memorandum srpske akademije nauka i umetnostī - komunikacija

turno društvo “Prosvjeta”. Obrazloženje je sledilo u vidu
zakljucka Republicke konferencije SSRN Hrvatske sa
savetovanja održanog 2. oktobra 1980. godine: “(…)
Briga za kompleks pitanja kulture, istorije, života i stvaralaštva
hrvatske ili srpske nacije u SRH ne može biti
prepuštena nikakvim posebnim nacionalnim društvima
ili organizacijama.” Zakljucuje se da Srbi, izuzimajuci
kvinslišku tvorevinu NDH u vreme Drugog svetskog
rata, u Hrvatskoj nikada nisu bili toliko ugroženi.
Velikim problemom se smatra cinjenica da veliki
broj Srba živi izvan maticne republike. Izvan republike
živi 24% Srba, a izvan uže Srbije (bez pokrajina) cak
40,3%. “Taj proces je usmeren ka potpunom razbijanju
nacionalnog jedinstva srpskog naroda.”
Kljucna mesta (stavovi) u Memorandumu, po
našem mišljenju, su sledeca:
- “Pod dejstvom vladajuce ideologije kulturne
tekovine srpskog naroda otuduju se, prisvajaju
ili obezvreduju, zanemaruju ili propadaju, jezik
se potiskuje, a cirilicno pismo postepeno gubi.
Oblast književnosti u tom smislu služi kao
glavno poprište samovolje i bezakonja. Nijednom
drugom jugoslovenskom narodu nije tako
grubo osporen kulturni i duhovni integritet kao
srpskom narodu. Nijedno književno i umetnicko
naslede nije toliko razrovano, ispreturano
i poharano kao srpsko naslede. Politicka merila
vladajuce ideologije namecu se srpskoj kulturi
kao vrednija i jaca od naucnih i istorijskih. Dok
se slovenacka, hrvatska, makedonska i crnogorska
kultura i književnost danas integrišu,
srpska se jedina sistematski dezintegriše.
Ideološki je legitimno i samoupravno da se slobodno
vrši podvajanje i rasturanje srpske
književnosti na vojvodanske, crnogorske ili
bosansko-hercegovacke pisce. Od srpske
155