M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
shëndetit <strong>të</strong> zhvillojnë programe, <strong>të</strong> cilat <strong>të</strong> reklamojnë zgjedhje <strong>të</strong> mira ushqimi dhe<br />
zakone <strong>të</strong> mira <strong>të</strong> ngrënies.<br />
MATERIALI DHE METODA<br />
Ky ësh<strong>të</strong> një studim deskriptiv, transversal, i realizuar gja<strong>të</strong> periudhës janarqershor<br />
2007, në Universitetin ―Ismail Qemali‖ <strong>të</strong> Vlorës (UV). Një grup pune, i përbërë<br />
nga pedagogë mjekë dhe studen<strong>të</strong> infermierë <strong>të</strong> trajnuar, testoi 300 studen<strong>të</strong> <strong>të</strong> zgjedhur<br />
ras<strong>të</strong>sisht <strong>të</strong> UV (42% M dhe 58% F), <strong>të</strong> moshave 20±1.9 vjeç. Studen<strong>të</strong>ve, <strong>të</strong> cilët ranë<br />
dakort <strong>të</strong> merrnin pjesë në kë<strong>të</strong> studim, iu kërkua <strong>të</strong> jepnin aprovimin për kë<strong>të</strong> çështje në<br />
bazë <strong>të</strong> deklara<strong>të</strong>s së Helsinkit.<br />
Materiali:<br />
Mbledhja e <strong>të</strong> dhënave u zhvillua në dy faza:<br />
� Në fazën e parë studen<strong>të</strong>ve iu kërkua <strong>të</strong> plo<strong>të</strong>sonin një pye<strong>të</strong>sor vet-raportues, që<br />
përfshinte pyetje mbi mënyrat e ushqimit, si dhe përdorimin e pijeve e duhanit.<br />
Pye<strong>të</strong>sori ishte adoptuar nga një studim i publikuar më parë (1), <strong>të</strong> cilin autorët e<br />
standartizuan për studen<strong>të</strong>t e UV. Përpara plo<strong>të</strong>simit <strong>të</strong> pye<strong>të</strong>sorit studen<strong>të</strong>t u<br />
informuan për studimin nga një pedagog i UV. Atyre iu dhanë instruksione se si <strong>të</strong><br />
mund <strong>të</strong> plo<strong>të</strong>sonin pye<strong>të</strong>sorin me vërte<strong>të</strong>si.<br />
� Në fazën e dy<strong>të</strong> u ma<strong>të</strong>n parametrat antropometrikë si: gja<strong>të</strong>si dhe peshë. Përqindjet e<br />
treguesve truporë u vendosën duke përdorur peshore elektronike, e duke patur<br />
parasysh se luhatjet në gjendjen e hidrimit trupor mund <strong>të</strong> ndikojnë tek marrja e<br />
rezultateve. Matja e peshës bëhej në mëngjes (<strong>të</strong> pak<strong>të</strong>n tre orë pas zgjimit) kur<br />
studen<strong>të</strong>t e kishin fshikëzën e urinës bosh, nuk kishin bërë ushtrime apo nuk kishin<br />
ngrënë ose pirë <strong>të</strong> pak<strong>të</strong>n tre orë para matjeve. Studen<strong>të</strong>ve iu kërkua <strong>të</strong> fshinin shputat<br />
e këmbëve para se <strong>të</strong> hipnin në peshore, sepse nëqof<strong>të</strong>se nuk i pastronin këmbët<br />
mund <strong>të</strong> ndikonin në përçueshmëri. Matja e gja<strong>të</strong>sisë u bë me një vizore metalike.<br />
Studen<strong>të</strong>ve iu kërkua <strong>të</strong> hiqnin këpucët dhe <strong>të</strong> poziciononin korrekt kokën (maja e<br />
veshit <strong>të</strong> ishte në nivel horizontal me bishtin e syrit) për <strong>të</strong> realizuar një matje sa më <strong>të</strong><br />
sak<strong>të</strong>. Të gjitha matjet e gja<strong>të</strong>sisë u kryen në mëngjes, kur edhe gja<strong>të</strong>sia trupore ësh<strong>të</strong><br />
më e lar<strong>të</strong>, krahasuar me pjesën tje<strong>të</strong>r <strong>të</strong> di<strong>të</strong>s.<br />
Metoda e përpunimit statistikor <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave:<br />
Treguesit e masave trupore BMI u llogari<strong>të</strong>n duke përdorur programin e<br />
―pake<strong>të</strong>s statistikore për shkencat sociale‖ (version 13.0) për përcatimin e mbipeshës dhe<br />
obezitetit tek studen<strong>të</strong>t, dhe për <strong>të</strong> klasifikuar preferencat ushqimore <strong>të</strong> tyre.<br />
Sipas parametrave <strong>të</strong> OBSH gjendja e peshës u klasifikua në ka<strong>të</strong>r kategori:<br />
nënpesha (BMI≤18.5) pesha normale (BMI midis 18.5-24.9) mbipesha (BMI midis<br />
25-29.9) dhe obeziteti (BMI≥30).<br />
Normë për përqindjen e nivelit <strong>të</strong> yndyrnave në trup ësh<strong>të</strong> konsideruar: 10-20%<br />
për meshkujt dhe 20-30% për femrat.<br />
Analizat statistikore u bënë duke përdorur programin për ―pake<strong>të</strong>n statistikore për<br />
shkencat sociale‖ (versioni 13.0 SPSS,Inc). Analizat e mospërputhshmërisë (anova) u<br />
bënë për ekzaminimin e diferencës <strong>të</strong> karakteristikave anthropometrike <strong>të</strong> studen<strong>të</strong>ve.<br />
Rezultatet u shprehën me ±SD (deviacion standart). Parametrat e ndryshueshëm u
Change language