hotuba ya waziri wa maendeleo ya mifugo na - Ministry of Livestock ...

ya Boran na madume 10 aina za Friesian na Ayrshire yamenunuliwa kwa ajili
ya kuongeza uzalishaji wa mitamba katika mashamba hayo.
56. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2007/2008, Wizara yangu kwa
kushirikiana na Mashirika yasiyo ya Kiserikali ilisambaza jumla ya mitamba
8,731 kwa wafugaji wadogo. Kati ya hiyo, mitamba 7,009 ni kutoka
Mashirika yasiyo ya Kiserikali na 1,722 kutoka mashamba ya Serikali na
Taasisi zake. Vilevile, mbuzi 2,041 wa maziwa walisambazwa na Mashirika
yasiyo ya Kiserikali (Na. 7a na 7b).
57. Mheshimiwa Spika, ili kuongeza uzalishaji wa maziwa pamoja na ulaji
wake, Wizara imeendelea kuhamasisha uwekezaji katika viwanda vya
kusindika maziwa, uundwaji wa vikundi vya kukusanya na kusindika.
Usindikaji wa maziwa umeongezeka kutoka lita 56,580 kwa siku mwaka
2006/2007 hadi lita 65,930 mwaka 2007/2008 sawa na ongezeko la asilimia
16.5. Usindikaji huu ulifanyika katika viwanda 31 kati ya viwanda 39
vilivyopo nchini (Jedwali Na. 8).
58. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2008/2009, Wizara yangu kwa
kushirikiana na Bodi ya Maziwa itaendelea kuhamasisha sekta binafsi
kuzalisha, kukusanya na kufufua baadhi ya viwanda vya kusindika maziwa
vinavyofanya kazi na vilivyosimama. Uzalishaji wa maziwa unakadiriwa kufikia
lita bilioni 1.6. Aidha, mashamba ya uzalishaji mitamba ya Nangaramo,
Ngerengere, Sao Hill, Mabuki na Kitulo yataimarishwa ili yaweze kufikia lengo
la kuzalisha mitamba 1,000 na mbuzi wa nyama 400 kwa mwaka. Pia,
tathmini ya uendeshaji wa mashamba ya kuzalisha mifugo itakamilishwa kwa
lengo la kubaini mfumo unaofaa kuendesha mashamba hayo kibiashara.
59. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu imeendelea kuhamasisha matumizi
ya teknolojia ya uhimilishaji kama njia ya haraka ya kuboresha mifugo. Kituo
cha Taifa cha Uhimilishaji (National Artificial Insemination Centre – NAIC) cha
Usa River, Arusha kimeimarishwa kwa kununuliwa mitungi 35 ya kuhifadhi
hewa baridi ya Nitrojeni. Katika mwaka 2007/2008, uzalishaji wa mbegu bora
umeongezeka kutoka dozi 58,500 mwaka 2006/2007 na kufikia 69,085 sawa
na ongezeko la asilimia 18.1. Aidha, ng’ombe waliohimilishwa wameongezeka
kutoka 50,500 na kufikia 55,253 katika kipindi hicho sawa na ongezeko la
asilimia 10.4. Vilevile, wataalamu 137 wa uhimilishaji kutoka katika
Halmashauri na mashamba ya mifugo walipatiwa mafunzo ya uhimilishaji.
60. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2008/2009, Kituo cha Uhimilishaji
cha NAIC Usa River kitaimarishwa ili kiweze kuzalisha dozi 100,000 za
mbegu, lita 40,000 za hewa baridi ya naitrojeni na kufundisha wahimilishaji
150 kutoka Halmashauri, mashamba ya Serikali, Sekta binafsi na Mashirika
yasiyo ya Kiserikali. Aidha, vituo 5 vya kutolea huduma za uhimilishaji vya
29