Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kapitulli i Pes<strong>të</strong><br />
MJEDISI I QËNDRUESHËM<br />
“Mjedisi dhe zhvillimi i qëndrueshëm” ësh<strong>të</strong> Objektivi 7 Zhvillimor i Mijëvjeçarit.<br />
Integrimi i parimeve <strong>të</strong> zhvillimit <strong>të</strong> qëndrueshëm në politikat dhe programet e zhvillimit<br />
lokal dhe kthimi në <strong>të</strong> kundërt i prirjes së humbjes së burimeve mjedisore,<br />
përgjysmimi brenda vitit 2015 i numrit <strong>të</strong> njerëzve pa furnizim me ujë <strong>të</strong> rrjedhshëm<br />
<strong>të</strong> pijshëm, ndalimi i degradimit dhe rritja e sipërfaqes së mbuluar me pyje dhe sipërfaqen<br />
e tokës së mbrojtur për <strong>të</strong> ruajtur diversitetin biologjik janë ndër synimet më<br />
kryesore <strong>të</strong> këtij objektivi. Në Komunën e Gjakovës, problemet më kryesore mjedisore<br />
lidhen me mbrojtjen e burimeve natyrore, veçanërisht <strong>të</strong> pyjeve, tokës bujqësore dhe<br />
lumenjve, mbrojtjen e ajrit dhe <strong>të</strong> ujit <strong>të</strong> pijshëm nga ndotjet, si dhe me rehabilitimin<br />
e disa zonave <strong>të</strong> nxehta mjedisore. Një vëmendje <strong>të</strong> posaçme këtu kërkojnë zonat e<br />
minuara, zonat e ndotura nga uraniumi, shesh depozitimet e mbetjeve <strong>të</strong> ngurta<br />
dhe mbetjet industriale. Zgjidhja <strong>të</strong>rësore e këtyre problemeve kërkon angazhim <strong>të</strong><br />
strukturave <strong>të</strong> pushtetit qendror e lokal, burime <strong>të</strong> konsiderueshme financiare dhe<br />
ndërgjegjësim <strong>të</strong> publikut për mbrojtjen e mjedisit. Disa nga këto probleme, siç ësh<strong>të</strong><br />
ai i ndotjes nga minat dhe nga uraniumi, nuk mund <strong>të</strong> zgjidhen pa ndihmë ndërkombëtare.<br />
Gjithsesi, edhe në kushtet e kufizimeve financiare, ësh<strong>të</strong> e mundur që brenda<br />
vitit 2015 gjendja e mjedisit <strong>të</strong> ndryshojë <strong>të</strong>rësisht.<br />
Problemet që lidhen me garantimin e një mjedisi <strong>të</strong> qëndrueshëm në Komunën<br />
e Gjakovës janë <strong>të</strong> shumta dhe zgjidhja e tyre kërkon angazhim <strong>të</strong> strukturave<br />
<strong>të</strong> pushtetit qendror e lokal, si dhe pjesëmarrje serioze <strong>të</strong> komunitetit. Për disa<br />
nga çështjet e rëndësishme mjedisore kërkohen, gjithashtu, investime <strong>të</strong> konsiderueshme,<br />
që mund <strong>të</strong> tejkalojnë edhe mundësi<strong>të</strong> buxhetore qendrore e lokale.<br />
Prandaj, përzgjedhja e atyre problemeve që kanë ndikimin më kryesor në mjedis<br />
dhe janë <strong>të</strong> mundshme për t’u zgjidhur, mund <strong>të</strong> ishte një përpjekje e parë realiste<br />
drejt përmirësimit <strong>të</strong> gjendjes. Kjo nuk do <strong>të</strong> tho<strong>të</strong> aspak se probleme <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong><br />
grumbulluara ose <strong>të</strong> reja janë <strong>të</strong> parëndësishme, por çështjet e analizuara në kë<strong>të</strong><br />
kapitull konsiderohen thjesht si më parësoret për t’u zgjidhur.<br />
5.1 Mbrojtja e burimeve natyrore<br />
Një numër i madh familjesh në Kosovë, veçanërisht në zonën rurale, e kanë bazuar<br />
jetesën tek burimet natyrore. Kështu, në zonën rurale rreth 90% e familjeve<br />
kanë tokë në pronësi, 55% kanë bagëti, rreth 15% jetojnë me prodhimet vetjake<br />
dhe rreth 20% e bazojnë ekonominë e tyre në prodhimet e pylltarisë 29 (shih Figurën<br />
5.1). Si rrjedhim, mbrojtja e burimeve natyrore merr një rëndësi <strong>të</strong> dyfish<strong>të</strong>.<br />
Ajo lidhet me garantimin e mjedisit <strong>të</strong> qëndrueshëm por edhe me <strong>të</strong> ardhurat e<br />
ekonomive familjare.<br />
Mbrojtja dhe zhvillimi i qëndrueshëm i burimeve natyrore ësh<strong>të</strong> një problem i<br />
rëndësishëm edhe për Komunën e Gjakovës. Natyra dhe ambienti e bëjnë kë<strong>të</strong><br />
komunë një rajon shumë <strong>të</strong> larmishëm dhe <strong>të</strong> pasur. E rrethuar me pyje, male,<br />
bjeshkë dhe kullota <strong>të</strong> pasura në pjesën perëndimore, me fusha dhe tokë pjellore<br />
dhe lumin Drini në pjesën lindore dhe me lumenj <strong>të</strong> tjerë, Gjakova paraqet një<br />
rajon me pasuri e mundësi <strong>të</strong> mëdha për tu zhvilluar.<br />
Ruajtja e tokës bujqësore<br />
Në Kosovë ka rreth 577 mijë hektarë tokë bujqësore cilësore, e cila, veçanërisht<br />
vitet e fundit, ka filluar <strong>të</strong> dëmtohet e <strong>të</strong> degradojë nga ndërtimet pa kriter dhe<br />
29 ABEF, 2003<br />
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS<br />
73<br />
5<br />
MJEDISI I QËNDRUESHËM