hotuba ya waziri wa maendeleo ya mifugo na - Ministry of Livestock ...

inalipwa na Serikali kama ruzuku. Aidha, sekta binafsi imetoa chanjo ya
Ndigana Kali kwa ng’ombe 76,233 katika mikoa 11 ya Arusha, Manyara,
Kilimanjaro, Tanga, Pwani, Dar es Salaam, Morogoro, Iringa, Tabora, Kigoma
na Kagera (Jedwali Na. 14) ikilinganishwa na ng’ombe 30,000
waliochanjwa mwaka 2006/2007. Katika mwaka 2008/2009 Wizara itaendelea
kutekeleza mkakati wa kudhibiti kupe kwa kutoa ruzuku ya shilingi bilioni 1.4
kwa dawa ya kuogesha mifugo na sekta binafsi inatarajia kutoa chanjo ya
ndigana kali dozi 100,000. Aidha, savei na ufuatiliaji wa ikolojia ya kupe na
usugu wa kupe kwa dawa za kuogeshea itafanyika.
83. Mheshimiwa Spika, tatizo la kuenea kwa mbung’o na ugonjwa wa
Nagana katika mifugo limeendelea kuwapo hapa nchini. Katika mwaka
2007/2008 ng’ombe 2,994 waliambukizwa ugonjwa huo katika mikoa ya
Arusha, Dodoma, Iringa, Kagera, Kigoma, Kilimanjaro, Lindi, Mara, Mbeya,
Morogoro, Pwani, Shinyanga, Singida, Rukwa, Tabora na Tanga. Kati ya hao,
ng’ombe 93 walikufa. Ili kukabiliana na tatizo hilo, Taasisi ya Utafiti wa
Mbung’o na Nagana - Tanga iliendelea na ufugaji wa mbung’o wa aina
mbalimbali kwa lengo la kutumia teknolojia ya madume ya mbung’o
waliohasiwa ili kutokomeza mbung’o. Katika mwaka 2008/2009 Wizara itaanza
kutekeleza Programu ya Umoja wa Afrika ya Kutokomeza Mbung’o na Nagana
(PATTEC), kufuatalia mtawanyiko wa aina za mbung’o na kutoa ushauri kwa
wafugaji kuhusu kutomeza mbung’o na kudhibiti ugonjwa wa nagana.
Magonjwa ya Mifugo Yanayoambukiza Binadamu (Zoonoses)
84. Mheshimiwa Spika, Ugonjwa wa Kichaa cha Mbwa (Rabies) bado
unaendelea kuwa tishio kwa maisha ya wanyama na binadamu. Katika mwaka
2007/2008 Wizara yangu ilinunua dozi 50,000 na kusambazwa katika wilaya
26 nchini (Jedwali Na.15). Jumla ya mbwa 55,284 walichanjwa katika
Halmashauri 12 za Iringa Vijijini, Kilolo, Tarime, Bunda, Kyela, Magu, Bariadi,
Meatu, Singida Vijijini, Tabora Manispaa, Nzega na Uyui kutokana na chanjo
hizo na nyingine kutoka sekta binafsi. Katika mwaka 2008/2009 Wizara
itaendelea kudhibiti Ugonjwa wa Kichaa cha Mbwa kwa kununua na
kusambaza dozi 50,000 za chanjo na kushirikiana na Halmashauri kutoa
elimu kwa jamii juu ya athari za ugonjwa huo.
85. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2007/2008 jumla ya ng’ombe 3,079
walifanyiwa uchunguzi wa Ugonjwa wa Kutupa Mimba (Brucellosis) katika
mikoa ya kanda za Ziwa (286), Kaskazini (789), Kati (1,598) na Magharibi
(406). Kati ya hao, 189 sawa na asilimia 6.1 waligundulika kuwa na ugonjwa
huo. Ushauri ulitolewa wa kuchinja ng’ombe walioathirika ili kuepuka
maambukizi kwa binadamu. Katika mwaka 2008/2009 ng’ombe 5,000
watachunguzwa dhidi ya ugonjwa huo na Wizara itaendelea kutoa ushauri
wafugaji kuchanja mifugo yao dhidi ya ugonjwa huo.
35