Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

(i) Familjet me anëtarë me aftësi të kufizuara kanë shkallë më të lartë të
varfërisë së skajshme. Varfëria e skajshme thellohet më tej në mënyrë
drastike brenda familjeve me më shumë se një anëtarë me aftësi të kufizuara
në krahasim me familjet pa anëtarë me aftësi të kufizuara.
(ii) Familjet me kryefamiljarë të gjinisë femërore po ashtu paraqesin një pjesë
të vogël por jo të parëndësishme të varfërve të skajshëm . Arsyet për
shfaqje më të shpeshtë të varfërisë së skajshme në këto familje shpjegohen
me dallimet gjinore në përbërjen e ekonomive familjare, nivelin arsimor
dhe statusin e tyre në tregun e punës.
(iii) Grupet e tjera etnike jo shqiptare janë, po ashtu, në një pozite jo të favorshme.
Nga këndvështrimi i grupeve etnike, varfëria e skajshme është
dukshëm më e lartë në mesin e Romëve, Ashkalinjve dhe Egjiptianëve.
Sipas strukturës së popullsisë, shqiptarët përbëjnë shumicën e të varfërve
të skajshëm por rreziku i të qenit i varfër në mesin e grupeve “tjera” etnike
është më shumë se dy herë më i lartë se në mesin e shqiptarëve. Analiza
e të dhënave të këtij vrojtimi dëshmon disavantazhë të rëndësishëm në
mesin e grupeve tjera etnike, mundësia e të cilëve për të qenë në varfëri të
skajshme është mjaft e lartë.
“I vetmi burim jetese për ne është deponia. Gjithë dita na shkon duke kërkuar nëpër
plehra për mbeturina metali dhe i shesim për të fituar një kafshatë buke....”. (Nga një
banor i lagjes Kolonia në Gjakovë)
(iii) Pensionistët pësojnë rënie të dukshme në të ardhura pas daljes ne pension,
si rezultat i pensioneve të ultë në krahasim me pagat. Pensioni bazë
është përcaktuar 40 euro, që është më pak se një e pesta e pagës mesatare
në Gjakovë dhe i ngjan me shumë një ndihme sociale se një page pensioni
për një njeri që ka punuar e kontribuar gjithë jetën për shoqërinë.
Kështu qe kjo kategori shoqërore është para rrezikut të përhershëm për
te rrëshqitur prej një varfërie relative në një varfëri ekstreme. Varfëria e
pensionistëve thellohet edhe më tepër po të kihet parasysh nevoja që ato
kanë për medikamente, për të mjekuar sëmundjet kronike. Kështu, nga
rreth 6000 pensionistë që ka sot Gjakova, rreth 30% vuajnë nga sëmundja
kronike e diabetit, që kërkon mjekim të rregullt e të kushtueshëm ditor.
Mundësia e vetme e tyre për te mbijetuar është ajo që ndodh me të gjithë
pensionistët në Gjakovë (si edhe në Kosovë): mbështetja nga djemtë apo
vajzat e familjes, duke i bërë ata tërësisht te varur prej tyre.
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
27
1
ZHVILLIMI EKONOMIK DHE VARFËRIA