Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

Kapitulli i Dytë
ARSIMIMI
“Kryerja universale e arsimit bazë” është Objektivi i dytë Zhvillimor i Mijëvjeçarit.
Ai synon që, brenda vitit 2015, fëmijët, si djemtë ashtu edhe vajzat,
kudo që janë, të kenë mundësi të kryejnë arsimin fillor. Sipas të dhënave, në Kosovë
rreth 73% e fëmijëve të moshave 7-15 vjeç e përfundojnë shkollën fillore dhe numri
i vajzave ndaj djemve në shkollim fillor është 0.92. Analizat tregojnë se në Kosovë
ekziston mundësia e përmbushjes së objektivit deri në vitin 2015 11 . Komuna e Gjakovës,
me gjithë treguesit e përkeqësuar të arsimit që ka sot, nisur nga tradita e njohur
intelektuale dhe arsimdashëse e popullsisë së komunës, si dhe nga mundësitë
potenciale që të arrije ritme të larta të zhvillimit të arsimit, vlerësohet se jo vetëm
mund ta përmbushë ketë objektiv brenda kohës së përcaktuar, por edhe të renditet
në vendin që i ka takuar tradicionalisht në arsimin e Kosovës.
2.1 Struktura e arsimit
Gjakova ka një traditë të hershme e të njohur arsimimi. Pas Luftës së Dytë Botërore
është hapur shkolla e mesme Normale në gjuhën shqipe, e cila u kthye në një
vatër mësimore për shume nxënës, që u bënë prijës të dijes në të gjithë Kosovën
dhe që vunë gurët e themelit të universitetit të parë në Kosovë në gjuhën shqipe,
Universitetit të Prishtinës. Kjo trashëgimi shkollimi është një shtyse për popullsinë
e re të Gjakovës, që është në shkollim e sipër.
Rrjeti i shkollave në Komunën e Gjakovës është i organizuar në shkolla kryesore
dhe shkolla paralele. Në të gjithë komunën janë gjithsej 39 shkolla fillore, ku
përfshihet edhe një shkollë muzike, dhe 8 shkolla të mesme, ku përfshihet edhe
shkolla e mesme profesionale e trajnimeve.
Në vitin 2002 Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë vendosi një strukturë
të re për sistemin arsimor ne Kosove te modelit 5+4+3 në këmbim të modelit
të mëparshëm 4+4+4. Kjo strukture ofron 5 vite të arsimit fillor, ndjekur nga 4
vite të shkollimit të ulët të mesëm dhe 3 apo 4 vite të shkollimit të lartë të mesëm.
Me strukturën e re, arsimi i detyrueshëm u bë 9 vjet (klasat nga 1 deri 9) dhe mosha
nga 6 deri 15 vjeç u bë mosha shkollore e detyrueshme. Me këto parametra,
sistemi arsimor i Kosovës u përafrua me të shteteve anëtare të BE-së dhe disa
shteteve të Evropës Lindore.
Me strukturën e re, arsimi i detyrueshëm është zgjatur për një vit, pra në 9 vite gjithsej
(klasat nga 1 deri 9) dhe mosha shkollore e detyrueshme është 6 deri 15 vjeç. Kjo e
bën sistemin e arsimit të Kosovës të përputhshëm me shtetet e BE-së dhe disa shtete
të Evropës Lindore.
Ne Figurën 2.1 paraqitet në mënyre skematike sistemi arsimor ekzistues në
Kosovë.
11 Banka Boterore: “Vlerësimi I varfërise në Kosovë”, Qershor 2005
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
3
2
ARSIMIMI