Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
6.4 Forcimi i partneritetit lokal Zhvillimi i shpejtë ekonomik e shoqëror i Komunës së Gjakovës nuk mund të realizohet pa siguruar një partneritet të ngushtë në qeverisjen vendore midis strukturave të pushtetit vendor dhe shoqërisë civile. Kjo e fundit, më shpesh njësohet më Organizatat Jo Qeveritare (OJQ) dhe shoqatat e ndryshme, ku spikat veçanërisht Oda Ekonomike. Shoqëria civile ka filluar të luajë një rol gjithnjë e më të madh në zhvillimin ekonomik e shoqëror të komunës. Megjithatë, përvoja e organizatave të shoqërisë civile është ende e kufizuar dhe jo aq shumë e zhvilluar. Nga ana tjetër, shoqëria dhe komuniteti nuk janë shumë të njohura me rolin e rëndësishëm të këtyre organizatave. Si rrjedhim, merr rëndësi identifikimi i nevojave më kryesore të shoqërisë civile të komunës, të cilat lidhen me: (i) Kulturën e pakët të vullnetarizmit, i cili mund të ishte një ndihmesë e madhe në zhvillimin e gjithanshëm të komunës. Shumë organizata të shoqërisë civile janë krijuar me nxitjen e donatorëve ndërkombëtarë dhe vazhdojnë të mbështeten financiarisht prej tyre. Po kështu, vullnetarizmi është tkurrur pas vitit 1999. Kështu që disa nga karakteristikat e një shoqërie civile të pjekur dhe të përgjegjshme shpesh mungojnë. Si rrjedhim, besimi i ndërsjellët, i cili është thelbësor për krijimin e marrëdhënieve të suksesshme midis shoqërisë civile dhe publikut, strukturave të qeverisjes lokale, medias dhe sektorit privat, po zhvillohen me ngadalësi; (ii) Zgjerimin e dialogut midis strukturave të pushtetit lokal dhe komunitetit. Për këtë qëllim është e nevojshme që ky dialog të institucionalizohet, në mënyrë që të mos i lihet rastësisë. Vetëm në këtë mënyrë mund të financohen kapacitetet e mendimit kritik dhe mendimit ndryshe. Kjo krijon kushte për të ndihmuar pushtetin lokal me zgjidhje alternative mbi problemet e zhvillimit ekonomik e shoqëror të komunës; (iii) Rritjen e transparencës dhe llogaridhënies. Në përgjithësi nëpunësit publikë nuk kanë një kuptim të qartë mbi rëndësinë e madhe të pjesëmarrjes së publikut në qeverisjen lokale dhe mbi domosdoshmërinë e përfshirjes së tij në procesin e vendimmarrjes. Kjo duket qartë në faktin se edhe kur organizohen takime me publikun, shtysa kryesore është më shumë zbatimi i obligimeve të komunës se sa nevoja për të komunikuar vërtet me publikun për të qenë transparent me vendimet që merren dhe për të vështruar me sy kritik çdo punë që institucionet e pushtetit vendor realizojnë. Roli i organizatave të shoqërisë civile është thelbësor në zhvillimin e këtij partneriteti. (iv) Monitorimin e zbatimit të politikave të institucioneve të pushtetit qendror e vendor. Ky është një aspekt shumë i rëndësishëm i punës së shoqërisë civile. Vrojtimet tregojnë se më shumë përpjekje janë të nevojshme për ndërgjegjësimin e vetë publikut mbi të drejtën që ai ka për tu njohur me dokumentet zyrtare, si dhe mbi trajnimin e zyrtarëve publikë për të qenë të aftë t’i shërbejnë me efikasitet publikut. Mungesa e njohjes dhe mungesa e interesit të qytetarëve mbi rolin dhe përgjegjësitë ndaj mbarëvajtjes së punës së strukturave të pushtetit vendor tashmë janë fenomene të qarta në nivel komune, sikundër në të gjithë Kosovën. (v) Përmirësimin e statusit të minoriteteve dhe të grupeve të margjinalizuara. Në analizat e mësipërme mbi zhvillimin ekonomik dhe varfërinë, arsimin, shërbimin shëndetësor dhe problemet e barazisë gjinore ka rezultuar qartazi se, në veçanti komunitetin RAE, nuk gëzon kushte e mundësi plotësisht të njëjta me pjesën tjetër të popullsisë së komunës. Strukturat e pushtetit vendor mund të ndihmohen nga organizatat e shoqërisë civile për ta njohur më mirë gjendjen reale të komunitetit RAE, për të kuptuar më mirë nevojat më prioritare të tij, si dhe për të dhënë shërbime STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS 8 6 QEVERISJA E MIRË
6 QEVERISJA E MIRË 0 STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS ndaj këtij komuniteti. Po kështu, këto organizata mund të kontribuojnë në ndërgjegjësimin e publikut dhe të vetë komunitetit RAE mbi të drejtat e këtij komuniteti dhe mbi domosdoshmërinë e përmbushjes së standardeve ndërkombëtare, që lidhen me këto të drejta. Në Gjakovë sot veprojnë 42 OJQ lokale, të cilat janë anëtare të Forumit të OJQ-ve. Të gjitha këto organizata e kanë selinë në zonën urbane, por veprimtarinë e ushtrojnë në të gjithë komunën. OJQ-të varen tërësisht nga financimi i donatorëve dhe nuk kanë asnjë përkrahje financiare nga komuna, për shkak të buxhetit të kufizuar që ka komuna. Në Gjakovë është edhe Zyra Rajonale e Odës Ekonomike të Kosovës, e cila mbron interesat e komunitetit të biznesit. Sindikatat e punëtorëve në fabrika janë shuar, ndërsa disa përfaqësues të komunës janë anëtarë të Sindikatës Rajonale. Gjithashtu një ndihmesë në të ardhmen pritet dhe nga OJQ e sapoformuar Agjensioni për Zhvillim Lokal qëllimi i të cilës është promovimi i investimeve dhe fuqizimi i biznesit. Veprimtaria më e gjerë e OJQ-ve është e orientuar në këto fusha kryesore: (i) Nxitja e barazisë gjinore; (ii) Përmirësimi i marrëdhënieve ndëretnike; (iii) Ndihmesa në problemet psikosociale dhe (iiii) Promovimi i komunitetit dhe zhvillimi ekonomik. Shoqëria civile, veçanërisht rinia, është përfshirë në veprimtari që lidhen me koalicionet ndëretnike. Duke qenë se OJQ-të janë të bazuara kryesisht tek financimi i donatorëve, ato janë më shumë të orientuara tek shërbimet, nëpërmjet projektesh afatshkurtra, dhe qëndrueshmëria e tyre është ende e brishtë. Shumica e kosovarëve i shikojnë OJQ-të si organizata që nuk i shërbejnë përfaqësimit të mendimit të tyre, sepse mendojnë që ky është funksion që kryhet nga partitë politike. Ky mendim ndryshon pak kur është fjala për koalicione të tilla si Koalicioni i Familjeve të Personave të Zhdukur, Organizatat e Veteranëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, grupet e pensionistëve etj. Në bazë të nevojave të mësipërme, politikat më prioritare të zhvillimit të shoqërisë civile si në nivel komune ashtu edhe në të gjithë Kosovën janë: (i) Zhvillimi dhe zbatimi i mekanizmave që sigurojnë pjesëmarrjen aktive të shoqërisë civile në hartimin dhe zbatimin e politikave të zhvillimit; (ii) Krijimi i kapaciteteve institucionale (strukturat, sistemet dhe njohuritë) të shoqërisë civile për të përmbushur përgjegjësitë e saj si partnere në hartimin, zbatimin dhe monitorimin e politikave; (iii) Inkurajimi i shoqërisë civile për të zhvilluar mundësi të reja të veprimtarive ekonomike dhe punësimit, si dhe të dhënies së shërbimeve publike.
- Page 41 and 42: 2 ARSIMIMI EDUKIMI DHE AFTËSIMI N
- Page 43 and 44: 2 ARSIMIMI Sipas anketimit, rreth 6
- Page 45 and 46: 2 ARSIMIMI 44 STRATEGJIA E ZHVILLIM
- Page 47 and 48: 2 ARSIMIMI 46 STRATEGJIA E ZHVILLIM
- Page 49 and 50: 2 ARSIMIMI 48 STRATEGJIA E ZHVILLIM
- Page 52 and 53: Kapitulli i Tretë BARAZIA GJINORE
- Page 54 and 55: e Kosovës. Kjo vjen se të ardhura
- Page 56 and 57: Edhe brenda komunitetit RAE femrat
- Page 58 and 59: Tabela 3.7: Të dhëna mbi punësim
- Page 60 and 61: Përfshirja e madhe e femrave në s
- Page 62: femrat. Kjo ka dhënë si rezultat
- Page 65 and 66: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 67 and 68: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 69 and 70: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 71 and 72: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 74 and 75: Kapitulli i Pestë MJEDISI I QËNDR
- Page 76 and 77: mungesa e investimeve për ndërtim
- Page 78 and 79: eth 4.3% të sipërfaqes (shih Tabe
- Page 80 and 81: Në Komunën e Gjakovës këta treg
- Page 82: Efektet e ekspozimit ndaj uraniumit
- Page 85 and 86: 6 QEVERISJA E MIRË Drejtoria për
- Page 87 and 88: 6 QEVERISJA E MIRË 86 STRATEGJIA E
- Page 89: 6 QEVERISJA E MIRË 88 STRATEGJIA E
- Page 94 and 95: 2.1 Synimet Strategjike Bazuar në
- Page 98 and 99: OBJEKTIVI 1 ZHDUKJA E VARFËRISE EK
- Page 100 and 101: Financuesit më kryesorë të munds
- Page 102 and 103: Financuesit më kryesorë të munds
- Page 104 and 105: PROGRAMET DHE PROJEKTET PRIORITARE
- Page 106 and 107: Financuesit më kryesorë të munds
- Page 108 and 109: PROGRAMET DHE PROJEKTET PRIORITARE
- Page 110 and 111: OBJEKTIVI 44-6 PËRMIRËSIMI I SHË
- Page 112 and 113: Financuesit më kryesorë të munds
- Page 114 and 115: OBJEKTIVI 7 GARANTIMI I QËNRUESHM
- Page 116 and 117: Financuesit më kryesorë të munds
- Page 118 and 119: PROGRAMET DHE PROJEKTET PRIORITARE
- Page 122: Procesi i përgatitjes së Strategj
6<br />
QEVERISJA E MIRË<br />
0 STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS<br />
ndaj këtij komuniteti. Po kështu, këto organizata mund <strong>të</strong> kontribuojnë<br />
në ndërgjegjësimin e publikut dhe <strong>të</strong> ve<strong>të</strong> komunitetit RAE mbi <strong>të</strong> drejtat<br />
e këtij komuniteti dhe mbi domosdoshmërinë e përmbushjes së standardeve<br />
ndërkombëtare, që lidhen me këto <strong>të</strong> drejta.<br />
Në Gjakovë sot veprojnë 42 OJQ lokale, <strong>të</strong> cilat janë anëtare <strong>të</strong> Forumit <strong>të</strong> OJQ-ve.<br />
Të gjitha këto organizata e kanë selinë në zonën urbane, por veprimtarinë e ushtrojnë<br />
në <strong>të</strong> gjithë komunën. OJQ-<strong>të</strong> varen <strong>të</strong>rësisht nga financimi i donatorëve<br />
dhe nuk kanë asnjë përkrahje financiare nga komuna, për shkak <strong>të</strong> buxhetit <strong>të</strong><br />
kufizuar që ka komuna. Në Gjakovë ësh<strong>të</strong> edhe Zyra Rajonale e Odës Ekonomike<br />
<strong>të</strong> Kosovës, e cila mbron interesat e komunitetit <strong>të</strong> biznesit. Sindikatat e punëtorëve<br />
në fabrika janë shuar, ndërsa disa përfaqësues <strong>të</strong> komunës janë anëtarë <strong>të</strong><br />
Sindika<strong>të</strong>s Rajonale. Gjithashtu një ndihmesë në <strong>të</strong> ardhmen pritet dhe nga OJQ<br />
e sapoformuar Agjensioni për Zhvillim Lokal qëllimi i <strong>të</strong> cilës ësh<strong>të</strong> promovimi i<br />
investimeve dhe fuqizimi i biznesit.<br />
Veprimtaria më e gjerë e OJQ-ve ësh<strong>të</strong> e orientuar në këto fusha kryesore: (i)<br />
Nxitja e barazisë gjinore; (ii) Përmirësimi i marrëdhënieve ndëretnike; (iii) Ndihmesa<br />
në problemet psikosociale dhe (iiii) Promovimi i komunitetit dhe zhvillimi<br />
ekonomik. Shoqëria civile, veçanërisht rinia, ësh<strong>të</strong> përfshirë në veprimtari që<br />
lidhen me koalicionet ndëretnike. Duke qenë se OJQ-<strong>të</strong> janë <strong>të</strong> bazuara kryesisht<br />
tek financimi i donatorëve, ato janë më shumë <strong>të</strong> orientuara tek shërbimet, nëpërmjet<br />
projektesh afatshkurtra, dhe qëndrueshmëria e tyre ësh<strong>të</strong> ende e brish<strong>të</strong>.<br />
Shumica e kosovarëve i shikojnë OJQ-<strong>të</strong> si organizata që nuk i shërbejnë përfaqësimit<br />
<strong>të</strong> mendimit <strong>të</strong> tyre, sepse mendojnë që ky ësh<strong>të</strong> funksion që kryhet<br />
nga parti<strong>të</strong> politike. Ky mendim ndryshon pak kur ësh<strong>të</strong> fjala për koalicione <strong>të</strong><br />
tilla si Koalicioni i Familjeve <strong>të</strong> Personave <strong>të</strong> Zhdukur, Organizatat e Veteranëve<br />
<strong>të</strong> Ushtrisë Çlirimtare <strong>të</strong> Kosovës, grupet e pensionis<strong>të</strong>ve etj.<br />
Në bazë <strong>të</strong> nevojave <strong>të</strong> mësipërme, politikat më prioritare <strong>të</strong> zhvillimit <strong>të</strong> shoqërisë<br />
civile si në nivel komune ashtu edhe në <strong>të</strong> gjithë Kosovën janë:<br />
(i) Zhvillimi dhe zbatimi i mekanizmave që sigurojnë pjesëmarrjen aktive <strong>të</strong><br />
shoqërisë civile në hartimin dhe zbatimin e politikave <strong>të</strong> zhvillimit;<br />
(ii) Krijimi i kapaciteteve institucionale (strukturat, sistemet dhe njohuri<strong>të</strong>) <strong>të</strong><br />
shoqërisë civile për <strong>të</strong> përmbushur përgjegjësi<strong>të</strong> e saj si partnere në hartimin,<br />
zbatimin dhe monitorimin e politikave;<br />
(iii) Inkurajimi i shoqërisë civile për <strong>të</strong> zhvilluar mundësi <strong>të</strong> reja <strong>të</strong> veprimtarive<br />
ekonomike dhe punësimit, si dhe <strong>të</strong> dhënies së shërbimeve publike.