Sborník 2009 díl 2. - Fakulta informatiky a managementu - Univerzita ...

Adam Sadowski ZRÓŻNICOWANIE EFEKTYWNOŚCI GOSPODARSTW ROLNYCH
W POSZERZONEJ UNII EUROPEJSKIEJ
dużych podmiotów gospodarczych prowadzonych na zasadach prawa handlowego lub
też w formie spółdzielni. Odmienne struktury użytkowania wytworzono w Słowenii,
Łotwie i Rumunii, gdzie dzierżawy ukształtowały się na poziomie około 30%.
Przyczyną takich tendencji jest silniejszy w tych państwach proces odtwarzania
gospodarstw rodzinnych. Stosunkowo najmniejsza skala dzierżaw dotyczy Polski gdzie
około 23,4% gruntów jest dzierżawione. Konstatując należy również zauważyć, iż
dzierżawa stała się podstawowym mechanizmem zagospodarowania gruntów
w państwach postsocjalistycznych, które przeszły okres transformacji systemowej.
Efektywność użytkowania ziemi w poszerzonej Unii Europejskiej
Proces rozszerzania Unii Europejskiej wprawdzie doprowadził do stworzenia jednego
organizmu gospodarczego niemniej wewnętrzne jego struktury są znacznie
zróżnicowane i cechują się odmienną efektywnością 2 . Dane wskazują na bardzo
znaczne zróżnicowanie w ramach starych i nowych państw członkowskich, jak też
wewnątrz poszczególnych podgrup. Stare państwa członkowskie wytwarzają ponad
78% nadwyżki bezpośredniej całej UE, zaś nadwyżka bezpośrednia generowana przez
jednego zatrudnionego osiąga średnio poziom 28 ESU.
TAB. 1: Efektywność gospodarstw rolnych państw starej piętnastki UE w 2005 r.
Lp. Państwa
Pełnozatrudni
onych w tys.*
SGM w tys.
ESU
SGM/pełnoza
trudnionego
w ESU
SGM/ha w
ESU
1 Wielka Brytania 289,2 10506,4 36,3 0,71
2 Austria 169,2 2511,8 14,8 0,93
3 Belgia 68,7 3316,0 48,3 2,40
4 Dania 58,4 3521,0 60,3 1,36
5 Finlandia 83,3 1772,0 21,3 0,78
6 Francja 752,0 28560,1 38,0 1,04
7 Grecja 704,7 5429,6 7,7 1,38
8 Hiszpania 961,9 19938,1 20,7 0,84
9 Holandia 173,9 8395,3 48,3 4,29
10 Irlandia 148,0 2408,4 16,3 0,58
11 Luxemburg 4,9 113,8 23,3 0,88
12 Niemcy 634,7 19379,1 30,5 1,14
13 Portugalia 338,5 2189,9 6,5 0,63
14 Szwecja 66,7 1628,0 24,4 0,53
15 Włochy 1271,2 21882,5 17,2 1,76
Razem/Średnio 5725,3 131552,0 27,6 1,28
* - przyjęto pełnozatrudnionego jako 1800 godzin pracy rocznie
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Statistics in focus, Eurostat 2006, 2007
2 Rozważania na temat efektywności użytkowania ziemi przeprowadzono używając wskaźnika SGM
(Standard Gross Margin), który wyraża poziom standardowej nadwyżki bezpośredniej i jest to różnica
pomiędzy wartością produkcji i wartością kosztów bezpośrednich. Analiza dotyczy gospodarstw powyżej
1 ESU.
198