M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati

M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati M E D I C U S - Shoqata e Mjekëve Shqiptarë të Maqedonisë-Hipokrati

14.01.2013 Views

Në tabelën 3 si faktor rreziku i parezës së pleksusit brakial pesha e madhe trupore u gjet te 75.7%, dhe ate te fëmijët me peshë mbi 3500 gram. Mesatarja e peshës trupore posalindurve me dëmtim pleksusit brahial, përfshirë në pnimin tonë, ishte 3950 ± 612.1. Tabela 3. Struktura e posalindurve me dëmtim pleksusit brachial, sipas peshës trupore Grup-pesha ( gram ) N (%) 1501-2000 1 (1.0) 2001-2500 1 (1.0) 2501-3000 6 (6.1) 3001-3500 16 (16.2) 3501-4000 28 (28.3) 4001-4500 30 (30.3) 4501-5000 14 (14.1) 5000+ 3 (3.0) Mesatarja ± DS 3950 ± 612.1 Rangu 1600 - 5100 Te këta posalindur edhe Apgar testi ishte me vlerë relativisht ul, në minun e parë 6.0 ± 1.7 dhe në minun e pes 7.5 ± 1.1. DISKUTIMI Dëmtimi i pleksusit brahial tek posalindurit, paraqet një komplikim shtatzanisë dhe aktit lindjes, incidenca e cilit ka mbetur e njej, për shumë dekada. Një numër i madh i faktorëve rrezikut kontribojnë në shfaqjen e dëmtimit pleksusit brahial, por ende etiologjia mbetet e pasqjaruar në rësi (1). Ne si profesionist cilët e kemi barrën kryesore në rehabilitimin e këtyre fëmijëve, shpesh ballafaqohemi me pengesa shumta në punën tonë, në rradhë parë për shkak se kemi bëjmë me sëmurë një kategorie më ndieshme popullas. Prandaj, hulumtimin tonë e drejtuam, në kuptim analizës së faktorëve etiologjik më shpesh, dëmtimit pleksusit brahial, tek posalindurit e lindur gjallë, në Klinikën Gjinekologjike dhe Obstetrike, në Prishtinë, që eventualisht mund shqyrtojmë mundësinë e parandalimit tyre. Gja punës tonë kemi hasur në vëshrsi në kuptim dhënave jo mjaftueshme, në dokumentacionin mjekësor posalindurve apo nënave tyre (si peshës trupore nënës, përmasave anatomike pelvikut nënës). Incidenca e rasteve me dëmtim pleksusit brahial, tek ne ësh 2,3 në 1000 posalindur gjalllë.

Sipas autorëve polak (2,3) incidenca e rasteve ësh 0.35-5 raste në 1000 lindur gjallë, ngjashëm me a autorëve italian (13) 5/1000, derisa sipas autorëve punimit nga Britania e Madhe (11) incidenca e rasteve ësht 0.42 për 1000 posalindur gjallë. Sipas autorëve grek (1) incidenca e rasteve ësht 0.38-3 për 1000 fëmijë lindur gjallë, në shtete zhvilluara. Ky rangim aq i gjërë mund je si pasojë e dallimit ndërmjet popullas së ndryshme analizuar, ku mesatarja e peshës trupore posalindurve (njëri prej faktorëve kryesor rrezikut), regjioneve ndryshme gjeografike, ësh e ndryshme. Poashtu, edhe përmirësimi i teknikave obstetrike mund ndikoj në incidencë më ul dëmtimit (1). Por, pavarsisht nga avansimet në teknologji, ky raport i dëmtimit ka mbetur i njej. Kjo gjë mund je si pasojë e rritjes së mesatarës së peshës trupore (7) që reflektohet nga përmirësimi i kujdesit prenatal si dhe nga shfaqja e paparashikuehsme e gjendjes së quajtur si shoulder dystocia, që nënkupton ngujimin e pjesës së përparme supit frytit nën simfizën pubike nënës, kur veç koka ka dalur nga kanali i lindjes (8). Te rastet tona ana e djath ishte më e përfshirë në lëndim, që përkon me dhënat e punimit (4), derisa gjinia mashkullore poashtu ësh më e përfshirë sesa ajo femrore, gjë që ndoshta mund shpjegohet me a se, fryti i gjinisë mashkullore arrinë masë (peshë dhe gjasi) intrauterine më madhe trupore. Faktorët e rrezikut për dëmtim pleksusit brahial sipas autorit Dimitros (1) mund ndahen në tri kategori: amnorë, neonatal dhe aktit lindjes. Një ndarje tillë e kemi bërë edhe ne në hulumtimin tonë, gja analizës së faktorëve rrezikut, ku nga faktorët amnorë - shtatzania e shumëfisht dhe lëngu amniotik i gjelbër u paraqin si faktor me prezentim më shpesh. Shtatzania e shumëfish gjithashtu ësh prezentuar si faktor rreziku në hulumtimet e autorëve (1,2,3,4,9,10). Faktorët si diabeti mellit dhe obeziteti i nënës janë faktorë me relevancë edhe më madhe sipas autorëve (1,2,3,10,12) cilat gjendje ndërlidhen pastaj me peshë madhe trupore frytit. Meqë në punimin tonë në mesin e nënave ishin vem 2 raste me diabet mellit (ne ato i paraqim së bashku me sëmundjet tjera nënës gja shtatzanisë), nuk t‘i përshkruhej ndonjë rol i rëndësishëm, derisa analizën e peshës trupore nënës si faktor eventual rreziku, për shkak dhënave mangëta, nuk na ishte bërë e mundur që ta analizonim. Lidhur me lëngun amniotik gjelbër, nuk kemi dhëna konkrete nga autorët tjerë, por ne supozuam se kjo lidhmëri ndoshta mund shpjegohet me asfiksinë intrauterine frytit, duke u bazuar në a se asfiksia perinatale sipas autorit Polovina (4) u paraqit si faktor rreziku me strukturë lar te posalindurit, me diagnozë dëmtimit pleksusit brahial. Pesha e madhe trupore u paraqit si faktor me prezentim më lar tek rastet tona, në kuadër kategorisë së faktorëve neonatal. Edhe gjendjet tjera si kordoni umbilikal rreth qafës dhe asfiksioni i frytit, kishin prezentim lar, tek rastet e përfshira në punimin tonë. Pesha e madhe trupore ësh faktor me distribuim struktural shumë lar, dhe njëri nga faktorët kryesor për shfaqjen e dëmtimit pleksusit brahial(1,2,3,4,5,9,10,11,12,13).

Sipas autorëve polak (2,3) incidenca e rasteve ësh<strong>të</strong> 0.35-5 raste në 1000 <strong>të</strong> lindur<br />

<strong>të</strong> gjallë, ngjashëm me a<strong>të</strong> <strong>të</strong> autorëve italian (13) 5/1000, derisa sipas autorëve <strong>të</strong> punimit<br />

nga Britania e Madhe (11) incidenca e rasteve ësht 0.42 për 1000 <strong>të</strong> posalindur gjallë.<br />

Sipas autorëve grek (1) incidenca e rasteve ësht 0.38-3 për 1000 fëmijë <strong>të</strong> lindur gjallë, në<br />

shtete <strong>të</strong> zhvilluara.<br />

Ky rangim aq i gjërë mund <strong>të</strong> je<strong>të</strong> si pasojë e dallimit ndërmjet populla<strong>të</strong>s së<br />

ndryshme <strong>të</strong> analizuar, ku mesatarja e peshës trupore <strong>të</strong> <strong>të</strong> posalindurve (njëri prej<br />

faktorëve kryesor <strong>të</strong> rrezikut), <strong>të</strong> regjioneve <strong>të</strong> ndryshme gjeografike, ësh<strong>të</strong> e ndryshme.<br />

Poashtu, edhe përmirësimi i teknikave obstetrike mund <strong>të</strong> ndikoj në incidencë më <strong>të</strong> ul<strong>të</strong><br />

<strong>të</strong> dëmtimit (1).<br />

Por, pavarsisht nga avansimet në teknologji, ky raport i dëmtimit ka mbetur i<br />

njej<strong>të</strong>. Kjo gjë mund <strong>të</strong> je<strong>të</strong> si pasojë e rritjes së mesatarës së peshës trupore (7) që<br />

reflektohet nga përmirësimi i kujdesit prenatal si dhe nga shfaqja e paparashikuehsme e<br />

gjendjes së quajtur si shoulder dystocia, që nënkupton ngujimin e pjesës së përparme <strong>të</strong><br />

supit <strong>të</strong> frytit nën simfizën pubike <strong>të</strong> nënës, kur veç koka ka dalur nga kanali i lindjes (8).<br />

Te rastet tona ana e djath<strong>të</strong> ishte më e përfshirë në lëndim, që përkon me <strong>të</strong><br />

dhënat e punimit (4), derisa gjinia mashkullore poashtu ësh<strong>të</strong> më e përfshirë sesa ajo<br />

femrore, gjë që ndoshta mund <strong>të</strong> shpjegohet me a<strong>të</strong> se, fryti i gjinisë mashkullore arrinë<br />

masë (peshë dhe gja<strong>të</strong>si) intrauterine më <strong>të</strong> madhe trupore.<br />

Faktorët e rrezikut për dëmtim <strong>të</strong> pleksusit brahial sipas autorit Dimitros (1) mund<br />

<strong>të</strong> ndahen në tri kategori: amnorë, neonatal dhe <strong>të</strong> aktit <strong>të</strong> lindjes.<br />

Një ndarje <strong>të</strong> tillë e kemi bërë edhe ne në hulumtimin tonë, gja<strong>të</strong> analizës së<br />

faktorëve <strong>të</strong> rrezikut, ku nga faktorët amnorë - shtatzania e shumëfisht dhe lëngu<br />

amniotik i gjelbër u paraqi<strong>të</strong>n si faktor me prezentim më <strong>të</strong> shpesh<strong>të</strong>.<br />

Shtatzania e shumëfish<strong>të</strong> gjithashtu ësh<strong>të</strong> prezentuar si faktor rreziku në<br />

hulumtimet e autorëve (1,2,3,4,9,10).<br />

Faktorët si diabeti mellit dhe obeziteti i nënës janë faktorë me relevancë edhe më<br />

<strong>të</strong> madhe sipas autorëve (1,2,3,10,12) <strong>të</strong> cilat gjendje ndërlidhen pastaj me peshë <strong>të</strong><br />

madhe trupore <strong>të</strong> frytit. Meqë në punimin tonë në mesin e nënave ishin ve<strong>të</strong>m 2 raste me<br />

diabet mellit (ne ato i paraqi<strong>të</strong>m së bashku me sëmundjet tjera <strong>të</strong> nënës gja<strong>të</strong> shtatzanisë),<br />

nuk t‘i përshkruhej ndonjë rol i rëndësishëm, derisa analizën e peshës trupore <strong>të</strong> nënës si<br />

faktor eventual rreziku, për shkak <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> mangëta, nuk na ishte bërë e mundur që<br />

ta analizonim.<br />

Lidhur me lëngun amniotik <strong>të</strong> gjelbër, nuk kemi <strong>të</strong> dhëna konkrete nga autorët<br />

tjerë, por ne supozuam se kjo lidhmëri ndoshta mund <strong>të</strong> shpjegohet me asfiksinë<br />

intrauterine <strong>të</strong> frytit, duke u bazuar në a<strong>të</strong> se asfiksia perinatale sipas autorit Polovina (4)<br />

u paraqit si faktor rreziku me strukturë <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> te <strong>të</strong> posalindurit, me diagnozë <strong>të</strong> dëmtimit<br />

<strong>të</strong> pleksusit brahial.<br />

Pesha e madhe trupore u paraqit si faktor me prezentim më <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> tek rastet tona,<br />

në kuadër <strong>të</strong> kategorisë së faktorëve neonatal. Edhe gjendjet tjera si kordoni umbilikal<br />

rreth qafës dhe asfiksioni i frytit, kishin prezentim <strong>të</strong> lar<strong>të</strong>, tek rastet e përfshira në<br />

punimin tonë.<br />

Pesha e madhe trupore ësh<strong>të</strong> faktor me distribuim struktural shumë <strong>të</strong> lar<strong>të</strong>, dhe<br />

njëri nga faktorët kryesor për shfaqjen e dëmtimit <strong>të</strong> pleksusit<br />

brahial(1,2,3,4,5,9,10,11,12,13).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!