Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Gjendja është e ngjashme edhe në Komunën e Gjakovës, ku ende pjesa më e madhe e fëmijëve nuk ka qasje në programet formale të edukimit të fëmijërisë së hershme. Numri i kopshteve është i vogël dhe shumica e tyre janë përqendruar në qytetin e Gjakovës. Përballë kësaj gjendjeje, një numër në rritje i shkollave fillore po ofrojnë edukim njëvjeçar parashkollor për fëmijë të moshës pesë vjeçare, por edhe kjo mase ka kufizime sepse jo të gjitha shkollat kanë klasa të lira për t’i vënë në dispozicion të parashkollorëve. Në ndihmë të integrimit sa më të mirë të minoriteteve, në Gjakovë është ndërtuar edhe një kopsht fëmijësh, ku fëmijët parashkollor edukohen dhe mësohen për të vijuar me mësimin në shkollë formale. Arsimi fillor Për shkak te popullsisë së re në moshë, Komuna e Gjakovës ka një numër të madh nxënësish, që vijojnë shkollën fillore (shih Tabelën 2.3). Aktualisht, arsimi i detyrueshëm është zgjatur në nëntë vite (5+4), ku 5 vitet e para i përkasin arsimit fillor dhe 4 vitet e mëpasme arsimit të mesëm të ulët. Tabela 2.3: Numri i nxënësve në shkollat fillore sipas viteve Viti shkollor Meshkuj Numri i nxënësve Femra Gjithsej 1 / 2000 8886 8005 16891 2000 / 2001 9195 8426 17621 2001 / 2002 9261 8440 17701 2002 / 2003 8957 8187 17144 2003 / 2004 9194 9469 17663 2004 / 2005 9908 9151 19059 2005 / 2006 9620 9428 19241 Burimi: Drejtoria Arsimore Gjakovë, 2006. Numri i nxënësve është rritur çdo vit shkollor dhe në vitin shkollor 2005/2006 ky numër ishte rreth 13% më i madh se në vitin shkollor 1999/2000. Vihet re, gjithashtu, një përmirësim i vazhdueshëm i raportit vajza/djem, i cili ndryshon nga 47/53 në vitin shkollor 1999/2000 në 49/53 në vitin shkollor 2005/2006. Kjo tregon rritjen e vazhdueshme të interesimit të banorëve të komunës për arsimimin e fëmijëve, dhe veçanërisht të vajzave, menjëherë pas përfundimit të luftës. Zbatimi i sistemit të ri (5+4) e zgjati një vit kohën e arsimit fillor të detyrueshëm. Sipas plan-programit të ri, viti shtesë “është vit orientimi”, që u krijon njohuritë e nevojshme dhe u jep mundësi nxënësve për të përzgjedhur se për çfarë duan të studiojnë më pas, duke krijuar idetë për profesionin e tyre të ardhshëm. Përfshirja e klasës së 9-të në arsimin e detyrueshëm ka shkaktuar mbingarkese të klasave ekzistuese. Shumica e shkollave janë të mbingarkuara dhe funksionojnë me dy apo më shumë ndërrime në ditë. Duke pasur parasysh moshën e nxënësve dhe largësinë e shkollës nga vendbanimet, kjo mbingarkese ndikon drejtpërdrejt në uljen e cilësisë së këtij niveli arsimor. Zgjidhja që po zbatohet në disa shkolla, duke e vendosur klasën e nëntë në ndërtesat e shkollave të mesme, nuk është e frytshme sepse shumica e tyre gjenden në qytet dhe nxënësit e viseve rurale duhet të udhëtojnë çdo dite për të shkuar në këto shkolla. 2.4 Arsimi i mesëm i lartë Arsimi i përgjithshëm Arsimi i mesëm i lartë përfshin tri apo katër vite të shkollimit për nxënësit e grup-moshës 15 deri 18 vjeç. Ai është i ndarë në dy lloje: arsimi i përgjithshëm STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS 43 2 ARSIMIMI
2 ARSIMIMI 44 STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS (gjimnazet) dhe arsimi profesional (shkollat teknike dhe profesionale). Sipas të dhënave të Drejtorisë Arsimore në Gjakovë më se 80% e nxënësve që e kryejnë arsimin e detyrueshëm fillor vazhdojnë mësimet në arsimin e mesëm të lartë. Tabela 2.4: Numri i nxënësve ne arsimin e mesëm Viti shkollor Të dhënat e tabelës 2.5 tregojnë se nga 4057 nxënës gjithsej që janë regjistruar në shkollat e mesme në vitin shkollor 2004/2005, rreth 39% kanë vijuar mësimin në shkollat e mesme të arsimit të përgjithshëm. Në Komunën e Gjakovës ka 5 shkolla të tilla. Duke qenë se të gjitha shkollat ndodhen në zonën urbane, fëmijët e zonave rurale kanë qasje të kufizuar në arsimin e mesëm sepse u duhet të udhëtojnë çdo ditë për të shkuar në shkollë. Vihet re, gjithashtu, se numri i femrave të regjistruara në këtë vit shkollor e tejkalon numrin e meshkujve dhe raporti është i përmirësuar në favor të femrave krahasuar me arsimin fillor. Arsimi profesional Arsimi i mesëm profesional përbëhet nga 4 lloje shkollash, që paraqiten në Tabelën 2.5. Shihet qartë preferenca e nxënësve për të vijuar degë të ndryshme të arsimit të mesëm profesional, krahasuar me atë të mesëm të përgjithshëm. Kjo shprehet në faktin se në arsimin profesional janë regjistruar rreth 1.5 here më shumë nxënës se në atë të përgjithshëm. Qasja më e mirë në tregun e punës duket se është shtysa kryesore për këtë përzgjedhje. Duke ju referuar të dhënave të tabelës 1.13 mbi profilin e të papunëve, vihet re se punëtoret e kualifikuar përfaqësojnë vetëm 7.7% të papunëve, kundrejt rreth 59% që zënë punëtorët e pakualifikuar. Po kështu, rreth 80% e të papunëve janë të moshës 16-39 vjeç. Prej nga del qartë rëndësia e edukimit dhe trajnimit profesional. Tabela 2.5: Numri i nxënësve sipas llojit të arsimit të mesëm në Komunën e Gjakovës Arsimi i mesëm Numri i shkollave Numri i nxënësve të regjistruar Nxënës gjithsejtë Meshkuj Femra I përgjithshëm (gjimnaz) 5 1566 819 747 Profesional 5 2491 1658 833 Shkolla Teknike 2 906 805 101 Shkolla Ekonomike 1 917 588 329 Shkolla Mjekësore 1 557 185 372 Shkolla Profesionale 1 111 80 31 Gjithsejtë 10 4057 2405 1652 Burimi: Drejtoria Arsimore Gjakovë, 2006. Numri i nxënësve Meshkuj Femra Gjithsejtë 1 / 2000 2437 1597 4034 2000 / 2001 2679 1820 4499 2001 / 2002 2921 2043 4964 2002 / 2003 2274 1646 3920 2003 / 2004 2417 1566 3983 2004 / 2005 2477 1580 4057 2005 / 2006 2507 1671 4178 Burimi: Drejtoria Arsimore Gjakovë, 2006
- Page 1: Strategjia e Zhvillimit të Qëndru
- Page 4 and 5: Produksioni: Rrota, www.rrota.com L
- Page 6: PARATHËNIE Në shtator të vitit 2
- Page 10 and 11: PËRMBLEDHJE PARAQITËSE Në Deklar
- Page 12 and 13: 27 Mars 2006 Nisja e projektit pilo
- Page 14: proces i dyanshëm. Nga njëra anë
- Page 18 and 19: Kapitulli i Parë ZHVILLIMI EKONOMI
- Page 20 and 21: Tabela 1.2: Migrimi i përhershëm
- Page 22 and 23: limit Njerëzor është 0.734, pra
- Page 24 and 25: Të ardhurat Sipas llogaritjeve emp
- Page 26 and 27: e shkalles së varfërisë. Studime
- Page 28 and 29: (i) Familjet me anëtarë me aftës
- Page 30 and 31: Figura 1.6: Punësimi në Gjakovë
- Page 32 and 33: Studimi i trendit të rritjes së n
- Page 34 and 35: marketingut, financave, organizimit
- Page 36 and 37: Tabela 1.14: Struktura e tokës buj
- Page 38: Tabela 1.18: Gjendja e shpeztarisë
- Page 41 and 42: 2 ARSIMIMI EDUKIMI DHE AFTËSIMI N
- Page 43: 2 ARSIMIMI Sipas anketimit, rreth 6
- Page 47 and 48: 2 ARSIMIMI 46 STRATEGJIA E ZHVILLIM
- Page 49 and 50: 2 ARSIMIMI 48 STRATEGJIA E ZHVILLIM
- Page 52 and 53: Kapitulli i Tretë BARAZIA GJINORE
- Page 54 and 55: e Kosovës. Kjo vjen se të ardhura
- Page 56 and 57: Edhe brenda komunitetit RAE femrat
- Page 58 and 59: Tabela 3.7: Të dhëna mbi punësim
- Page 60 and 61: Përfshirja e madhe e femrave në s
- Page 62: femrat. Kjo ka dhënë si rezultat
- Page 65 and 66: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 67 and 68: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 69 and 70: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 71 and 72: 4 SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
- Page 74 and 75: Kapitulli i Pestë MJEDISI I QËNDR
- Page 76 and 77: mungesa e investimeve për ndërtim
- Page 78 and 79: eth 4.3% të sipërfaqes (shih Tabe
- Page 80 and 81: Në Komunën e Gjakovës këta treg
- Page 82: Efektet e ekspozimit ndaj uraniumit
- Page 85 and 86: 6 QEVERISJA E MIRË Drejtoria për
- Page 87 and 88: 6 QEVERISJA E MIRË 86 STRATEGJIA E
- Page 89 and 90: 6 QEVERISJA E MIRË 88 STRATEGJIA E
- Page 91 and 92: 6 QEVERISJA E MIRË 0 STRATEGJIA E
Gjendja ësh<strong>të</strong> e ngjashme edhe në Komunën e Gjakovës, ku ende pjesa më e<br />
madhe e fëmijëve nuk ka qasje në programet formale <strong>të</strong> edukimit <strong>të</strong> fëmijërisë së<br />
hershme. Numri i kopshteve ësh<strong>të</strong> i vogël dhe shumica e tyre janë përqendruar<br />
në qytetin e Gjakovës. Përballë kësaj gjendjeje, një numër në rritje i shkollave fillore<br />
po ofrojnë edukim njëvjeçar parashkollor për fëmijë <strong>të</strong> moshës pesë vjeçare,<br />
por edhe kjo mase ka kufizime sepse jo <strong>të</strong> gjitha shkollat kanë klasa <strong>të</strong> lira për t’i<br />
vënë në dispozicion <strong>të</strong> parashkollorëve.<br />
Në ndihmë <strong>të</strong> integrimit sa më <strong>të</strong> mirë <strong>të</strong> minoriteteve, në Gjakovë ësh<strong>të</strong> ndërtuar<br />
edhe një kopsht fëmijësh, ku fëmijët parashkollor edukohen dhe mësohen për <strong>të</strong><br />
vijuar me mësimin në shkollë formale.<br />
Arsimi fillor<br />
Për shkak te popullsisë së re në moshë, Komuna e Gjakovës ka një numër <strong>të</strong><br />
madh nxënësish, që vijojnë shkollën fillore (shih Tabelën 2.3). Aktualisht, arsimi i<br />
detyrueshëm ësh<strong>të</strong> zgjatur në nën<strong>të</strong> vite (5+4), ku 5 vitet e para i përkasin arsimit<br />
fillor dhe 4 vitet e mëpasme arsimit <strong>të</strong> mesëm <strong>të</strong> ulët.<br />
Tabela 2.3: Numri i nxënësve në shkollat fillore sipas viteve<br />
Viti shkollor<br />
Meshkuj<br />
Numri i nxënësve<br />
Femra Gjithsej<br />
1 / 2000 8886 8005 16891<br />
2000 / 2001 9195 8426 17621<br />
2001 / 2002 9261 8440 17701<br />
2002 / 2003 8957 8187 17144<br />
2003 / 2004 9194 9469 17663<br />
2004 / 2005 9908 9151 19059<br />
2005 / 2006 9620 9428 19241<br />
Burimi: Drejtoria Arsimore Gjakovë, 2006.<br />
Numri i nxënësve ësh<strong>të</strong> rritur çdo vit shkollor dhe në vitin shkollor 2005/2006<br />
ky numër ishte rreth 13% më i madh se në vitin shkollor 1999/2000. Vihet re,<br />
gjithashtu, një përmirësim i vazhdueshëm i raportit vajza/djem, i cili ndryshon<br />
nga 47/53 në vitin shkollor 1999/2000 në 49/53 në vitin shkollor 2005/2006. Kjo tregon<br />
rritjen e vazhdueshme <strong>të</strong> interesimit <strong>të</strong> banorëve <strong>të</strong> komunës për arsimimin e<br />
fëmijëve, dhe veçanërisht <strong>të</strong> vajzave, menjëherë pas përfundimit <strong>të</strong> luf<strong>të</strong>s.<br />
Zbatimi i sistemit <strong>të</strong> ri (5+4) e zgjati një vit kohën e arsimit fillor <strong>të</strong> detyrueshëm.<br />
Sipas plan-programit <strong>të</strong> ri, viti shtesë “ësh<strong>të</strong> vit orientimi”, që u krijon njohuri<strong>të</strong><br />
e nevojshme dhe u jep mundësi nxënësve për <strong>të</strong> përzgjedhur se për çfarë duan <strong>të</strong><br />
studiojnë më pas, duke krijuar ide<strong>të</strong> për profesionin e tyre <strong>të</strong> ardhshëm.<br />
Përfshirja e klasës së 9-<strong>të</strong> në arsimin e detyrueshëm ka shkaktuar mbingarkese <strong>të</strong><br />
klasave ekzistuese. Shumica e shkollave janë <strong>të</strong> mbingarkuara dhe funksionojnë<br />
me dy apo më shumë ndërrime në di<strong>të</strong>. Duke pasur parasysh moshën e nxënësve<br />
dhe largësinë e shkollës nga vendbanimet, kjo mbingarkese ndikon drejtpërdrejt<br />
në uljen e cilësisë së këtij niveli arsimor. Zgjidhja që po zbatohet në disa shkolla,<br />
duke e vendosur klasën e nën<strong>të</strong> në ndërtesat e shkollave <strong>të</strong> mesme, nuk ësh<strong>të</strong><br />
e frytshme sepse shumica e tyre gjenden në qytet dhe nxënësit e viseve rurale<br />
duhet <strong>të</strong> udhëtojnë çdo dite për <strong>të</strong> shkuar në këto shkolla.<br />
2.4 Arsimi i mesëm i lar<strong>të</strong><br />
Arsimi i përgjithshëm<br />
Arsimi i mesëm i lar<strong>të</strong> përfshin tri apo ka<strong>të</strong>r vite <strong>të</strong> shkollimit për nxënësit e<br />
grup-moshës 15 deri 18 vjeç. Ai ësh<strong>të</strong> i ndarë në dy lloje: arsimi i përgjithshëm<br />
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS<br />
43<br />
2<br />
ARSIMIMI
Change language