Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
marketingut, financave, organizimit, zhvillimit <strong>të</strong> burimeve njerëzore, zhvillimit<br />
<strong>të</strong> programeve ekonomike për investime etj. Meqenëse shumica e pajisjeve ishin<br />
<strong>të</strong> vendeve perëndimore edhe shumë nga eksper<strong>të</strong>t e lartpërmendur ishin <strong>të</strong> specializuar<br />
dhe trajnuar në SHBA, Francë,Itali, Gjermani etj.<br />
Shumica e teknologjisë dhe objekteve industriale ësh<strong>të</strong> financuar edhe nga institucione<br />
financiare <strong>të</strong> jashtme si Banka Ndërkombëtare për Zhvillim dhe Rindërtim<br />
etj, apo me investime <strong>të</strong> përbashkëta.<br />
Shumica e prodhimeve dhe shërbimeve kanë qenë <strong>të</strong> cilësisë së lar<strong>të</strong> dhe në përputhje<br />
me standardet dhe normat ndërkombëtare, si dhe me një dizajn <strong>të</strong> përshtatshëm.<br />
Këto ishin rezultat i teknologjisë se përparuar <strong>të</strong> përdorur, eksper<strong>të</strong>ve<br />
dhe personelit <strong>të</strong> kualifikuar dhe nivelit <strong>të</strong> larte <strong>të</strong> organizimit <strong>të</strong> kompanive.<br />
Prandaj një pjesë e madhe e prodhimeve <strong>të</strong> këtyre kompanive eksportohej, duke<br />
filluar nga lëngjet e frutave, vera, mishi i pulës, frutat, duhani etj. Po kështu<br />
Gjakova eksportonte prodhime metalike (tuba, produkte teli, enë për amvisëri,<br />
produkte <strong>të</strong> zinktuara), prodhime <strong>të</strong> industrisë elektronike (motorë <strong>të</strong> rrobalarëseve,<br />
elektromotorëve për kompresorë për frigoriferë, elektromotorë industrial<br />
etj); prodhime <strong>të</strong> tekstilit (<strong>të</strong> gjitha llojet e veshjeve <strong>të</strong> brendshme dhe <strong>të</strong><br />
jashtme, pëlhurave, tjerrit etj); prodhime te industrisë së drurit, materiale ndërtimore,<br />
koncentrat <strong>të</strong> kromit; si dhe produkte <strong>të</strong> gomës.<br />
Gjermania, Italia, Kanadaja, SHBA, Rusia, Polonia, Greqia, Bullgaria, Shqipëria<br />
dhe vendet e ish Jugosllavisë ishin edhe destinacionet kryesore <strong>të</strong> mallrave <strong>të</strong><br />
eksportuara. Vlera e eksportit sillej në rreth 100 - 120 milion dollarë në vit.<br />
Komuna e Gjakovës ka pasur edhe një bujqësi shumë <strong>të</strong> zhvilluar. Me një sipërfaqe<br />
toke bujqësore prej 29420 ha, nga <strong>të</strong> cilat rreth 8000 ha me sistem ujitjeje, janë<br />
kultivuar kultura bujqësore intensive dhe ësh<strong>të</strong> zhvilluar pemëtaria, vreshtaria<br />
etj. Si edhe blegtoria, shpezëtaria dhe pylltaria. Në këto sektorë ka pasur rreth<br />
5000 punonjës <strong>të</strong> punësuar.<br />
Tregtia, shërbimet dhe zejtaria po ashtu arri<strong>të</strong>n <strong>të</strong> konsolidohen, duke punësuar<br />
rreth 4000 punonjës.<br />
Biznesi<br />
Pas vitit 1990, këto kapacitete u shfry<strong>të</strong>zuan shumë pak dhe shumë aktivitete investuese<br />
u ndaluan. Si rezultat, sot ka rreth 1794 biznese aktive, nga te cilët 1731<br />
biznese private, shumica ne tregti dhe shërbime, 48 shoqëri aksionare, 9 ndërmarrje<br />
shoqërore dhe 6 ndërmarrje publike. Rreth 60 000 m2 objekte sot janë <strong>të</strong><br />
zbrazëta 10 . Të gjitha potencialet industriale për agrikulturë dhe shërbyese mund<br />
<strong>të</strong> riaktivizohen dhe së bashku me projektet dhe iniciativat ndërmarrëse tjera<br />
përbëjnë, një potencial interesant dhe atraktiv për investime <strong>të</strong> jashtme, nga diaspora<br />
etj.<br />
Gjakova ka <strong>të</strong> punësuar 8614 veta, nga <strong>të</strong> cilët 3200 veta në biznese private, 1200<br />
në SHA, 760 në ndërmarrje publike dhe 135 veta janë <strong>të</strong> punësuar në banka. Rreth<br />
60% e <strong>të</strong> punësuarve janë në sektorin e veprimtarive ekonomike. Numri i <strong>të</strong> punësuarve<br />
në bizneset private ësh<strong>të</strong> rreth 3200 punonjës apo mesatarisht 1.84 <strong>të</strong><br />
punësuar për çdo biznes, gjë që tregon se sektori privat dominohet nga biznesi<br />
i vogël. Niveli i pagave mesatare i <strong>të</strong> punësuarve në bizneset private, SHA, dhe<br />
ndërmarrjet publike sillet në rreth 120-150 Euro në muaj.<br />
Shoqëri<strong>të</strong> Aksionare gjegjësisht dhe ndërmarrjet shoqërore përbëjnë një potencial<br />
ekonomik <strong>të</strong> konsiderueshëm për Komunën e Gjakovës. Rimëkëmbja e tyre do te<br />
je<strong>të</strong> bazë e mirë si nga aspekti i punësimit ashtu edhe i zhvillimit ekonomik. Sot<br />
10 Burimi: Oda Ekonomike Rajonale, Gjakovë<br />
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS<br />
33<br />
1<br />
ZHVILLIMI EKONOMIK DHE VARFËRIA