memorandum srpske akademije nauka i umetnostī - komunikacija

U ovom smislu veliki prostor je posvecen problemu
Kosova i Metohije. Etnicke napetosti su dostigle neizdrživo
visoki nivo. Sistematski se progone Srbi i
Crnogorci, a i pripadnici drugih manjih etnickih zajednica,
od strane Albanaca. Rezultat je tiho i konstantno
iseljavanje pripadnika nealbanskih etnickih zajednica sa
Kosova i Metohije. Uzroci ovakve politike albanskog
politickog faktora su locirani u zahtevima koje je definisala
Prizrenska liga 1878-81. 150) Zahtevi se, pojednostavljeno,
svode na politicku želju albanskog politickog
faktora da Kosovo i Metohija bude monoetnicka
teritorija i da se tako ostvari separatisticka koncepcija
kosovskih Albanaca. Pritisci na Srbe i Crnogorce su bili
vrlo brutalni. Slicni procesi, koji nisu bili brutalni kao na
Kosovu i Metohiji, traju i u Hrvatskoj, gde se beleži sve
manji broj Srba.
U Memorandumu se, zatim, iscrpno navode sve
kulturne i politicke institucije Srba u Hrvatskoj, koje su
formirane pred kraj i neposredno posle Drugog svetskog
rata. Navodi se i cinjenica da je na inicijativu Srpskog
kluba 30. septembra 1945. godine u Zagrebu održan Prvi
kongres Srba u Hrvatskoj, na kojem je preko 30.000
ucesnika obrazovalo Glavni odbor Srba u Hrvatskoj u
sastavu Narodnog fronta. “Sve je ovo za srpski narod u
Hrvatskoj imalo veci i dublji znacaj od obicnog priznanja
za njegovu ulogu u NOB-u. Posebnim proglasom
‘Srpskom narodu u Hrvatskoj’ od 12. januara 1944.
godine Srpski klub vijecnika ZAVNOH-a obrazložio je
sopstvenu pojavu kao ‘znak ravnopravnosti Srba i
Hrvata’ i ‘garanciju da ce interesi srpskog naroda biti
pravilno zastupani u slobodnoj Hrvatskoj.’” Ali, sve ove
institucije srpskog naroda u Hrvatskoj su polako gašene.
Proces je trajao do 23. maja 1980. godine kada je odlukom
RSUP-a Hrvatske ukinuto poslednje srpsko kul-
150) Pod uticajem Treceg rajha krajem 1943. godine osnovana
je tzv. Druga prizrenska liga (prim. – Ð.J.).
154