PRILOZI CONTRIBUTIONS - Institut za istoriju Sarajevo

Iljas Hadžibegović, Socijalna struktura Slovenaca u BiH od sredine XIX stoljeća do 1991. godine
Prilozi, 36, Sarajevo, 2007, str. 135-178.
* * *
Promjene u Bosni i Hercegovini koje su uslijedile nakon 1950. godine mijenjale
su obrazovnu i socijalnu strukturu Slovenaca u Bosni i Hercegovini. Došlo je do
znatnog poboljšanja njihove obrazovne i ukupne socijalne strukture. Prema popisu
stanovništva 1961. godine socijalna struktura Slovenaca u Bosni i Hercegovini ne
može se pratiti po opštinama, nego samo prema podacima koji se odnose na radnike
i službenike po narodnosti i polu - prema kvalifikaciji.
Od ukupno 2.390 lica na žene je otpadalo 788, tj. 33%, a na muške 1.602 ili
67,0%. Od toga visoku školsku spremu imalo je 264 (11,0%) zaposlenih. Muških
210 imali su visoku spremu i oni su činili 13,1% svih zaposlenih muških osoba, dok
je procenat žena sa visokom školskom spremom iznosio 6,9%. Ukupni broj sa višom
stručnom spremom bio je nešto niži i činio je 229 (9,6%) zaposlenih. U ovom stepenu
obrazovanja bilo je 206 muških (12,9%) osoba, a žene sa 23 osobe (2,9%) bile su
manje zastupljene nego u visokoj spremi. Srednja školska sprema bila je najbrojnija
grupa u obrazovanju Slovenaca u Bosni i Hercegovini. Sa tom spremom bilo ih je
ukupno 502 ili 21,0%, pri čemu je odnos muških i ženskih bio 311:191 ili 62%:38%.
Gotovo svaki peti zaposleni Slovenac u Bosni i Hercegovini i gotovo svaka četvrta
Slovenka imali su srednju školsku spremu.
Među radnicima sa nižom spremom i pomoćnim službenicima kojih je bilo 368
ili 15,4% od ukupno zaposlenih dominirale su žene u odnosu 262:106. Ovu grupu
sačinjavalo je blizu trećina svih zaposlenih Slovenki (33,2%), a muški su učestvovali
sa niskim procentom, 6,6%.
U grupi radničkih zanimanja visokokvalifikovanih je bilo 290 ili 28,2% svih u
radničkim zanimanjima, od kojih su 279 (12,1%) bila muških i svega 11 (1,4%) ženskih.
Kvalifikovani radnici bili su najbrojniji u grupi radničkih zanimanja. Sa 428 zaposlenih
oni su činili 41,7% svih slovenskih radnika. Odnos muškarci - žene bio je
359:69 (83,9%:16,1%). U kategoriji priučenih radnika zabilježeno je ukupno 111
(10,8%), uz odnos muških i ženskih 49:62 (44,1%:55,9%). Nekvalifikovani radnici
sa ukupno 196 činili su 19,1% slovenskih radnika u Bosni i Hercegovini. Među njima
su preovladavale žene sa odnosom prema muškim 115:81 ili 58,7%:41,3%. Nepoznata
kvalifikacija zabilježena je samo kod dva radnika.
Iz naprijed izloženog vidi se školska sprema službenika i stručna sprema radnika
Slovenaca u Bosni i Hercegovini 1961. godine. Bilo ih je ukupno 2.390, od toga
službenika ukupno 1.363 (57,0%), a radnika 1.027 (43,0%). Od ukupnog broja zaposlenih
službenika i radnika žene su činile 33,0%, a muškarci 67,0%.
165