Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w ... - UMP

Uniwersytet Medyczny
im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu
Jubileusz 70-lecia urodzin i 47-lecia pracy naukowej
prof. zw. dr hab. dr h.c. Feliksa Jaroszyka
Poznań, 15 września 2011 r.
1

PATRONAT HONOROWY:
JEGO MAGNIFICENCJA REKTOR
UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
im. KAROLA MARCINKOWSKIEGO w POZNANIU
prof. dr hab. Jacek Wysocki
ORGANIZATORZY:
KATEDRA I ZAKŁAD BIOFIZYKI
UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
im. KAROLA MARCINKOWSKIEGO w POZNANIU
ODDZIAŁ POZNAŃSKI
POLSKIEGO TOWARZYSTWA BIOFIZYCZNEGO
2

KOMITET NAUKOWY
prof. zw. dr hab. n. med. dr h.c. Aleksander Sieroń
prof. zw. dr hab. n. med. dr h.c. Feliks Jaroszyk
prof. dr hab. Edward Hojan
prof. dr hab. n. med. Krystyna Opalko
prof. dr hab. Bogusław Mróz
dr hab. prof. UMK Alina Sionkowska
dr hab. prof. UJ Jerzy Wiciak
dr hab. n. med. Leszek Kubisz
dr hab. n. med. Wojciech Warchoł
dr n. med. Dorota Hojan-Jezierska
KOMIETET ORGANIZACYJNY
dr hab. n. med. Leszek Kubisz
dr n. med. Dorota Hojan –Jezierska
dr n. med. Krzysztof Michalak
dr n. med. Marlena Gauza
mgr Patrycja Kosturska
3

TEMATYKA
1. Magnetostymulacja i magnetoterapia w nowoczesnej fizjoterapii
2. Bioakustyka w medycynie fizykalnej
3. Promieniowanie elektromagnetyczne, a projektowanie nowych
biomateriałów
4

SPIS TREŚCI
WYKŁADY
1. SEKCJA Magnetostymulacja i magnetoterapia w nowoczesnej
fizjoterapii
1.1. Feliks Jaroszyk
Magnetostymulacja i magnetoterapia w nowoczesnej fizjoterapii 8
1.2. Aleksander Sieroń
Zmienne pole magnetyczne w leczeniu ran 9
1.3 Krystyna Opalko
Wpływ magneto stymulacji systemem JPS na regenerację osteolizy kostnej
okolicy około wierzchołkowej zęb 11
2. SEKCJA Bioakustyka w medycynie fizykalnej
2.1 . Edward Hojan
Obrazowanie procesów akustycznych w mózgu 12
2.2. Jerzy Wiciak
System identyfikacji miejsc niebezpiecznych i istotnych dla osób z
dysfunkcją wzroku - progi czucia wibracji 13
3. SEKCJA Promieniowanie elektromagnetyczne, a projektowanie
nowych biomateriałów
3.1 Alina Sionkowska
Wykorzystanie promieniowania elektromagnetycznego do modyfikacji
właściwości fizyko-chemicznych biopolimerów 14
3.2 Bogusław Mróz
Struktury fononikowe: od ekranów akustycznych do logiki bozonowej 15
4. Sesja plakatowa 16
5

PLAKATY
N. M. A. Barbosa, R. Wieczorek
Wpływ kationów metali na właściwości peptydów 16
N. M. A. Barbosa, R. Wieczorek
Dynamika molekularna wybranych białek średniej wielkości – wpływ
rozpuszczalnika na strukturę 17
K. Bartosik, A. Świderski, S. Wróbel
Badania polimorfizmu roztworów wodnych lecytyny domieszkowanych
Fenolami 18
M. Dulski, M. Małkiewicz, P. Kozub, A. Ratuszna, R. Wrzalik
Charakterystyka stanów singletowych i tripletowych czystej porfiryny 19
M. Gauza, L. Kubisz
Porównanie zawartości hydroksyproliny i temperatury denaturacji w kolagenie
rybim i bydlęcym 20
D. Hojan-Jezierska, B. Cieślik
Rola fali piezoelektrycznej w fizykoterapii 21
D. Hojan-Jezierska, M. Pankowska, A. Wicher, E. Szymiec, M. Kraśnik,
M. Knapkiewicz
Wykorzystanie skali vas do oceny synergistycznego oddziaływania pola
magnetycznego i promieniowania podczerwonego na pacjentów z tinnitusem 22
Ł. Kaleńczuk, M. Grygorowicz
Zastosowanie terapii falą uderzeniową u pacjentów z zapaleniem rozcięgna
podeszwowego 23
A. Kocela, R. Miedziński, J. Filipecki, P. Korzekwa, W. Korzekwa
Badania struktury polimerowych soczewek kontaktowych jednodniowych
hydrożelowych i silikonowo - hydrożelowych metodami spektrometrii czasów życia
pozytonów oraz UV-VIS-NIR 24
P. Korzekwa, W. Korzekwa, J. Filipecki, A. Kocela
Czy wibroakustyka może być metodą uzupełniającą leczenie chorych z przewlekłą
niewydolnością żylną 25
P. Kozub, M. Małkiewicz, A. Szurko, M. Rojkiewicz, P. Kuś, A. Ratuszna
Charakterystyka potencjalnych leków fotouczulających pod kątem ich
wykorzystania w terapii przeciwnowotworowej 26
6

L. Kubisz, H. Werner
Wpływ niejednorodnego stałego pola magnetycznego na usprawnianie pacjentów
po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego 27
A. Marcinkowska, L. Kubisz, R. Wachowiak, W. Hędzelek
Ocena jakościowa szkłojonomerów stomatologicznych wybranymi metodami
fizykochemicznymi 28
A. Marcinkowska-Gapińska, P. Kowal, F. Jaroszyk
Analiza wpływu terapii zmiennym polem magnetycznym na parametry reologiczne
krwi u pacjentów z rwą kulszową 29
M. Mardas, L. Kubisz, P. Biskupski, S. Mielcarek
Właściwości mechaniczne kości zwierzęcej sterylizowanej radiacyjnie w ocenie
dynamicznej analizy mechanicznej 30
H. Nawrocka-Bogusz, A. Marcinkowska-Gapińska
Ocena wpływu zmiennego pola magnetycznego na właściwości reologiczne krwi
in vitro 31
A. Nowik, J. Moczko, E. Marzec
Wpływ parametrów fizycznych bodźców słuchowych na czas reakcji i właściwości
elektryczne skóry szyi. 32
M. Pankowska, D. Hojan-Jezierska, F. Jaroszyk, L. Kubisz
Struktura wybranych sygnałów magnetycznych generowanych przez urządzenie
VIOFOR JPS 33
M. Rams-Baron, A. Szurko, F.-P. Montforts, D. Bauer, A. Ratuszna
Badania fotofizyczne i biologiczne nowych pochodnych chloryny 34
W. Staroń, L. Kubisz
Porównanie pojedynczych parametrów obiektów występujących w prawidłowym
płynie mózgowo-rdzeniowym w przypadku wodogłowia wewnętrznego oraz
wodogłowio poszerzonego układu komorowego 35
D. Włodarczyk, L. Kubisz, D. Hojan-Jezierska, J. Lipiec, A. Kulczyk, J. Huber,
K. Sidorowicz, J. Sokalski
Wpływ wolnozmiennego pola magnetycznego sytemu viofor jps na dysfunkcje
stawu skroniowo-żuchwowego, badania wstępne 36
M. Wójcik, I. Siatkowski
Zastosowanie zabiegów fizykoterapeutycznych i kinezyterapeutycznych w
obrażeniach więzadeł przedziału bocznego stawu skokowo-goleniowego 38
7

Magnetostymulacja i magnetoterapia w nowoczesnej fizjoterapii
F. Jaroszyk 1,2
1 Katedra i Zakład Biofizyki Uniwersytetu Medycznego
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Instytut Ochrony Zdrowia PWSZ im. S. Staszica w Pile
jaroszyk.feliks@gmail.com
Jednym z podstawowych problemów fizykoterapii była i jest ocena skuteczności
biologicznej (w konsekwencji także klinicznej) bodźców fizykalnych.
W ostatnich latach obowiązują kryteria postępowania znacznie obszerniejsze aniżeli
kryteria Sullivana czy też fundacji Cochrane Collaboration.
Kryteria te odnoszą się do wszystkich rodzajów metod terapeutycznych i mają większe
znaczenie praktyczne. Przyjęto 5 kryteriów, które łącznie pozwalają ocenić skuteczność
biologiczną bodźców fizykalnych.
W dwóch z przyjętych kryteriów wskazuje się na istotną rolę badań i analiz
biofizycznych przy ocenie skuteczności klinicznej bodźców fizykalnych. Podkreślenie
roli dowodów biofizycznych jest najważniejszą różnicą pomiędzy wcześniejszymi
kryteriami zaproponowanymi przez Sullivana, a obowiązującymi obecnie. Dany
bodziec fizykalny stanowi określoną formę energii dostarczoną do żywego organizmu.
Stąd poprzez szybkie procesy biofizyczne, następnie chemiczne i fizjologiczne wpływa
na procesy biologiczne zachodzące w tym organizmie. Koniecznym staje się poparcie
stosowania bodźców fizykalnych określonymi dowodami biofizycznymi Jednym z
celów badań i analiz biofizycznych winno być uzyskanie krzywej odpowiedzi na dawkę
zaabsorbowanej energii w odniesieniu do każdego rodzaju bodźca fizykalnego. Unika
się w ten sposób jego przedawkowania. W medycynie fizykalnej uważa się, że badania i
analiza biofizyczna stanowi pomost łączący badania „in vitro” ze skutecznością
kliniczną danego bodźca fizykalnego.
8

Zmienne pole magnetyczne w leczeniu ran
A. Sieroń
Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej,
Katedry Chorób Wewnętrznych, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Bytomiu
Na podstawie dotychczasowych badań można stwierdzić, że zmienne pola
magnetyczne są przydatne w medycynie. Przez zmienne pola magnetyczne o niskiej
częstotliwości w sensie technicznym należy rozumieć pola o indukcji mniejszej od 10
mT i częstotliwościach mniejszych od 100 Hz (magnetoterapia) oraz o indukcji
mniejszej od 300 uT i częstotliwościach mniejszych od 3000 Hz (magnetostymulacja).
Innym rodzajem pól stosowanych w medycynie są pola realizujące jonowy rezonans
magnetyczny dla wybranych jonów, w tym zwłaszcza jonów wapnia. Podstawą do
stosowania zmiennych pól magnetycznych w medycynie są wyniki badań efektów
biologicznych tych pól do których należą: intensyfikacja utylizacji tkankowej tlenu oraz
oddychania tkankowego, działanie wazodilatacyjne i angiogenetyczne, działanie
przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, a w sposób szczególny działanie przeciwbólowe.
Wśród badań dostępnych w literaturze przedmiotu, w tym w badaniach własnych
stwierdziliśmy wyższą temperaturę ciała w badaniu termowizyjnym oraz obniżenie
poziomu fibrynogenu i składowej C3 dopełniacza po zastosowaniu pól magnetycznych
u zwierząt doświadczalnie oparzonych. Może to świadczyć o zahamowaniu katabolizmu
u tych zwierząt. W innej pracy stwierdziliśmy, że zwierzęta doświadczalne (szczury) z
raną ciętą grzbietu, u których zastosowano magnetoterapię miały w bliznie zwiększenie
zawartości kolagenu, większą ilość włókien kolagenowych oraz bardziej regularne ich
ułożenie względem grupy kontrolnej. Istotną cechą mającą znakomite znaczenie
podczas leczenia ran jest działanie przeciwbólowe. W badaniach eksperymentalnych na
zwierzętach, w których badano reaktywność szczurów na termiczny bodziec bólowy
stwierdzono znamiennie dłuższy czas reakcji zwierząt poddaanych działaniu pola
magnetycznego względem grupy kontrolnej. Obserwacja ta dotyczyła zarówno
jednorazowej ekspozycji, jak w sposób szczególny czternasto dniowej ekspozycji. Za
niezmiernie interesujący należy uznać fakt utrzymywania się fektu przeciwbólowego u
szczurów przez 14 dni od zakończenia ekspozycji. Zjawisko to, które zostało przeze
mnie nazwane magnetyczną histerezą biologiczną , a które uprzednio było
obserwowane u leczonych przeze mnie pacjentów zostało jednoznacznie potwierdzone
w badaniach doświadczalnych. W eksperymencie tym przeprowadzono także ocenę
reakcji bólowej u zwierząt, u których podano Naloxon, będący substancją hamującą
wydzielanie endogennych opioidów – betaendorfin. Okazało się, że działanie
przeciwbólowe pól magnetycznych jest zniesione przez Naloxon, co dowodzi, że w
układzie działania przeciwbólowego istotną rolę pełni gospodarka humoralna. W
badaniach przeprowadzonych w kierowanym przeze mnie Ośrodku wykonaliśmy także
porównanie działania przeciwbólowego pól magnetycznych ze złotym standardem
jakim jest morfina. Okazało się, że po 30 minutach od podania morfiny oraz
9

zakończenia stosowania pól magnetycznych w drugiej grupie zwierząt efekt
przeciwbólowy był znamiennie wyższy dla pól magnetycznych i morfiny (bardziej
przeciwbólowy efekt dla morfiny) jednak po jednej godzinie dochodziło do zrównania
efektu przeciwbólowego dla morfiny i zmiennych pól magnetycznych. Efekty te były
znamiennie wyższe niż dla grupy kontrolnej. Trend wyższych wartości działania
przeciwbólowego dla pól magnetycznych w przeprowadzonym eksperymencie
utrzymywał się przez 24 godziny. Po uzyskaniu zgody Lokalnej Komisji Etycznej
rozpoczęto badania nad gojeniem kostniny oraz powstawania blizny u osób
operowanych z powodu złamania żuchwy. Pacjentów podzielono na trzy grupy liczące
odpowiednio 16, 16 oraz 17 osób. Pierwsza grupa poddana była działaniu pola o
indukcji 35 uT przez 10 minut od dnia zabiegu operacyjnego. Druga grupa rozpoczęła
leczenie magnetostymulacją od 15 doby. W obydwu grupach czas leczenia wynosił 14
dni. Trzecia grupa była grupą kontrolną. Badania prowadzone były w Klinice Chirurgii
Szczękowej w Katowicach przy współudziale T. Cieślika, P. Jędrzejewskiego oraz K.
Stemplewskiej. Wyniki uzyskanych po raz pierwszy na materiale ludzkim badań
pozwoliły na stwierdzenie, że znamiennie zmniejszył się średni czas stosowania po
zabiegu operacyjnym doustnych leków przeciwbólowych w grupie, w której leczenie
rozpoczęto w dniu zabiegu. W ocenie radiologicznej w grupie pierwszej i drugiej
stwierdzono wyraźne nasilenie odnowy kostnej względem grupy kontrolnej.
Przebadane wartości markerów kościotworzenia wykazały wzrost poziomu
osteokalcyny największy w grupie w której leczenie rozpoczęto w dniu zabiegu,
podobnie jak aktywność fosfatazy kostnej i C końcowego propeptydu prokolagenu typu
I. W badaniach blizny kostnej w grupie pierwszej stwierdzono najbardziej regularny
układ włókien kolagenowych z dużą liczbą naczyń krwionośnych włosowatych w
porównaniu z grupą kontrolną. W grupie drugiej, w której leczenie rozpoczęto w 15
dniu po zabiegu regularność włókien była mniej zaznaczona. Przeprowadzane badania
morfometryczne wykazały, że średnia liczba włókien kolagenowych w grupie pierwszej
wynosiła 800, w grupie drugiej 550, w grupie trzeciej 490, a różnice między grupami
były znamiennie statystycznie. Liczba włókien tkanki łącznej w bliźnie była największa
w grupie kontrolnej, co może świadczyć o najmniejszej elastyczności blizny. Wnioski
są następujące: 1. Zmienne pola magnetyczne mogą pełnić istotną rolę w leczeniu ran.
2. Stosowanie zmiennych pól magnetycznych jest najbardziej korzystne przy
rozpoczęciu ich stosowania bezpośrednio po zranieniu. 3. Wykorzystanie pól
magnetycznych jest celowe także po zranieniach, w których uszkodzona jest kość.
10

Wpływ magnetostymulacji system JPS na regenerację osteolizy kostnej okolicy
okołowierzchołkowej zęba
K. Opalko
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej PUM
agakrystyna@wp.pl
Przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych to proces chorobowy, o
długotrwałym przebiegu. W większości przypadków przebiegający bezobjawowo.
Wykrywany przypadkowo na zdjęciu rentgenowskim. Rozpoznajemy je widząc obszar
przejaśnienia wokół wierzchołka lub na bocznej stronie korzenia zęba. Posiada
charakter rozrzedzenia lub całkowitej destrukcji utkania kostnego o ograniczonym lub
nieograniczonym zarysie, różnej wielkości, zwany osteolizą. Potwierdza to cyfrowa
diagnostyka rentgenowska dająca możliwość oceny gęstości optycznej kości.
Mając coraz większą wiedzę, doświadczenie a także możliwości leczenia
endodontycznego nie potrafimy, samym leczeniem zachowawczym, takiego ogniska
szybko zlikwidować. Zazwyczaj trwa to dość długo od 6 do 24 miesięcy. Żaden ząb z
widoczną w rtg. osteolizą, nie może być filarem protetycznym. Dlatego też szybka
likwidacja ogniska zakażenia pozwala na wykonanie np.: uzupełnienia protetycznego.
Likwidacja ogniska zakażenia to również poprawa stanu zdrowia pacjenta. Bywa, że
pacjent wybiera leczenie chirurgiczne, implantologiczne, aby szybko odbudować
utracone tkanki. Należy pamiętać, że każde uzupełnienie protetyczne jest tkanką obcą,
do której pacjent musi się przyzwyczaić. Dlatego też zachowanie własnego zęba czy
samego korzenia pozwala na lepszą adaptację pacjenta do nowych warunków np.: po
uzupełnieniu protetycznym. Wdrożenie kompleksowej terapii, leczenia
endodontycznego i fizykoterapeutycznego, daje możliwość zachowania własnego zęba
lub korzenia, będącego najwłaściwszym, biokompatybilnym oraz najtańszym
„implantem”. System JPS, którego jednym z twórców jest prof. F. Jaroszyk, daje
możliwość szerokiego zastosowania zmiennych pól magnetycznych w leczeniu wielu
powikłań stomatologicznych. Jednym z najtrudniejszych powikłań jest także leczenie
uszkodzeń nerwów po wykonanym znieczuleniu lub zabiegu chirurgicznym.
11

Obrazowanie procesów akustycznych w mózgu
E. Hojan
Instytut Akustyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
hojnaku@amu.edu.pl
Metody obrazowania struktury i funkcji mózgu to: EEG – elektroencefalografia,
CT – tomografia komputerowa, PET – pozytronowa tomografia emisyjna, MEG –
magnetoencefalografia, MRI – rezonans magnetyczny, fMRI – funkcjonalny rezonans
magnetyczny. Badania wykazały, że w pewnych przypadkach Tinnitus powiązany jest z
określoną aktywnością mózgu. O ile rezonans strukturalny (badanie anatomii mózgu
techniką MRI) opiera się na magnetycznych właściwościach wodoru, to w rezonansie
funkcjonalnym (fMRI) źródłem sygnału jest zachowanie się w polu magnetycznym
hemoglobiny: związanej i niezwiązanej z tlenem. Miejsca bardziej aktywne wysyłają
inny sygnał niż te, które nie są zaangażowane w wykonywanie określonego zadania.
Korzystając z międzynarodowej bazy publikacji naukowych PubMed
(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/) możemy znaleźć ponad 127 tys. artykułów, w których
nawiązuje się do fMRI. Aktywność mózgu w obszarze inferior colliculus zależy silnie
od intensywności sygnału akustycznego. Zakodowane właściwości dźwięku wyłaniają
się na poszczególnych piętrach drogi słuchowej. Transcranial magnetic stimulation
(TMS), czyli przezczaszkowa stymulacja magnetyczna, to bezinwazyjna technika
stymulacji kory mózgu polami magnetycznymi, pozwalająca na pobudzanie i
hamowanie aktywności różnych obszarów mózgu. Na razie efekty oddziaływania TMS
na mózg są krótkotrwałe i odwracalne, ale naukowcy uważają, że metodę tę można
będzie zastosować do leczenia różnych zaburzeń neurologicznych lub psychicznych, a
także szumów usznych lub zwykłej (choć bardzo uciążliwej) migreny. Metoda rTMS,
będąca nadal w sferze badań, jest coraz częściej analizowana przez naukowców.
Rozwinięta w przyszłości może służyć jako skuteczne narzędzie w zwalczaniu szumów
usznych i być nadzieją dla wielu pacjentów dotkniętych tą dokuczliwą przypadłością.
12

System identyfikacji miejsc niebezpiecznych i istotnych dla osób z dysfunkcją
wzroku - progi czucia wibracji
J. Wiciak
Katedra Mechaniki i Wibroakustyki, Wydział Inżynierii Mechanicznej i
Robotyki, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
wiciak@agh.edu.pl
Od 2009 roku Akademia Górniczo-Hutnicza realizuje projekt rozwojowy, w
ramach którego opracowana zostanie metoda i system oznaczania miejsc
niebezpiecznych i szczególnie istotnych w dużym mieście dla osób niewidomych z
wykorzystaniem markerów falowo – wibracyjnych. Jednym z elementów systemu jest
przetwornik drganiowy noszony przez osobę niewidomą na nadgarstku lub na palcu. Z
tego powodu konieczne było wyznaczenie progów czucia wibracji na nadgarstku i u
podstawy palców: wskazującego (II), środkowego (III) i serdecznego (IV) oraz w pięciu
miejscach na wewnętrznej stronie przegubu dłoni (nadgarstka).
Do wyznaczenia progów czucia zastosowano psychofizyczny algorytm
Bekesy'ego. Progi czucia wibracji wyznaczano w zależności od: amplitudy wartości i
częstotliwości siły stymulującej oraz od pola powierzchni stymulującej badany obszar.
Zgodnie z nomą PN-ISO 13091-1:2006 kontrolowano temperaturę skóry badanego
obszaru bezpośrednio przed i po pomiarze. Badania przeprowadzono w dwóch
piętnastoosobowych grupach: w grupie badawczej osób niewidomych i słabowidzących
w różnym wieku oraz w grupie kontrolnej osób bez problemów z widzeniem,
odpowiadającej grupie niewidomych i słabowidzących pod względem wieku, płci, masy
ciała i wzrostu.
Praca została sfinansowana z funduszy projektu rozwojowego Narodowego
Centrum Badań i Rozwoju N R17 0017 06, 2009-2012.
13

Wykorzystanie promieniowania elektromagnetycznego do modyfikacji właściwości
fizyko-chemicznych biopolimerów
A. Sionkowska
Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń
as@chem.umk.pl
Promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu UV ma energię wystarczającą do
oddziaływania z większością biopolimerów, czyli makrocząsteczek występujących w
organizmach żywych. Po wyizolowaniu z żywego organizmu biopolimery są cennym
surowcem do produkcji biomateriałów. Wymagają jednak odpowiedniej modyfikacji w
celu uzyskania odpowiednich właściwości, a także wymagają odpowiedniej sterylizacji.
Promieniowanie UV może być wykorzystywane zarówno do modyfikacji jak i do
sterylizacji, a efekty jego działania uzależnione są zarówno od długości fali
promieniowania, jego intensywności jak i od cech samego biopolimeru, jak zawartość
wody czy forma fizyko-chemiczna.
Celem pracy było wykorzystanie promieniowania UV do modyfikacji właściwości
fizyko-chemicznych takich biopolimerów jak: kolagen, chitosan, fibroina jedwabiu,
keratyna, elastyna. Z wymienionych biopolimerów przygotowano roztwory, cienkie
filmy, pianki i hydrożele. Zbadano jak długości fali 254 nm i 248 nm, modyfikuje
wybrane właściwości fizyko-chemiczne wymienionych biopolimerów.
Wykazano, że promieniowanie elektromagnetyczne powoduje wzrost polarności
powierzchni filmów biopolimerowych na skutek zachodzących reakcji fotoutleniania a
także zmiany w strukturze biopolimerów na skutek procesów fotodegradacji. Wiązka
promieniowania lasera emitującego promieniowanie UV modyfikuje powierzchnię
filmów biopolimerowych prowadząc do utworzeniem warstwy o strukturze
„mikropianki”. Wykazano też, że promieniowanie UV powoduje zmniejszenie ciężaru
cząsteczkowego niektórych biopolimerów, dając tym samym materiał o zwiększonej
rozpuszczalności w wodzie i nowych możliwościach zastosowań.
14

Struktury fononikowe: od ekranów akustycznych do logiki bozonowej
B. Mróz
Zakład Fizyki Kryształów, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wydział Fizyki, ul. Umultowska 85, 61-614 Poznań
bmroz@amu.edu.pl
Fononiki, analogi elastyczne struktur fotonikowych stały się ostatnio bardzo
popularnymi obiektami badań teoretycznych i eksperymentalnych. Ze względu na
bardzo duży zakres autoskalowania przestrzeni k(ω), możliwe aplikacje fononików
rozciągają się od częstotliwości akustycznych do THz. Pokazane będą przykłady
prostych struktur fononicznych, możliwości ich modelowania oraz wyniki wstępnych
eksperymentów.
Przedstawione będzie także wprowadzenie do nowej dziedziny badań
metamateriałów tzw. logiki termicznej lub bozonowej. Zaprezentowane będą
teoretyczne realizacje prostych układów logicznych oraz pierwsza działająca dioda
fononowa.
15

Wpływ kationów metali na właściwości peptydów
N. M. A. Barbosa, R. Wieczorek
Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski
robertw@wchuwr.chem.uni.wroc.pl
Spośród wszystkich organicznych i nieorganicznych grup związków
chemicznych trudno znaleźć taką, która różnorodnością i możliwościami zastosowań
mogłaby się równać z białkami. Są to związki badane metodami eksperymentalnymi
oraz teoretycznymi. Choć do dziś nie można przeprowadzić badań całego białka
metodami chemii kwantowej ze względu na jego rozmiar to dzięki uproszczeniu
zastosowanej metody lub badanego układu takie badania są możliwe. Podejście
teoretyczne do tego typu układów można realizować na dwa sposoby: przy pomocy
dynamiki molekularnej (dla układów sięgających tysięcy atomów), oraz metod
kwantowych, które skupiają się na wybranym fragmencie białka - peptydzie (do
kilkuset atomów). Te ostatnie uwzględniają efekty kwantowe, które mają
fundamentalny wpływ na strukturę białek, ponadto pozwalają odpowiedzieć na pytania
o oddziaływanie białka z rozpuszczalnikiem oraz innymi cząsteczkami, które są w nim
obecne. Oddziaływanie aromatycznych grup bocznych peptydu z obecnym w
rozpuszczalniku kationem metalu jest jednym z oddziaływań, które wpływa na
stabilność białka. Prezentujemy wpływ oddziaływania kationów metali (Li, Na and K)
na kooperatywne łańcuchy wiązań wodorowych w alfa-helikalnych peptydach: A9FA9
(Ac-AAAAAAAAA-F-AAAAAAAAA-NH2), A9YA9 (Ac-AAAAAAAAA-Y-
AAAAAAAAA-NH2) oraz A9WA9 (Ac-AAAAAAAAA-W-AAAAAAAAA-NH2).
16
P1

Dynamika molekularna wybranych białek średniej wielkości – wpływ
rozpuszczalnika na strukturę
N. M. A. Barbosa, R. Wieczorek
Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski
robertw@wchuwr.chem.uni.wroc.pl
Modelowanie molekularne przy użyciu metod kwantowych wykonane na
układach zbyt małych aby były zdolne utworzyć jakąkolwiek strukturę II-rzędową jest
często powodem braku informacji o właściwych zdolnościach białek do zwijania się w
stabilne struktury. Dodatkowym wyzwaniem dla tego typu układów jest uwzględnienie
udziału rozpuszczalnika, która może pełnić funkcje stabilizującą. Rola rozpuszczalnika
w formowaniu struktury białka była i jest ważnym polem badań. Wpływ
rozpuszczalnika nie ogranicza się do "chowania" hydrofobowych fragmentów białka (w
przypadku gdy rozpuszczalnikiem jest woda) to również kompleksowanie
hydrofilowych grup bocznych oraz pośredni i bezpośredni wpływ na oddziaływanie
białka ze związkami obecnymi w rozpuszczalniku. Do tej pory stabilizujący wpływ
cząsteczek rozpuszczalnika na energię oddziaływania kationu metalu z aminokwasem
został potwierdzony dla małych układów organicznych nie zawierających grup
aromatycznych jak do tej pory brak informacji o skali tej stabilizacji w peptydowych
grupach aromatycznych, ani o czynnikach mogących ją powodować. Pokazujemy
wyniki badań MD (dynamika klasyczna) nad strukturą II-rzędową wybranych białek:
1COL (Colicin A), 1YPI (Triosephosphate isomerase) oraz 1THI (Thaumatin I).
17
P2

Badania polimorfizmu roztworów wodnych lecytyny domieszkowanych fenolami
K. Bartosik 1 , A. Świderski 2 , S. Wróbel 1
1 Zakład Inżynierii Nowych Materiałów Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego,
30 059 Kraków, ul. Reymonta 4;
2 Wydział Ogrodniczy, Katedra Biochemii, Uniwersytet Rolniczy,
31-425 Kraków, al. 29 Listopada 54
katarzyna.bartosik@uj.edu.pl
Poster przedstawia wyniki badań metodami: różnicowej kalorymetrii
skaningowe – DSC i mikroskopii polaryzacyjnej modelowych związków fenolowych w
strukturach liotropowych ciekłych kryształów (liposomach) będących wodnymi
roztworami lecytyny. Liposomy i zawarte w nich fenole uzyskane z materiałów
biologicznych mają liczne zastosowania lecznicze zarówno w medycynie naturalnej jak
i farmakologii. Mogą one być wykorzystywane jako potencjalne leki
przeciwnowotworowe. Metoda DSC pozwoliła na wyznaczanie diagramów fazowych
struktur liposomowych domieszkowanych fenolami i na znalezienie odpowiednich,
optymalnych warunków termicznych do przyswajania danego związku przez żywe
organizmy, a metoda mikroskopii polaryzacyjnej umożliwiła obserwację zmiany fazy
ciekłokrystalicznej, wyznaczanie temperatur przejść fazowych, a także pozwoliła na
precyzyjne określanie obszarów występowania danej fazy ciekłego kryształu i na jej
identyfikację. W wyniku przeprowadzonych badań zostały określone temperatury
przejść fazowych oraz entalpie przejścia. Zbadano stopień odwracalności tych przejść, a
także została określona stabilność badanych substancji. Wykonane badania pozwoliły
stwierdzić, że wbudowanie w ciekło-krystaliczne struktury liposomowe jakiegoś
związku fenolowego, a także zmiany stężenia lecytyny wpływają na kształt krzywych
DSC oraz diagram fazowy badanych układów. Badania pod mikroskopem
polaryzacyjnym potwierdziły obecność w badanych układach struktur ciekłokrystalicznych.
Poster zawiera również informację dotyczące charakterystyki badanych
układów, charakterystyki metod badawczych wraz ze sposobem preparatyki próbek,
opisem aparatury i przebiegu pomiarów.
18
P3

Charakterystyka stanów singletowych i tripletowych czystej porfiryny
M. Dulski 1 , M. Małkiewicz 1 , P. Kozub 1 , A. Ratuszna 1 , R. Wrzalik 1
1 A. Chełkowski, Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski, Uniwersytecka 4,
40-007 Katowice
mdulski@us.edu.pl
Absorpcyjne widma UV-VIS 5,10,15,20-tetra (3-hydroksyfenylo) porfiryny
zostały scharakteryzowane w oparciu o obliczenia kwantowo-mechaniczne wykonane
przy użyciu czasowo-zależnej metody funkcjonałów gęstości TD-DFT dla B3LYP/6-
31G** poziomu teorii. Eksperymentalne widma absorpcji w zakresie 900-300nm
zmierzono dla szeregu rozpuszczalników (toluen, DMSO, metanol) przy stężeniach
6,25·10 -6 g/mol i porównano z teoretycznymi widmami uzyskanymi przy uwzględnieniu
modelu pola wewnętrznego PCM. Obliczenia stanów wzbudzonych dla każdego
rozpuszczalnika wykonano przy użyciu metody „linear response” oraz „integral
intensity”. Na widmach absorpcyjnych UV-VIS obserwowane są tylko stany
singletowe, ale nie obserwuje się stanów tripletowych, jednakże ich położenie można
przewidzieć także na podstawie obliczeń teoretycznych. Obliczenia kwantowomechaniczne
pozwalają także uzyskać teoretyczne widmo fluorescencji dla danego
związku. Dlatego także dla badanej porfiryny, wykonano dla każdego rozpuszczalnika
obliczenia widm emisyjnych wykorzystując podobnie jak w przypadku obliczeń widm
absorpcji, metody „linear response” oraz „integral intensity”. Uzyskane wyniki
porównano z danymi eksperymentalnymi, a duża zbieżność wyników teoretycznych
oraz eksperymentalnych pokazuje, że obliczenia kwantowo-mechanicze stanowią
ważny element podczas przeprowadzania analiz widm porfiryn.
19
P4

Porównanie zawartości hydroksyproliny i temperatury denaturacji w kolagenie
rybim i bydlęcym
M. Gauza 1 , L. Kubisz 1,2
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Instytut Ochrony Zdrowia PWSZ im. S. Staszica w Pile
mgauza@ump.edu.pl
Kolagen występuje w wielu tkankach organizmu zwierząt, a jego budowa jest
zróżnicowana w zależności od funkcji i miejsca występowania. Kolagen, niezależnie od
swego pochodzenia zawiera 19 aminokwasów, w tym hydroksyprolinę nie występującą
w innych białkach. Jego nietypowy skład aminokwasowy podkreśla duża zawartość
glicyny i proliny, przy jednoczesnym braku cysteiny, cystyny i tryptofanu (z wyjątkiem
kolagenu III).
Oznaczenia hydroksyproliny wykonano metodą spektrofotometryczną,
wykorzystując zmodyfikowaną przez Hurycha i Chvapila, metodę Stegmanna.
Porównanie zawartości hydroksyproliny w kolagenie FSC i kolagenie BAT przy
pomocy testu Welcha, przy założeniu normalności rozkładu, pozwoliło na stwierdzenie
statystycznie istotnych różnic w zawartości tego aminokwasu, p = 0,0063.
Występowanie hydroksyproliny jako specyficznego aminokwasu kolagenu
wykorzystuje się praktycznie w metodach ilościowego oznaczania kolagenu.
Hydroksyprolina jest charakterystycznym białkiem kolagenu i wpływającym na jego
stabilność. Obecność hydroksyproliny powoduje, że kolagen jest bardziej stabilny
termicznie, stabilizuje w ten sposób strukturę kolagenu. Im wyższa jest zawartość
hydroksyproliny, tym bardziej stabilny jest kolagen. Analiza aminokwasowa ma na celu
porównanie składu badanych kolagenów pod względem zawartości najważniejszych
aminokwasów. Ma też na celu stwierdzenie, czy zawartość hydroksyproliny jest
skorelowana z TD, na co wskazują dane literaturowe.
Na podstawie analizy aminokwasowej stwierdzono, że większa stabilność
kolagenu bydlęcego może być związana z wyższą zawartością hydroksyproliny.
20
P5

Rola fali piezoelektrycznej w fizykoterapii
D. Hojan-Jezierska 1,2 , B. Cieślik 2
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Instytut Ochrony Zdrowia PWSZ im. S. Staszica w Pile
djeziers@ump.pl
Uderzeniowa fala piezoelektryczna jako nowoczesna metoda terapeutyczna jest
stosowana do leczenia i regeneracji stanu zapalnego ścięgna rzepki- tzw. kolano
skoczka oraz terapii punktów spustowych. Podstawą generowania piezoelektrycznej fali
udarowej jest spontaniczne rozszerzanie się cząsteczek materiału ceramicznego,
wywołane przez krótki impuls wysokiego napięcia. Precyzyjnie określona strefa
ogniskowania umożliwia dokładne leczenie, przy jednoczesnym zapewnieniu najlepszej
możliwej ochrony sąsiadujących obszarów. Fale uderzeniowe skierowane na
powierzchnie ciała mają pozytywny wpływ na leczenie określonych schorzeń. Terapię
tę można zastosować po przebytym świeżym urazie i kontuzji, gdyż poprzez
odprowadzenie limfy przeciwdziała się powstawaniu dużych obrzęków. Najlepsze
efekty uzyskuje się do 6 godzin od wystąpienia incydentu urazowego. Im wcześniej
przeprowadzona terapia, tym lepsze efekty. Generalnie z badań wynika, że pozytywne
rezultaty szacują się od dobrych do bardzo dobrych (60-80 %). Jest to terapia
nieinwazyjna, stosowana po to, aby zapobiegać konieczności przeprowadzania zabiegu
operacyjnego. Piezoelektryczna fala uderzeniowa jako nieinwazyjna metoda terapii,
zrewolucjonizowała zabiegi ortopedii, urologii i jest określana mianem "skalpela
akustycznego".
21
P6

Wykorzystanie skali vas do oceny synergistycznego oddziaływania pola
magnetycznego i promieniowania podczerwonego na pacjentów z tinnitusem
D. Hojan-Jezierska 1,2 , M. Pankowska 1 , A. Wicher 3 , E. Szymiec 4 , M. Kraśnik 1 ,
M. Knapkiewicz 1
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Instytut Ochrony Zdrowia PWSZ im. S. Staszica w Pile
3 Instytut Akustyki, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu
4 Ośrodek Rehabilitacji Laryngologicznej, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.
djeziers@ump.pl
Wykorzystanie wolnozmiennego pola magnetycznego z promieniowaniem
świetlnym jest metodą rehabilitacji i terapii stosowaną w nowoczesnej medycynie
fizykalnej. Jednoczesne zastosowanie obu rodzajów promieniowania
elektromagnetycznego, skutkuje działaniem synergicznym, niezwykle korzystnym min.
w zwalczaniu bólu, stanu zapalnego tkanek oraz wzmacnianiu układu
odpornościowego całego organizmu. Efekt synergizmu wynika z połączenia działania
miejscowego z działaniem ogólnym obu czynników fizycznych. Oddziaływanie poprzez
zjawiska elektrodynamiczne, magnetomechaniczne i rezonansu cyklotronowego na
metabolizm komórki jest podstawą efektów biologicznych magnetoledoterapii. Łączne
stosowanie zmiennego pola magnetycznego i promieniowania niskoenergetycznego
skraca czas trwania terapii i wzmacnia efekt rehabilitacji. Przypuszcza się, że
magnetoledoterapia może być stosowana jako metoda wspomagająca, a w niektórych
przypadkach alternatywna dla stosowanych sposobów terapii szumów usznych.
W pracy korzystano z zestawu do magnetostymulacji skojarzonej z energią światła
VIOFOR JPS System Magnetic & Light Therapy. Stosowano eliptyczny aplikator
magnetyczno-świetlny podczerwony IR o długości fali 855 nm.
Oceny subiektywnej dokonano za pomocą skali VAS oraz arkusza oceny szumów
usznych. Analogowa skala VAS, po uprzedniej jej standaryzacji, pozwala na
porównanie różnic zachodzących u tej samej jednostki lub różnic między
subpopulacjami.
W eksperymencie wzięli udział pacjenci z szumami usznymi o zdiagnozowanej
lateralizacji. Obiektywnym miernikiem wpływu magnetoledoterapii na stan układu
słuchowego badanych były zmiany amplitudy produktu zniekształceń nieliniowych
otoemisji akustycznej (DPOAE).
22
P7

Zastosowanie terapii falą uderzeniową u pacjentów z zapaleniem rozcięgna
podeszwowego
Ł. Kaleńczuk 1 , M. Grygorowicz 2
1 Studenckie koło naukowe fizjoterapeutów „CREATUS”
2 Zakład Fizjoterapii, Instytut Ochrony Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
im. Stanisława Staszica w Pile
lukasz.kalenczuk@gmail.com
Zapalenie rozcięgna podeszwowego jest jednym z najczęstszych schorzeń
przeciążeniowych, powodującym chroniczny ból dolnej powierzchni pięty. Bardzo
często występuje on u osób uprawiających różne formy biegu, który we współczesnych
czasach staje się niezwykle popularną formą aktywności fizycznej. Wysoka
częstotliwość występowania tego schorzenia skutkuje potrzebą poszukiwania nowych
rozwiązań terapeutycznych, mających na celu przyniesienie ulgi pacjentom.
W niniejszej pracy autorzy dokonali przeglądu aktualnego stanu wiedzy na temat
zastosowania terapii zewnątrzustrojową falą uderzeniową (ang. extracorporeal shock
wave therapy, ESWT) u osób z tą dolegliwością. W pracy wzięto pod uwagę
doniesienia naukowe z ostatnich lat, poruszające zarówno temat zastosowania ESWT w
medycynie fizykalnej, jak i temat skuteczności oraz sposobów leczenia zapalenia
rozcięgna podeszwowego. Starano się ocenić w jakim stopniu ESWT jest w stanie
wspomóc proces leczenia w przypadku tego schorzenia. Skupiono się także na
biologiczno-chemiczno-fizycznych mechanizmach ESWT, pozwalających na
przyspieszanie procesu gojenia się uszkodzonych tkanek. Na podstawie zgromadzonych
źródeł oceniono wpływ ESWT w leczeniu zapalenia rozcięgna podeszwowego.
Przegląd literatury na temat leczenia tego schorzenia zewnątrzustrojową falą
uderzeniową rzuca nowe światło na proces leczenia zapalenia rozcięgna
podeszwowego, a tym samym daje nadzieje na szybszy powrót do pełnej aktywności
fizycznej. Na podstawie zebranych danych literaturowych wykazano, że zastosowanie
ESWT w leczeniu zapalenia rozcięgna podeszwowego niesie za sobą mniejsze ryzyko
powikłań, generuje mniejsze koszty całkowite leczenia. W celu potwierdzenia
skuteczności pozostałych efektów działania ESWT w leczeniu zapalenia rozcięgna
podeszwowego wymagana jest większa ilość badań.
23
P8

Badania struktury polimerowych soczewek kontaktowych jednodniowych
hydrożelowych i silikonowo - hydrożelowych metodami spektrometrii czasów życia
pozytonów oraz UV-VIS-NIR
A. Kocela, R. Miedziński, J. Filipecki, P. Korzekwa, W. Korzekwa
Zakład Badań Strukturalnych i Fizyki Medycznej, Instytut Fizyki,
Akademia Jana Długosza w Częstochowie, Al. Armii Krajowej 13/15,
42-200 Częstochowa
kocela@poczta.onet.pl
Przeprowadzono badania struktury polimerowych soczewek kontaktowych
jednodniowych hydrożelowych i jednodniowych silikonowo - hydrożelowych. Do
badań zastosowano metodę czasów życia pozytonów. W wyniku przeprowadzonych
pomiarów otrzymano krzywą, opisującą zależność liczby zliczeń aktów anihilacyjnych
w funkcji czasu. Rozkład widma czasów życia pozytonów na trzy składowe, pozwala
wyodrębnić najdłuższą trzecią składową dającą informację o geometrycznych
parametrach wolnych objętości. Zaobserwowano wyraźne zmiany składowej długo
żyjącej czasów życia orto-pozytu i ich natężeń pomiędzy badanymi soczewkami.
Jednocześnie na tych samych soczewkach kontaktowych przeprowadzono
badania spektrometrii UV-VIS-NIR w zakresie spektralnym 200 – 1000 nm. Uzyskane
wyniki wykazują różnicę w transmisji światła pomiędzy badanymi soczewkami w
zakresie światła widzialnego do bliskiej podczerwieni.
24
P9

Czy wibroakustyka może być metodą uzupełniającą leczenie chorych z przewlekłą
niewydolnością żylną
P. Korzekwa 1,2,3 , W. Korzekwa 2,3 , J. Filipecki 1 , A. Kocela 1
1 Akademia Jana Długosza w Częstochowie
2 Klinika Komed w Częstochowie
3 Akademia Polonijna w Częstochowie
p.korzekwa@ajd.czest.pl
Metody fizykalne, w których wykorzystuje się drgania o różnej częstotliwości,
znajdują od wielu lat zastosowanie w lecznictwie. Elektronika, która stale się rozwija,
umożliwia udoskonalanie aparatury wytwarzającej drgania oraz wprowadza szereg
nowych, skutecznych metod w postaci efektów akustycznych.
Przewlekła niewydolność żylna wymaga postępowania kompleksowego i
leczenie jej stanowi poważny problem metodologiczny. Uzupełnienie leczenia
dźwiękiem, stanowiącym szczególną falę akustyczną wytwarzającą wrażenia słuchowe,
wpływa na zmienione chorobowo narządy.
Celem naszej pracy jest przedstawienie i omówienie wyników intensywnej fazy
leczenia chorych z zaawansowanymi postaciami przewlekłej niewydolności żylnej.
Terapii uzupełniającej poddano 19 chorych /27 kończyn dolnych/, stosując pełny
program wibroakustyki. Zabiegi wykonywane były codziennie w okresie od 4 do 6
tygodni w warunkach ambulatoryjnych.
W wyniku prowadzonego leczenia uzyskano poprawę stanu chorych w postaci
zmniejszenia obrzęków kończyn o ponad 60% rozległości zmian. U 2 chorych uległy
wyleczeniu przewlekłe owrzodzenia.
Wibroakustyka jako jeden z elementów kompleksowej terapii przewlekłej
niewydolności żylnej stanowi skuteczną formą leczenia w wybranych przypadkach.
Faza leczenia uzupełniającego trwająca od 4 do 6 tygodni umożliwia zmniejszenie
obrzęku. Warunkiem uzyskania korzystnych rezultatów jest kompleksowe stosowanie
różnych form terapii.
25
P10

Charakterystyka potencjalnych leków fotouczulających pod kątem ich
wykorzystania w terapii przeciwnowotworowej
P. Kozub 1 , M. Małkiewicz 1 , A. Szurko 1 , M. Rojkiewicz 2 , P. Kuś 2 , A. Ratuszna 1
1 Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski, Katowice
2 Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Katowice
pkozub@us.edu.pl
Przedmiotem badań było porównanie wybranych właściwości fizykochemicznych
fotouczulaczy z rodziny porfiryn: meso-tetra(3-hydroksyfenylo)-porfiryna, mesotetra(4-hydroksyfenylo)-porfiryna,
meso-tetra(3-metoksy-4-hydroksyfenylo)-porfiryna,
meso-tetra(3,5-dimetoksy-4-hydroksyfenylo)-porfiryna. Związki te są obiektem
zainteresowania ze względu na potencjalne wykorzystanie w terapii fotodynamicznej –
metodzie leczenia nowotworów. Badania zostały przeprowadzone na związkach
rozpuszczonych w acetonie i toluenie, dla roztworów w warunkach równowagi oraz
zbliżonych do beztlenowych. Za pomocą spektroskopii UV-Vis została wyznaczona
kwantowa wydajność generowania fluorescencji badanych związków, która świadczy
o ich diagnostycznych możliwościach oraz ułatwia kontrolę gromadzenia i wydalania
fotouczulaczy z tkanek. Dzięki laserowej fotolizie błyskowej, metodzie pozwalającej na
badanie mechanizmów i kinetyki szybko przebiegających reakcji chemicznych,
wyznaczono czas życia molekuły fotouczulacza w stanie trypletowym. Parametr ten
bezpośrednio wpływa na ilość wytwarzanego tlenu w stanie wzbudzonym. Otrzymane
w naszym eksperymencie wartości wydajności fluorescencji są zbliżone do wartości dla
związku komercyjnego – tetrafenyloporfiryny TPP (0.11 w toluenie).
Meso-tetra (3,5-dimetoksy-4-hydroksyfenylo)-porfiryna charakteryzuje się najdłuższym
czasem życia stanów trypletowych i jest najbardziej obiecującym fotouczulaczem
z grupy badanych związków ze względu na otrzymane wyniki. Będzie ona poddana
dalszym badaniom pod kątem wykorzystania w terapii fotodynamicznej.
Badania częściowo finansowane w ramach grantu R05 043 03.
26
P11

Wpływ niejednorodnego stałego pola magnetycznego na usprawnianie pacjentów
po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego
L. Kubisz 1,2 , H. Werner 1
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Zakład Fizjoterapii, PWSZ im. S. Staszica w Pile
kubisz@amu.edu.pl
Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego (ang. Anterior Cruciate
Ligament, ACL) jest jedną z częstszych kontuzji sportowych. Postępowaniem
leczniczym w przypadku przerwania ciągłości więzadła może być jego rekonstrukcja.
Wysięk, stan zapalny, obrzęk, ból ograniczają zaangażowanie pacjenta w proces
usprawniania.
Celem pracy było zbadanie wpływu niejednorodnego stałego pola magnetycznego
(NSPM) na usprawnianie pacjentów po rekonstrukcji ACL. Badania przeprowadzono
dla grupy osób poddanych w okresie pooperacyjnym działaniu NSPM (badana) i dla
grupy osób rehabilitowanych bez udziału pola (placebo) w wieku 20-37 lat. NSPM
aplikowano za pośrednictwem magnetyzera MagneTouch przez 10 dni. Oceny
dokonywano przed i po cyklu zabiegowym za pomocą subiektywnych testów:
zmodyfikowanego kwestionariusza oceny bólu wg Laitinena, zmodyfikowanego testu
Lysholma-Gillquista (ocena stanu operowanej kończyny), pomiarów obwodów kończyn
miarą krawiecką, zakresu ruchu zgięcia i wyprostu w stawie kolanowym standardowym
goniometrem.
Mediany wyników uzyskanych po zakończonej fizykoterapii na podstawie
kwestionariusza Laitinena była istotnie większa w grupie placebo niż w grupie badanej,
co można wiązać z wpływem NSPM na łagodzenie bólu. Mediany wyników
uzyskanych w teście Lysholma-Gillquista nie wykazują istotnych statystycznie różnic
między grupami. Zaobserwowano, że w grupie badanej średnie wartości obwodów były
istotnie różne (dot. pomiarów kończyny operowanej w okresie po zakończonym cyklu
zabiegowym, po 6 tyg. od operacji oraz w odniesieniu do kończyny zdrowej).
Porównując mediany wartości kątowych zgięcia w stawie kolanowym przed i po
fizykoterapii nie odnotowano istotnych różnic między grupami. Mediany wartości
kątowych wyprostu były istotnie różne dla obu grup.
27
P12

Ocena jakościowa szkłojonomerów stomatologicznych wybranymi metodami
fizykochemicznymi
A. Marcinkowska 1 , L. Kubisz 2 , R. Wachowiak 3 , W. Hędzelek 1
1 Katedra Protetyki Stomatologicznej i Klinika Protetyki Uniwersytetu Medycznego
w Poznaniu
2 Katedra i Zakład Biofizyki Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
3 Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Pracownia Analizy Chemicznej Związków
Toksycznych i Dopingowych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
agamarcink@poczta.onet.pl
Materiały wykorzystywane w leczeniu stomatologicznym muszą spełniać
odpowiednie standardy. Kryteria jakości tych materiałów zdeterminowane są ich
zastosowaniem, a także kontaktem z tkankami jamy ustnej. Przed wprowadzeniem do
użytku producenci zobowiązani są do oceny jakości materiałów stomatologicznych,
która prowadzona jest poprzez analizę ich składu chemicznego oraz właściwości
fizykochemicznych.
Materiał do badań stanowiły szkłojonomery (Ketac Molar, Vitremer). Badania
spektrofotometryczne w podczerwieni wykonano przy pomocy aparatu spektrofotometr
IR Bruker IFS 113 w zakresie podstawowym 4000-400 cm -1 . Pomiary przewodności
elektrycznej właściwej przeprowadzono w stałym polu elektrycznym o natężeniu ok.
1kV/m w zakresie temperatur 298-523K przy prędkości ogrzewania 4 K/min.
Wyniki badań spektrofotometrycznych przedstawiono w postaci wykresów, na
których zarejestrowane widma wyrażają zmianę transmitancji próbki w stosunku do
odnośnika, jako funkcję liczby falowej. Analiza widm IR pozwoliła na wyróżnienie
charakterystycznych pasm absorpcji przypisanych określonym wiązaniom,
ugrupowaniom i związkom chemicznym. Wyniki badań temperaturowej zależności
przewodności elektrycznej właściwej przedstawiono w formie wykresów zależności
przewodności elektrycznej właściwej (�) od temperatury (T) oraz wykresów zależności
lnσ=f(1/T) tj. zależności Arrheniusa. Wyznaczono energie aktywacji nośników ładunku
(Ea) i odczytano temperatury punktów przegięcia krzywej ln�=f(1/T).
1. Metoda spektrofotometrii w podczerwieni pozwala na rozpoznanie grup
funkcyjnych typowych dla danego związku, co umożliwi ocenę dojrzewania i
starzenia szkłojonomerów.
2. W temperaturze fizjologicznej jamy ustnej 310K wartości przewodności
elektrycznej właściwej dla szkłojonomerów były typowe dla materiałów
półprzewodnikowych.
3. Temperatura zeszklenia szkłojonomerów jest bliska wyższych temperatur
niekiedy osiąganych w jamie ustnej, co wpływa na właściwości
fizykochemiczne i trwałość tych materiałów.
28
P13

Analiza wpływu terapii zmiennym polem magnetycznym na parametry reologiczne
krwi u pacjentów z rwą kulszową
A. Marcinkowska-Gapińska 1 , P. Kowal 1 , F. Jaroszyk 2
1 Pracownia Reologiczna Katedry Neurologii Uniwersytetu Medycznego
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Katedra i Zakład Biofizyki Uniwersytetu Medycznego
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
margap@poczta.onet.pl
Analiza wpływu terapii zmiennym polem magnetycznym na parametry
reologiczne krwi u pacjentów z bólem związanym z występowaniem u nich rwy
kulszowej była celem niniejszej pracy. W łącznej grupie 12 pacjentów skarżących się na
między innymi na silne bóle pleców związane z występowaniem u nich rwy kulszowej
przeprowadzano zabiegi magnetostymulacji dwukrotnie w ciągu dnia, nie wyłączając
sobót i niedziel przez okres od 8 do 13 dni. Okres terapii uzależniony był od czasu
przebywania pacjentów na oddziale szpitalnym. Każdy z pacjentów poddawany był
terapii jednym z dwóch wybranych programów (M1P2 lub M1P3) i jednej z trzech
intensywności (I2, I4, I6). Pacjentom poddanym terapii pobierano krew w
następujących odstępach czasowych: przed przystąpieniem do terapii, po 4 dniach, po 8
dniach i po 13 dniach terapii z wykorzystaniem pola magnetycznego. Uzyskane podczas
pomiarów lepkościowych wyniki analizowano z wykorzystaniem modelu reologicznego
Quemady w celu ilościowego oszacowania takich parametrów jak zdolność krwinek do
agregacji i deformacji. W pracy analizowana zmiany wartości parametrów
hemoreologicznych takich jak : hematokryt, lepkość osocza, lepkość krwi pełnej w
czterech wybranych prędkościach ścinania oraz parametrów modelu Quemady: k0
(miara stopnia agregacji rouleux), k� (miara stopnia sztywności krwinek) oraz �’c (miara
stopnia skłonności erytrocytów do agregacji). Analizując otrzymane wyniki
stwierdzono wpływ pola magnetycznego na własności reologiczne krwi obwodowej
pacjentów z rwą kulszową, różny w zależności od wybranego programu
magnetostymulacji i jego intensywności. Do oceny ilościowej należałoby badaniom
poddać większą grupę badanych w poszczególnych programach terapii.
29
P14

Właściwości mechaniczne kości zwierzęcej sterylizowanej radiacyjnie w ocenie
dynamicznej analizy mechanicznej
M. Mardas 1 , L. Kubisz 2 , P. Biskupski 3 , S. Mielcarek 3
1 Klinika Onkologii, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
3 Zakład Fizyki Kryształów, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
marcin.mardas@skpp.edu.pl
Allogeniczne przeszczepy kostne znajdują coraz szersze zastosowanie w
medycynie rekonstrukcyjnej, co związane jest ze znacząco mniejszym zakresem
przeprowadzanego zabiegu operacyjnego w porównaniu do przeszczepu
autologicznego. Ze względu na możliwość przenoszenia zakażeń kość przed
przeszczepem poddaje się sterylizacji, najczęściej z wykorzystaniem promieniowania
jonizującego. Choć w badaniach klinicznych wykazano wysoką skuteczność
sterylizowanych radiacyjnie przeszczepów, to jednak w licznych badaniach
eksperymentalnych zwraca się uwagę na negatywny wpływ promieniowania
jonizującego na właściwości mechaniczne kości.
W przeprowadzonym badaniu wykorzystano wołowe kości udowe od 2 letniego,
zdrowego zwierzęcia. Po mechanicznej obróbce z trzonów wycięto próbki w kształcie
prostopadłościanu o wymiarach 30 x 5 x 2 mm. Próbki napromieniono wiązką
elektronową o energii 10 MeV dawkami: 10, 15, 25, 35, 45 i 50 kGy, a następnie
poddano analizie wykorzystując analizator DMA metodą trójpunktowego zginania, siłą
o wartości 1 N, w zakresie częstotliwości 1 - 10 Hz i w przedziale temperatur 0–400˚C.
W badaniu wyznaczano wartości modułu magazynowania (E’) i modułu strat (E”).
Nie wykazano istotnych statystycznie różnic wartości modułu magazynowania
(E’) pomiędzy badanymi dawkami. Odnotowano jednak istotne statystycznie różnice
wartości modułu strat (E”) w niskich temperaturach (do 50˚C) dla próbek
napromienionych dawkami 10 i 50 kGy. W pierwszym przypadku była to redukcja o
14,3 %, w drugim aż o 33,2 %. Wykazano również różnice dla próbek napromienionych
dawkami 10, 15, 45 i 50 kGy w temperaturach powyżej 260˚C.
Badanie wykazało iż najbardziej zbliżone do próbek kontrolnych pod względem
dynamicznych właściwości mechanicznych są kości napromienione dawkami 25 i 35
kGy.
30
P15

Ocena wpływu zmiennego pola magnetycznego
na właściwości reologiczne krwi in vitro
H. Nawrocka-Bogusz 1 , A. Marcinkowska-Gapińska 2
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Pracownia Reologiczna Katedry Neurologii, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
hnawrocka@ump.edu.pl
W niniejszej pracy podjęto próbę oceny wpływu zmiennego pola
magnetycznego na własności reologiczne krwi w warunkach in vitro. W warunkach in
vivo głównymi czynnikami wpływającymi na przepływ krwi są: hematokryt, lepkość
osocza, lepkość krwi pełnej, zdolność krwinek czerwonych do agregacji, deformacji i
orientacji. Krew wykorzystywana do badań pobierana była od osób zdrowych
zgłaszających się do Stacji Krwiodawstwa. Łącznie badaniom poddano 20 próbek krwi.
Dla każdej próbki przeprowadzano pomiar wartości hematokrytu oraz dwukrotnie
lepkości krwi pełnej i osocza.
Generatorem zmiennego pola magnetycznego było urządzenie Viofor JPS wraz
z aplikatorem małym-poduszką. Badane próbki krwi były poddawane przez 10 min
magnetostymulacji o wartości szczytowej indukcji magnetycznej wynoszącej 45 µT
(intensywność „1” według urządzenia Viofor JPS). Zastosowano program M1P2.
Badania lepkości krwi prowadzone były z wykorzystaniem oscylacynorotacyjnego
reometru Contraves LS40 przy malejącej prędkości ścinania od 100 do 0,01
s -1 w czasie 5 minut. Analiza wyników badań polegała na ocenie wartości hematokrytu
(Hct), lepkości osocza (�p), lepkości krwi pełnej (�) w czterech wybranych
prędkościach ścinania oraz wartości liczbowych parametrów reologicznego modelu
Quemady: k0, k� oraz �’c. Dla każdej badanej próbki krwi hematokryt oznaczano
metodą standardową, lepkość osocza wyznaczano z zależności naprężenia ścinającego
od prędkości ścinania metodą regresji liniowej. Otrzymane wyniki wskazują, że w
warunkach in vitro obserwuje się nieznaczny wpływ zmiennego pola magnetycznego na
własności reologiczne krwi.
31
P16

Wpływ parametrów fizycznych bodźców słuchowych na czas reakcji i właściwości
elektryczne skóry szyi.
A. Nowik 1 , J. Moczko 2 , E. Marzec 3
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Katedra i Zakład Informatyki i Statystyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
3 Zakład Bioniki i Bioimpedancji, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
akiwon@ump.edu.pl
Badania psychofizyczne wskazują, iż czas reakcji prostej (ang. simple reaction
time, SRT) maleje asymptotycznie do minimalnych wartości wraz ze wzrostem
natężenia bodźca. Jednak w zadaniach typu reakcji z wyborem (ang. choice reaction
time, CRT) Van der Molen i Keuss (1979, 1980, 1981) wykazali zależność U-kształtną
pomiędzy czasem reakcji a poziomem ciśnienia akustycznego bodźców słuchowych.
Efekt ten tłumaczony był przez autorów modelem Sandersa zasobów energetycznych
(1983).
W niniejszej pracy badania psychofizyczne rozszerzono o analizę wpływu
natężenia bodźców słuchowych na bioimpedancję skóry ludzkiej, czyli właściwości
elektryczne in vivo. W tym celu zastosowano metodę spektroskopii dielektrycznej do
zbadania skóry w obszarze szyi aby porównać wpływ tych bodźców na zmierzone
parametry elektryczne z wynikami otrzymanymi metodami psychofizycznymi.
Przeprowadzono pomiary bioimpedancyjne dla dwóch częstotliwości
dyspersyjnych 1kHz i 50kHz przy jednoczesnym wykorzystaniu bodźców słuchowych.
Uzyskane wyniki wykazały, że wartości liczbowe przenikalności dielektrycznej i
konduktywności dla skóry szyi, odzwierciedlają mechanizmy polaryzacji dielektrycznej
Maxwell-Wagner-Sillar (MWS) występującej w strukturach wielowarstwowych (jaką
jest skóra) i przewodnictwa jonowego typowego dla wszystkich tkanek. Ponadto, po
zadziałaniu bodźca słuchowego wzrost przewodnictwa jonowego widoczny jest w całej
skórze dla obu częstotliwości pola elektrycznego w wyniku zwiększonej aktywności
gruczołów potowych. Natomiast, gwałtowny wzrost przenikalności dielektrycznej po
odłączeniu bodźca dla częstotliwości 50kHz może być rezultatem ustąpienia czynnika
(silny bodziec słuchowy) powodującego wysoki poziom stresu u badanego. Uzyskane
wyniki metodą spektroskopii dielektryczne potwierdzają słuszność modelu Sandersa
zasobów energetycznych.
32
P17

Struktura wybranych sygnałów magnetycznych generowanych przez urządzenie
VIOFOR JPS
M. Pankowska 1 , D. Hojan-Jezierska 1,2 , F. Jaroszyk 1,2 , L. Kubisz 1,2
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Instytut Ochrony Zdrowia PWSZ im. S. Staszica w Pile
mmat@amu.edu.pl
Magnetostymulacja i magnetoterapia są często stosowanymi metodami
fizykoterapeutycznymi. Dużą popularnością cieszą się zabiegi wykorzystujące zmienne
pole magnetyczne o różnych wartościach indukcji i różnym kształcie impulsów.
Biologiczne działanie zmiennego pola magnetycznego jest następstwem
elektrodynamicznego oddziaływania na prądy jonowe w organizmie,
magnetomechanicznego oddziaływania na cząsteczki z nieskompensowanymi spinami
magnetycznymi oraz jonowego rezonansu cyklotronowego.
W oparciu o powyższe efekty zostało skonstruowane urządzenie VIOFOR JPS.
Sterownik tego urządzenia jest układem generującym impulsy prądowe do różnych
aplikatorów.
Częstotliwości impulsów podstawowych mieszczą się w przedziale (180-195) Hz,
częstotliwości paczek impulsów zawarte są w przedziale (12.5-29) Hz, grupy paczek
(2.8-7.6) Hz, a serie (0.08-0.3) Hz. Kształty impulsów, ich częstotliwości i zależności
czasowe zdefiniowane są w programach P1, P2, P3.
Przy użyciu miernika pola magnetycznego C.A42 firmy Chauvin Arnoux
zmierzono przebiegi czasowe sygnałów generowanych przez VIOFOR JPS dla różnych
programów oraz różnych sposobów aplikacji oraz wyznaczono częstotliwości
podstawowe, paczek impulsów, grup paczek i serii.
33
P18

Badania fotofizyczne i biologiczne nowych pochodnych chloryny
M. Rams-Baron 1 , A. Szurko 1,2 , F.-P. Montforts 3 , D. Bauer 3 , A. Ratuszna 1
1 Instytut Fizyki im. Augusta Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach,
Uniwersytecka 4, 40-007 Katowice, Polska
2 Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Centrum Badań
Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów, Wybrzeże Armii Krajowej 15,
44-101 Gliwice, Polska
3 Instytut Chemii Organicznej Uniwersytetu w Bremen, D-28359 Bremen, Niemcy
mrams@us.edu.pl
Przedmiotem prezentowanych badań są nowe pochodne chloryny, które zostały
zaprojektowane i zsyntezowane z myślą o potencjalnym zastosowaniu jako
fotouczulacze w terapii fotodynamicznej (PDT). Celem jest charakterystyka ich
własności fotofizycznych z zastosowaniem wybranych metod spektroskopowych (m.in.
absorpcyjnej i emisyjnej spektroskopii UV-VIS oraz laserowej fotolizy błyskowej), a
także ocena aktywności biologicznej in vitro. Badania biologiczne wykonano na
komórkach gruczolaka okrężnicy linii Hct116. Lokalizację oraz gromadzenie chloryn
we wnętrzu komórek oceniono spektrofotometrycznie poprzez pomiar lizatów
komórkowych oraz potwierdzono przy pomocy mikroskopii fluorescencyjnej.
Cytotoksyczność i skuteczność fotouczulającą zbadano testem MTS i testem
klonogenności. Uzyskane wyniki potwierdziły, że badane chloryny posiadają
odpowiednie własności fizykochemiczne z punktu widzenia zastosowań w PDT oraz
efektywnie wnikają do wnętrza komórek. Wyznaczono czas po którym akumulacja
chloryn w komórce jest maksymalna. W zależności od związku wynosi on od 3,5 do 4h.
Po tym czasie, w przebadanym zakresie stężeń, testy cyto- i fototoksyczności pokazały
brak toksycznego wpływu pochodnych chloryny na komórki oraz potwierdziły ich
skuteczność fotouczulającą. Powyższe rezultaty są obiecujące i wskazują, że
proponowane chloryny są interesujące z punktu widzenia potencjalnego zastosowania w
PDT.
Badania częściowo finansowane w ramach grantu R05 043 03.
34
P19

Porównanie pojedynczych parametrów obiektów występujących w prawidłowym
płynie mózgowo-rdzeniowym w przypadku wodogłowia wewnętrznego oraz
wodogłowio poszerzonego układu komorowego
W. Staroń 1 , L. Kubisz 2
1 Instytut Fizyki ,Uniwersytet Szczeciński
2 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
staron@wmf.univ.szczecin.pl
Obiekty znajdujące się w cieczy wpływają na właściwości fizyko-chemiczne
ośrodka dyspersyjnego. Jego właściwości zależą od cech obiektów, np. od średnicy
obiektów czy pola powierzchni obiektów. Im więcej określimy parametrów obiektów
tym dokładniej określimy własności badanego ośrodka dyspersyjnego.
W biologii do opisu obiektów stosuje się „parametry pojedyncze” oraz „parametry
zbiorcze”. W pracy przedstawiono wyniki mikroskopowych badań preparatów
prawidłowego płynu mózgowo-rdzeniowego pod kątem wybranych „parametrów
pojedynczych”.
Próbki prawidłowego płynu mózgowo-rdzeniowego fotografowano
mikroskopowo za pomocą kamery cyfrowej, następnie zliczano obiekty oraz mierzono
pole powierzchni obiektu oraz jego obwód. Na podstawie zebranych danych wyliczono
dla każdej próbki płynu mózgowo-rdzeniowego następujące parametry: średnice
zastępcze obiektów, szerokości obiektów oraz współczynniki kolistości obiektów.
W oparciu o rozpoznanie kliniczne, próbki płynu mózgowo-rdzeniowego podzielono na
dwie grupy. Grupa A – rozpoznanie kliniczne: wodogłowiowo poszerzony układ
komorowy oraz grupa B – rozpoznanie kliniczne: wodogłowie wewnętrzne. Dla obu
grup obliczono średnie wartości w/w „parametrów pojedynczych” oraz odchylenie
standardowe średniej.
W grupie A średnia średnica zastępcza obiektu, średnia powierzchnia obiektu i
średni obwód obiektu miały większe wartości niż w grupie B. Wynosiły one
odpowiednio w grupie A – 5,77�m, 32,11�m 2 i 19,76�m a w grupie B – 5,07�m,
26,08�m 2 i 16,68�m. Natomiast średnia szerokość obiektu oraz średni współczynnik
kolistości w obu grupach był zbliżony.
35
P20

Wpływ wolnozmiennego pola magnetycznego sytemu viofor jps na dysfunkcje
stawu skroniowo-żuchwowego. badania wstępne
D. Włodarczyk 1 , L. Kubisz 1 , D. Hojan-Jezierska 1 , J. Lipiec 2 , A. Kulczyk 3 , J. Huber 3 ,
K. Sidorowicz 4 , J. Sokalski 4
1 Katedra i Zakład Biofizyki, Uniwersytet Medyczny
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Katedra i Klinika Rehabilitacji, Uniwersytet Medyczny
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
3 Zakład Patofizjologii Narządu Ruchu, Uniwersytet Medyczny
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
4 Katedra i Klinika Chirurgii Stomatologicznej, Uniwersytet Medyczny
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
darasw@gmail.com
Schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego są ściśle związane ze stanem układu
stomato-gnatycznego. Zarówno braki zębowe jak i nieprawidłowo wykonane
uzupełnienia protetyczne prowadzić mogą do zaburzenia napięcia mięśni żwaczy, co
wtórnie niekorzystnie oddziałuje na zęby i stawy skroniowo-żuchwowe. Niezwykle
istotny jest tu czynnik psychologiczny, gdyż jako reakcja na stres pojawia się
wzmożone napięcie mięśni prowadzące do bruksizmu, czyli patologicznego starcia
zębów oraz nierzadko występującego, promieniującego do skroni czy potylicy głowy.
Stany bólowe i objawy bruksizmu nierzadko spotyka się również u ludzi młodych.
Bardziej zaawansowane stany mogą prowadzić do samoistnego bólu neuralgicznego
określanego mianem Zespołu Costena.
Celem przeprowadzonych badań była próba wykorzystania i oceny wpływu
wolnozmiennych pól magnetycznych na zmniejszenie objawów bólowych związanych z
dysfunkcją stawu skroniowo-żuchwowego.
W badaniach wzięły udział 4 osoby będące pacjentami Kliniki Chirurgii
Stomatologicznej UM w Poznaniu w wieku 26-43 lata, zgłaszające dolegliwości o
charakterze bólowym w okolicach skroni, karku, stawu skroniowo-żuchwowego oraz
dyskomfort związany z „przeskakiwaniem” w stawie skroniowo-żuchwowym i
towarzyszącymi mu efektami akustycznymi.
Badanych poddano 12 zabiegom magentostymulacji przeprowadzonych w
oparciu o system VIOFOR JPS oraz pierścieniowy aplikator pola.
Ocena wpływu pola magnetycznego wykonana została metodą subiektywną w
oparciu o skalę VAS oraz metodą obiektywną w oparciu o analizę zapisu EMG z mięśni
żwaczy oraz mięśni okrężnych ust. Oba badania wykonane zostały przed rozpoczęciem
cyklu magnetostymulacji i po ich zakończeniu.
Badani w ocenie subiektywnej nie odnotowali istotnego wpływu
magnetostymulacji na odczucie dolegliwości bólowych. Analiza potencjałów
wywołanych włókien ruchowych wykazała wzrost amplitudy fali M po zabiegach
magnetostymulacji. Podobny efekt zaobserwowano w przypadku amplitudy
36
P21

wysiłkowego sygnału EMG. Nie zaobserwowano istotnych zmian w amplitudzie
sygnału EMG w spoczynku.
37

Zastosowanie zabiegów fizykoterapeutycznych
i kinezyterapeutycznych w obrażeniach więzadeł przedziału bocznego stawu
skokowo-goleniowego
M. Wójcik 1 , I. Siatkowski 2
1 Instytut Ochrony Zdrowia, Zakład Fizjoterapii, PWSZ im. S. Staszica w Pile
2 Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy
w Poznaniu
gosiafizoterapeuta@o2.pl
Obrażenia więzadeł przedziału bocznego stawu skokowo-goleniowego są częste
wśród uprawiających różne dyscypliny sportowe, a także u tancerzy baletu.
Ograniczenie funkcji stawu nie pozwala na stosowanie kinezyterapii bezpośrednio po
urazie. Alternatywnym leczeniem są zabiegi fizykoterapeutyczne.
Celem pracy była weryfikacja efektów stosowanych zabiegów przy
wykorzystaniu testu wspięcia na palce i piętę oraz oceny punktowej ostrych skręceń
kostki.
Zabiegi fizykoterapeutyczne i kinezyterapeutyczne wykonywano u dziewięciu
tancerzy. Byli oni leczeni zachowawczo ponieważ nie wyrazili zgody na leczenie
operacyjne. W badaniu USG u czterech pacjentów stwierdzono uszkodzenie III stopnia
więzadła ATFL i CFL, u jednego-uszkodzenie III stopnia więzadła ATFL i II/III CFL i
w czterech przypadkach uszkodzenie III stopnia ATFL. Radiogram nie wykazał zmian
urazowych o typie złamania. Przeprowadzono analizę statystyczną wykorzystując test
t Studenta oraz test Wilcoxona.
W dniu urazu system punktowy u pacjentów wskazywał na III stopień
uszkodzenia więzadeł, po zabiegach uzyskane wyniki z systemu punktowego
wskazywały brak uszkodzenia. Wartość statystyki t wynosi t=31.13, natomiast
p-wartość jest postaci p

INDEKS AUTORÓW
N. M. A. Barbosa 16,17
K. Bartosik 18
D. Bauer 34
P. Biskupski 30
B. Cieślik 21
M. Dulski 19
J. Filipecki 24,25
M. Gauza 20
M. Grygorowicz 23
W. Hędzelek 28
E. Hojan 12
D. Hojan-Jezierska 21,22,33,36
J. Huber 36
F. Jaroszyk 8,29,33
Ł. Kaleńczuk 23
M. Knapkiewicz 22
A. Kocela 24,25
P. Korzekwa 24,25
W. Korzekwa 24,25
P. Kowal 29
P. Kozub 19,26
M. Kraśnik 22
L. Kubisz 20,27,28,30,33,35,36
A. Kulczyk 36
P. Kuś, 26
J. Lipiec 36
M. Małkiewicz 19,26
A. Marcinkowska 28
A. Marcinkowska-Gapińska 29,31
M. Mardas 30
E. Marzec 32
S. Mielcarek 30
R. Miedziński 24
J. Moczko 32
F.P. Montforts, 34
B. Mróz 15
H. Nawrocka-Bogusz 31
A. Nowik 32
K. Opalko 11
M. Pankowska 22,33
M. Rams-Baron 34
A. Ratuszna 19,26,34
39

M. Rojkiewicz 26
I. Siatkowski 38
K. Sidorowicz 36
A. Sieroń 9
A. Sionkowska 14
J. Sokalski 36
W. Staroń 35
E. Szymiec 22
A. Szurko 26,34
A. Świderski 18
R. Wachowiak 28
H. Werner 27
A. Wicher 22
J. Wiciak 13
R. Wieczorek 16,17
D. Włodarczyk 36
M. Wójcik 38
S. Wróbel 18
R. Wrzalik 20
40