Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

Në Komunën e Gjakovës këta tregues janë pak më të përmirësuar se mesatarja
e Kosovës, por gjithsesi mbeten shumë të lartë (shih Tabelën 5.5). Kështu, rreth
42.8% e popullsisë së komunës nuk ka qasje furnizimi me ujë me gyp qendror ose
burim kryesor uji dhe rreth 18% e popullsisë ka puset si burim kryesor uji.
Tabela 5.5: Furnizimi me ujë në Gjakovë
Familje Gjilani Gjakova Peja Prizreni Prishtina Ferizaj
Pa gyp qendror ose burim kryesor uji 70.3 42.8 54.2 34.1 42.8 64
Burim kryesor i ujit janë puset 40.5 17.9 39.2 24.0 30.2 52.9
Nuk ka banjë me ujë në shtëpi 49 35.1 32.4 44.6 32.6 55.1
Kanë WC fushore 49.0 35.1 29.5 44.1 32.6 55.1
Burimi: Banka Botërore, “Vlerësimi i varfërisë në Kosovë”, qershor 2005.
Në Gjakovë, gjithashtu, nuk ka trajtim të ujërave të zeza. Sistemet e kanalizimit
praktikisht nuk ekzistojnë në zonat rurale, por edhe pse qyteti e ka një sistem të
tillë me gjatësi prej 45 km në gjendje të mirë, nuk bëhet derdhja në impiantin me
kapacitet shumë të vogël, të ndërtuar gjatë viteve ’70, i cili gjendet tërësisht jashtë
funksionit. Kështu që praktikisht nuk ka asnjë trajtim të ujërave të zeza. Mosfunksionimi
i impiantit shkakton ndotjen e lumenjve dhe të ujërave nëntokësore,
duke ndikuar në pastërtinë e ujit të pijshëm dhe në bimësinë përreth.
5.3 Zonat e nxehta mjedisore
Depozitimi i mbeturinave të ngurta
Figura 5.2: Furnizimi me ujë dhe sistemi i ujërave
të zeza
Uji dhe trajtimi i tij
50
Përqindja e popullsisë
40
30
20
10
0
Uji
Ujërat e zeza
Kosova Viset Rurale
Sipas vlerësimeve të GTZ, në Kosovë prodhohen 1.2 kg. mbeturina të ngurta për
frymë në ditë dhe kësaj sasie i korrespondon rreth 3.2 m3 për frymë në vit. Këtu
përfshihen përveç mbeturinave shtëpiake edhe mbeturinat e aluminit, qelqit,
plastikës, tekstilet etj. Menaxhimi i mbeturinave është përmirësuar dukshëm dhe
në disa komuna si Prishtinë, Pejë, Prizren, Gjilan, Mitrovicë, Podujevë, Ferizaj,
Dragash dhe Zveçan janë ndërtuar deponi të mbeturinave (sheshdepozitime) rajonale
të nivelit të lartë. Por në shumë komuna të tjera deponitë e mbeturinave
janë të vjetra dhe afër zonave të banuara.
Në Gjakovë, deponia e mbeturinave të ngurta gjendet vetëm 2 kilometra larg
qytetit dhe kjo largësi vazhdon të zvogëlohet si rezultat i zgjerimit të zonës urbane
dhe krijimit të vendbanimeve joformale. Ky është një burim i madh ndotje,
po të konsiderohet se shpesh mbeturinave u vihet zjarri nga persona të pandërgjegjshëm
për përfitime individuale.
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
7
5
MJEDISI I QËNDRUESHËM