hotuba ya waziri wa maendeleo ya mifugo na - Ministry of Livestock ...
hotuba ya waziri wa maendeleo ya mifugo na - Ministry of Livestock ...
hotuba ya waziri wa maendeleo ya mifugo na - Ministry of Livestock ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
(b) Kufan<strong>ya</strong> uchunguzi, utambuzi <strong>na</strong> utafiti <strong>wa</strong> magonj<strong>wa</strong> mbalimbali;<br />
(c) Kuchunguza <strong>na</strong> kuhakiki ubora <strong>wa</strong> mazao <strong>ya</strong> <strong>mifugo</strong> <strong>na</strong> v<strong>ya</strong>kula v<strong>ya</strong><br />
<strong>mifugo</strong> pamoja <strong>na</strong> mabaki <strong>ya</strong> da<strong>wa</strong> <strong>na</strong> sumu;<br />
(d) Kuanza ujenzi <strong>wa</strong> kituo cha kutengeneza chanjo za <strong>mifugo</strong> Kibaha; <strong>na</strong><br />
(e) Kukarabati <strong>na</strong> kuimarisha Maabara Kuu <strong>ya</strong> Mifugo, Taasisi <strong>ya</strong> Utafiti<br />
<strong>wa</strong> Ndorobo <strong>na</strong> Naga<strong>na</strong> Tanga <strong>na</strong> kujenga kituo cha Udhibiti <strong>wa</strong><br />
Mbung’o <strong>na</strong> Ndorobo Kigoma.<br />
Maabara <strong>ya</strong> Taifa <strong>ya</strong> Udhibiti <strong>wa</strong> Ubora <strong>wa</strong> Samaki Nyegezi<br />
24. Mheshimi<strong>wa</strong> Spika, katika m<strong>wa</strong>ka 2007/2008, Maabara <strong>ya</strong> Taifa <strong>ya</strong><br />
Udhibiti <strong>wa</strong> Ubora <strong>wa</strong> Samaki Nyegezi ilichunguza sampuli 1,526 za samaki<br />
kutoka vi<strong>wa</strong>nda v<strong>ya</strong> kuchakata samaki v<strong>ya</strong> kanda <strong>ya</strong> zi<strong>wa</strong> ili kuhakiki ubora<br />
k<strong>wa</strong> kubaini vimelea haribifu kwenye mazao <strong>ya</strong> samaki. Matokeo <strong>ya</strong>lionyesha<br />
ku<strong>wa</strong> sampuli zote ziliku<strong>wa</strong> nzuri. Aidha, maabara hiyo imepata ithibati Na. T<br />
0327 iliyotole<strong>wa</strong> <strong>na</strong> South African Natio<strong>na</strong>l Accreditation Services (SANAS) <strong>na</strong><br />
hivyo kutambulika kimataifa. Katika m<strong>wa</strong>ka 2008/2009 maabara itaimarish<strong>wa</strong><br />
k<strong>wa</strong> kupati<strong>wa</strong> vitendea kazi <strong>na</strong> <strong>wa</strong>tumishi.<br />
Taasisi <strong>ya</strong> Taifa <strong>ya</strong> Utafiti <strong>wa</strong> Mifugo Mp<strong>wa</strong>p<strong>wa</strong> <strong>na</strong> Vituo v<strong>ya</strong> Utafiti<br />
<strong>wa</strong> Mifugo<br />
25. Mheshimi<strong>wa</strong> Spika, Wizara <strong>ya</strong>ngu i<strong>na</strong> Taasisi <strong>ya</strong> Taifa <strong>ya</strong> Utafiti <strong>wa</strong><br />
Mifugo Mp<strong>wa</strong>p<strong>wa</strong> <strong>na</strong> vituo 6 v<strong>ya</strong> utafiti <strong>wa</strong> <strong>mifugo</strong> v<strong>ya</strong> Kong<strong>wa</strong>, Tanga, West<br />
Kilimanjaro, Mabuki, Uyole <strong>na</strong> Naliendele. Katika m<strong>wa</strong>ka 2007/2008, Taasisi<br />
<strong>na</strong> Vituo v<strong>ya</strong> Utafiti vimeendelea kutathmini <strong>na</strong> kuhifadhi jamii mbalimbali za<br />
<strong>mifugo</strong> asili, kubuni <strong>na</strong> kusambaza teknolojia zi<strong>na</strong>zolenga kuongeza uzalishaji<br />
<strong>wa</strong> <strong>mifugo</strong>. Aidha, madume 85 ai<strong>na</strong> <strong>ya</strong> Mp<strong>wa</strong>p<strong>wa</strong> <strong>ya</strong>mesambaz<strong>wa</strong> katika<br />
wila<strong>ya</strong> za Iramba (40), Igunga (20), Mvomero (15) <strong>na</strong> Simanjiro (10). Utafiti<br />
u<strong>na</strong>onyesha ku<strong>wa</strong> uzito <strong>wa</strong> kuzali<strong>wa</strong> umeongezeka kutoka <strong>wa</strong>stani <strong>wa</strong> kilo 15<br />
k<strong>wa</strong> ndama <strong>wa</strong> asili hadi <strong>wa</strong>stani <strong>wa</strong> kilo 25 k<strong>wa</strong> ndama chotara. Pia,<br />
ng’ombe chotara hufikia uzito <strong>wa</strong> kilo 350 – 400 <strong>wa</strong><strong>na</strong>p<strong>of</strong>ikia miaka minne<br />
(4) ikilinganish<strong>wa</strong> <strong>na</strong> kilo 250 – 300 k<strong>wa</strong> ng’ombe <strong>wa</strong> asili.<br />
26. Mheshimi<strong>wa</strong> Spika, Taasisi imeendelea kufan<strong>ya</strong> uchambuzi <strong>wa</strong> koo za<br />
ng’ombe <strong>wa</strong> asili ai<strong>na</strong> <strong>ya</strong> Ufipa - ng’ombe 71, Ankole - ng’ombe 20 katika<br />
Vituo v<strong>ya</strong> Utafiti v<strong>ya</strong> Uyole <strong>na</strong> Mabuki <strong>na</strong> ai<strong>na</strong> za Iringa Red, Mbulu <strong>na</strong> Singida<br />
White katika mazizi <strong>ya</strong> <strong>wa</strong>fugaji k<strong>wa</strong> lengo la kuainisha sifa zao za uzalishaji<br />
<strong>na</strong> ku<strong>wa</strong>hifadhi.<br />
27. Mheshimi<strong>wa</strong> Spika, katika m<strong>wa</strong>ka 2007/2008, utafiti <strong>wa</strong> mbuzi ai<strong>na</strong> <strong>ya</strong><br />
Mal<strong>ya</strong> (Blended Goats), Ne<strong>wa</strong>la <strong>na</strong> Gogo White uliendelea. Jumla <strong>ya</strong> mbuzi<br />
bora 163 ai<strong>na</strong> <strong>ya</strong> Mal<strong>ya</strong> <strong>wa</strong>mezali<strong>wa</strong> <strong>na</strong> mbuzi 164 ai<strong>na</strong> <strong>ya</strong> Ne<strong>wa</strong>la<br />
<strong>wa</strong>linunuli<strong>wa</strong> k<strong>wa</strong> lengo la kufanyi<strong>wa</strong> utafiti <strong>na</strong> kuhifadhi katika kituo cha<br />
21