PRILOZI CONTRIBUTIONS - Institut za istoriju Sarajevo

Iljas Hadžibegović, Socijalna struktura Slovenaca u BiH od sredine XIX stoljeća do 1991. godine
Prilozi, 36, Sarajevo, 2007, str. 135-178.
trgovci sa 58 zaposlenih i radnici u uslugama, među kojima su bili najbrojniji radnici
na održavanju čistoće i u ugostiteljstvu.
Industrijski i opći razvitak Bosne i Hercegovine izbacio je na površinu, osim
industrijskih radnika, niz stručnih grupa koje su sve prisutnije u socijalnoj strukturi
bh Slovenaca. Sve su brojnije grupe zanimanja koje pripadaju industrijskom društvu.
Tu je širok spektar struka i zanimanja kao što su osoblje zaštite (114), radnici
na upravnim i administrativnim poslovima (139), radnici na finansijskim poslovima
(114). Uz ove struke ide i rukovodeće osoblje (83), koje su činili članovi predstavničkih
tijela i funkcioneri (4), zatim mnogo brojniji organizatori rada i proizvodnje
u radnim organizacijama (76), te simbolično prisutni rukovodioci komuna i poslovnih
udruženja (3).
Posebno značajnu socijalnu grupu čine stručnjaci tehnike i tehnologije (116),
među njima naročito stručnjaci prirodnih i medicinskih nauka, hemičari, fizičari i
srodni stručnjaci (102). Nastavno osoblje (95) je od početka života u istoj državi
(1878) uvijek činilo značajan dio Slovenaca u Bosni i Hercegovini, tako da su oni
najtješnje bili integrirani i zaslužni za razvoj od osnovnog do univerzitetskog obrazovanja.
Uz ove treba uvrstiti umjetnike i umjetničke radnike (32). Sve ove struke
objedinjene su u grupu zanimanja stručnjaci i umjetnici, kojih je bilo 446 ili 27,8%.
To znači da je ovoj velikoj i značajnoj grupi ljudi pripadao svaki četvrti Slovenac u
Bosni i Hercegovini.
Na kraju, 76 zaposlenih Slovenaca obuhvaćeno je u grupu vjerski službenici,
ostala zanimanja i nepoznato.
U ovaj popis uvedena je rubrika o odlasku na privremeni rad u inostranstvo. Interesantan
podatak jeste da je 76 (45 muškaraca i 31 žena) Slovenaca otišlo na privremeni
rad u inostranstvo, što pokazuje da je taj proces, osim vraćanja u Sloveniju,
zahvatio i blizu 5% Slovenaca u Bosni i Hercegovini.
U odnosu na prethodnu deceniju struktura Slovenaca u Bosni i Hercegovini
1981. godine bila je primjerena novim tehničko-tehnološkim i drugim društvenim
promjenama, privrednim novinama i integracijama: etabliranje velikih privrednih
sistema, 55 ekspanzija obrazovanja, naučnih, kulturnih i umjetničkih institucija, izgradnja
saobraćajne infrastrukture itd.
55 Od deset najvećih jugoslavenskih izvoznika 4 su bila smještena u Sarajevu: Energoinvest,
UNIS, UPI i ŠIPAD. Osim Sarajeva otvoreni su Univerziteti u Tuzli, Banjoj Luci i Mostaru.
Sarajevo je postalo olimpijski grad i sl. U svemu je bila neophodna participacija Slovenaca
i Republike Slovenije.
168