Kritika: Mulić, Llosa, Mršić Interview: Marina Trumić TEMA broja ... - sic
Kritika: Mulić, Llosa, Mršić Interview: Marina Trumić TEMA broja ... - sic
Kritika: Mulić, Llosa, Mršić Interview: Marina Trumić TEMA broja ... - sic
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
simptomatična ako se promatra iz političkoekonomskog<br />
rakursa. Nesumnjivo je da takvo<br />
odbijanje kategorije istine proizilazi iz sveprisustva<br />
multikultikulturalističkih i interkulturalističkih<br />
naracija u kulturalnim teorijama koji predstavljaju<br />
dominantu unutar svjetonazora. Te naracije<br />
apriorno uvažavaju razlike i pluralnost, konceptom<br />
tolerancije podrivajući bilo kakav vrijednosni<br />
sistem i prava pojedinca. Ukidanje simboličkih<br />
veza, oslanjanje na vrstu poopćene atomistike,<br />
nestanak simboličkog jamstva - sve su nam<br />
to otkrili, kako piše Badiou, nihilistička snaga,<br />
automatičnost i kružno kolanje kapitala. 28 Filozofija<br />
nije uopšte, nastavlja Badiou, bila misaono<br />
na visini kapitala sve do najnovijeg doba: ali baratanje<br />
preostacima Jednog, osvještenje procedura<br />
istine, u čemu joj je paradoksalno - pomogao<br />
kapital, predstavljuju moduse alternativne misli,<br />
koja bi mogla prokazati potmulo dejstvo kapitala.<br />
Jer, ne treba zaboraviti da su multikulturalističke/<br />
interkulturalističke naracije, jednako kao pred<br />
subjektivnim nasiljem, također bespomoćne i<br />
pred strategijama objektivnog nasilja (kapitalizam)<br />
koje ostaje anonimno, koje se odvija kao<br />
objektivni proces, čiji počinioci ostaju neimenovani<br />
i anonimni, a učinci su pogubni kao u slučaju<br />
subjektivnog nasilja, čiji su počinioci jasni i lako ih<br />
je prepoznati i imenovati (nacistički i staljinistički<br />
totalitarizmi). 29<br />
Etienne Balibar ističe da su proizvodnja i<br />
reprodukcija homogenih identiteta itekako znakovite<br />
u konstelaciji liberalnog tržišta, gdje se te<br />
proizvedene strukture otkrivaju u ostvarivanju<br />
rivalstva i hegemonije, a nikako jednakosti i ekvivalentnosti,<br />
koji se uzimaju tek kao glavni faktori<br />
lažnog univerzalizma koji tržište uspostavlja<br />
kao simulakrum istinitiji od istine. 30 Stoga,<br />
u svjetlu takve konstelacije liberalnog tržišta,<br />
multikulturalistčka ideologija koja politiku identiteta,<br />
odnosno ostvarivanje prava kolektiviteta<br />
kao nadređeno ostvarivanju univerzalnih prava<br />
pojedinca, vidi kao prevashodniju, jeste itekako<br />
ideološki znakovita.<br />
3. Tolerancija kao univerzalno<br />
Kako bi rekao Laclau, nakon smrti subjekta, nakon<br />
urušavanja mjesta govora univerzalnog subjekta,<br />
došlo je do eksplozije interesovanja za višestruke<br />
Osim toga, istina je uvijek postdogađajna:<br />
da bi se zbila, mora se nešto dogoditi<br />
(umjetnika invencija, politički prevrat...),<br />
uvijek se otkriva u anticipaciji kompletne<br />
istine u modusima konstituišućih<br />
generičkih procedura, u komadanju i slaganju<br />
znanja prema nekim selektivnim<br />
strategijama, u efektima događaja i<br />
generičnosti, s tim da uvijek postoji stvar<br />
koja ne odgovara imenovanju istine, konstrukciji<br />
istine, tački gledišta iz koje se ona<br />
konstituiše.<br />
Tom generičnošću i nedovršenošću, istina<br />
konačno umiče svom destruktivnom karakteru,<br />
završenoj deklarativnosti, totalnom<br />
potencijalu, iskazanom u političkom problemu<br />
totalitarizma.<br />
identitete. 31 Takvu prepokrivenost ukupnog horizonta<br />
kulturom kao univerzalnim pojmom, takvu<br />
obuzetost kulturom, Žarko Paić prepoznaje kao<br />
posljedicu traume dvadesetog vijeka, tumačeći<br />
je kao konsekvenciju izjalovljene socijalističke<br />
utopije svijetlog preobražaja stvarnosti, koji je<br />
ne mogući se ostvariti u realnosti, transponiran<br />
u kulturu kao uozbiljen i represivan pseudoneoavangardistički<br />
simulakrum. Kultura postmodernog<br />
identiteta anticipirana socijalističkom<br />
utopijom kulture, dakle, otkriva se kao nova<br />
ideologija, koja bi trebala viškom fantazmatskog<br />
odgovoriti na manjak Realnog. Slavoj Žižek piše<br />
da razloge za stanje porobljenosti i ugnetavanja<br />
treba prije potražiti u hegemonijskim ekonomskim<br />
odnosima nego u pitanjima netolerancije<br />
- jer tradicijama evropskog multikulturalizma/<br />
interkulturalizma, konceptu tolerancije i zaokupljenosti<br />
Drugim, imanentan je opsesivni ideološki<br />
strah od uznemiravanja: “Ukratko, Drugi je prihvatljiv<br />
sve dok njegovo prisustvo nije napadno,<br />
sve dok je Drugi stvarno drugi... Moja dužnost<br />
da budem tolerantan znači da mu ja ne bih smio<br />
biti preveć blizu, inkorporirati se u njegov prostor...<br />
Što nam vehementno otkriva da centralno<br />
ljudsko pravo u kasnokapitalističkim društvima<br />
jeste pravo da se ne bude uznemiravan, koje služi<br />
držanju sigurnih distance od drugih.” 32<br />
28 Alain Badiou.. Manifest za filozofiju. Naklada Jesenski i Turk, Zagreb, 2001.<br />
29 Slavoj Žižek. On violence. Picador, New York, 2008.<br />
30 Etienne Balibar: Debating with Alain Badiou on Universalism. www. scribd. com<br />
31 Ernesto Laclau, “Universalism, Particularism and the Question of Identity”, u: John Rajchman (ur.), The Identity in Question,<br />
Routledge, 1995, str. 93-108.<br />
32 Slavoj Žižek. On violence. Picador, New York, 2008.<br />
50 (<strong>sic</strong>!)
Change language