Wychowanie poprzez sport – między nadziej¹ a zw¹tpieniem (I)

More documents

Recommendations

Info

74 toœci wychowawczej dobrego przyk³adu i poszanowania uniwersalnych postaw etycznych. Celem olimpizmu jest oddanie sportu sprawie harmonijnego rozwoju cz³owieka, aby wp³yn¹æ na ukszta³towanie pokojowego spo³eczeñstwa dbaj¹cego o ochronê godnoœci ludzkiej” (cytujê za 20 poz. piœm., s. 6). Olimpizm nadaje sportowi wybitnie pedagogiczny charakter, bez niego, jak zauwa¿a O. Gruppe (8), igrzyska olimpijskie zesz³yby do poziomu popisów gladiatorów. Choæ Pierre de Coubertin by³ wielkim orêdownikiem tezy, i¿ sport – jak sam napisa³ – jest „nieporównywalnym narzêdziem pedagogicznym” (cytujê za 16 poz. piœm., s. 51), to z niektórych jego wypowiedzi przebija³o przekonanie bardzo bliskie obecnemu stanowi wiedzy, i¿ mówiæ o wychowawczych wartoœciach sportu mo¿na jedynie w kategoriach pewnego potencja³u, który wcale nie musi ulec wyzwoleniu. Sport bowiem „jest jedynie poœrednim stymulatorem etyki. Aby móg³ staæ siê bodŸcem bezpoœrednim, musimy celem sportu uczyniæ wykreowanie poczucia solidarnoœci, które sprawi, ¿e sport wykroczy poza siebie samego. To warunek sine qua non kooperacji sportu i etyki” (5, s. 169). Ciê¿ar odpowiedzialnoœci za przekszta³canie wychowawczego potencja³u sportu w wymiar realny mia³ spadaæ na samych sportowców, których honor, wzajemny szacunek i „sportowa bezinteresownoœæ” musz¹ iœæ w parze z wysi³kiem miêœni (14). Niestety, przemiany, jakie nast¹pi³y w obrêbie sportu i poza nim w XX wieku, sprawi³y, ¿e o tej kardynalnej regule zapomniano, ukazuj¹c w efekcie dwoiste Krzysztof Sas-Nowosielski oblicze sportu, który – jak g³osi motto kanadyjskiej fundacji „The Spirit of Sport” – „mo¿e nas uczyæ szacunku i uczciwoœci, mo¿e ukazaæ nam wartoœæ zaanga¿owania, ciê¿kiej pracy i uczciwego wysi³ku. Gdy uczestniczymy w nim w prawid³owy sposób, mo¿e przynosiæ radoœæ, mo¿e tworzyæ wznios³ego ducha i mo¿e nas ³¹czyæ. Ale, gdy nie traktujemy go prawid³owo, mo¿e nas rozczarowaæ. Mo¿e byæ wstrêtny, brutalny i bezsensowny. Mo¿e raniæ nasze dzieci”. W drugiej czêœci artyku³u przyjrzymy siê sportowi przez pryzmat stwarzanych przezeñ szans i zagro¿eñ dla rozwoju osobowoœci m³odych ludzi. Piœmiennictwo 1. Berryman J. W.: The rise of highly organized sports for preadolescent boys. [w:] F. E. Smoll, R. A. Magill, M. J. Ash (red.), Children in sport. Champaign 1988. Human Kinetics Publishers. 2. Clifford C., Feezell R. M.: Coaching for character. Champaign1997. Human Kinetics Publishers. 3. Commission of The European Communities (2001). Proposal for a decision of the European Parliament and of the Council establishing The European Year of Education through Sport 2004. 4. Coubertin de P.: Olympic letter IV: Olympism as a state of mind. [w:] N. Müller (red.). Pierre de Coubertin. Olympus. Selected writings. Lausanne 2000. International Olympic Committee. 5.Coubertin de P.: Sports and ethics. [w:] N. Müller (red.). Pierre de Coubertin. Olympism. Selected writings. Lausanne 2000. International Olympic Committee. 6. Csepregi G.: The significance of athletic games in Plato. „Olympic Review” 1983, 188, 387-390. 7. Demel M., Sk³ad A.: Teoria wychowania fizycznego. Warszawa 1986. PWN.
Wychowanie poprzez sport – miêdzy nadziej¹ a zw¹tpieniem (I) 8. Grupe O.: Olympism is not a system, it is a state of mind. „Olympic Review” 1997, 13, 63-65. 9. Hellison D.: Teaching responsibility through physical activity. Champaign 2003. Human Kinetics Publishers. 10. Keating J. W.: Sportsmanship as a moral category. [w:] W. J. Morgan, K. V. Meier (red.). Philosophic inquiry in sport. Champaign 1988. Human Kinetics Publishers. 11. Kunicki B. J.: Rozdro¿a paidei greckiej: Platon i Isokrates. „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1987, XXXI(1), 119-132. 12. Kurdybacha £.: Historia wychowania. Tom I. Warszawa 1965. PWN. 13. Laker A.: Physical education. Educating young people for citizenship and social responsibility. London-New York 2000. Routledge/Falmer. 14. Lipoñski W.: Olimpizm dla ka¿dego. Poznañ 2000. AWF. 15. Loland S.: Coubertin’s ideology of olympism from the perspective of the history of ideas. OLYMPIKA: „The International Journal of Olympic Studies” 1995, IV, 49-78. 16. Lucas J. A.: Victorian „Muscular Christianity” prologue to the Olympic Games philosophy. „Olympic Review” 1976, 99-100, 49-52. 17. Matyjas B., Ratajek Z., Trafia³ek E.: Orientacje i kierunki w pedagogice wspó³czesnej. Kielce 1997. Wszechnica Œwiêtokrzyska. 18. Müller N.: Coubertin’s olympism. [w:] N. Müller (red.). Pierre de Coubertin. Olympism. Selected writings. Lausanne 2000. International Olympic Committee. 19. Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. Lublin 1999. Redakcja Wydawnictw KUL. 20. Nowocieñ J.: Sport i olimpizm w systemie dydaktyczno-wychowawczym wspó³czesnej szko³y. Warszawa 2001. AWF. 21. Park R. J.: Charles Kingeley’s contributions to the concept „Muscular Christianity”. „North American Society for Sport history. Proceedings & Newsletter” 1978, 17-18. 22. Park R. J.: Physiologists, physicians, and physical educators: Nineteenth-century biology and exercise, hygienic and educa- 75 tive. [w:] J. W. Berryman, R. J. Park (red.), Sport and exercise science. Essays in the history of sports medicine. Urbana & Chicago 1992. University of Illinois Press. 23. Redmond G.: The First „Tom Brown’s Schooldays” (1804) and others: Origins and evolution of „Muscular Christianity” in children’s literature 1762-1857. „North American Society for Sport history. Proceedings & Newsletter” 1977, 16-17. 24. Redmond G.: „Alarm, amusements and contempt”: early English critics of Muscular Christianity. „North American Society for Sport history. Proceedings & Newsletter” 1981, 10-11. 25. Ruciñski S.: Wychowanie jako wprowadzanie w ¿ycie wartoœciowe. Warszawa 1988. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 26. Sage G. H.: Does sport affect character development in athletes? „Journal of Physical Education, Recreation, and Dance” 1998, 1, 15-18. 27. Szymiczek O.: The fundamental principles of the Olympic ideology. „Olympic Review” 1970, 38-39, 616-628. 28. Œliwerski B.: Program wychowawczy szko- ³y. Warszawa 2001. WSiP. 29. Vllela C.: Greek athletics. „Olympic Review” 1999, 29, 9-10. 30. Whorton J. C.: „Athlete’s heart”: The medical debate over athleticism 1870-1920. [w:] J. W. Berryman, R. J. Park (red.). Sport and exercise science. Essays in the history of sports medicine. Urbana & Chicago 1992. University of Illinois Press. 31. Wo³oszyn S.: Wychowanie fizyczne i sport jako czynnik wychowawczy. „Kultura Fizyczna” 1973, 7, 296-300. 32. Wo³oszyn S.: O wychowaniu w sporcie – dyskusyjnie. Warszawa 1988. RCMSKFiS. 33. Wroczyñski R.: Dzieje wychowania fizycznego i sportu od koñca XVIII wieku do roku 1918. Wroc³aw 1971. 34. Wy¿nikiewicz-Kopp Z.: Sport w rozwoju i wychowaniu dzieci i m³odzie¿y (wychowanie, trening, selekcja). Szczecin 1986. Uniwersytet Szczeciñski. 35. Ziemilski A.: Dziwna kraina sportu. Warszawa 1984. Sport i Turystyka.
Page 1 and 2: Pedagogika sportu Nie masz wyboru.
Page 3 and 4: Wychowanie poprzez sport - miêdzy
Page 9: Wychowanie poprzez sport - miêdzy

Wychowanie poprzez sport – między nadziej¹ a zw¹tpieniem (I)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?