M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati
Tjetër produkt i rëndësishëm farmaceutik që fitohet me teknologjin e inzhenjeringut gjenetike që në mjekësi përdoret tek infarkti akut i miokardit me sukses është produkti TPA (Tissue plasminogen activator). Ky produkt bën trombolizën në nivel të arterieve koronare. TERAPIA GJENIKE Paraqet zëvendësimin e gjenit jofunksional me gjen funksional. Gjeni funksional klonohet dhe integrohet në gjenomin e retrovirusit. Retroviruset që shfrytëzohen në terapinë gjenike paraprakisht u është kufizuar aftesia per replikim autonom dhe nuk mund të shkaktojnë efekte të padëshirueshëm (infeksione). Virusi i modifikuar e integron gjenomin e tij në gjenomin e amvisit dhe kultivohet verzioni i shëndoshë i gjenit. Këto qeliza kështu të ndryshuara kthehen përseri në organizmin e pacientit. Shembull për integrim të gjenomit të modifikuar mund të përmendet rasti i Anderson dhe Blez që kanë mjekuar një sëmundje të rrallë trashëguese SCID (deficienca e rëndë e kombinuar imunologjike). Ata kanë marë leukocitet e vajzës së sëmurë, i kanë infektuar me retroviruse me gjenin ADA dhe të njejtat me anë të transfuzionit i kanë kthyer në trupin e vajzës. Kanë vërejtur se terapia gjenike ka filluar të funksionoj me suksese. Dhe është manifestuar me trefishimin e numrit të leukociteve të vajzës së sëmurë. IG e pacientes dukshëm jane shtuar dhe kane arritur vlerat e ¼ të sasisë së ADA proteinit të një njeriu normal. Ana negative e leukociteve të modifikuar gjenetikisht është ajo se leukocitet e modifikuara funksionojnë disa muaj dhe pas kësaj terapia duhej të përseritet. Që efektet e terapisë gjenike të jenë të përjetshme qelizat që e kanë pranuar alelin normal duhet të posedojnë aftesinë e ndarjes gjatë jetës së pacientit. Si qeliza të tilla primare munden me qenë qelizat e palcës kockore dhe qelizat burimore (stem cells) (Fig. 2). Sa i përket ADN teknologjisë ekzistojnë edhe dilemma etike,‖Ato janë paradokse të forcës dhe humanitetit: mundesitë e shkencës dhe teknikës janë të mëdha, si dhe dilemat e njerëzve në aplikimin e tyre. Shkenca sot më teper i irriton dhe shqetëson njerëzit se sa qe i qeteson‖
PËRFUNDIMI Figura 2 Bioteknologjia eshte shpresedhenese ne detektimin e hershem dhe mjekimin kauzal te nje numri te konsideruar te semundjeve me defekte gjenetike, qe gjer tani nuk ka pas as mundesi teorike ne nderhyrje dhe ne sherim te ketyre semundje te lartepermendura. Si mjek mbetemi me shprese qe te filloj aplikimi praktik i ketyre njohurive teorike sa me shpejte dhe t‘ju dal ne ndihme nje numri te konsideruar te pacienteve qe gjer me tani jane pa prevenim dhe pa mjekim adekuat kauzal. Shpresojme… LITERATURA 1. www.scribd.com/doc/4031305/Biotehnologija 2. www.pbf.hr/hr/studij/biotehnologija 3. http://en.wikipedia.org/wiki/Biotechnology 4. Mardesic D. Pedijatrija. Skolska knjiga. Zagreb, 1999: 803-10 5. Panov S, Beadini N, Beadini Sh, Iseni G.: Praktikum i Biologjisë Molekulare. Tetovë, 2007: 31-40 6. Radojcic B.: Neurologija. Beograd, 1995: 178-80 SUMMARY APPLICATION OF BIOTECHNOLOGY IN MEDICINE Albina Ademi 1 , Faton Ademi 2 , Beqir Ademi 3 , Fetie Ademi 4 ,
- Page 221 and 222: ezi i supeve, për shkak të vësht
- Page 223 and 224: Në tab. 2 janë prezentuar faktor
- Page 225 and 226: Sipas autorëve polak (2,3) inciden
- Page 227 and 228: Shtatzania e shumëfishtë, pesha e
- Page 229 and 230: Marija Saboli}-Asenova 1 , Vesna Sa
- Page 231 and 232: Figura 1. Prisatni visokovoltirani
- Page 233 and 234: emenosta. Razli~ni se mislewata i z
- Page 235 and 236: Vigabatrin (VGB). The diagnosis was
- Page 237 and 238: konsekuenca dëmtuese në funkcioni
- Page 239 and 240: the common features in both cases a
- Page 241 and 242: Figure 2. Several of the common ano
- Page 243 and 244: (7, 9). Congenital heart disease is
- Page 245 and 246: Универзитетска Кли
- Page 247 and 248: Nën lëkurë është shtresa e ind
- Page 249 and 250: Gjatë operacionit Në përfundim t
- Page 251 and 252: Defekti i krijuar pas heqjes së tu
- Page 253 and 254: 3. Borah GL, Hidalgo DA, Wey PD: Re
- Page 255 and 256: RESUME Background: Marfan's Syndrom
- Page 257 and 258: Figure 3 Here ... Figure 3 a- Right
- Page 259 and 260: 4. Hindle NW, Crawford JS: Dislocat
- Page 261 and 262: Antibiotikët shkaktojnë problem n
- Page 263 and 264: Ketokonazole alkaloid® (Alkaloid),
- Page 265 and 266: Levonelle® (Schering), tableta 0,7
- Page 267 and 268: REZYME: Bioteknologjia ka aplikim t
- Page 269 and 270: • ADN-biblioteka Figura 1 Qëllim
- Page 271: • Fibroza kistike është çrregu
- Page 275 and 276: Tel.++38970 207 350, ++38976 425 47
- Page 277 and 278: Во 70 до 90% од испита
- Page 279 and 280: психијатар, се до н
- Page 281 and 282: this integration of forensic psychi
- Page 283 and 284: Etika mjekësore cakton standarde m
- Page 285 and 286: Dr. sci. Agron M. Rexhepi DORACAK A
- Page 287 and 288: Përgatitja teknike e shkëlqyeshme
- Page 289 and 290: pranishmit i përshëndeti dhe u d
- Page 291 and 292: � Florence LUSTMAN, inspector gen
- Page 293 and 294: TAKIME MJEKËSORE / MEDICAL MEETING
- Page 295 and 296: evista mjeksore ―Praxis Medicus
- Page 297 and 298: 19) Prof. Dr. Bexhet Canhasi, profe
- Page 299 and 300: NGA AKTIVITETET E SHMSHM
- Page 301 and 302: Dr. Omer Xhemali, kardiokirurg, Gje
- Page 303 and 304: - titullin e punimit; - emrin dhe m
- Page 305 and 306: preskoknat vo ovaj broj ili ke nema
- Page 307 and 308: Do të thonin ata që flasin anglis
- Page 309 and 310: Se slozuvam da bidete uste postrogi
- Page 311 and 312: Hysen Ukmata 1928 - 2008 Hysen Ukma
- Page 313 and 314: Ass. dr sci Adem Haziri, Fakulteti
- Page 315 and 316: përshkruhet qartë, kurse metodat
- Page 317: 3. Ju keni të drejtë të pranoni
Tje<strong>të</strong>r produkt i rëndësishëm farmaceutik që fitohet me teknologjin e<br />
inzhenjeringut gjenetike që në mjekësi përdoret tek infarkti akut i miokardit me sukses<br />
ësh<strong>të</strong> produkti TPA (Tissue plasminogen activator). Ky produkt bën trombolizën në nivel<br />
<strong>të</strong> arterieve koronare.<br />
TERAPIA GJENIKE<br />
Paraqet zëvendësimin e gjenit jofunksional me gjen funksional. Gjeni funksional<br />
klonohet dhe integrohet në gjenomin e retrovirusit. Retroviruset që shfry<strong>të</strong>zohen në<br />
terapinë gjenike paraprakisht u ësh<strong>të</strong> kufizuar aftesia per replikim autonom dhe nuk mund<br />
<strong>të</strong> shkaktojnë efekte <strong>të</strong> padëshirueshëm (infeksione). Virusi i modifikuar e integron<br />
gjenomin e tij në gjenomin e amvisit dhe kultivohet verzioni i shëndoshë i gjenit. Këto<br />
qeliza kështu <strong>të</strong> ndryshuara kthehen përseri në organizmin e pacientit.<br />
Shembull për integrim <strong>të</strong> gjenomit <strong>të</strong> modifikuar mund <strong>të</strong> përmendet rasti i<br />
Anderson dhe Blez që kanë mjekuar një sëmundje <strong>të</strong> rrallë trashëguese SCID (deficienca<br />
e rëndë e kombinuar imunologjike). Ata kanë marë leukocitet e vajzës së sëmurë, i kanë<br />
infektuar me retroviruse me gjenin ADA dhe <strong>të</strong> njejtat me anë <strong>të</strong> transfuzionit i kanë<br />
kthyer në trupin e vajzës. Kanë vërejtur se terapia gjenike ka filluar <strong>të</strong> funksionoj me<br />
suksese. Dhe ësh<strong>të</strong> manifestuar me trefishimin e numrit <strong>të</strong> leukociteve <strong>të</strong> vajzës së<br />
sëmurë. IG e pacientes dukshëm jane shtuar dhe kane arritur vlerat e ¼ <strong>të</strong> sasisë së ADA<br />
proteinit <strong>të</strong> një njeriu normal. Ana negative e leukociteve <strong>të</strong> modifikuar gjenetikisht ësh<strong>të</strong><br />
ajo se leukocitet e modifikuara funksionojnë disa muaj dhe pas kësaj terapia duhej <strong>të</strong><br />
përseritet.<br />
Që efektet e terapisë gjenike <strong>të</strong> jenë <strong>të</strong> përjetshme qelizat që e kanë pranuar alelin<br />
normal duhet <strong>të</strong> posedojnë aftesinë e ndarjes gja<strong>të</strong> je<strong>të</strong>s së pacientit. Si qeliza <strong>të</strong> tilla<br />
primare munden me qenë qelizat e palcës kockore dhe qelizat burimore (stem cells) (Fig.<br />
2).<br />
Sa i përket ADN teknologjisë ekzistojnë edhe dilemma etike,‖Ato janë paradokse<br />
<strong>të</strong> forcës dhe humanitetit: mundesi<strong>të</strong> e shkencës dhe teknikës janë <strong>të</strong> mëdha, si dhe<br />
dilemat e njerëzve në aplikimin e tyre. Shkenca sot më teper i irriton dhe shqe<strong>të</strong>son<br />
njerëzit se sa qe i qeteson‖
Change language