Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

kosovo.undp.org
from kosovo.undp.org More from this publisher
07.01.2013 Views

Tabela 3.7: Të dhëna mbi punësimin dhe ardhurat Komuna Pjesëmarrja në fuqinë punëtore % Të ardhurat mujore (Euro) Shkalla e papunësisë % Meshkuj Femra Meshkuj Femra Meshkuj Femra Prishtina 75.30 39.60 169.92 55.89 25.67 38.62 Gjakova 76.39 26.57 131.48 43.98 39.64 49.06 Kosova 75.42 30.91 135.92 42.23 38.47 58.06 Burimi: UNDP, “Raporti i Zhvillimit Njerezor – Kosova 2004” forcën punuese dhe ardhurat e femrave punësuara janë rreth 33% më ulta se mesatarja e ardhurave mujore femrave ne Kosovë. Femra ka punësuara në gjitha sektorët, por kryesisht dominon sektori i shërbimeve. AZHNJ për Kosovë zbulon se në sektorin e shërbimeve punojnë mbi 85% femrave punësuara gjithsej, ndërsa vem 8% janë punësuara në industri dhe rreth 6% në bujqësi. Shkalla e papunësisë së femrave ndryshon në mënyrë thelbësore në mes zonave urbane dhe rurale. Në zonat rurale papunësia e femrave arrin nga 60% deri në 70% numrit përgjithshëm femrave afta për punë, ndërsa për femrat e komunitetit minoritar rom kjo arrin në më shumë se 78%. Si rrjedhojë kemi zhvillimin e ulët ekonomik dhe social femrave në Kosovë si dhe nivelin më lar varfërisë tek femrat kryefamiljare. Tabela 3.8: Papunësia sipas moshës dhe gjinisë Komuna Meshkuj Mosha 15-24 vite Mosha 25-34 vite Mosha 35-4 vite Mosha 50-64 vite Femra Gjithsej Meshkuj Femra Gjithsej Meshkuj Femra Gjithsej Në Komunën e Gjakovës pjesëmarrja e femrave në tregun e punës ësh më e ulët se mesatarja e Kosovës dhe nga më ultat krahasuar me komunat e tjera, veçanërisht me Prishtinën. Po kështu, brenda komunës, në fuqinë punëtore marrin pjesë rreth 3 herë më shumë meshkuj se femra, gjë që dëshmon për një vlerësim më pakët femrave se sa meshkujve. Kjo shprehert edhe në ardhurat mesatare mujore femrave, cilat vlerësohet se janë rreth 44 Euro, ndërkohë që për meshkujt janë mesatarisht rreth 3 herë më larta. Shkalla e papunësisë së femrave në Komunën e Gjakovës ësh më e lar se e meshkujve. Por ky ndryshim ësh shumë më i madh në rastin e femrave komunitetit RAE, ku 78.15 e femrave në moshë pune janë papuna (shih Tabelën 3.7). Papunësia ësh shumë e lar tek femrat e grup-moshës 15-24 vjeç (shih Tabelën 3.8). Kjo tendencë vihet re në gjithë Kosovën, por Komuna e Gjakovës përfshihet në 9 komunat që e kanë më lar përqindje. Fakti që papunësia mesatare në Gjakovë për kë grup-moshë ësh rreth 62.79% dhe e femrave rreth Meshkuj Femra Prishtinë 34.84 47.14 40.41 27.58 45.1 34.56 20.17 24.8 21.63 22.56 27.4 23.45 Gjakovë 48.98 81.08 62.79 34.44 59.3 40.2 32.91 16.0 28.85 49.12 11.7 40.54 Totali 56.14 74.3 63.45 39.59 64.6 47.81 26.29 36.1 28.87 35.41 26.5 34.07 RAE 67.56 90.77 75.39 54.16 84.8 58.88 32.30 53.0 36.25 43.83 0 38.47 Rural 61.25 79.7 67.88 42.49 67.7 49.81 28.92 44.0 31.87 39.74 35.9 39.31 Urban 48.15 68.86 57.66 36.38 62.3 45.82 23.32 31.6 26.02 30.97 21.1 29.12 Burimi: UNDP, “Raporti i Zhvillimit Njerezor – Kosova 2004” Gjithsej STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS 57 3 BARAZIA GJINORE

3 BARAZIA GJINORE 58 STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS 81.08% tregon se çështja e punësimit ësh tashmë një problem mjaft serioz për rininë në përgjithësi dhe, në veçanti për vajzat. Femrat e rregjistruara si punëkërkuese zënë rreth 41% numrit punëkërkuesve gjithsej në Komunën e Gjakovës (shih Tabelën 3.9). Numri i tyre ësh rritur çdo vit (shih Figurën 3.5) dhe në fund vitit 2005 rezultuan rregjistruara rreth 30% më shumë femra që kërkonin punë krahasuar me vitin 2002. Megjitha, numri real i femrave punëkërkuese mendohet se ësh më i madh se ai i femrave rregjistruara si tilla dhe arrin deri në rreth 49% numrit punëkërkuesve gjithsej. Ky ndryshim vjen se rregjistrimi nuk krijon ndonjë avantazh veçan për gjetur punë, kështu që edhe interesi për tu rregjistruar ësh relativisht i pakët. Tabela 3. : Femrat punëkërkuese sipas kualifikimit, viti 2005 Shkalla e kualifikimit Ndër 6863 punëkërkueset e rregjistruara në Komunën e Gjakovës në fund vitit 2005, numrin më madh, rreth 62%, e zënë femrat e pakualifikuara. Meshkujt fitojnë rreth kar herë më shumë se femrat dhe femrat në përgjithsi kanë poste më pak paguara se meshkujt. Kontributi sipas sektorëve Figura 3.5: Punëkërkuese sipas viteve në Komunën e Gjakovës 8000 7000 6000 5000 4000 Punëkërkues Gjithsej Nga këto, femra Gjithsej % Të pakualifikuar 9010 4227 61.60 Gjysëm kualifikuar 690 20 0.30 Të kualifikuar 1696 372 5.40 Me shkollë mesme 5493 2242 32.67 Me afsi kufizuar 5 2 0.03 Shuma 16894 6863 100 Burimi: Qendra Rajonale e Punësimit, Gjakovë. 2006 2002 2003 2004 2005 Burimi: Qendra Rajonale e Punësimit, Gjakovë. 2006 Në Komunën e Gjakovës femrat japin kontributin kryesor në sektorin e shëndesisë dhe arsimit. Kështu, në Shpinë e Shëndetit dhe në Spitalin Rajonal ”Isa Grezda” femrat përfaqësojnë rreth 70% punonjësve gjithsej. Në arsim femrat japin, gjithashtu, kontribut rëndësishëm. Nga 1511 mësues gjithsej që ka komuna, rreth 46% janë femra. Femrat përfaqësojnë rreth 44% mësuesve shkollave fillore dhe rreth 49% mësuesve shkollave mesme.

Tabela 3.7: Të dhëna mbi punësimin dhe <strong>të</strong> ardhurat<br />

Komuna<br />

Pjesëmarrja në fuqinë<br />

punëtore %<br />

Të ardhurat mujore<br />

(Euro)<br />

Shkalla e papunësisë<br />

%<br />

Meshkuj Femra Meshkuj Femra Meshkuj Femra<br />

Prishtina 75.30 39.60 169.92 55.89 25.67 38.62<br />

Gjakova 76.39 26.57 131.48 43.98 39.64 49.06<br />

Kosova 75.42 30.91 135.92 42.23 38.47 58.06<br />

Burimi: <strong>UNDP</strong>, “Raporti i <strong>Zhvillimit</strong> Njerezor – Kosova 2004”<br />

forcën punuese dhe <strong>të</strong> ardhurat e femrave <strong>të</strong> punësuara janë rreth 33% më <strong>të</strong> ulta<br />

se mesatarja e <strong>të</strong> ardhurave mujore <strong>të</strong> femrave ne Kosovë.<br />

Femra ka <strong>të</strong> punësuara në <strong>të</strong> gjitha sektorët, por kryesisht dominon sektori i shërbimeve.<br />

AZHNJ për Kosovë zbulon se në sektorin e shërbimeve punojnë mbi<br />

85% <strong>të</strong> femrave <strong>të</strong> punësuara gjithsej, ndërsa ve<strong>të</strong>m 8% janë <strong>të</strong> punësuara në industri<br />

dhe rreth 6% në bujqësi.<br />

Shkalla e papunësisë së femrave ndryshon në mënyrë thelbësore në mes <strong>të</strong> zonave<br />

urbane dhe rurale. Në zonat rurale papunësia e femrave arrin nga 60% deri<br />

në 70% <strong>të</strong> numrit <strong>të</strong> përgjithshëm <strong>të</strong> femrave <strong>të</strong> afta për punë, ndërsa për femrat e<br />

komunitetit minoritar rom kjo arrin në më shumë se 78%. Si rrjedhojë kemi zhvillimin<br />

e ulët ekonomik dhe social <strong>të</strong> femrave në Kosovë si dhe nivelin më <strong>të</strong> lar<strong>të</strong><br />

<strong>të</strong> varfërisë tek femrat kryefamiljare.<br />

Tabela 3.8: Papunësia sipas moshës dhe gjinisë<br />

Komuna Meshkuj<br />

Mosha 15-24 vite Mosha 25-34 vite Mosha 35-4 vite Mosha 50-64 vite<br />

Femra Gjithsej<strong>të</strong> Meshkuj<br />

Femra Gjithsej<strong>të</strong><br />

Meshkuj Femra Gjithsej<strong>të</strong><br />

Në Komunën e Gjakovës pjesëmarrja e femrave në tregun e punës ësh<strong>të</strong> më e ulët<br />

se mesatarja e Kosovës dhe nga më <strong>të</strong> ultat krahasuar me komunat e tjera, veçanërisht<br />

me Prishtinën. Po kështu, brenda komunës, në fuqinë punëtore marrin<br />

pjesë rreth 3 herë më shumë meshkuj se femra, gjë që dëshmon për një vlerësim<br />

më <strong>të</strong> pakët <strong>të</strong> femrave se sa <strong>të</strong> meshkujve. Kjo shprehert edhe në <strong>të</strong> ardhurat<br />

mesatare mujore <strong>të</strong> femrave, <strong>të</strong> cilat vlerësohet se janë rreth 44 Euro, ndërkohë që<br />

për meshkujt janë mesatarisht rreth 3 herë më <strong>të</strong> larta.<br />

Shkalla e papunësisë së femrave në Komunën e Gjakovës ësh<strong>të</strong> më e lar<strong>të</strong> se e<br />

meshkujve. Por ky ndryshim ësh<strong>të</strong> shumë më i madh në rastin e femrave <strong>të</strong> komunitetit<br />

RAE, ku 78.15 e femrave në moshë pune janë <strong>të</strong> papuna (shih Tabelën<br />

3.7). Papunësia ësh<strong>të</strong> shumë e lar<strong>të</strong> tek femrat e grup-moshës 15-24 vjeç (shih<br />

Tabelën 3.8). Kjo tendencë vihet re në <strong>të</strong> gjithë Kosovën, por Komuna e Gjakovës<br />

përfshihet në 9 komunat që e kanë më <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> kë<strong>të</strong> përqindje. Fakti që papunësia<br />

mesatare në Gjakovë për kë<strong>të</strong> grup-moshë ësh<strong>të</strong> rreth 62.79% dhe e femrave rreth<br />

Meshkuj Femra<br />

Prishtinë 34.84 47.14 40.41 27.58 45.1 34.56 20.17 24.8 21.63 22.56 27.4 23.45<br />

Gjakovë 48.98 81.08 62.79 34.44 59.3 40.2 32.91 16.0 28.85 49.12 11.7 40.54<br />

Totali 56.14 74.3 63.45 39.59 64.6 47.81 26.29 36.1 28.87 35.41 26.5 34.07<br />

RAE 67.56 90.77 75.39 54.16 84.8 58.88 32.30 53.0 36.25 43.83 0 38.47<br />

Rural 61.25 79.7 67.88 42.49 67.7 49.81 28.92 44.0 31.87 39.74 35.9 39.31<br />

Urban 48.15 68.86 57.66 36.38 62.3 45.82 23.32 31.6 26.02 30.97 21.1 29.12<br />

Burimi: <strong>UNDP</strong>, “Raporti i <strong>Zhvillimit</strong> Njerezor – Kosova 2004”<br />

Gjithsej<strong>të</strong><br />

STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS<br />

57<br />

3<br />

BARAZIA GJINORE

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!