Shqip

3.5.2. Të Drejtat e Pronësisë Intelektuale
Sektori i së Drejtes për Pronësi Intelektuale funksionon në bazë të ligjeve, politikave dhe
institucioneve përkatëse. Me qëllim të përafrimit të legjislacionit me standardet ndërkombëtare
dhe Evropiane, institucionet e Kosovës kanë ndërmarrë hapa konkret drejt reformimit të
legjislacionit të Pronësisë Intelektuale. Si rezultat, progres është shënuar në Ligjin për të
Drejtën e Autorit dhe të Drejtave të Lidhura, Patentave dhe Markave Tregtare të cilët janë
miratuar dhe gjerësisht harmonizuar me dispozitat e BE-së. Ligje tjera të cilat janë kyçe për këtë
sektor përfshinë Ligjin për Dizajn Industrial, Mbrojtjen e Varieteteve Bimore dhe Ligji për Masat
Doganore për Mbrojtjen e të Drejtave të Pronësisë Intelektuale. Ligjet e lartcekura posedojnë
funksione të veçanta por në përgjithësi synim i përbashkët i tyre është rregullimi i fushës së
pronësisë intelektuale në Kosove. Përveç legjislacionit në fuqi ky sektor ka të hartuar Strategjinë
për Pronësi Intelektuale për një periudhë katër vjeçare (2010-2014). Strategjia në fjalë synon të
krijoj një sistem efektiv dhe stabil për mbrojtjen e Pronësisë Intelektuale në funksion të
zhvillimit ekonomik të vendit. Implementimi adekuat i kësaj strategjie do të përmbush një nga
kriteret e dispozitave të BE-së.
Infrastruktura institucionale për këtë sektor përbehet nga një numër organesh kompetente:
Ministria e Tregtisë dhe Industrisë (MTI) në kuadër të së cilës është e themeluar Zyra për
Pronësi Industriale (ZPI) e cila ka përsipër zbatimin e ligjeve në fushën e patentave, markave
tregtare dhe dizajnit industrial. Njëkohësisht, ky organ ka për detyrë të bëjë vetëdijesimin e
publik për të Drejtat e Pronësisë Intelektuale. Zyra për të Drejtat e Autorit e themeluar në
kuadër të Ministrisë për Kulturë Rini dhe Sport është organ kyç për sektorin e PI-së. Qëllimi i
saj është të bëjë akreditimin dhe mbikëqyrjen e organizatave që përfaqësojnë mbajtësit e të
drejtave dhe palët tjera aktive në çështjet e PI-ë. Mekanizma të tjerë të rëndësishme që janë
përgjegjëse për zbatimin e DPI-së përfshinë, Sistemin Gjyqësor, Këshillin Prokurorial të
Kosovës, Ministrinë e Punëve të Brendshme, Ministrinë e Financave dhe Doganat e Kosovës. Së
fundi, Qeveria e Kosovës themeloi Këshillin Shtetërorë për Pronësi Intelektuale i cili synon të
rris nivelin e bashkëpunimit dhe koordinimit ndër-institucional. Si tërësi, secili nga institucionet
e lartpërmendura ngërthen në vete përgjegjësi të caktuara të cilat kontribuojnë në zhvillimin
vital të sektorit të DPI-së.
Me gjithë progresin e arritur në sektorin e DPI-së, akoma ekziston nevoja për përmirësim të
mëtutjeshëm të bazës ligjore, kapaciteteve institucionale dhe veprimeve tjera teknike. Një ndër
sfidat kryesore të këtij sektori është kompletimi i kornizës ligjore që ngërthen në vete miratimin
e ligjit për Treguesit Gjeografik dhe një numër Udhëzimesh Administrative të cilat janë
relevante për ligjet në fuqi. Në aspektin institucional, arritjet e deritanishme karakterizohen
pozitive dhe përparimtare, megjithatë ngecjet në këtë segment janë ende të dukshme dhe si të
tilla kërkojnë përkushtim të mëtutjeshëm. Nënshkrimi i memorandumeve të bashkëpunimit me
institucionet e pronësisë intelektuale është një sfidë tjetër përmbushja e se cilës do ta rriste
bashkëpunimin dhe koordinimin nder-institucional gjë që do të rezultonte në punë më efektive
brenda sektorit. Krahas kësaj, sfiduese konsiderohet edhe vazhdimi i luftimit të mallrave të
falsifikuara e cila praktikë vazhdon të pengoj zhvillimin e një tregu të mirëfilltë në vend.
Masat për përmbushjen e obligimeve në kuadër të MSA-së
Në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim Asociimi, Kosova duhet të angazhohet për dhënien e të
kompanive të BE-së një nivel të mbrojtjes të krahasueshëm me atë të kompanive vendase. Në mënyrë
progresive, Kosova do të duhet të punojnë drejt një niveli të krahasueshëm të mbrojtjes siç jepet në BE.
47
Plani i Veprimit për negocimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit