Cynllun gweithredu daearyddiaeth - Arolwg Ordnans - Ordnance ...

hy?
ng aspects
d base.
l and built
ironmental,
hat shape
phy to
and
times
and ends:
question –
bly in
orld has
cates young
hy they are
economic
ine to
calities
nd human
nd how
he
ung people
a
Cynnwys a golygyddol newyddion mapio gaeaf 2006
different ways. We will certainly want to
share the enormous scope of the subject,
and its power and relevance to all people
with an interest in their place in the world.
There will be an opportunity for you to have
your say too.
The organising concepts
In identifying the organising concepts of
geography (see below), APG activities will
dovetail with national policy initiatives
wherever possible, supporting curriculum
developments following the current Key
Stage 3 review and syllabus and
Scale Understanding different scales –
from local to national to world-wide –
which is essential in understanding
interdependence and global change
Process Why and how the world’s
environments, societies and
landscapes are changing – geography
is dynamic
8
11
29
Mapiau rhad ac am ddim i ddisgyblion
11 oed – adolygiad pum mlynedd 3
Disgyblion buddugol yn dysgu crefft goroesi 5
‘A siarad yn ofodol’ 2005−07 7
Yn faenorol ar Lost...
neu feddyliau i’r perwyl hwnnw 8
Hwb mawr i ddaearyddiaeth ysgol! 10
ESRI (UK) yn cefnogi Diwrnod GIS
Mae hwn yn barc chwarae i ni hefyd!
13
Gwrandewch arnom ni
Gwaith maes uwch-dechnoleg –
awgrymiadau ar gyfer defnyddio
14
dyfeisiadau llaw GPS
Mapio Papousta: defnyddio GPS i
fapio llwybr hanesyddol yn
18
Ayios Theodoros Agrou, Cyprus
SLN Geography yn cyrraedd ei
20
ben-blwydd yn 8 oed 24
Plant yn mapio’r byd 28
Cystadleuaeth map y byd i blant 2007 29
Cynhadledd Flynyddol ac Arddangosfa’r GA 30
San Francisco: delweddu dinas fwy diogel
Y Gymdeithas Ddaearyddol (GA):
y gymdeithas broffesiynol ar gyfer
31
athrawon daearyddiaeth 34
Daearyddwr Siartredig 35
Meddalwedd addysgol 36
Gwasanaeth cyflenwi data 38
Options yr Arolwg Ordnans 39
Gemau MapZone newydd 40
Gobeithio eich bod i gyd wedi cael Nadolig da;
a blwyddyn newydd dda ichi i gyd.
Erbyn ichi ddarllen hwn, bydd eich ysgol,
gobeithio, wedi derbyn eich mapiau rhad ac
am ddim. Rydyn ni’n agos at y 4 miliwn nawr
a gobeithiwn ragori ar y ffigwr hwn pan fydd
y cynllun yn ailagor ar gyfer 2007-08. Gwelir
ystadegau ar bum mlynedd cyntaf y cynllun ar
y ddwy dudalen gyntaf.
Yn dilyn cystadleuaeth mapiau rhad ac am ddim
y llynedd, ceir adroddiad ar y 12 enillydd lwcus
a gafodd dreulio diwrnod gyda Ray Mears.
Mae’r rhifyn hwn yn mynd â ni ar wibdeithiau o
amgylch y byd. Ceir stori ddilynol ar daith Pat
Frean i Ghana a sut y bu’n ceisio defnyddio
cyfrifiaduron a mapio electronig; erthygl ar
ddefnyddio mapio i ‘ddarlunio’ dinas fwy diogel,
gan ddefnyddio San Francisco’n enghraifft; ac
ymgais i fapio llwybr hynafol yng Nghyprus.
Fe fydd yr Arolwg Ordnans yn mynychu
dwy arddangosfa yn y flwyddyn newydd.
Gwnewch yn siŵr eich bod yn dod i’n gweld yn
BETT 07 yn Llundain a/neu yn yr arddangosfa
Ddaearyddol yn Derby.
Golygydd Cyhoeddi
Ffôn: 023 8079 2975
Ffacs: 023 8079 2014
E-bost: darren.bailey@ordnancesurvey.co.uk
Skills How to investigate the world for
themselves – team work in the field,
using Gwybodaeth
maps, analyzing data, problem
solving, and using ICT – and an
awareness of social and
environmental Ymholiadau responsibility ynglŷn â hawlfraint ac ymholiadau cyffredinol, cysylltwch â’n Llinell Gymorth Cwsmeriaid:
Ffôn: 08456 05 05 05 Llinell Gymorth Gymraeg: 08456 05 05 04 Ffôn testun: 023 8079 2906 (defnyddwyr byddar neu drwm eu clyw yn unig os gwelwch yn dda)
Ffacs: www.rgs.org/joinus 023 8079 2615 E-bost: customerservices@ordnancesurvey.co.uk Gwefan: www.ordnancesurvey.co.uk
I gael cyngor am y cynnyrch ac i archebu cysylltwch â’ch cyflenwr rhwydwaith Options ® yr Arolwg Ordnans (gwelwch dudalen 39).
Dylunydd: Julie Buck-Rogers Ffôn: 023 8079 2799 E-bost: jules.buck-rogers@ordnancesurvey.co.uk
Mae Ordnance Survey, y Symbol OS, ADDRESS POINT, Code-Point, Explorer, Land-Line, MapZone, logo MapZone, Ordnance Survey Options, OS, OSCAR, OS MasterMap a Street
View yn nodau masnach cofrestredig, ac mae Boundary-Line ac Integrated Transport Network yn nodau masnach yr Arolwg Ordnans, asiantaeth fapio genedlaethol Prydain Fawr.
Mae ArcView ac ESRI yn nodau masnach cofrestredig Environmental Systems Research Institute, Inc. Mae BBC yn nod masnach cofrestredig y Gorfforaeth Ddarlledu Brydeinig. Mae
Garmin yn nod masnach cofrestredig Garmin Corporation. Mae GeoMedia yn nod masnach cofrestredig Intergraph Corporation. Mae GOAD yn nod masnach cofrestredig Experian
Ltd. Mae Google yn nod masnach cofrestredig Google, Inc. Mae HarperCollins yn nod masnach cofrestredig Harper Collins Publishers Ltd. Mae I-Spy yn nod masnach cofrestredig
Compagnie Generale des Etablissements Michelin – Michelin & amp; Cie. Mae Mac OS yn nod masnach cofrestredig Apple Computer, Inc. Mae Magellan, logo Magellan a SporTrak yn
nodau masnach cofrestredig Thales Navigation, Inc. Mae Polaroid yn nod masnach cofrestredig Polaroid Corporation. Mae Rotary yn nod masnach cofrestredig Rotary International.
Mae Memory-Map yn nod masnach Evo Distribution Ltd. Mae Michelin yn nod masnach COMPAGNIE GENERALE DES ETABLISSEMENTS MICHELIN, Societe en commandite
par actions
Mapiau rhad ac am ddim Mapiau rhad ac am ddim
Mapiau rhad ac am ddim i ddisgyblion 11 oed
– adolygiad pum mlynedd
Mae’r cynllun unigryw hwn, sydd wedi ennill
gwobrau, erbyn hyn yn ei bumed flwyddyn.
Dosbarthwyd Map Explorer yr Arolwg
Ordnans o’u hardal leol, ar raddfa 1:25 000,
yn rhad ac am ddim i fwy na 3.7 miliwn o
ddisgyblion ledled Prydain Fawr, ynghyd â
thaflenni Darllen map heb drafferth yn y byd.
‘Dw i’n credu mai dyma’r peth mwyaf positif
a wnaed dros ddaearyddiaeth gan unrhyw
un yn unrhyw le.’
Cyn mapiau rhad ac am ddim
Mae cwricwlwm cenedlaethol Cymru a Lloegr yn
nodi bod mapiau’r Arolwg Ordnans yn adnoddau
gorfodol ar gyfer Cyfnod Allweddol 3.
‘Defnyddio...mapiau a chynlluniau ar
amrywiaeth o raddfeydd, gan gynnwys mapiau
1:25 000 a 1:50 000 yr Arolwg Ordnans’.
Fodd bynnag, nid oedd llawer o ysgolion yn meddu
ar yr adnoddau hyn, nac yn debygol o’u caffael
mewn gwirionedd. Dewiswyd chwe ysgol ar gyfer
treialu’r mapiau rhad ac am ddim yn 2001 ac, yn
gyffredinol, gwelwyd bod y mapiau yno dros bum
mlwydd oed. Ar ben hyn, nid oedd digon ohonyn
nhw ac nid oedden nhw o’r ardal leol. Cafodd
y prinder o fapiau effeithiau eraill oherwydd,
yn anad dim, roedd yn rhwystro gwaith cartref
wedi’i seilio ar fap; gwelwyd tuedd economaiddgymdeithasol
eglur o ran gallu disgyblion i gael
gafael ar fapiau. Yn aml, yn yr ysgol fyddai rhai
plant yn gweld eu map cyntaf erioed.
Effaith y cynllun mapiau rhad ac
am ddim
Bu’r Centre for Children and Youth ym
Mhrifysgol Northampton yn monitro’r cynllun
ers y dechrau. Gellir gweld eu hadroddiad
pum mlynedd llawn yn
www.ordnancesurvey.co.uk/oswebsite/
education/pdf/5yearresearch.pdf.
Mae’r canlyniadau sy’n dilyn wedi’u dyfynnu
o’r adroddiad cynhwysfawr hwn.
Arolwg gwaelodlin 2000-01
(cyn mapiau rhad ac am ddim)
• Dangosodd o leiaf draean o bob grŵp
oedran y safon isaf o sgiliau mapio.
• Roedd yr holl sgiliau mapio a aseswyd yn
gwella wrth i’r plant fynd yn hŷn ond er hynny,
gwelwyd sgiliau mapio isel iawn o hyd i’r
graddau bod mwy na hanner y disgyblion 14 oed yn dangos y safon isaf.
• Roedd diffyg diddordeb ac ymgysylltu â mapiau a gwaith map yn
beth cyffredin iawn.
- Dywedodd tua un ym mhob deg yn unig o ddisgyblion 11 oed
a holwyd eu bod wedi cael mapiau’n ddefnyddiol yn yr ysgol
(12%) neu gartref (7%).
- Dywedodd llai nag un ym mhob deg (8%) o’r disgyblion 11 oed a
holwyd eu bod wedi mwynhau defnyddio mapiau ‘yn fawr’ neu
‘gryn dipyn’. Dywedodd mwy na hanner y disgyblion 11 oed a
holwyd (53%) nad oedden nhw’n ‘mwynhau’ defnyddio mapiau.
- Tua thraean o’r ymatebwyr yn unig a ddywedodd eu bod yn
deall mapiau’n ‘eithaf da’ neu’n ‘dda’ (28%), neu eu bod yn
ystyried bod mapiau’n ‘bwysig’.
Canlyniadau ymchwil mapiau rhad ac am ddim
Dengys y diagramau ganlyniadau astudiaeth hydredol o nifer fechan o ysgolion
sydd wedi’u holrhain gydol y cynllun hyd yma. Derbyniodd yr ysgolion peilot
hyn y mapiau rhad ac am ddim flwyddyn yn gynt na gweddill y wlad.
Gwelliant yn nealltwriaeth disgyblion o fapiau
– hunanganfyddiad disgyblion
Roger Jeans,
Rheolwr Addysg
Cyn y cynllun mapiau rhad ac am ddim, dywedodd bron ddwywaith cymaint
o ddisgyblion nad oedden nhw’n ‘deall’ mapiau (48%) ag a ddywedodd eu
bod yn deall mapiau’n ‘dda’ (28%). Mis ar ôl derbyn y mapiau rhad ac am
ddim, roedd hyn wedi newid yn sylweddol. Roedd dwy ran o dair (67%) o’r
disgyblion peilot yn hyderus eu bod yn deall mapiau’n ‘dda’ a theimlai llai
nag un ym mhob deg (8%) nad oedden nhw’n ‘deall’ mapiau.
Yn y blynyddoedd dilynol, wedi i gynnwrf derbyn map ddiflannu go iawn,
lleihau wnaeth nifer y disgyblion â hunanganfyddiad eu bod yn deall
mapiau’n ‘dda’. Er hynny, pedair blynedd yn ddiweddarach, mae nifer y
disgyblion yn y cynllun peilot sy’n hyderus eu bod yn deall mapiau wedi
dyblu (54% nawr) o’u cymharu â’r ffigyrau cyn y cynllun.
Deall mapiau
– canfyddiad athrawon (arolwg e-bost cenedlaethol)
Gofynnwyd cwestiwn tebyg yn yr arolwg e-bost cenedlaethol blynyddol.
2 newyddion mapio Rhifyn 31 gaeaf 2006 www.ordnancesurvey.co.uk/addysg www.ordnancesurvey.co.uk/addysg newyddion mapio Rhifyn 31 gaeaf 2006 3