Cynllun gweithredu daearyddiaeth - Arolwg Ordnans - Ordnance ...

(parth cyhoeddus Wikipedia)
Dylen nhw ddeall sut i addasu tryloywder y
troshaenau a sut i ddangos a chuddio’r haenau
hyn. Byddai’n ddefnyddiol pe baen nhw hefyd
yn gyfarwydd â defnyddio’r offeryn mesur. Yn
fy mhrofiad i, gellir addysgu’r sgiliau hyn yn
weddol hawdd mewn un wers. Rwyf yn argymell
defnyddio’r dref leol fel ardal enghreifftiol.
MAN CYCHWYN POSIBL
Gellid defnyddio nifer o weithgareddau i gyflwyno’r dasg.
1 Dangos llun o ddifrod daeargryn i’r
myfyrwyr. Trafod y syniad bod cynllunwyr
yn ceisio lleihau effeithiau gwaethaf
daeargrynfeydd trwy ddylunio dinasoedd
mwy diogel. Sut allen nhw wneud hyn?
Mae ffilm y BBC ® Tokyo Earthquake (gellir
archebu hon trwy www.bbcactive.com/
BroadCastLearning/asp/catalogue/productdetail.
asp?productcode=21714) (cyfres QED ) yn
gyflwyniad gwych hefyd.
2 Rwyf wedi paratoi tudalen am adeiladu
bwrdd ysgwyd daeargryn yma; byddai
hwn yn rhagflaenydd neu’n weithgaredd
dilynol da. (Juicy Geography Make a Shaker
Maker www.juicygeography.co.uk/shaker.htm).
3 Edrych ar y arddangosiadau seismograff
amser real a gynhyrchwyd gan yr USGS
(USGS data seismogram http://quake.usgs.
gov/recent/helicorders/index.html) neu ddata
daeargrynfeydd amser real ar glôb rhithwir
megis Earth Browser (Earth Browser Interactive
Earth Globe www.earthbrowser.com/),
World Wind (World Wind, sef glôb rhithwir gan
NASA http://worldwind.arc.nasa.gov) neu
Google Earth. (Cyswllt rhwydwaith Real-Time
Earthquakes Google Earth a gyhoeddir gan yr USGS
http://earthquake.usgs.gov/regional/nca/
virtualtour/global.php). Byddai cynnwys
un o’r adnoddau hyn yn y wers yn
ychwanegu hygrededd.
CYFLWYNIAD I FFEILIAU GOOGLE EARTH
Mae clicio ar ffolder prosiect San Francisco yn mynd â ffenestr Google
Earth i drosolwg o Ardal y Bae. Rwy’n argymell caniatáu i fyfyrwyr dreulio
amser yn fforio’r ddinas drwy ddefnyddio’r panoramas a’r gwegamerâu
ynghyd â nodweddion megis adeiladau 3-D a thir o ffenestr Layers.
Dylid arwain y
myfyrwyr i edrych ar
bob un o haenau’r
prosiect yn ei thro,
gan gychwyn, o
bosib, â’r un sy’n
dangos ffawtiau Ardal
y Bae. Gellir chwyddo
allan o’r map hwn yn
sylweddol er mwyn
dangos sefyllfa San
Francisco mewn
perthynas â’r prif
barthau o ffawtiau
yng Nghaliffornia.
Dylid archwilio’r
map sy’n dangos y
ddaeareg waelodol
a’r potensial
daeargrynol tra’n
edrych ar yr haenau
manwl iawn sy’n
dangos yr ardaloedd
mewn perygl o
hylifiad a thirlithriad.
Mae’r ddyfais lithro sy’n amrywio
tryloywder y troshaenau yn hynod
bwysig! Dylai’r athro arddangos hyn,
a hefyd y dechneg ar gyfer dangos a
chuddio haenau.
Mae cyswllt rhwydwaith ddynamig i
leoliadau daeargrynfeydd diweddar
a allai ddangos cydberthynas dda
â’r map o ffawtiau Ardal y Bae. Mae
angen i fyfyrwyr ddeall hefyd sut i
ddefnyddio’r data o’r panel haenau yn Google Earth.
Mae tiwtorial gydag animeiddiadau Flash ar gael o Juicy Geography, i
arddangos ffeil y prosiect (tiwtoriad wedi’i seilio ar Flash Juicy Geography
http://www.juicygeography.co.uk/sanfran%20tutorial.htm).
Y DASG: DELWEDDU DINAS FWY DIOGEL
Yna gellid cyfarwyddo’r myfyrwyr i feddwl am y gofynion ar gyfer adeilad
ysbyty newydd. Gallan nhw ddod o hyd i ysbytai sy’n bodoli eisoes trwy roi’r
haen briodol yn Google Earth ar waith, ac ystyried pa wybodaeth arall a allai
fod yn berthnasol, er enghraifft, dwysedd y boblogaeth ac isadeiledd megis
ffyrdd a rheilffyrdd. Byddan nhw’n ystyried y risg o beryglon sy’n deillio o
weithgaredd seismig ac, os oes modd iddyn nhw ddefnyddio fersiwn Pro o
Google Earth, gallen nhw luniadu polygonau syml i nodi ac i anodi ardaloedd
32 newyddion mapio Rhifyn 31 gaeaf 2006 www.ordnancesurvey.co.uk/addysg
o’r ddinas a fyddai’n addas ar gyfer yr ysbyty
newydd. Mae marciau lleoedd anodedig yr un
mor effeithiol yn y fersiwn rhad ac am ddim.
YMESTYN AC ASTUDIO’N
ANNIBYNNOL
Gellir ymestyn y dasg i roi her i’r ystod gallu
cyfan. Gellid gofyn i fyfyrwyr leoli amrywiaeth
o nodweddion eraill ag anghenion lleoliad
gwahanol, er enghraifft, stadiwm chwaraeon
newydd, neu ardal breswyl gyda marciau
lleoedd wedi’u hanodi’n ofalus. Gallai’r
marciau lleoedd, a’r testun gyda nhw sy’n eu
disgrifio, ffurfio sail ar gyfer asesiad.
Trwy ddefnyddio’r offer lluniadu yn Google Earth
Plus/Pro, gallan nhw ddylunio a lleoli nodweddion,
er enghraifft, ffyrdd neu reilffyrdd newydd,
ac fel y dangosaf ar blog Digital Geography,
gellir gwireddu gweledigaethau uchelgeisiol o
adeiladau 3-D gyda meddalwedd megis SketchUp
(meddalwedd SketchUp www.sketchup.com/), neu
gellid lawrlwytho adeiladau o 3-D Warehouse a’u
hychwanegu at Google Earth. (Digital Geography
yn defnyddio 3-D Warehouse yn yr ystafell ddosbarth
http://www.digitalgeography.co.uk/archives/2006/08/
using-3d-warehouse-in-the-classroom-short-notes/).
Efallai y bydd rhai myfyrwyr yn cyrraedd y cam
lle byddan nhw’n ychwanegu eu troshaenau
eu hunain, er enghraifft, map i ddangos risg
sy’n deillio o orlifo argae. (Bay Area Dam Failure
Inundation Maps http://www.abag.ca.gov/bayarea/
eqmaps/damfailure/dfpickc.html).
ASESU
Dylid addysgu’r myfyrwyr i reoli a chadw eu
gwaith trwy ddefnyddio strwythur ffolder My
Places Google Earth. Mater syml yw cadw gwaith
ar ei ganol, gan gynnwys unrhyw bolygonau
newydd neu wybodaeth marciau lleoedd mewn
ffolder newydd. Yna, gellir ei allforio o My Places
i leoliad arall, er enghraifft, My Documents
neu i gyfrwng y gellir mynd ag ef adref ar
gyfer gwaith cartref. Gall fod o fudd defnyddio
asesiad cyfoedion unwaith y bydd y dasg wedi’i
chwblhau, yn enwedig os oes taflunydd digidol
ar gael. Gall y grwpiau gyflwyno’u cynlluniau i
weddill y dosbarth ac efallai y bydd yr athro am
fforio posibiliadau chwarae rôl.
CASGLIAD
Mae delweddu dinas fwy diogel yn cynnig y
cyfle i fyfyrwyr ddeall yr egwyddorion sydd y tu
cefn i GIS. Mae natur weledol y gweithgaredd
yn apelio at bob math o ddysgwyr ac fe fydd
y myfyrwyr yn gwerthfawrogi bod cynllunwyr
dinas yn San Francisco yn gwneud yr un dasg
yn union ac yn defnyddio setiau data tebyg.
Dengys y dasg botensial hynod cymwysiadau
megis Google Earth i gyflawni deilliannau
go iawn sy’n ystyrlon heb i’r ‘dechnoleg
danseilio’r addysgu’.
Adnoddau
Y dasg Gellir lawrlwytho ffeil prosiect San Francisco yma
(tua 2.7 Mb) –
www.juicygeography.co.uk/googleearthsanfran.htm
Mae’r USGS newydd gyhoeddi adnodd newydd gwych ar
berygl daeargrynfeydd yn San Francisco. Mae ystod eang
o ddata ar gael fel ffeiliau Google Earth, rhai ohonyn nhw’n
cyflenwi neu hyd yn oed yn disodli’r ffeiliau sydd wedi’u
cynnwys yn ffolder y prosiect –
http://earthquake.usgs.gov/regional/nca/virtualtour/global.php
San Francisco Tudalen daeargrynfeydd y San Francisco
Chronicle - www.sfgate.com/earthquakes/
Panoramas realiti rhithwir San Francisco o Zurdo Go -
www.zurdogo.com/panos/index.html
Google Earth yn yr ystafell ddosbarth Mae gan Juicy
Geography ganllaw ar Google Earth i’r athro daearyddiaeth -
www.juicygeography.co.uk/googleearth.htm
Mae Alan Parkinson wedi cynhyrchu canllaw gynhwysfawr i
ddefnyddwyr ar ei safle tudalennau daearyddiaeth -
http://www.geographypages.co.uk/googlearth.htm
newyddion mapio Rhifyn 31 gaeaf 2006 33
www.ordnancesurvey.co.uk/addysg