M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
e-mail: yllanaj@univlora.edu.al<br />
REZYME: Gja<strong>të</strong> vitit <strong>të</strong> fundit ësh<strong>të</strong> vërejtur një ndryshim në zgjedhjen e ushqimit - nga<br />
dieta tipike mesdhetare, tek ushqimi i shpej<strong>të</strong>. Si pasojë mbipesha dhe obeziteti po<br />
vëzhgohen me një ri<strong>të</strong>m <strong>të</strong> ndjeshëm rritjeje midis <strong>të</strong> rinjve. Ky ësh<strong>të</strong> një studim<br />
deskriptiv, transversal, i realizuar gja<strong>të</strong> periudhës janar-qershor 2007, në Universitetin<br />
‗Ismail Qemali‘ <strong>të</strong> Vlorës. Qëllimi i këtij studimi ësh<strong>të</strong> <strong>të</strong> përcaktojë shpërndarjen dhe<br />
shpesh<strong>të</strong>sinë e mbipeshës dhe obezitetit tek një grup studen<strong>të</strong>sh <strong>të</strong> anketuar tek<br />
Universiteti i Vlorës, si dhe <strong>të</strong> rregjimit ushqimor <strong>të</strong> zbatuar prej tyre. Studimi u realizua<br />
nëpërmjet një pye<strong>të</strong>sori vet-raportues dhe matjes së parametrave antropometrikë.<br />
Treguesit e masave trupore BMI u llogari<strong>të</strong>n duke përdorur programin e ―pake<strong>të</strong>s<br />
statistikore për shkencat sociale‖ (version 13.0) për përcatimin e mbipeshës dhe obezitetit<br />
tek studen<strong>të</strong>t, dhe për <strong>të</strong> klasifikuar preferencat ushqimore <strong>të</strong> tyre. Pesha dhe gja<strong>të</strong>sia<br />
mesatare e studen<strong>të</strong>ve pjesmarrës ishte përgjithësisht normale. Bazuar në klasifikimin e<br />
BMI, prevalenca e mbipeshës dhe obezitetit ishin më <strong>të</strong> shpeshta tek meshkujt sesa tek<br />
femrat. Në <strong>të</strong> kundërt femrat ishin nën peshë krahasuar me meshkujt. Ndryshimi gjinor<br />
në rregjimin ushqimor <strong>të</strong> ndjekur ësh<strong>të</strong> sinjifikativ. Pavarësisht nga përhapja e ulët e<br />
mbipeshës dhe obezitetit tek studen<strong>të</strong>t e Universitetit <strong>të</strong> studiuar, ësh<strong>të</strong> e nevojshme<br />
ngritja e një strategjie për ndërhyrje proaktive.<br />
Fjalë kyç: Obezitet, BMI, përqindja e yndyrës trupore, zakonet e <strong>të</strong> ushqyerit<br />
Medicus 2009, Vol. XI (1):<br />
HYRJE<br />
Gja<strong>të</strong> vitit <strong>të</strong> fundit ësh<strong>të</strong> vërejtur një ndryshim në zgjedhjen e ushqimit - nga<br />
dieta tipike mesdhetare, tek ushqimi i shpej<strong>të</strong>. Zakonet dietore <strong>të</strong> <strong>të</strong> rinjve ndikohen<br />
shumë nga reklamat e fast food (ushqim i shpej<strong>të</strong>). Si pasojë mbipesha dhe obeziteti po<br />
vëzhgohen me një ri<strong>të</strong>m <strong>të</strong> ndjeshëm rritjeje midis <strong>të</strong> rinjve.<br />
Obeziteti në kombinim me një mënyrë jetese jo <strong>të</strong> shëndetshme, siç ësh<strong>të</strong><br />
duhanpirja dhe inaktiviteti fizik, mund <strong>të</strong> shkaktojë rrezikshmëri për sëmundje kronike.<br />
Në kë<strong>të</strong> këndvështrim njohuri<strong>të</strong> mbi mënyrën e ushqimit mund <strong>të</strong> veprojnë si një<br />
tendencë siguruese kundër fast-foodeve. Kështu Universiteti mund <strong>të</strong> kontribuojë në<br />
mënyrë domethënëse në uljen e prevalencës së obezitetit tek <strong>të</strong> rinj<strong>të</strong>, përmes promocionit<br />
për mënyrën e shëndetshme <strong>të</strong> ushqimit.<br />
Universitetet mund <strong>të</strong> formojë një forum ideal me pjesëmarrjen e një numri <strong>të</strong><br />
lar<strong>të</strong> <strong>të</strong> <strong>të</strong> rinjve, kjo përmes programeve edukuese <strong>të</strong> cilat mund <strong>të</strong> influencojnë<br />
pozitivisht tek mënyra e <strong>të</strong> ngrënit.<br />
QËLLIMI I STUDIMIT<br />
Qëllimi i këtij studimi ësh<strong>të</strong> <strong>të</strong> përcaktojë shpërndarjen dhe shpesh<strong>të</strong>sinë e<br />
mbipeshës dhe obezitetit tek një grup studen<strong>të</strong>sh <strong>të</strong> anketuar tek Universiteti i Vlorës si<br />
dhe <strong>të</strong> rregjimit ushqimor <strong>të</strong> zbatuar prej tyre, në mënyrë që <strong>të</strong> ndihmojë edukuesit e
Change language