Analiza historyczno-architektoniczna

ANALIZA
HISTORYCZNO-ARCHITEKTONICZNA
BADANIA STRATYGRAFICZNE
ORAZ
PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH
REMONTU ELEWACJI BUDYNKU
STAROSTWA POWIATOWEGO
W �YWCU
ul. Krasi�skiego nr 13
Opracowa�:
konserwator dzie� sztuki
mgr Jaros�aw Szpakowicz
Bielsko-Bia�a, maj 2009

Spis tre�ci:
I Cel i zakres opracowania
II Analiza historyczno-architektoniczna, stan zachowania
III Sonda�owe badania stratygraficzne elewacji
IV Wnioski i za���enia konserwatorskie
V Program prac konserwatorskich
VI Fotografie
VII Archiwalia
VIII Materia�y �ród�owe

I Cel i zakres opracowania
Zakres opracowania obejmuje analiz� historyczno-architektoniczn� budynku, jego walory
zabytkowe i architektoniczne oraz wspó�czesne przekszta�cenia, w oparciu o kwerendy archiwalne
materia�ów �ród�owych, oraz stanu zachowania obiektu. W celu dokonania pe�nej oceny pierwotnej
formy i zewn�trznego wystroju przeprowadzono badania stratygraficzne elewacji w oparciu o
dokonane odkrywki sonda�owe, , lub istniej�ce naturalne odkrywki zaistnia�e na skutek zniszcze� i
destrukcji substancji budowlanej obiektu. Ma to na celu okre�lenie pierwotnej formy, kolorystyki oraz
wystroju architektonicznego elewacji, oraz walorów zabytkowych i architektonicznych obiektu. Na
bazie w/w bada� i analiz sformu�owano wnioski i zalecenia konserwatorskie dotycz�ce mo�liwo�ci i
zasad prowadzenia prac remontowo - konserwatorskich elewacji. Opracowanie obejmuje równie�
szczegó�owy program prac konserwatorskich odnosz�cych si� do elewacji.
Celem opracowania jest okre�lenie zakresu niezb�dnych prac, oraz sposobu ich realizacji (w
odniesieniu do prac konserwatorskich) zmierzaj�cych do zachowania i utrwalenia walorów
zabytkowych obiektu, jak równie� przywrócenia elementów zatartych b��� wtórnie przekszta�conych.
II Analiza historyczno-architektoniczna, stan zachowania
Obiekt wzniesiony oko�o 1910r. jako gmach Rady Powiatowej w �ywcu, w stylu architektury
eklektycznej z elementami modernizmu. Pierwotnie jednopi�trowy, po II wojnie �wiatowej zosta�
nadbudowany o drugie pi�tro. Nadbudowa ta jednak�e zosta�a dokonana umiej�tnie, z trosk� o
utrzymanie w dalszym ci�gu harmonijnej bry�y i architektury budynku (m.in. odtworzono w dachu
ozdobne lukarny wentylacyjne pobite blach�, zwie�czone iglicami). Oprócz w/w nadbudowy
dokonano przebudowy budynku od strony tylnej elewacji, polegaj�cej na zamurowaniu wn�k mi�dzy
bocznymi skrzyd�ami. Spowodowa�o to sp�ycenie skrzyde� bocznych oraz ryzalitu �rodkowego, a tym
samym deformacje bry�y. Obiekt zosta� usytuowany na prostok�tnej dzia�ce o regularnej formie,
ogrodzonej parkanem. W cz��ci frontowej – reprezentacyjnej – wprowadzono ziele� urz�dzon� z
okr���ym (lub owalnym) klombem po�rodku i utwardzonymi alejkami. Pierwotna aran�acja ogrodu
frontowego nie zachowa�a si� do dzi�, jednak�e w dalszym ci�gu ten obszar po cz��ci pe�ni funkcj�
ogrodu. Bry�a obiektu trójskrzyd�owa, z ryzalitem na osi �rodkowej od frontu i od ty�u. Elewacja
frontowa symetryczna, z wydatnym ryzalitem �rodkowym otwartym podcieniem arkadowym
sklepionym krzy�owo. Ryzalit poprzedzony portykiem wspartym na dwóch kolumnach toska�skich
wspieraj�cych belkowanie i balkon na I pi�trze. Strefa pi�tra ozdobiona pilastrami kompozytowymi o
listwowanych trzonach, otwory okienne flankowane sfazowanymi opaskami, po��czonymi girland� o
linii falistej. Po bokach ryzalitu frontowego ozdobny kartusz. Elewacje zwie�czone profilowanym
gzymsem koronuj�cym przerwanym na osi ryzalitu frontowego, która wie�czy niewielki szczyt
schodkowy z okulusem po�rodku. Wszystkie elewacje budynku wyposa�one w pe�ny wystrój
architektoniczny (z wy��czeniem tylnej, wtórnej zamurówki). Elewacje zasadniczo utrzyma�y w pe�ni
pierwotny wystrój architektoniczno-sztukatorski elewacji, zosta�y one jednak�e znacznie
zdeformowane przez nak�adanie kolejnych warstw nakropów cementowych, w ramach �le poj�tych
remontów elewacji (ostatni remont elewacji budynku mia� miejsce w 1996r.z wprowadzeniem obecnej
kolorystyki). W budynku zachowa�a si� w du�ym stopniu pierwotna stolarka okienna drewniana,
skrzynkowa, w reprezentacyjnych elewacjach ozdobiona ornamentem kostkowym, oraz stolarka
drzwiowa zewn�trzna o ozdobnej, snycerskiej formie. Na skutek uproszcze� podczas kolejnych

emontów budynku znika�y niektóre wa�ne elementy detaliczne, kszta�tuj�ce architektur� budynku,
m.in. misterne w formie mansardy dachowe. Elewacje budynku na skutek braku bie��cych remontów,
jak równie� zaniedba� (m.in. niesprawnym systemem odprowadzania wód opadowych) uleg�y
zniszczeniu (miejscami znacznemu). Do przy�pieszonej destrukcji wyprawy elewacji przyczyni�o si�
stosowanie – w ramach remontów elewacji – cementowych tynków nakrapianych, które ze wzgl�du na
swoj� struktur� uniemo�liwia�y swobodne odparowywanie wilgoci ze �cian, co skutkowa�o
odspojeniami, odpa�eniami, rozwarstwieniami substancji budowlanej.
III Sonda�owe badania stratygraficzne
Elewacje
Odkrywki naturalne i sonda�owe:
1. Odkrywka naturalna 1 – balustrada balkonu w elewacji frontowej (fot. 12)
2. Odkrywka naturalna 2 – g�owica pilastra i gzyms dzia�owy w elewacji pn (fot. 26, 27)
3. Odkrywka naturalna 3 –bonia przyziemia elewacji bocznej pn, w rejonie rury
spustowej (fot. 28)
4. Odkrywka naturalna 4 –bonia przyziemia elewacji bocznej pn, w rejonie rury
spustowej (fot. 29)
5. Odkrywka naturalna 5 –bonia przyziemia elewacji bocznej pn, w rejonie rury
spustowej (fot. 30)
6. Odkrywka naturalna 6 – g�owica kolumny i belkowanie portyku frontowego (fot. 31)
7. Odkrywka naturalna 7 –lico �ciany na poziomie pi�tra elewacji pn (fot. 32)
8. Odkrywka sonda�owa 8 –trzon kolumny portyku frontowego (fot. 33)
9. Odkrywka sonda�owa 9 –elewacja frontowa na poziomie parteru (fot. 34)
10. Odkrywka naturalna 10 –elewacja pn, strefa parteru (fot. 35)
11. Odkrywka naturalna 11 –elewacja wsch. tylnego ryzalitu pn, w poziomie parteru (fot.
36)
12. Odkrywka naturalna 12 – cokó� s�upa podcienia arkadowego ryzalitu frontowego (fot.
37)
13. Odkrywka naturalna 13 – cokó� s�upa podcienia arkadowego ryzalitu frontowego (fot.
39)
14. Odkrywka sonda�owa 14 – elewacja frontowa, strefa styku z coko�em kamiennym
fot. 40)

Wyniki:
��aszczyzna �cian – w poziomie parteru: �ciana ceglana (ceg�a palona), podk�adowy tynk wapiennopiaskowy,
g�adki powierzchniowy tynk mineralny, pobia�a gruntuj�ca, farba piaskowo-ugrowa,
nakrop cementowy szary, nakrop cementowy ró�owy, nakrop cementowy ���ty, nakrop cementowy
szary,
��aszczyzna �cian – w poziomie pi�tra, strefa przyokienna: podk�adowy tynk wapienno-piaskowy,
��adki powierzchniowy tynk mineralny, pobia�a gruntuj�ca, farba o odcieniu be�owo-piaskowym,
nakrop cementowy oliwkowo-zielony,
Detal sztukatorski ci�gniony (opaska okienna) – tynk wapienno-cementowy, g�adki
powierzchniowy tynk wapienno-cementowy, farba elewacyjna kremowa, nakrop cementowy w
kolorystyce ciep�o-szarej,
Detal sztukatorski odlewany (zworniki, g�owice pilastrów, girlandy nadokienne itp.): odlewy z
masy na bazie cementu roma�skiego, pobia�a, farba o odcieniu kremowym, nakrop cementowy w
kolorystyce ciep�o-szarej,
Portyk kolumnowy przy ryzalicie frontowym, balustrada balkonu, cokó� filarów podcieni
arkadowych ryzalitu frontowego
- kamie� piaskowy o odcieniu ugrowym, nakrop cementowy w kolorze ���tym, nakrop cementowy w
kolorze ró�owym, nakrop cementowy w kolorze ciep�o-szarym,
Warstwa oryginalna:
Elewacje budynku podlega�y wielokrotnym remontom polegaj�cym g�ównie na nak�adaniu kolejnych
warstw farb elewacyjnych, a szczególnie (wspó�cze�nie) tynków cementowych nakrapianych.
W oparciu o w/w wyniki odkrywkowych bada� sonda�owych mo�na stwierdzi�, �e elewacje w
zakresie powierzchni p�askich �cian pierwotnie utrzymane by�y w parterze w kolorystyce ugrowopiaskowej,
w kondygnacji pi�tra w kolorystyce piaskowo-�ososiowej. Detal architektoniczny
ci�gniony i odlewany pomalowany by� w kolorystyce pastelowo-kremowej. Wszystkie powierzchnie i
elementy elewacji utrzymane by�y w g�adniej fakturze. Wszystkie wyst�puj�ce elementy kamienne
elewacji jak cokó� obiegaj�cy elewacje, kolumny, belkowanie, balustrada portyku frontowego, cokó�
filarów podcieni arkadowych ryzalitu frontowego, portal wej�cia bocznego - pierwotnie by�y
eksponowane w naturalnej formie i materiale.
IV Wnioski i za���enia konserwatorskie
- Elewacje pierwotnie wyko�czone w tynku tradycyjnym, wapienno-piaskowym, zatarte na g�adko, z
opracowanym w formie g�adkiej wystrojem architektoniczno-sztukatorskim (odlewanym i
ci�gnionym. Elewacje wspó�cze�nie by�y kilkakrotnie remontowane, nie zawsze w sposób prawid�owy
technologicznie i estetycznie, jednak�e zasadniczo w ca���ci zachowa�y pierwotny wystrój i form�.
Remont elewacji budynku winien uwzgl�dnia� zachowanie jego warto�ci zabytkowych i

architektonicznych, jak równie� konieczno�� wyeksponowania tych warto�ci. Elewacje nale�y
remontowa� z utrzymaniem ich wystroju architektoniczno-sztukatorskiego, jak równie� rekonstrukcj�
elementów zatartych lub wtórnie przekszta�conych. Kolorystyk� elewacji nale�y opracowa� w
nawi�zaniu do pierwotnej, zgodnie z wynikami bada� sonda�owych, przy jednoczesnym podkre�leniu
walorów architektonicznych i ekspozycyjnych elewacji. Elewacje nale�y remontowa� zgodnie z
programem zawartym w niniejszym opracowaniu,
- z elewacji (powierzchni p�askich i detalu architektoniczno-sztukatorskiego), z portyku frontowego
nale�y zrzuci� w ca���ci wtórne tynki cementowe nakrapiane, oraz tynki niesprawne, pozosta�e nale�y
remontowa� wed�ug przyj�tego programu,
- nale�y zrekonstruowa� - wed�ug dost�pnej ikonografii - dekoracj� sztukatorsk� wokó� owalnego
okienka szczytowego (okulusa) w szczycie schodkowym ryzalitu frontowego,
- istniej��� wtórn� posadzk� ceramiczn� w podcieniu ryzalitu frontowego, oraz ok�adzin� schodów
wiod�cych do podcienia nale�y wymieni� na posadzk� i ok�adzin� z kamienia piaskowego,
nawi�zuj�cego charakterem do zachowanych elementów kamiennych w tym miejscu,
- przy bocznym wej�ciu w elewacji pn nale�y oczy�ci� i eksponowa� kamienn� opraw�. Zachowa�
stopnie kamienne przy wej�ciu,
- stolark� drzwiow� wej�cia frontowego i bocznego w elewacji pn nale�y zachowa� z poddaniem jej
stosownej renowacji i konserwacji. Stolark� drzwiow� wej�cia tylnego nale�y wymieni� na now�
zharmonizowan� w formie z architektur� budynku,
-stolark� okienn� w ca���ci budynku nale�y podda� renowacji, ewentualnie – ze wzgl�du na z�y stan
techniczny – wymieni� na now�, drewnian�, o analogicznej formie jak obecna. Dopuszcza si�
wprowadzenie stolarki drewnianej o konstrukcji pojedynczej zespolonej, pod warunkiem dok�adnego
powtórzenia zewn�trznej formy i podzia�ów obecnej stolarki. Ca���� stolarki (okienn� i drzwiow�)
nale�y wyko�czy� w jednolitej kolorystyce przyj�tej w projekcie kolorystyki elewacji,
- w dachu nale�y przywróci� blaszane lukarny wentylacyjne o ozdobnej formie, ze sterczynami,
- kamienny cokó� obiegaj�cy elewacje nale�y podda� konserwacji i ekspozycji,
- zaleca si� likwidacj� (ze wzgl�dów estetycznych) istniej�cych krat okiennych na kondygnacji
parteru, ewentualnie ich wymian� na nowe, zharmonizowane w formie z architektura budynku. W
razie ich zachowania nale�y je pomalowa� w kolorze grafit mat,
- z elementów kamiennych portyku frontowego (takich jak kolumny, belkowanie, balustrada
balkonu), oraz z coko�u filarów podcienia arkadowego ryzalitu frontowego nale�y usun�� tynki
cementowe nakrapiane, kamie� podda� konserwacji i ekspozycji,
- w p�ycinie stropu portyku frontowego nale�y zrekonstruowa� ozdobny profil w formie wa�ka,
- nale�y zachowa� stopie� kamienny wej�cia frontowego, podda� go renowacji,
- elewacje budynku nale�y oczy�ci� z wtórnych i zb�dnych instalacji w postaci kabli, zewn�trznych
przy��czy energetycznych itp.

- w elewacji tylnej skrzyd�a �rodkowego nale�y uzupe�ni� gzyms dzia�owy mi�dzy parterem a pi�trem
(z wy��czeniem ryzalitu centralnego klatki schodowej), oraz uzupe�ni� cokó� kamienny (w formie
ok�adziny, o analogicznej strukturze i kolorycie jak reszta kamieniarki coko�u),
V Program prac konserwatorskich
A) Elewacje - Powierzchnie wykonane w narzucie i elementy ci�gnione
(lico �cian, gzymsy, bonia, opaski ramowe, parapety, p�yciny podokienne itp.)
Ze wzgl�du na ogólnie niezadowalaj�cy stan techniczny wyprawy tynkarskiej
elewacji przewiduje si� usuni�cie warstw nakropów cementowych, odkucie tynków
os�abionych, odspojonych, g�uchych, o z�ej przyczepno�ci do pod���a. W miar�
mo�liwo�ci nale�y zachowa� w ca���ci elementy wystroju architektonicznego (lico
�cian, gzymsy, bonia, opaski ramowe, parapety itp.) usuwaj�c jedynie te, które s�
ca�kowicie zerodowane.
1. Pomiary i inwentaryzacja elementów dekoracji architektonicznej,
2. Wykonanie wzorników do rekonstrukcji elementów ci�gnionych (gzyms koronuj�cy i
gzyms dzia�owy, opaski okienne itp.),
3. Odkucie i usuni�cie wtórnych nawarstwie� – nakropów cementowych. Usun�� nale�y
wszystkie warstwy zapraw le��ce na warstwie oryginalnej. W trakcie usuwania
warstw wtórnych nale�y dok�adnie odczy�ci� elementy profili ci�gnionych z zaprawy
(gzymsy, bonia, oprawy ramowe) w celu przygotowania wzorników z blachy wed�ug
orygina�u,
4. Usuni�cie warstwy zniszczonego tynku wapienno-piaskowego z powierzchni
elewacji budynku (na powierzchni �cian prostych przewiduje si� odkucie tynków
os�abionych, odspojonych, g�uchych, o z�ej przyczepno�ci do pod���a),
5. Oczyszczenie ceglanego w�tku muru z pozosta���ci wapiennych tynków,
mechanicznie lub metod� hydrodynamiczn� (np. agregatem CP). Nale�y usun�� lu�ne
i osypuj�ce si� cz�stki, usun�� os�abione spoiny pomi�dzy ceg�ami na grubo�� ok. 2
cm.
6. Wykonanie impregnacji wzmacniaj�cej ceglanego pod���a np. preparatem
Tiefengrunt prod. ISPO, lub Funcosil SN prod. Remmers,
7. Wykonanie warstwy tynku podk�adowego na powierzchniach oczyszczonych do ceg�y
z gotowej zaprawy np. Trass-Vorspritz-Mortel prod. Tubag.
8. W partii przyziemia (do wysoko�ci ok. 1,5m) na elewacji proponuje si� zastosowanie
trójwarstwowego systemu tynków renowacyjnych np. STO (lub inny materia� o
identycznych w���ciwo�ciach):
- wst�pna obrzutka na 50% powierzchni np. Trass-Vorspritzmortel,
-tynk wyrównawczy magazynuj�cy sole np. Trass-Kalk-Porengrundputz,
-hydrofobowy tynk renowacyjny np. Trass- Kalk Sanierputz (dok�adn�
receptur� uzgodni� z przedstawicielem technicznym producenta).
9. Sklejenie sp�ka� konstrukcyjnych: sklejenie sp�ka� metod�
g��bokich iniekcji �ywicami poliuretanowymi,
10. Wykonanie tynków zasadniczych z u�yciem gotowej zaprawy np.Tubag Trass-Kalk
Maschinenleichtputz, lub np. zaprawy przygotowywanej z wapna trasowego Tubag

Trass-Kalk z p�ukanym kruszywem kwarcowym o granulacji 0,6-0,8 mm, w stosunku
1:3,
11. W miejscach, gdzie przewiduje si� powstawanie g��bszych rys i sp�ka� proponuje si�
za���enie siatki zbroj�cej z w�ókna szklanego wtopionej w zapraw� np. Ispo-Uni-
Armierungsgewebe (lub inny materia� o
analogicznych w���ciwo�ciach). Siatka zapobiega powstawaniu rys konstrukcyjnych i
powsta�ych na po��czeniu dwóch rodzajów tynków.
12. Wykonanie warstwy tynku nawierzchniowego na powierzchniach rekonstruowanych
oraz cz��ci zachowanych elementów (gzyms) z zaprawy np. ISPO Klassik,
13. Wykonanie rekonstrukcji profili ci�gnionych z gotowych zapraw, np. Tubag
Stuckprofilmortel Grob jak warstwa zasadnicza i Tubag STW 0,4 Stuckoplan Spezial
jako warstwa wyko�czeniowa.
14. Impregnacja ca�ej powierzchni elewacji np. preparatem Siliconimpragrunt prog. ISPO.
15. Wykonanie wymalowa� ko�cowych powierzchni elewacji farbami
krzemoorganicznymi o zwi�kszonej zdolno�ci do samoczyszczenia np. Lotusan STO
ISPO (wed�ug projektu kolorystyki).
16. Wymiana wszystkich oku� blacharskich, rynien i rur spustowych – zaleca si� blach�
miedzian� (lub blach� tytanowo-cynkow�).
B) Elewacje - elementy wykonane z kamienia
Cokó� wokó� elewacji, kolumny, belkowanie portyku frontowego, balustrada balkonu,
cokó� s�upów podcienia arkadowego ryzalitu frontowego, oprawa wej�cia bocznego,
podwaliny kamienne portyku i podcienia arkadowego
1. Oczy�ci� powierzchni� kamienia z wtórnych nawarstwie� (tynki cementowe, farby
mineralne), wtórnych uzupe�nie� ubytków i zanieczyszcze� – mechanicznie,
hydrodynamicznie, (CP) oraz chemicznie,
2. Odsolenie poszczególnych elementów kamiennych metod� swobodnej migracji soli do
rozszerzonego �rodowiska z kilkukrotnych ok�adów z wody destylowanej i celulozy lub
bentonitu z piaskiem,
3. Dezynfekcja powierzchni kamienia alkoholowym roztworem preparatu Lichenichida 246
prod. Bresciani.
4. Wzmocnienie elementów os�abionych (konsolidacja zdezintegrowanego kamienia) przez
impregnacj� preparatem na bazie pochodnych zwi�zków krzemoorganicznych o
����ciwo�ciach hydrofilnych, np. Funcosil Steinfestiger 300 lub 510 prod. Remmers (lub
inny �rodek o analogicznych w���ciwo�ciach),
5. Uzupe�nienie ubytków powierzchni kamienia gotowymi kitami mineralnymi o odpowiednio
dobranej barwie, np. Funcosil Restauriermortel prod. Remmers (lub inny materia� o
analogicznych w���ciwo�ciach),
6. Wymiana i uzupe�nienie fug pomi�dzy kamiennymi elementami np. zapraw� Funcosil
Fugenmortel prod. Remmers o odpowiednio dobranej barwie,
7. Sklejenie p�kni�� piaskowca �ywicami epoksydowymi o wysokiej trwa���ci np. Aralditeprod.
Ciba,
8. Hydrofobizacja powierzchni kamienia impregnatem, np. preparatem Funcosil SNL prod.
Remmers.
C) Elewacje - elementy detalu architektonicznego odlewanego
(dekoracja sztukatorska elewacji: zworniki, girlandy nadokienne, kartusze,
g�owice pilastrów, oprawy okienne)

1. Mechaniczne oczyszczenie przy pomocy szpachelek, d�utek, itd. z wtórnych warstw
zaprawy i farb,
2. Sklejenie p�kni����ywic� epoksydow�,
3. Wykonanie impregnacji wzmacniaj�cej zachowanych elementów dekoracji sztukatorskiej np.
preparatem Tiefengrunt prod. Ispo lub Funcosil prod. Remmers,
4. Uzupe�nienie ubytków przez cyzelowanie powierzchni zapraw� mineraln� o kolorystyce
zbli�onej do kolorystyki oryginalnej zaprawy, w trakcie uzupe�niania nale�y zwraca� uwag�
na przywrócenie zatartego zwietrza�ego rysunku detalu (zaprawy na bazie spoiw mineralnych
np. Funcosil Restauriermortel prod. Remmers, w miejscach o delikatnym rysunku zaleca si�
przygotowanie drobnoziarnistych kitów na bazie trasu re�skiego i m�czki kwarcowej,
5. W razie konieczno�ci rekonstrukcji cz��ci w/w elementów odlewanych nale�y wykona�
modele elementów rze�biarskich wytypowanych do rekonstrukcji z u�yciem zachowanych
elementów po dok�adnym oczyszczeniu i uzupe�nieniu ich powierzchni oraz wykonanie formy
z kauczuku silikonowego np. Gumosil do rekonstrukcji zniszczonych elementów dekoracji
architektonicznej,
6. Wykonanie odlewów rekonstruowanego detalu architektonicznego z gotowej zaprawy np. Sto
Deco Form prod. STO ISPO, lub z masy stiukowej,
7. Impregnacja elementów jak w punkcie A 14,
D) Konserwacja stolarki drzwiowej i okiennej
(drzwi wej�cia g�ównego i bocznego w elewacji pn)
Usuniecie farby preparatem do zdejmowania pow�ok olejnych na powierzchniach drewnianych i
metalowych – V 33 (Francja) – �rodek na bazie rozpuszczalnika w�glowodorowego (nie zawiera
chlorku metylu). S���y do usuwania wszelkich jednosk�adnikowych pow�ok wyko�czeniowych : farb,
lakierów, pow�ok ochronnych. Nie atakuje drewna, metalu, cementu, gipsu i kleju do p�ytek.
Wy�ugowanie pozosta���ci pokostów, szczególnie delikatnie, przy pomocy delikatnych narz�dzi
usuwa� farb� z rytych elementów snycerskich,
Uzupe�nienie ubytków drewna poprzez wklejanie drewnianych fleków (m.in. w listwie przymykowej
od wewn�trz),
Wymiana zu�ytych listew profilowych,
Uzupe�nienie drobnych ubytków poprzez szpachlowanie powierzchni past� do drewna wype�niaj���
V 33 (Francja) na bazie naturalnego drewna (dost�pna w ró�nych kolorach).
Malowanie wed�ug ustalonej w projekcie kolorystyki farbami do drewna Beckers,

Remont p�yty balkonowej
Wykona� izolacj� p�yt balkonów w technologii np. Deitermann – z zastosowaniem
elastycznych pasów, wylewek, i klejów do p�ytek. Dok�adn� technologi� uzgodni� z
przedstawicielem firmy. Wykona� obróbki blacharskie.
SPIS FOTOGRAFII
1. Widok frontowy budynku.
2. Widok naro�nika pn-zach
3. Widok elewacji pn.
4. Widok naro�nika pd-zach.
VI Fotografie
5. Widok tylnej elewacji od strony pn-wsch.
6. Widok tylnej elewacji od strony wsch.
7. Ryzalit elewacji frontowej.
8. Widok �ciany bocznej ryzality frontowego z podcieniem wej�cia g�ównego.
9. Portyk kolumnowy przy ryzalicie frontowym.
10. Detal elewacji –naro�nik pn-zach.
11. Detal elewacji – fragment ryzalitu frontowego.
12. Fragment kamiennej balustrady balkonu nad wej�ciem g�ównym.
13. Strop portyku kolumnowego przy ryzalicie frontowym.
14. Elewacja pd.
15. Wej�cie g�ówne w elewacji frontowej.
16. Wej�cie boczne w elewacji frontowej.
17. Fragment kamiennego coko�u w naro�niku pn-zach.
18. Fragment kamiennego coko�u tylnego ryzalitu pn-wsch. Widoczna destrukcja
kamienia.

19. Przyziemie elewacji pn.
20. Okno fasady w poziomie parteru.
21. Podcie� wej�cia g�ównego w ryzalicie frontowym.
22. Naro�nik fasady od strony pn.
23. Dekoracja sztukatorska z kartuszem bocznej �ciany ryzalitu frontowego.
24. Posadzka i schody podcienia ryzalitu frontowego. Widoczna destrukcja zabytkowych
stopni oraz wtórna dysharmonijna ok�adzina ceramiczna.
25. Kamienny cokó� ryzalitu �rodkowego tylnej elewacji.
26. Detal elewacji bocznej pn- gzyms i g�owica pilastra. Widoczna destrukcja wyprawy
tynkarskiej.
27. Detal elewacji bocznej pn – strefa na strychu I i II pietra. Widoczna destrukcja
wyprawy tynkarskiej.
28. Odkrywka naturalna – elewacja pn, w okolicy rury spustowej w poziomie parteru.
29. Odkrywka naturalna – elewacja pn, w okolicy rury spustowej w poziomie parteru.
30. Odkrywka naturalna – elewacja pn, w okolicy rury spustowej w poziomie parteru.
31. Fragment portyku frontowego z kamienn� g�owic� kolumny.
32. Odkrywka naturalna – strefa I pietra w elewacji pn, w s�siedztwie rury spustowej.
33. Odkrywka sonda�owa trzonu kamiennej kolumny portyku frontowego.
34. Odkrywka sonda�owa –elewacja frontowa na poziomie parteru.
35. Odkrywka naturalna –elewacja pn, strefa parteru.
36. Odkrywka naturalna –elewacja wsch. tylnego ryzalitu pn, poziom parteru.
37. Filar arkady podcienia ryzalitu frontowego. Widoczne odspojenie wtórnych tynków
po���onych na kamie�.
38. Kamienny cokó� tylnego ryzalitu. Widoczna znaczna destrukcja kamienia.
39. Filar arkady podcienia ryzalitu frontowego. Widoczne odspojenie wtórnych tynków
po���onych na kamie�.
40. Odkrywka sonda�owa – elewacja frontowa, strefa styku z coko�em kamiennym.

SPIS FOTOFRAFII ARCHIWALNEJ
VII Archiwalia
1. Pocztówka oryginalna z ok. 1912 r. przedstawiaj�ca gmach Rady Powiatowej.
2. Pocztówka z ok. 1910 r. przedstawiaj�ca gmach Rady Powiatowej.
3. Fotografia archiwalna z ok. 1910 r. przedstawiaj�ca Wyszomie�cie. W g��bi gmach
Rady Powiatowej.
4. Fotografia archiwalna z ok. 1910 -1913r. przedstawiaj�ca panoram���ywca od str.
wsch. Z lewej strony widoczny gmach Rady Powiatowej.
5. Fotografia archiwalna z ok. 1910 -1913r. przedstawiaj�ca gmach Rady Powiatowej od
str. zaplecza.
6. Fotografia archiwalna z ok. 1984r. przedstawiaj�ca gmach Starostwa Powiatowego
(wówczas Urz�du Powiatowego).
7. Fotografia archiwalna z ok. 1984r. przedstawiaj�ca fragment gmachu Starostwa
Powiatowego (wówczas Urz�du Powiatowego).
8. Fotografia archiwalna z ok. 1984r. przedstawiaj�ca fragment gmachu Starostwa
Powiatowego (wówczas Urz�du Powiatowego).
9. Fotografia archiwalna z ok. 1984r. przedstawiaj�ca fragment gmachu Starostwa
Powiatowego (wówczas Urz�du Powiatowego).
VIII Materia�y �ród�owe
1. Studium historyczno-urbanistyczne, �ywiec PP. Pracownie Konserwacji Zabytków Kraków,
1983r. (studium zawiera 2 fotografie archiwalne z 1983r. przedstawiaj�ce obiekt)
(w zbiorach archiwum Wojewódzkiego Urz�du Ochrony Zabytków, Delegatura w Bielsku-Bia�ej)
2. Marek Kubica: Widoki �ywca i �ywiecczyzny 1895-1945
3. Monika �wikowska: �ywiec na dawnej pocztówce. �ywiec 1995