Kritika: Mulić, Llosa, Mršić Interview: Marina Trumić TEMA broja ... - sic
Kritika: Mulić, Llosa, Mršić Interview: Marina Trumić TEMA broja ... - sic
Kritika: Mulić, Llosa, Mršić Interview: Marina Trumić TEMA broja ... - sic
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
(<strong>sic</strong>!)<br />
desubjektivizirane. (Klase su desubjektivizirane,<br />
kulture, naprotiv, hipersubjektivizirane.) Liberalno-kapitalističkom<br />
multikulturalizmu upravo<br />
zato najveći problem predstavljaju identitarna<br />
preklapanja klasnog i kulturalnog identiteta, gdje<br />
je najbolji primjer problem imigrantskih radnika<br />
i imigranata uopšte u rajskoj Evropskoj uniji.<br />
Upravo na tom identitarnom preklapanju javile<br />
su se neke od najzanimljivijih rasprava o multikulturalizmu<br />
76 , jer se svekoliko traženje socijal-<br />
je globalni kapitalizam<br />
na duže vrijeme zatvorio vrata bilo<br />
kakvom klasnom ili bilo kojem drugom<br />
socijalnom kolektivnom (samo)identificiranju.<br />
Uspostavljene su svetosti ispraznog,<br />
apstraktnog Pojedinca i svetosti svekolikih<br />
Kultura, moćni konstrukti, naspram<br />
kojih klasa, kao stvarnosno (po radnom<br />
mjestu, po visini plaće, po visini penzije,<br />
po visini najamnine stana, po visini rate<br />
kredita, po odjeći, po automobilu, po kulturnim<br />
potrebama i mogućnostima, po<br />
obrazovanju…) utemeljen identitet. Tako<br />
radnik više nije radnik nego pojedinacuposlenik<br />
koji pripada (!) određenoj kulturi<br />
(etničkoj zajednici, rodnoj zajednici, seksualnoj<br />
zajednici…).<br />
!TeMATMultikulturalizmom<br />
nih i političkih povlastica za imigrantske zajednice<br />
u Evropi tražilo upravo na osnovu njihove<br />
kulturalne različitosti i kulturalne potčinjenosti.<br />
Međutim, potčinjeni i ponižavajući klasni identitet<br />
imigranata i imigrantskih radnika ponaosob,<br />
proizvod je, opet, lažnosti multikulturalizma,<br />
jer velike kulture Zapada nikada nisu i<br />
neće biti spremne na kulturalne ustupke, koji,<br />
opet, podrazumijevaju ustupke na ravni kapitala.<br />
(Nesretna kokoška i još nesretnije jaje.)<br />
Teorijska nadgradnja i proširivanje multikulturalizma<br />
bila je neophodna u trenutku kada su<br />
kulture i mikrokulture, kojima se obezbijedilo<br />
govorno mjesto i ograničena sloboda nauštrb<br />
klase, počinju buniti i počinju uviđati multikulturalizam<br />
kao rasizam s distancom (Žižek). Kada<br />
nevladajuća, kapitalom nezaštićena, kultura<br />
počinje tražiti ista prava koja uživa i kultura u čije<br />
ime se kapital legitimira, onda se zapravo pokazuje<br />
istinska suština multikulturalizma. Tako,<br />
primjerice, predsjednik SAD-a Barack Obama<br />
tokom debate o de jure diskriminaciji homoseksualaca<br />
u američkoj vojsci poručuje na javnom<br />
76 Brian Barry, The Muddles of Multiculturalism, u: New Left Review, mart - april 2001.<br />
skupu da ne treba te ljude omalovažavati jer su to<br />
patriote. Veliki Obama, samo Trojstvo i Jedinstvo<br />
u liku američkog predsjednika, dobitnik Nobelove<br />
nagrade za mir koji komanduje vojskom što ratuje<br />
na dva ratišta, ne štiti dakle homoseksualce kao<br />
takve, kao mikrokulturu ili naprosto kao skupinu<br />
pojedinaca, već ih štiti zato što su patrioti, što su<br />
i oni pripadnici američke, patriotske kulture, koji<br />
svoj patriotizam dokazuju time što ginu u Faludži<br />
ili Kandaharu. Očito je da i predsjednik igra u<br />
ritmu Kapitala. Toliko o liberalnom multikulturalizmu<br />
na nepresušnom izvorištu demokratije.<br />
S takvim situacijama, sa pobunjenim i već<br />
samoosviještenim mikrokulturama, multikulturalizam<br />
je morao dobiti svoje teorijsko, a kasnije i<br />
praktično, proširenje.<br />
Ista je situacija bila i u epohi kolonijalističkog<br />
nacionalnog kapitalizma, kada su visokorazvijene<br />
države privredno kolonizirale slabije i eksploatirale<br />
dobra uvećavajući svoj, nacionalni kapital,<br />
kao i u epohi sve-kolonijalističkog multinacionalnog,<br />
umreženog kapitalizma, kada multinacionalne<br />
(i nikada - anacionalne) korporacije<br />
eksploatiraju uvećavajući svoj, privatni kapital, od<br />
kojeg određena država, ipak, koristi ima. U epohi<br />
kolonijalističkog, nacionalno određenog kapitalizma,<br />
eksploatacija i pljačka legitimirale su se<br />
nadmoću jedne kulture nad drugom (fašizam,<br />
nadmoć bijele rase, nadmoć Zapadne Evrope i<br />
Amerike), a u epohi globalnog, multinacionalnog<br />
kapitalizma eksploatacija i pljačka legitimiraju<br />
se svetošću dirigiranog kulturnog pluralizma,<br />
svetošću, dakle, multikulturalističke religije, koja,<br />
opet, nije ništa drugo do lažno humaniji i time<br />
perverzniji oblik kulturalne (i političke i kapitalne)<br />
hegemonije Zapadne Evrope i Amerike.<br />
Kao nadgradnja multikulturalizma pojavio se<br />
interkulturalizam, prije svega kao tip obrazovanja<br />
i odgajanja (interkulturno obrazovanje)<br />
i kao oblik komunikacije (interkulturna komunikacija),<br />
iz čega proizlazi da ljudi iz različitih<br />
kultura ne komuniciraju i da ih treba učiti komunicirati,<br />
što, opet, kazuje da je pojedinac predodređen<br />
svojom kulturnom pripadnošću (čitaj:<br />
etničkom pripadnošću) i da je kao ne-kulturan i<br />
ne-etnički, zapravo, nemoguć, te da je potrebno<br />
naučiti razumjeti ga na osnovu njegove (pri čemu<br />
ga niko i ne pita je li njegova) kulture i porijekla.<br />
Projekat interkulturnog obrazovanja pojavio se<br />
kako u Sjedinjenim Američkim Državama, tako i u<br />
Evropskoj uniji, zbog rasta <strong>broja</strong> afričkih i azijskih<br />
emigranata, kada postaje, zbog demokratizacije<br />
društva, nemoguće provoditi kulturnu, etničku i<br />
67
Change language