Sælureitur - Húsasmiðjan

Gluggar
Eitt af þeim verkum sem margir húseigendur
geta annast sjálfir er viðhald á gluggum. Góð
regla er að skoða gluggana vel á hverju vori og
skoða hvernig þeir koma undan vetri.
Er málningin farin að losna eða flagna? Með því
að skoða málninguna vel kemur strax í ljós ef svo
er. Besta leiðin er að bregða málningarsköfu eða
svipuðu áhaldi á málninguna næst glerinu, eða
stinga í málninguna með hnífsoddi, og ef hún
lætur ekki undan þá er ástand gluggans í góðu
lagi og ekki þörf á viðhaldi að sinni.
Ef málningin á hinn bóginn losnar upp þá er
komin þörf á viðhaldi og þá þarf að skoða
vandlega hversu umfangsmikið það þarf að vera.
Ef málningin losnar af í stórum bitum, þannig að
viðurinn einn er eftir,þá hefur undirvinnu verið
áfátt, eða ekki hafa verið notuð rétt efni í byrjun. Í
slíkum tilfellum þarf að skoða vel hvort viðurinn sé
farinn að fúna, og grípa þurfi til víðtækara viðhalds
en bara að mála. Leitið aðstoðar sérfræðinga eða
fagmanna ef vafi leikur á ástandi gluggans.
Einnig þarf að skoða vel ástand glerlista og
þéttingar á milli lista og glers, hvort hætta sé á því
að leki geti myndast á milli lista og glers þannig
að vatn eða raki eigi greiða leið undir glerið og
geti hraðað hrörnun gluggans sjálfs.
Hreinsa vel alla eldri málningu
Grundavallaratriði við málun á glugga er að
hreinsa vel í burt alla eldri málningu. Leitið
upplýsinga í málningardeildum Húsasmiðjunnar
hvaða verkfæri henti best til að hreinsa burtu
gamlar málningarleifar.
Þegar búið er að skafa alla lausa málningu
af, getur verið gott að fara yfir gluggann með
milligrófum sandpappír til þess að gera yfirborðið
móttækilegra fyrir nýrri umferð af málningu. Ef
málningin hefur losnað frá viðnum þannig að
hann sést, þarf að grunna hið minnsta þessa
fleti með viðeigandi grunni. Ef um er að ræða
glugga sem ekki hafa verið málaðir áður, verður
að grunna viðinn fyrst áður en hafist er handa við
að mála.
Að þessu loknu er hægt að hefjast handa við
að mála gluggann. Gætið þess að glugginn
sé örugglega þurr áður en málað er. Gott ráð
getur verið að líma málningarlímband á glerið
til að komast hjá því að málning setjist á það
þegar verið er að mála. Hafið í huga að fjarlægja
límbandið fljótlega eftir að málað er, áður en
málningin nær að harðna þannig að hún losni ekki
upp þegar límbandið er rifið af og myndi þannig
greiða leið fyrir vatn og raka undnir málninguna.
Á eldri gluggum getur verið gott að líma
málningarlímbandið með um það bil 2ja millimetra
bil frá gleri að gluggalista því þá myndar málningin
þéttingu á milli glers og lista. Ekki er þörf á þessu
á nýrri gerðum glugga þar sem gúmmíkantur er á
milli lista og glers og myndar þéttinguna í þessu
tilfelli má ekki fara málning á gúmmíkantinn því
þá tapar þéttingin eignleikum sínum. Ef málning
nær eftir sem áður að sullast á glerið er auðvelt
að hreinsa hana af með glersköfu ef það er gert
áður en hún harðnar.
Það getur verið gott að vera með tvær stærðir
pensla í gangi þegar verið er að mála glugga.
Minni kantpensil til að mála næst glerinu og
gluggapósta, en stærri pensil til að mála stærri
fleti. Fáið ráðgjöf í málningardeild Húsasmiðjunnar
varðandi val á penslum þegar málningin er keypt.
Byrjið á því að mála næst glerinu og gætið þess
að málningin ná vel í öll horn. Málið síðan stærri
fleti í lengri strokum til að fá fallega áferð.
Olíubornir gluggar
Nokkuð hefur færst í vöxt að gluggar í nýrri húsum
eru ekki málaðir en í staðinn meðhöndlaðir með
olíu eða viðarvörn. Þessi gluggar þurfa ekki síður
viðhald en málaðir gluggar og því þarf að fylgjast
vel með ástandi viðarins.
Þegar þörf er á viðhaldi skiptir það miklu máli
að hreinsa gluggann vel áður en ný yfirferð af
olíu eða viðarvörn er borin á. Ryk og óhreinindi
sem eru á yfirborðinu þarf að hreinsa vel. Með
nægum fyrirvara getur verið gott að þvo gluggana
einfaldlega með sápuvatni og láta þá þorna vel
áður en málað er. Ef þess er ekki kostur þarf
að hreinsa viðinn vel með stífum bursta, ekki er
ráðlagt að nota vírbursta því hann getur skaðað
viðaryfirborðið. Vætið síðan tusku með terpentínu
(white spirit) og þurrkið yfirborðið vel áður en olía
eða viðarvörn er borin á. Að öðru leyti eiga aðrar
leiðbeiningar um málun glugga við í þessu tilfelli.
Þegar viðargluggar eru olíubornir er mikilvægt
að umframefni sem ekki gengur inn í viðinn sé
þurrkað af (þetta á aðeins við um harðan við,
t.d. mahoný. Bæði geta ryk og óhreinindi sest
í olíupolla á viðnum og einnig geta slíkir pollar
myndað filmuhúð sem síðan flagnar af þegar hún
þornar og eftir stendur óvarinn viðurinn.
Viðhald
103