UDC 93/99 (058) ISSN 0350 1159 INST
Page 3 and 4:
UDC 93/99 (058) ISSN 0350 1159 Pril
Page 5 and 6:
UDC 93/99 (058) ISSN 0350 1159 Pril
Page 7:
Riječ redakcije Prilozi, 36, Saraj
Page 11 and 12:
Esad Kurtović, Prilog historiji vl
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31:
Page 34 and 35:
Hana Younis, Skice porodičnog živ
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Željko Karaula, Hrvatska (Republik
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Adnan Velagić, Obnova i društveni
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Tomislav Išek, Koncepcije osnivač
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 135 and 136:
Iljas Hadžibegović, Socijalna str
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179:
HISTORIJSKA GRAĐA
Page 182 and 183:
Mina Kujović, Prepiska iz 1941. i
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189: Mina Kujović, Prepiska iz 1941. i
Page 191: IZLAGANJA SA NUČNIH SKUPOVA
Page 194 and 195: Edin Radušić, Stav Islamske zajed
Page 204 and 205: Ibrahim Karabegović, Doprinos dr.
Page 206 and 207: Ibrahim Karabegović, Doprinos dr.
Page 209: PRIKAZI
Page 212 and 213: Prikazi Prilozi, 36, Sarajevo, 2007
Page 288 and 289:
Prikazi Prilozi, 36, Sarajevo, 2007
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 305 and 306:
Indeks autora Prilozi, 36, Sarajevo
Page 307 and 308:
Upute sradnicima Prilozi, 36, Saraj
Page 309 and 310:
KATALOG IZDANJA INSTITUTA ZA ISTORI
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 320:
PRILOZI INSTITUT ZA ISTORIJU U SARA
show all

PRILOZI CONTRIBUTIONS - Institut za istoriju Sarajevo

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?