M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati

M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati

14.01.2013 Views

Kordoni umbilikal rreth qafës dhe asfiksioni perinatal u paraqit si faktor me një strukturë relativisht lar me 25,3% gjegjësisht 13.1%, gjendje këto që janë me strukturë ngjashme, sikurse tek punimi i autores kroate (4). Tek faktorët e rrezikut kategorisë sipas aktit lindjes, lindja e zgjatur ishte me një prezentim lar, tek rastet tona. Por ne nuk kishim dhëna lidhur me a se gja cilës fazë lindja kishte ngecje gja aktit lindjes, meqë sipas autorëve që janë marrur me studimin e faktorëve rrezikut (1,2,3,5,10) ) , ngecjen në fazën e dy lindjes (më tepër se 60 minuta) e kanë përcaktuar si faktor rreziku, përgjegjës, për dëmtimin e pleksusit brahial. Ne dhënat lidhur me kë fazë nuk mund t‘i siguronim për gjitha lindjet e evidentuara si zgjatura, përpos në disa raste tek cilët ësh aplikuar vakum ekstraktori, ku njëherit ësh bërë arsyetimi se ai ësh aplikuar për shkak stazës në fazën e ekspulzionit frytit. Prandaj, me lindje zgjatur llogarim gjitha lindjet mbi 12 orë, duke u bazuar në studimin e autorëve (5), te punimi i cilëve prej 3118 lindurve gjallë, 26 (0.83%) lindje janë me kohëzgjatje mbi 12 orë, derisa te autorja kroate (4) ) me 5.44%. Kur përcaktuam strukturën e dëmtimit sipas formës së menagjimit lindjes, konstatuam se lindja e stimuluar ësh prezente në 54.5% rasteve, por dëmtimi i pleksusit brahial me strukturë lar u paraqit edhe te rastet me lindje spontane. Sipas llojit lindjes - Vakum ekstraktori prezenton në 9,1% rasteve, derisa lindjet sipas Smeli-Weit dhe Bracht-it, tek prezentimet podalike dhe me këmbë frytit, sipas prezentimit janë në 100% rasteve që nënkupton se po aq lindje sa ishin sipas këtyre dy llojeve lindjes, Bracht-it (3 raste) dhe Smeli-Weit-it (4 raste), gjitha përfunduan me dëmtim pleksusit brachial. Shoulder dystocia si një faktor me relevancë lar sipas shumë autorëve cilët analizuan faktorët e rrezikut, derisa bazuar në dhënat nga dokumentacioni mjekësor i rasteve tona, kjo gjendje ësh e konstatuar vem në dy raste. Lindja e stimuluar ësh prezentuar si faktor rreziku edhe te punimi i autorëve grek (1), si edhe ajo me vakum ekstraktor apo me forceps (1,2,3,4,5,10,11). Derisa sholder dystocia si komplikim i paparashikueshëm i aktit lindjes paraqitet si një prej faktorëve kryesor, shkaktar i dëmtimit pleksusit brahial, së bashku me peshën e madhe trupore frytit (1,2,3,5,10,11). Lëndimi më i shpesh përcjellës ësh thyerja e klavikulës tek rastet e përfshira në hulumtimin tonë. Prezantim ngjashëm kanë dhënë edhe autorët grek dhe kroat në punimet e tyre (1,14). Meqë edhe sipas shumë studimeve faktori kryesor pëgjegjës, për dëmtim pleksusit brahial ësh pesha e madhe trupore, në veçanti kemi prezantuar strukturën e rasteve sipas peshës trupore, ku 4/5 e posalindurve gjallë, me dëmtim pleksusit brahial kanë peshë trupore më madhe se 3500 gram. Poashtu një analizë ngjashme kanë bërë edhe autorët (4,5), ku strukturë më e lar poashtu u fitua tek posalindurit, mbi 3500 gram. Apgar-testi ësh me një skore relativisht ul kur dihet se njëra prej elementeve vlerësuese ësh sistemi nervor gjegjësisht reflekset, por njëherit mund je edhe si pasojë e asfiksionit intrauterin dhe perinatal (13.1%) rasteve përfshira në punimin tonë. Edhe autorët grek (1) përshkruan Apgar testin si ul te këta fëmijë. PËRFUNDIMI

Shtatzania e shumëfish, pesha e madhe trupore e frytit, lindja e stimuluar dhe e kombinuar me lindje instrumentale (vakum ekstarktor), e sidomos lindjet sipas Smeli- Weit dhe Bracht, te prezantimet me pelvik gjegjësisht këmbë frytit, janë faktorë me potencial lar rrezikut, për dëmtim pleksusit brahial. Ndonëse shumë nga faktorët e rrezikut, janë paparashikueshëm dhe jopreventabil, megjitha te rastet kur akusheri orientimisht, ka dhëna për faktorët e rrezikut (amnore apo neonatale) ato mnund jenë me vlerë madhe për , në kuptim përzgjedhjes së formës dhe llojit, aktit lindjes. LITERATURA 1. Zafeiriou D, Psychogiou K. Obstetrical brachial plexus plasy, Pediatric Neurology, 2008; 38: 235-242 2. Gosk J, Rutowski R. Obstretical brachial plexus plasy – etiopathogenesis, risk factors, prevention, prognosis, Ginekol Pol. 2004 Oct; 75(10): 814-20. 3. Gosk J, Rutowski R. Analysis of risk factors for perinatal brachial plexus plasy, Ginekol Pol. 2005 Apr; 76(4): 270-6. 4. Stojcević-Polovina M. Risk factors in infants with paresis of the brachial plexus. Acta Med Iugosl. 1986; 40(1): 3-14. 5. Wolf H, Hoeksma A, Oei L.S, Bleeker P O. Obstetric brachial plexus injury: risk factors related to recovery, European Journal of Obstetric&Gynecology and Reproductive Biology 2000; 88:133-138. 6. Zergolern Lj i sur. Pediatria 1, IK Naprijed, Zagreb,1994. 7. Department of Health. NHS maternity statistics, England:1989-90 to 1994-95. Statistical Bulletin 1997/98. London: Department of Health1997. 8. Dodds SD, Wolfe SW, Perinatal brachial plexus plasy. Curr Opin Pediatr, 2000 Feb; 12:40-7. 9. Sjoberg I, Erichs K, Bjerre I. Cause and effect of obstetric(neonatal) brachial plexus plasy, Acta Pediatrica, 2008 Jan, Vol. 77 Issue 3, 357-364. 10. Camus M, Vauthier D, Lefebvre G, Veron P, Darbois Y. Retrospective study of 33 cases of obstetric paralysis of the brachial plexus, J Gynecol Obstet Biol Reprod (Paris), 1988 ;17(2) : 220-8. 11. Evans-Jones G, Kay S P J, Weindling A M, cranny G, Ward A, Bradshaw A, Hernon C. Congenital brachial plasy: incidence, causes and outcome in the United Kingdom and Republic of Ireland, Archives of Disease in Childhood Fetal and Neonatal, 2003; 88: 185 12. Gudmundsson S, Henningsson A Ch, Lindqvist P. Correlation of birth injury with maternal height and birthweight, BJOG: an International Journal of Obsteric and Gynecology, 2004 Dec, Vol 112 Issue 6, 764-767. 13. Mami C, Manganaro R, Paolata A, Lo Monaco I, Gemelli M. Brachial plexus paralysis: its incidence, predisposing factors and outcome, Minerva Ginecol, 1997 May; 49(5);203-6. 14. Jelic A, Marin L, Pracny M, Jelic N. Fractures of the clavicle in neonates, Lijec Vjesn. 1992 Jan-Apr; 114(1-4):32-5.

Kordoni umbilikal rreth qafës dhe asfiksioni perinatal u paraqit si faktor me një<br />

strukturë <strong>të</strong> relativisht <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> me 25,3% gjegjësisht 13.1%, gjendje këto që janë me<br />

strukturë <strong>të</strong> ngjashme, sikurse tek punimi i autores kroate (4).<br />

Tek faktorët e rrezikut <strong>të</strong> kategorisë sipas aktit <strong>të</strong> lindjes, lindja e zgjatur ishte me<br />

një prezentim <strong>të</strong> lar<strong>të</strong>, tek rastet tona. Por ne nuk kishim <strong>të</strong> dhëna lidhur me a<strong>të</strong> se gja<strong>të</strong><br />

cilës fazë lindja kishte ngecje gja<strong>të</strong> aktit <strong>të</strong> lindjes, meqë sipas autorëve që janë marrur<br />

me studimin e faktorëve <strong>të</strong> rrezikut (1,2,3,5,10) ) , ngecjen në fazën e dy<strong>të</strong> <strong>të</strong> lindjes (më<br />

tepër se 60 minuta) e kanë përcaktuar si faktor rreziku, përgjegjës, për dëmtimin e<br />

pleksusit brahial. Ne <strong>të</strong> dhënat lidhur me kë<strong>të</strong> fazë nuk mund t‘i siguronim për <strong>të</strong> gjitha<br />

lindjet e evidentuara si <strong>të</strong> zgjatura, përpos në disa raste tek <strong>të</strong> cilët ësh<strong>të</strong> aplikuar vakum<br />

ekstraktori, ku njëherit ësh<strong>të</strong> bërë arsyetimi se ai ësh<strong>të</strong> aplikuar për shkak <strong>të</strong> stazës në<br />

fazën e ekspulzionit <strong>të</strong> frytit. Prandaj, me lindje <strong>të</strong> zgjatur llogari<strong>të</strong>m <strong>të</strong> gjitha lindjet mbi<br />

12 orë, duke u bazuar në studimin e autorëve (5), te punimi i <strong>të</strong> cilëve prej 3118 <strong>të</strong><br />

lindurve gjallë, 26 (0.83%) lindje janë me kohëzgjatje mbi 12 orë, derisa te autorja kroate<br />

(4) ) me 5.44%.<br />

Kur përcaktuam strukturën e dëmtimit sipas formës së menagjimit <strong>të</strong> lindjes,<br />

konstatuam se lindja e stimuluar ësh<strong>të</strong> prezente në 54.5% <strong>të</strong> rasteve, por dëmtimi i<br />

pleksusit brahial me strukturë <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> u paraqit edhe te rastet me lindje spontane. Sipas<br />

llojit <strong>të</strong> lindjes - Vakum ekstraktori prezenton në 9,1% <strong>të</strong> rasteve, derisa lindjet sipas<br />

Smeli-Weit dhe Bracht-it, tek prezentimet podalike dhe me këmbë <strong>të</strong> frytit, sipas<br />

prezentimit janë në 100% <strong>të</strong> rasteve që nënkupton se po aq lindje sa ishin sipas këtyre dy<br />

llojeve <strong>të</strong> lindjes, Bracht-it (3 raste) dhe Smeli-Weit-it (4 raste), <strong>të</strong> gjitha përfunduan me<br />

dëmtim <strong>të</strong> pleksusit brachial.<br />

Shoulder dystocia si një faktor me relevancë <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> sipas shumë autorëve <strong>të</strong> cilët<br />

analizuan faktorët e rrezikut, derisa bazuar në <strong>të</strong> dhënat nga dokumentacioni mjekësor i<br />

rasteve tona, kjo gjendje ësh<strong>të</strong> e konstatuar ve<strong>të</strong>m në dy raste.<br />

Lindja e stimuluar ësh<strong>të</strong> prezentuar si faktor rreziku edhe te punimi i autorëve<br />

grek (1), si edhe ajo me vakum ekstraktor apo me forceps (1,2,3,4,5,10,11). Derisa<br />

sholder dystocia si komplikim i paparashikueshëm i aktit <strong>të</strong> lindjes paraqitet si një prej<br />

faktorëve kryesor, shkaktar i dëmtimit <strong>të</strong> pleksusit brahial, së bashku me peshën e madhe<br />

trupore <strong>të</strong> frytit (1,2,3,5,10,11).<br />

Lëndimi më i shpesh<strong>të</strong> përcjellës ësh<strong>të</strong> thyerja e klavikulës tek rastet e përfshira<br />

në hulumtimin tonë. Prezantim <strong>të</strong> ngjashëm kanë dhënë edhe autorët grek dhe kroat në<br />

punimet e tyre (1,14).<br />

Meqë edhe sipas shumë studimeve faktori kryesor pëgjegjës, për dëmtim <strong>të</strong><br />

pleksusit brahial ësh<strong>të</strong> pesha e madhe trupore, në veçanti kemi prezantuar strukturën e<br />

rasteve sipas peshës trupore, ku 4/5 e <strong>të</strong> posalindurve gjallë, me dëmtim <strong>të</strong> pleksusit<br />

brahial kanë peshë trupore më <strong>të</strong> madhe se 3500 gram. Poashtu një analizë <strong>të</strong> ngjashme<br />

kanë bërë edhe autorët (4,5), ku strukturë më e lar<strong>të</strong> poashtu u fitua tek <strong>të</strong> posalindurit,<br />

mbi 3500 gram.<br />

Apgar-testi ësh<strong>të</strong> me një skore relativisht <strong>të</strong> ul<strong>të</strong> kur dihet se njëra prej<br />

elementeve vlerësuese ësh<strong>të</strong> sistemi nervor gjegjësisht reflekset, por njëherit mund <strong>të</strong> je<strong>të</strong><br />

edhe si pasojë e asfiksionit intrauterin dhe perinatal (13.1%) <strong>të</strong> rasteve <strong>të</strong> përfshira në<br />

punimin tonë. Edhe autorët grek (1) përshkruan Apgar testin si <strong>të</strong> ul<strong>të</strong> te këta fëmijë.<br />

PËRFUNDIMI

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!