Shqip

Plani i Veprimit për negocimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit
2013 me Masën e Katërt (përmirësimi i përpunimit dhe marketingut të produkteve bujqësore)
ka përkrahur fermerët dhe agro-përpunuesit për të qenë jo vetëm konkurues në vend por edhe
të tregtojnë jashtë Kosovës. Me këtë masë, është përmirësuar cilësia e marketingut te
prodhimeve të ushqimit të përpunuar dhe prodhimeve të freskëta duke i përshtatur me
standardet e BE-së.
Edhe përkundër rritjes së lehtë të eksportit të prodhimeve bujqësore, Kosova përballet me një
deficit të madh tregtar bujqësor, ku vetëm me BE-në, ky deficit arriti në 138 milion € në vitin
2011. Eksportet kryesore bujqësore janë lëngjet, pijet alkoolike dhe uthulla (verë, perimet
ngrënshme dhe perime dhe fruta për përgatitje). Në anën tjetër, importi i produkteve bujqësore
(ushqim dhe pije, kafshë të gjalla dhe perime) shkon deri në pothuajse 22% të të gjitha
importeve, por më pak se 8% të të gjitha eksporteve. Importet më të rëndësishme të produkteve
bujqësore në aspektin e vlerës janë lëngjet, pijet alkoolike dhe uthulla, mish ushqimor, produkte
qumështi, pasta dhe produktet e qumështit. Partnerët kryesorë tregtarë të Kosovës janë BE,
Shqipëria, Serbia, ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë dhe Turqia. Sfidë për të gjitha
kategoritë bujqësore dhe ushqimore është se ende mbizotëron një bilanc tregtar negative. Në
vazhdën e përparimeve të nevojshme të tregtisës së vendit është bujqësia organike e cila është
në fazë të hershme të zhvillimit. Njëherit është e nevojshme që prodhimet e vendit duhet të
certifikohen në Shqipëri dhe në ish-Republikën Jugosllave të Maqedonisë.
Masat për përmbushjen e obligimeve në kuadër të MSA-së
Të përmirësohet mbledhja e të dhënave statistikore pasi ka dallime të mëdha në të dhënat për këmbimin
tregtar të produkteve bujqësore.Të behën reforma strukturore bujqësore, përshpejtimi i harmonizimit të
rregulloreve veterinare, sanitare dhe fitosanitare me standardet e BE-se për të ndihmuar eksportet e saj
për të përmbushur kërkesat ndërkombëtare.Të bëhet privatizimi i përpunimit të bimëve, e cila do të
përmirësojë nivelin e tyre në përmbushjen e cilësisë së kërkuar dhe standardet e sigurisë do të
përmirësojnë konkurrencën e tyre komerciale.
Me qëllim të përmbushjes së kërkesave që dalin nga Marrëveshja e Stabilizim Asociimi, Kosova do të
përmirësojë mbledhjen e të dhënave statistikore me qëllim të eliminimit të dallimeve të mëdha
në të dhënat për këmbimin tregtar të produkteve bujqësore (Kapitujt 1-24 te nomenklaturës së
kombinuar) mes të BE-së dhe Kosovës. Në kuadër të reformimit strukturor të bujqësisë,
përbrenda Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, synohet që të arrihen
objektivat e ri-strukturimit përmes implementimit të Planit për Bujqësi dhe Zhvillim Rural
2009-2013 . Njëherit, synohet që të arrihet përmbushja e një nga gjashtë objektivat e Planit të ri të
Zhvillimit të Bujqësisë 2014-2020, ku parashihet rritje ekonomike duke i adaptuar teknologjitë e
reja dhe duke krijuar një ambient edhe më të favorshëm fiskal, i cili synohet të krijohet përmes
zvogëlimit të taksave për inputet dhe pajisjet bujqësore që tregtohen.
Një politikë e favorshme fiskale, parashihet edhe me ndryshimet në Pakon e re fiskale e cila do
të hyjë në fuqi nga një Janari i vitit 2013. Kjo pako, gjithashtu do të ndihmojë në përmirësimin
e bilancit tregtar mes BE-së dhe Kosovës, si dhe përmirësimin e performancës së eksportit për të
gjitha produktet bujqësore sepse liron nga TVSH dhe Tarifa Doganore disa inpute bujqësore të
cilat prodhuesit tanë i importojnë. Së fundi por jo me më pak rëndësi, implementimi i politikave
me të mira të privatizimit të ndërmarrjeve agro përpunuese dhe mbështetja e tyre përmes
grandeve dhe subvencioneve të parapara me PZHRB 2009-2012 do të përmirësojë aftësitë e saj
konkurruese, produktivitetin, efikasitetin dhe cilësinë e prodhimeve, në mënyrë që sektori të jep
40