Sælureitur - Húsasmiðjan

Pallurinn
Viðhald
Garðurinn
Leiðbeiningar
Sælureitur
2010

Timburmiðstöð Húsasmiðjunnar
- allt undir einu þaki
Með opnun Timburmiðstöðvar Húsasmiðjunnar Grafarholti hefur Húsasmiðjan tekið
stórt skref í átt að bættri þjónustu við fagmenn og almenning. Allt miðar þetta að því
að auðvelda aðgengi að sérfræðingum Húsasmiðjunnar og aðstoða viðskiptavini við að
finna hagkvæmustu lausnirnar hverju sinni.
Sérfræðingar og ráðgjöf í Grafarholti
Í Timburmiðstöð Húsasmiðjunnar Grafarholti geta viðskiptavinir gengið að allri þjónustu og vörum
sem Húsasmiðjan hefur uppá að bjóða undir einu þaki. Þar er að finna ráðgjöf hjá sérfræðingum
með áratuga reynslu, sem annast tilboðsgerð, ráðgjöf og sölu á timbri, byggingalausnum, hurðum
og gluggum, pallasmíði, bílskúrshurðum, viðhaldi, pípulögnum, málningu og flestu öðru sem
viðkemur húsbyggingum. Að auki er hægt að fá ráðgjöf um allt sem tengist garðrækt og garðvörum
í Blómavali.
Sýningarsalur auðveldar valið
Í sýningarsal Timburmiðstöðvarinnar í Grafarholti gefur að líta úrval lausna varðandi byggingar, vegg
og loftaklæðningar, uppsettar hurðir og glugga, bílskúrshurðir, þakrennur, klæðningar, pallaefni og öðru
sem viðkemur byggingum og viðhaldi. Verslun Húsasmiðjunnar er einnig sem fyrr alhliða verslun með
byggingavörur, verkfæri, málningu, raftæki, búsáhöld, ljós og fleira auk Blómavals.
Glæsilegasta timbursala landsins
Viðbrögð viðskiptavina okkar eftir opnun Timburmiðstöðvarinnar Grafarholti hafa öll verið á einn veg:
“Glæsilegasta timbursala landsins”.

Svona finnur þú verð í Sælureit 2010:
Á forsíðu heimasíðu Húsasmiðjunnar er hnappurinn Finna verð í Sælureit.
1. Smelltu á hnappinn
2. þá kemur fram undirsíða með línunni:
3. Sláðu inn vörunúmerið sem er undir mynd af viðkomandi vöru í reitinn og smelltu síðan á hnappinn sækja.
4. Þá birtist lína með viðkomandi vöru, mynd af vörunni og verði. Hægt að færa músina á myndina
af Íslandskortinu til að fullvissa sig um að varan sé til í þeirri verslun sem er þér næst. Hægt er að
skoða stærri mynd af vörunni með því að smella á hana.
www.husa.is
Heimasíða Húsasmiðjunnar, www.husa.is, er mjög öflugt upplýsingatól. Þar er að finna upplýsingar
um starfsemi Húsasmiðjunnar, þjónustu, verslanir og timbursölur, og eina stærstu rafrænu vöruskrá
á Íslandi. Á forsíðu heimasíðunnar er að finna hnappa sem vísa notendum á styttri leið að helstu
upplýsingum.
Upplýsingar um vörur
Finna verð
í Sælureit
Leitarorð eða vörunúmer: sækja
Sé smellt á hnappinn vöruskrá á heimasíðunni eru tvær leiðir til að skoða vöruframboð. Annars vegar
er að finna alla helstu vöruflokka Húsasmiðjunnar í stafrófsröð vinstra megin á síðunni, og hinsvegar
eru vörur raðað í flokka, svo sem heimilið, garðurinn, timbur og smíðavörur, glugga og hurðir. Sé
smellt á viðkomandi vöruflokk koma fram vörur með vörunúmeri, vöruheiti og verði. Fremst í línunni
er Íslandskort og ef músinni er rennt á kortið kemur fram í hvaða verslunum viðkomandi vara er til.
Heimasíða Húsasmiðjunnar er með upplýsingar um:
• Staðsetningu verslana, afgreiðslutíma og aðrar upplýsingarnar
varðandi viðkomandi verslanir.
• Í hvaða verslunum er að finna sérstakar timbursölur.
603414 SKJÓLV MADRID BEINN 180X120CM
M/KLAUSTRU
• Áhaldaleigur Húsasmiðjunnar, í hvaða verslunum þær eru, hvaða
tæki eru í boði, hvernig hægt er að finna hvort tæki séu inni til
útleigu og aðrar upplýsingar.
• Yfirlit yfir þjónustu Húsasmiðjunnar, svo sem Timburverkstæði
Húsasmiðjunnar og plötusögun og Raftækjaverkstæði
Húsasmiðjunnar.
• Margvíslegar sjálfshjálparleiðbeiningar, varðandi smíðar og
viðgerðir, verkfæri, gólfefni, málningu, smíðar og viðgerðir,
sólpallinn og garðinn.
Nú einnig á www.husa.is
-Timburmenn
Margir muna eflaust eftir vinsælum sjónvarpsþáttum þar sem “timburmennirnir” Örn Árnason
leikarinn vinsæli og smiðurinn Guðjón Guðlaugsson kenndu sjónvarpsáhorfendum að smíða sólpall og
sumarhús. Nú er búið að vinna valdar stiklur úr þessum þáttum um einstök atriði varðandi smíðar og
sólpallagerð og hægt er að skoða þær á heimasíðu Húsasmiðjunnar, www.husa.is
Skjólgirðingar

Útgefandi: Húsasmi›jan hf © 2010
Umsjón: Jóhannes Reykdal
Hönnun og umbrot: Ásta Þóris - FÍT og Hrönn Magnúsdóttir - FÍT
Teikningar: Ragnhildur Skarphéðinsdóttir og Stanislas Bohic
Prentun: Oddi
Allar upplýsingar eru birtar með fyrirvara
um prentvillur og myndavíxl.
Ágæti lesandi,
Líkt og koma farfuglanna gefur útgáfa á Sælureit Húsasmiðjunnar
2010 til kynna að vorið sé komið og sumarið sé framundan. Þetta
glæsilega rit sem fjallar um margvíslega hluti sem koma að gagni
við að fegra og bæta umhverfið, hefur þegar áunnið sér sess meðal
allra þeirra sem hyggja á framkvæmdir, hvort sem er við heimili,
sumarbústaði eða önnur frístundahús.
Að þessu sinni hefur efni Sælureits verið komið fyrir á þann veg að
það nýtist sem best, efnisröðun verið hnikað til og innihaldið gert
aðgengilegra. Það er trú okkar að með þessu nýtist Sælureiturinn
betur sem handbók til að fegra umhverfi heimilis eða sumarhúss.
Enn sem fyrr er mikið lagt upp úr því að sýna notkun á fúavörðu
timbri við fegrun garða og umhverfis. Leiðbeiningar um smíði
sólpalla, skjólveggja og girðinga. Sérstakur kafli er um viðhald, þar
sem fjallað er um helstu viðhaldsþætti, hvernig hægt er að fylgjast
með viðhaldsþörf og til hvaða ráða á að grípa.
Við viljum vekja sérstaka athygli á notagildi heimasíðu
Húsasmiðjunnar, www.husa.is, en þar er að finna mikinn fróðleik
og upplýsingar. Á heimasíðunni er að finna eina stærstu rafrænu
vöruskrá á Íslandi, og þar er hægt að skoða upplýsingar um vörur,
verð, mynd af mörgum vörum og einnig í hvaða verslunum vara er
fáanleg. Til viðbótar er að finna margvíslegar leiðbeiningar varðandi
smíðar og viðgerðir, verkfæri, málningu, gólfefni, sólpallinn og
garðinn. Fyrir þá sem vilja fegra umhverfið með gróðri bendum
við á heimasíðu Blómavals, www.blomaval.is en þar er að finna
margvíslegar upplýsingar um blóm og gróður, myndir af helstu
blómum og garðjurtum, og nytsamar leiðbeiningar.
Við hönnun garða og næsta umhverfis húsa er leitast við að skapa
fallegt og þægilegt umhverfi, sem veitir ánægju og slökun í erli
dagsins, en nýtist jafnframt til útiveru og leikja. Tengja saman ánægju
og notagildi. Það er því von okkar að Sælureiturinn nýtist lesendum
vel og verði sem fyrr uppspretta að hugmyndum og endurbótum,
sem gerir næsta umhverfi heimilisins, sumarbústaðarins eða
frístundahússins að þeim sælureit sem það á að vera.
Með kveðju,
Starfsfólk Húsasmiðjunnar og Blómavals

Nánari upplýsingar um vörur og verð er
að finna á www.husa.is (sjá nánar bls. )
og www.blomaval.is (sjá nánar bls. 1 1)
eða í síma 2 000
Efnisyfirlit
Pallurinn 6 - 9
Skjólveggir ..................................................................................... 8 - 1
Smíði á sólpalli, leiðbeiningar ...................................................... 1 - 17
Girðingar ...................................................................................... 18 - 19
Girðingar/stoðveggir, leiðbeiningar ............................................. 20 - 2
Fléttur og hlið .............................................................................. 2 - 2
Pallaeiningar og blómakassar ..................................................... 26 - 27
Tröppur ........................................................................................ 28 - 29
Sorpgeymslur og brýr ................................................................. 0 - 1
Garðstemning .............................................................................. 2 -
Grjót ............................................................................................. -
Gagnvarin fura ............................................................................. 6 - 7
Lerki og harðviður ....................................................................... 8 - 9
Smáhús 0 - 1
Gestahús ..................................................................................... 0 -
Garðhús og geymslur .................................................................. -
Gróðurhús ................................................................................... 6 - 7
Undirstöður og festingar ............................................................. 8 - 9
Leiktæki ....................................................................................... 0 - 1
Heimilið, sumarhúsið og jörðin 2 - 67
Meindýravarnir ............................................................................ 2 -
Rotþrær og ofnar ......................................................................... -
Danfoss ....................................................................................... 6 - 7
Gólfhiti og snjóbræðsla ............................................................... 8 - 9
Prova/Gabion og eldvarnir ........................................................... 60 - 61
Hurðir og gluggar ........................................................................62 - 6
Gólfefni ........................................................................................66 - 67
Garðlýsing 68 - 71
Pottar/gufubað 72 - 7
Húsgögn, grill o.fl. 76 - 91
Grill .............................................................................................. 76 - 81
Garðhúsgögn ............................................................................... 82 - 87
Fyrir garðinn ................................................................................ 88 - 91
Viðarvörn 92 - 101
Viðhald 102 - 11
Viðhald ..................................................................................... 102 - 10
Útimálning ............................................................................... 106 - 107
Panill ................................................................................................. 108
Útveggir ................................................................................... 109 - 11
Verkfæri 116 - 117
Áhaldaleiga 118 - 121
Frístundir og útivist 122 - 12
Blómaval 126 - 1 1
www.blomaval.is .................................................................... 126 - 1 1
Efnisyfirlit

6
Sólpallurinn eykur lífsgæðin
Sólpallur við húsið eða sumarbústaðinn nýtist vel, stækkar íverustað fjölskyldunnar og
býður upp á fjölbreytta möguleika auk þess að auka verðgildi húseignarinnar.
Þetta á sérstaklega við þegar hægt er að ganga beint út á pallinn. Við byggingu frístundahúsa er
pallurinn oftast óaðskiljanlegur hluti hússins með beint aðgengi, oftar en ekki frá fleiri en einum stað.
Smíði sólpalla við eldri hús í þéttbýli kallar oft á rækilega skoðun á aðstæðum, einkum hvað varðar
aðgengi, hvernig pallurinn snýr við sól og ríkjandi vindátt.
Hér á næstu síðum er fjallað um skjólgirðingar og pallasmíði, sem gefa örugglega nokkrar hugmyndir
um hvernig hægt er að smíða pall og skapa skjól á sem bestan hátt.
Reiknivél sem hjálpar þér við að reikna út hvað sólpallurinn kostar er til staðar á heimasíðu
Húsasmiðjunnar, www.husa.is, (Þjónusta/Ekkert mál – sjálfshjálp/Sólpallurinn) og það kemur
örugglega á óvart að það er ekki eins dýrt og margir halda að smíða lítinn sólpall við heimilið eða
frístundahúsið. Þar er einnig að finna ráðleggingar hvernig hreinsa má pallinn og bera á hann
viðarvörn.

Rétt staðsetning skiptir máli
Rétt staðsetning á sólpalli skiptir verulegu máli til
þess að sem best nýting fáist. Eitt af því fyrsta
sem þarf að huga að er hvernig sólin skín, og þá
sérstaklega hvernig kvöldsólin fellur á garðinn,
því það er óþarfi að setja pallinn niður þar sem
aðeins er kvöldsól.
Oft er hentugra að hafa pallana í mismunandi
hæð, þannig nýtist oft betur það pláss sem
pallurinn tekur og það getur jafnvel verið hagstætt
að lækka pallinn til að fá betra skjól.
Vel gerður pallur endist lengi
Ef vandað er til verksins í upphafi, getur
sólpallurinn enst vel og lengi, sérstaklega ef hann
fær reglulegt viðhald með því að bera á hann
pallaolíu eða aðra slíka viðarvörn.
Reiknivél fyrir sólpallinn
á www.husa.is
Reiknaðu efnisþörfina í sólpallinn og fáðu
tilboð á mjög auðveldan hátt með
sólpallareiknivélinni á www.husa.is.
Þú slærð inn lengd og breidd á palli og
færð út stærð á pallinum í fermetrum og
færð efnislýsingu og heildarverð.
Auðveldara getur það ekki verið!
Sólpallurinn
7

8
Skjólgirðingar
Íslensk veðrátta er með þeim hætti að ef við viljum setjast niður og njóta veðurblíðunnar
þá þurfum við á skjóli að halda. Veðrabrigði, og hitamunur dags og nætur kalla oft fram
hreyfingu lofts sem kemur fram sem vindur af landi til hafs eða sem hafgola, allt eftir
tíma dags.
Við smíði sólpalla við hús er því yfirleitt brugðið á það ráð að reisa skjólveggi sem skýla fyrir ríkjandi
vindátt. Slíkir skjólveggir eru stundum hafðir að hluta úr gleri til að tapa ekki útsýni eða með fléttu
sem brýtur vind án þess að loka að fullu fyrir útsýnið.
Einingar fyrir skjólveggi úr tré eru því til í mismunandi hæð og breidd, með eða án fléttu að ofan, sem
gefa ótal möguleika á mismunandi samsetningum.

Dæmi um samsetningu
Madridar línan
B
BxH = 180x90 sm
180 sm
Rammi x90 mm
Gluggastærð fléttu 100x100 mm
Flétta þversni› 18x2 mm
Klæ›ning 18x9 mm (nótuð)
180x180 sm 180x120/90 sm 180x120 sm 90x120 sm
Vnr. 60 00 Vnr. 60 11 Vnr. 60 1 Vnr. 60 0
90x180 sm 90x180/90 sm 180x90 sm 90x90 sm
Vnr. 60 0 Vnr. 60 10 Vnr. 60 1 Vnr. 60 0
1
2
3
4
H
90 sm
1
Skjólgirðingar
4
Nýjung!
2
3
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Madrid fyrir gler
179x179 sm, gluggar 108x 0, sm
(gler fylgir ekki)
Vnr. 60
9

Dæmi um samsetningu
Efnismiklir og sterkir veggir
Skjólveggir sem eru sérhannaðir með íslenskar
þarfir í huga. Tvær gerðir klæðningar eru í boði:
Gyrðir er úr gagnvörðum furuborðum, 19 x 9
mm og bil á milli borða er 20 mm og ramminn
umhverfis er úr x 9 mm gagnvarinni furu.
Gerður er með mjórri listum sem mynda
klæðningu á skjólveggnum, 21 x mm, bil á
milli lista er 20 mm og ramminn umhverfis er úr
sama efni og með breiðar borðunum, x 9
mm.
Skjólveggjaflekarnir eru í nokkrum stærðum.
Með breiðari klæðningunni er val á 6 mismunandi
gerðum, bæði hvað varðar breidd og hæð og
einingarnar með mjórri klæðningunni er í fjórum
mismunandi stærðum.
10
1
3
2
B 180 sm
BxH = 180x120 sm
1
2
3
Borð 19x mm
Bil á milli borða 20 mm
Rammi x9 mm
Hægt að snúa jafnt langsum
og þversum
Við hönnun á þessum einingum var haft í huga
að hægt er að snúa einingunum þannig að
klæðningin sé lóðrétt og lárétt, og einnig að
hægt sé að snúa þeim innbyrðis til að brjóta
upp heildarmyndina. Þá gefur hönnunin einnig
kost á því að blanda saman veggjaeiningum
með breiðari og mjórri klæðningunni og fá
þannig fram skemmtilegt samspil mismunandi
veggjaeininga.
H
120 sm
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3

Hávaðamengun
Oft er nauðsyn á að nota skjólgirðingar til að
útiloka umferðarhávaða eða aðra hljóðmengun
í nágrenninu. Í þessu tilfelli þarf að velja hærri
girðingar og heilklæddar, svo að veggurinn nái að
endurvarpa hljóðinu.
Efnisþykkt borða og hönnun nýju veggjaeininganna
gerir sitt til að draga vel úr
hávaðamengun, en ef hávaði er mikill og/eða
vindálag er meira væri hægt að klæða einingarnar
á báðum hliðum, hafa aðra með lóðréttum
borðum en hina með láréttum borðum. Með því
næst fram meiri hljóðeinangrun og loftstreymi í
gegn um vegginn er lágmarkað vegna þess að
hann er tvöfaldur.
Gerður
88x88 sm 88x118 sm 88x178 sm 178x88 sm 178x118 sm 178x178 sm
Vnr. 60 2 Vnr. 60 26 Vnr. 60 27 Vnr. 60 20 Vnr. 60 21 Vnr. 60 22
Gyrðir
B
180 sm
BxH = 180x120 sm
1
2
3
Borð 19x9 mm
Bil á milli borða 20 mm
Rammi x9 mm
88x88 sm 88x118 sm 88x178 sm 178x88 sm 178x118 sm 178x178 sm
Vnr. 60 1 Vnr. 60 16 Vnr. 60 17 Vnr. 60 10 Vnr. 60 11 Vnr. 60 12
H
120 sm
1
Skjólgirðingar
3
2
11

Svona getum við
smíðað veggeiningu
í skjólvegg
Margir þeirra sem eru laghentir og hafa gaman
af smíðum, smíða sólpallinn sinn sjálfir og
skjólveggina líka. Til þess að auðvelda þeim
sem hafa hug á að smíða skjólvegginn sjálfir þá
býður Húsasmiðjan upp á sérunnið grindarefni og
panil sem hentar sérlega vel í smíði á skjólvegg.
Rammaefnið umhverfis skjólvegginn er úr
8x98mm furu sem búið er að fræsa í hæfilegt
spor fyrir panilinn (vnr. 60 00). Panillinn
í skjólvegginn er (18x9 mm, Vnr. 89 6).
Við fengum hann Gulla á Trésmíðaverkstæði
Húsasmiðjunnar til að setja saman eina svona
veggeiningu og er helstu atriðunum í smíðinni lýst
í texta og myndum á þessum tveimur síðum.
Ramminn settur saman
Byrja þarf á því að ákveða stærð skjólveggsins, og
sníða rammann í hæfilega lengd og hæð. Næsta
skref er á því að skrúfa neðri horn rammans
saman. Byrjað þarf á að bora fyrir skrúfunum
sem festa ramman saman.
1. Boruð eru tvö göt af hæfilegri breidd fyrir skrúfurnar tvær sem
festa hvert horn saman, í botnstykkið og í toppstykkið. Ramminn er
lagður á sléttan flöt, til dæmis sólpallinn og hornin skrúfuð saman.
12
2. Fyrri skrúfan skrúfuð í horn rammans. 3. Síðan er botnstykkið skrúfað í pallinn og önnur hlið rammans sem
fellur að vegg skrúfuð á sinn stað.
Sjá einnig á www.husa.is þar sem
Timburmennirnir Örn Árnason og
Guðjón Guðlaugsson
smíða skjólvegg.

Veggur með standandi klæðningu
En í þessu tilfelli ætlum við að smíða vegg með
standandi klæðningu. Byrja þarf á því að saga
rammann til í réttar lengdir og einnig þann fjölda
af panil sem þarf til að loka veggnum. Þegar
panilinn er sagaður í rétta lengd þarf að reikna
með þeim hluta hans sem fellur inn í raufina
sem búið er að fræsa í rammann. Það er einnig
hægt að smíða svona skjólvegg þannig að efnið
í rammanum er ekki með rauf en tveir listar eru
notaðir til að halda panilnum á sínum stað, líkt og
glerlisti er notaður til að halda rúðu í glugga.
Byrjað er á að skrúfa ramman saman á neðri
hornunum eins og lýst hér að framan.
4. Fyrsta fjölin sett á sinn stað,
takið eftir því að fjölin nær
aðeins upp fyrir hliðarstykki
rammans. Þessi hluti gengur
inn í raufina sem búið er að
fræsa inn í toppstykkið sem er
sett á í lokin.
6. Og haldið áfram að raða...
8. Hér sést hvernig búið er að
rista síðustu fjölina í tvennt.
5. Fjöl númer tvö sett á sinn stað.
7. Næst síðasta fjölin komin á sinn
stað. Þá þarf að mæla hvort heil
fjöl kemst á sinn stað eða hvort
að það þarf að rista af henni, sem
er raunin í þessu tilfelli.
9. Og hér er hún komin á sinn
stað.
10. Toppstykkinu er rennt á sinn stað í lokin.
11. Toppstykkið skrúfað fast.
12. Og líka í hinn endann.
Ská eða beint
Við eigum fleiri en einn möguleika við smíði á
svona skjólveggjaeiningum, því það er hægt að
hafa panelinn í veggnum á ská, standandi beint
upp eða liggjandi.
Ef við viljum hafa panelinn á ská þá þarf að
skásaga fjalirnar í rétta lengd. Hér að neðan sjást
rammaeiningarnar fjórar með spori fyrir panelinn
og nokkrar af skásöguðum panileiningunum.
Fyrsta skásagaða fjölin sett í. Síðan sú næsta..
Þá sú næsta.. Og svo áfram..
Leiðbeiningar og kennsla
1

Látum verkin tala
- pallaleiðbeiningar
Sólpallur við húsið eða sumarbústaðinn nýtist
vel, stækkar íverustað fjölskyldunnar, og býður
upp á flölbreytta möguleika.
Smíði á sólpalli þarf ekki að vera flókið verkefni,
jafnvel fyrir þá sem eru að feta sig áfram í
smíðalistinni. Aðalatriðið er góður undirbúningur,
góðar leiðbeiningar og réttu verkfærin. Eftirfarandi
eru helstu atriði sem þarf að hafa í huga við smíði
á sólpalli.
Staðurinn undirbúinn
1. Ef gras er þar sem pallurinn á að vera, þarf að
fjarlægja það og slétta undirlagið. Byrjað er á því
að reka niður hæla þar sem horn pallsins eiga að
vera og strengja línu á milli þeirra til að ákveða
svæðið. Þegar búið er að fjarlægja grasið, eða
slétta undirlagið þarf að ganga úr skugga um að
jarðvegurinn sé láréttur, þannig að pallurinn standi
á jafnsléttu. Valið er eitt hornið sem upphafshorn
og fundið út með hallamáli lárétta línu að næsta
horni. Línan sem var strengd á milli hælanna sett
í rétta hæð og síðan koll af kolli þar til við erum
komin hringinn. Þá ætti síðasta línan að vera í
sömu hæð og sú sem byrjað var að strengja.
Næst er strengd lína í kross á milli hælanna og
þannig fundið út hvort miðjan er ekki örugglega
líka rétt.
2. Þegar búið er að slétta undirlagið, er lagður
jarðvegsdúkur yfir það til að hindra að illgresi eigi
greiða leið upp í gegn um pallinn. - sm lag af
sandi eða möl er sett ofan á dúkinn.
. Ef fyrirsjáanlegt er að mikill raki sé á svæðinu
gæti þurft að lyfta pallinum lítið eitt frá jörðu.
Það er hægt að gera með því að grafa holur
með 1,2 metra millibili allan hringinn, 1 x1 sm.
Dýptin fer eftir því hvort um sé að ræða frostfrítt
efni undir. Ef um slíkt er að ræða nægir að hafa
holurnar 1 til 20 sm djúpar, annars þarf að grafa
60 sm niður, þannig að undirstaða pallsins fari
ekki af stað í frostum. Því næst þarf að setja
steypu eða forsteyptar undirstöður í holurnar
og gæta þess að allar undistöðurnar séu í sömu
hæð eins og lýst var hér að framan. Steypu er
hægt að blanda á staðnum. Einfaldast er að fá
tilbúna þurrefnablöndu í steypuna og blanda hana
með vatni á staðnum. Þegar steypan er þurr
1
skerum við út hæfilega stóran bút af tjörupappa
og leggjum ofan á hana svo að bitarnir liggi
ekki beint á steypunni. Ef við erum viss um að
jarðvegurinn þar sem pallurinn á að koma sé þurr
og/eða við vitum að hann hreyfist ekki í frostum,
getum við sleppt þessum kafla og látið grindina
hvíla á mölinni.

Setja pallinn saman
Pallur sem liggur á jörðinni, á frostfríu efni, er í
raun pallur án undirstaða, og að því leyti einfaldari
í smíði. Jafnvel þótt við ætlum aðeins að smíða
lítinn pall, er hann býsna þungur og því verðum
við að smíða hann á staðnum.
1. Byrjað er á því að leggja ytri ramma pallsins á
sinn stað, skrúfa úthringinn saman á hornunum
með hæfilega löngum skrúfum og rétta hann af
með því að finna 90° horn. Því næst eru bitarnir
í innri grindina sagaðir í rétta lengd og settir á
sinn stað. Ef við ætlum að klæða pallaefnið þvert
á grindina nægir að hafa sm á milli bita, en
ef við ætlum að hafa pallaefnið á ská yfir pallinn
verðum við að hafa sm á milli bita, miðað við
pallaefni 28x9 mm.
2. Þegar grindin er tilbúin getum við byrjað að
klæða pallinn. Hægt er að negla klæðninguna
niður, eða nota þar til gerðar pallafestingar,
en mælt er með því að skrúfa hana niður með
Hér má sjá dæmi um borð sem eru söguð á ská og
mynda þannig skemmtilegt mynstur í samskeytin.
ryðfríum skrúfum því þannig næst betri festa.
Viðhald verður auðveldara og viðbætur seinna
meir. Tvær skrúfur eru settar í hvern bita og
ráðlagt er að hafa minnst ja mm bil á milli borða
til að vatn eigi greiða leið niður og vegna þenslu.
Gott er að leggja mát milli borðanna til að halda
jöfnu bili.
. Klæðningin er sjaldnast nægilega löng til að
ná yfir pallinn og þarf þá að setja tvö eða fleiri
borð saman. Borðið er sagað í þá lengd að það
nái nákvæmlega inn á mitt þverbandið í grindinni
þar sem samsetningin kemur, sandpappír rennt
létt yfir endann á því til að fjarlægja flísar sem
myndast við sögun, og síðan er það skrúfað
niður. Næsta borð er síðan fellt að því og skrúfað
niður eftir að hafa verið sagað í rétta lengd.
Samskeytum af þessu tagi er ávallt víxlað þannig
að næsta samsetning komi á öðrum stað, en
sú þarnæsta í sömu línu og sú fyrsta. Þannig
myndast fallegt mynstur.
Með því að leggja borðin sitt á hvað má ná skemmtilegu
yfirbragði á pallinn.
Þegar smíða á sólpall getur
margborgað sig að tryggja að öll
verkfæri og hlutar til smíðinnar séu
til staðar. Eftirfarandi listi getur
reynst vel hvað þetta varðar.
Verkfæri
Efni
Málband
Lína
Hælar
Hamar
Skófla
Réttskeið
Hallamál
Blýantur
Hanskar
Hlífðargleraugu
Handsög eða vélsög
Andlitsgríma
Borvél
Borar
Skrúfbitar
Skrúfubor með úrsnarara
Skrúfjárn
Toppasett eða lyklar fyrir
samsetningarskrúfur
2 þvingur (ef þarf)
Pensill
Jarðvegsdúkur
Möl
Steypa (sement og sandur) (ef þarf)
Tjörupappi (ef þarf)
Grindarefni, lítill pallur: 8x98 mm,
stærri pallur: 8 x 1 8 mm
Pallaefni: 28x9 mm
Franskar skrúfur til að skrúfa saman
hornin (120 mm)
Ryðfríar skrúfur til að festa pallaefnið,
60 mm
Sandpappír
Viðarvörn
Vinklar + kambsaumur/skrúfur
Múrboltar (heitgalv. ef festa á
pallinn við vegg)
Borðaboltar (heitgalvaniseraðir) (ef
setja þarf saman grindarbita, 110 mm)
Leiðbeiningar og kennsla
1

Trépallur upp við hús
1
2
3
4
5
6
7
16
Dregari: 8 x 1 8 mm (6 8800) gagnvarin alheflu›
fura. Bolta›ur vi› sökkul e›a vegg húss me› UPAT
múrboltum 10 x 120 HG ( 6199 ).
Bitar: 8 x 98 mm (6 8600) gagnvarin alheflu›
fura, millibil 0,6 m.
Undirsta›a: steypt undirsta›a (sjá undirstö›uteikningar).
Kantbor›: 21 x 9 mm (621600) gagnvarin alheflu›
fura.
Klæ›ning: 28 x 9 mm (628600) gagnvarin
alheflu› fura, bil milli bor›a mm, fest me›
ry›fríum A tréskrúfum, , x60 TX UZ ( 611 19).
Samtengingar: galvanisera›ar járnfestingar, NKT
- þakásankeri 210 B ( 721210/11) fest me›
galvaniseru›um skrúfum ,0 x 0 ( 61 782) 8 stk.
í hvert járn.
Dregarar: 8x1 8 mm (6 8800) gagnvarin, alheflu›
fura, millibil 1,8-2 metrar.
Gerðu ráð fyrir húsgögnum
Þegar sólpallur er hannaður þarf að hugsa fyrir
því hvernig á að nota hann og gera ráð fyrir plássi
fyrir þau húsgögn sem ætlunin er að nota. Mælið
upp stærðir borða og stóla og þannig er hægt að
sjá hvort þau komast vel fyrir á pallinum.
5
3
Skáklæddur pallur
á einni hæð
1
Notfærðu það sem garðurinn býður upp á og útfærðu pallinn þannig að hann skapi sem mest rými og fái að njóta sín í
umhverfinu. Garðurinn getur verið formaður eftir þínu höfði og þarf ekki að vera ferkantaður eða beinn. Mikilvægt er að leggja
klæðninguna rétt á pallinn þannig að hann virki stærri en ekki minni. Ef garðurinn er hæðóttur má útfæra pallinn á tveimur
eða fleiri hæðum.
2
6
7
4

Afstaða sólar
Gæta verður þess að planta gróðri á milli
skjólveggs og þess svæðis sem nota á til útivistar.
Þetta tryggir minni skugga og meira skjól. Velja
þarf saman gróður af kostgæfni til þess að hann
veiti skjól án þess að vetrða ekki of hár.
Skuggi frá 1,8 metra skjólvegg þann 1. maí er
kl. 17 um m en hann lengist í um 6 m kl. 19.
Skuggi þann 20 júní er orðinn 2 m kl 17 en 8, m
kl. 21 um kvöldið.
1. maí
20. júní
ca 2 m
17:00
180 sm
17:00
ca 6 m
19:00
21:00
a. Það skiptir máli að sitja ekki of nálægt
skjólvegg til þess að lenda ekki í skugganum.
Gróður gefur auk þess meira skjól.
b. Skugginn lengist frá klukkan 1 til kl 21 í byrjun
maí.
c. Skuggi frá sama skjólvegg í kring um 20. júní.
a
b
c
ca 2 m
180 sm
17:00
ca 2- m
1 :00
17:00
21:00
1 :00
19:00
17:00
Trépallur á steyptum undirstö›um
Kantmöl: Grágr‡tismulningur e›a önnur
einkörna möl (má setja hellurönd).
Kantbor› (621600) 21x9 mm gagnvarin
alheflu› fura fest me› ry›fríum A
tréskrúfum, , x 0 mm UZ ( 611 18).
Bitar (698600): 8x98 mm gagnvarin
alheflu› fura, 0,6 metra millibil.
Samtengingar: Galvanisera›ar
járnfestingar, BMF-þakásankeri 210
( 721210-1) B fest me› sinkhú›u›um
skrúfum x 0 ( 61 782) e›a kambsaum
x 0, 8 stk í hvert járn ( 1 000).
Klæ›ning (628600) 28x9 mm gagnvarin
alheflu› fura me› mm millibili, fest
me› ry›fríum A tréskrúfum , x60 mm
UZ( 611 19).
Dregarar (6 8800) 8x1 8 mm gagnvarin
alheflu› fura, 1,8 - 2 metra millibil.
Boltar: 2 heitgalvanisera›ir bor›aboltar
10x80 ( 691922).
Steypufesting: Flatjárn BMF eða
steypuvinkill. Til í mörgum lengdum og
stærðum.
Grús: Ófrostvirk fjölkorna grús me› mikla
þjöppunareiginleika.
Steypumót: Pappahólkur 7 0ø 200 mm
(226920).
Staurasteypa: Múrblanda, concrete mix
1101(62260 0).
Jar›vegur á sta›num
Leiðbeiningar og kennsla
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2
1
10
8
11
5
7
6
9
3
4
12
17

18
Girðingar
Okkur hefur verið það eðlislægt í aldanna rás að afmarka okkar svæði, þótt verulega
hafi dregið úr því á síðari árum að reisa miklar girðingar í kringum hús og garða, líkt og
tíðkaðist áður fyrr.
Samt sem áður er þess oft þörf að afmarka lóð eða svæði með girðingum, og þá eigum við þann
valkost að smíða grindverk á staðnum, eða raða saman lágum forsmíðuðum girðingareiningum. Með
því að blanda saman standandi klæðningu og fléttu fyrir ofan er hægt að kalla fram léttara yfirbragð
og fallegri girðingu. Einnig er upplagt að nota girðingar á sólpalla til þess að hindra það að börn falli
fram af pallinum.
Fyrir þá sem kjósa að smíða girðingu á staðnum, er nánar farið ofan í saumana á því hvernig ganga
á frá girðingarstaurum og frágangi á klæðningu á girðingum í leiðbeiningarhlutanum aftar í þessum
bæklingi.

Vilníus línan
B
180 sm
BxH1/H2 = 180x80/9 sm
Rammi x mm
Gluggastærð fléttu 100x100 mm
Flétta þversni› 10x20 mm
Klæðning 16x9 mm
180x80 sm 9 x80 sm 180x80/9 sm 9 x80/9 sm
Vnr. 60 290 Vnr. 60 29 Vnr. 60 00 Vnr. 60 0
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Þegar verið er að vinna með efni á borð
við viðarvörn er nauðsynlegt að vera
með góða vinnuhanska. Skoðið úrvalið í
verslunum Húsasmiðjunnar.
Jotun Treolje er pallaolía á gagn-
varið efni. Fáanleg gullbrún, græn
og einnig í sömu litum og Trebitt
hálfþekjandi.
1
2
3
4
H2
H1
9 sm
80 sm
Trebitt oljebeis er öflug hálfþekjandi
olíu-viðarvörn sem hrindir vel frá sér
vatni. Styrkir yfirborðið og ver timbrið
fyrir sólarljósi. Fáanleg í yfir 100 litum.
1
4
2
3
Upplagt er að nota 90 sm
einingar sem hlið
Demidekk Maling er þekjandi
akrýlviðarvörn með kröftugum sveppaeyðandi
efnum á allt timbur grunnað
með Visir, Myndar endingargóða filmu.
Girðingar
19

Látum verkin tala
- girðingaleiðbeiningar
Girðingar þjóna margvíslegum tilgangi. Þær geta
veitt skjól fyrir ágangi vinda, manna og dýra, eða
skýlt gróðri.
Girðing sem skýlir gróðri þarf að vera 0, til 0,9 m
eða hærri, ef um er að ræða gróður sem þarf meira
skjól. Þær þurfa ekki að vera alveg þéttar og má bilið
á milli borða vera 10 til 90 % af breidd borðanna.
Viðkvæmari plöntur þurfa þéttari girðingu.
Skjólgirðingar
Mikið úrval forsmíðaðra eininga í skjólgirðingar
er í boði. Mismunandi form þeirra gerir
það að verkum að hver og einn getur valið sér
einingar við hæfi. Einingarnar eru smíðaðar úr
gagnvörðu timbri og hægt er að raða þeim saman
á margvíslegan hátt sem hæfir garðinum, húsinu,
pallinum eða öðru því sem þær eiga að skýla.
Einnig er hægt að smíða slíkar girðingar sjálfur.
Staur steyptur í sand
1
2
3
4
6
20
4
1
Staur 98x98 mm (698600): Gagnvarin
alheflu› fura.
Frostfrí grús: Fjölkorna me› mikla
þjöppunarmöguleika.
Holtasandur: Me› mikla þjöppunareiginleika.
Vökva›ur og þjappa›ur í lögum.
Vi›arvörn: Gagnvörn A flokkur
Múffurör: Steypt frárennslinsrör
Jar›vegur: Jar›vegur á sta›num.
2
3
5
2 6
Gætið vel að vindáttinni
Girðingaeiningar eru tilvaldar til að mynda
skjólhorn í görðum, við trépalla, í kring um heita
potta og til varnar því að börn hlaupi út á götu.
Þegar staðsetja á girðingaeiningar þarf að velja
hæð þeirra og útlit með notagildi í huga. Þar sem
Staur steyptur í holu
1
2
3
4
5
6
4
1
Staur 98x98 mm (698600): Gagnvarin
alheflu› fura.
5% vatnshalli: Veitir vatni frá staurnum
Steypa: Múrblanda (62260 0)
Vi›arvörn: Gagnvörn A flokkur
Drenmöl: Hleypir vatni í gegnum sig
Jar›vegur: Jar›vegur á sta›num.
3
2
5
6
vindasamara er gæti þurft að velja hærri einingar
og staðsetja þær þannig að þær gefi tilætlaðan
árangur. Rangt uppsett skjólgirðing getur magnað
upp vind með því að breyta vindstreng eða magna
upp hvirfla. Því þarf að fylgjast vel með ríkjandi
vindátt í garðinum áður en staðsetning er ákveðin
og útlit veggjaeininga er valið.
Staur steyptur í hólk
1 Staur: 98x98 mm gagnvarin alheflu› fura
2 Vatnshalli: % fráveituhalli.
3 Grús: Frostfrí fjölkorna grús me› mikla
þjöppunareiginleika.
4 Steypumót: Blikk/Pappahólkur H 7 0,
5
þvermál 200 mm (226920).
Steypa: Staurasteypa (62260 0).
6 Drenmöl: Hleypir vatni í gegnum sig.
7 Jar›vegur á sta›num.
1
2
3
4
5
6
7

Gæta skal öryggis
Við smíðar á girðingu eða skjólvegg þarf að gæta
að öryggis, einkum barnanna vegna. Rimlar eiga
allra helst að vera lóðréttir og bil á milli þeirra ekki
vera meira en 100 mm, sama á við um önnur bil
í girðingu eða handriði. Þetta kemur í veg fyrir að
lítil börn geti fest höfuðið á milli rimla. Lóðréttir
rimlar koma í veg fyrir að börn nái að klifra upp
girðinguna. Sérstaklega er varasamt að hafa
lárétta rimla í handriðum eða girðingum, þar sem
fallhætta er til staðar.
Reglur um girðingar/skjólveggi
Í byggingarreglugerð eru takmarkanir á framkvæmdum
á lóðum og þar á meðal girðingum.
Girðingar mega aldrei fara yfir 1,8 metra á hæð. Ef
girðing stendur nálægt lóðarmörkum þarf hún að
vera jafn langt innan þeirra og hæðin er. Girðing á
lóðarmörkum þarf samþykki allra lóðareigenda.
Ef girðing er notuð sem handrið er lágmarks-hæðin
0,8 metrar, en þægilegra getur verið að hafa hæðina
á bilinu 0,8 til 1,1 metra.
Skjólgirðing með gleri
Stundum kallar útsýni á það að ekki sé byrgt fyrir
það með skjólvegg. Hægt er að leysa það með
því að setja gler í hluta veggjarins. Notið 6 mm
gler og festið á sama hátt og þegar gengið er frá
klæðningu með listum í kring. Ekki er ráðlagt að
nota plexigler þar sem það mattast með tímanum
og þar með tapast útsýni.
Leiðbeiningar og kennsla
21

Smíði og frágangur á girðingu
2a x9 /98 mm
7-10 sm
2 2b
22
4
8x98 mm
8x98 mm
90-180 sm
2 a) Í þessari gerð er flétta sett ofan á 8x98
og x9 /98 mm. Gætið þess að sm séu frá
jörð upp að neðri þverslá.
Hornstaur auðveldar samsetningu
á girðingarhornum.
1 sm
1
1 Mæla og merkja hvar staurar eiga að
koma. Grafa holu um það bil 120 sm á
2
dýpt og 0 til 0 sentimetra í þvermál.
Setja 1 til 20 sm af möl í botn holunnar.
Staðsetjið steypuhólk með minnst 0 sm
þvermál í holuna, hæð hans sé á bilinu 100
til 110 sm. Látið staurinn í hólkinn og réttið
hann af og festið með tveimur skástífum,
þannig að hann standi lóðréttur. Skásagið
þann enda staursins, sem fer ofan í
hólkinn, og gætið þess að endinn fari ekki í
3
gegn um mölina, því ef hann nær í moldina
fúnar hann fyrr. Hellið steypu í hólkinn.
Ekki loka staurinn af í steypunni, því ef
endi hans nær í gegn um steypuna nær
bleytan að leka í gegn og minni hætta á
fúa. Gætið þess að hafa staurana nægilega
háa, frekar að stytta þá í rétta hæð síðar.
4
7 sm
Hornstaur fúavarinn
98x110 mm. 2,0/2,7/ ,0 m á lengd.
Vnr. 699620/27/ 0
3
180 sm max
20 sm
8x98 mm
8x98 mm
sm
2 b) 2x 8x98 sm.
90-180 sm
1 sm
Efri endi á staur 7 til 10 sem fyrir ofan
grindverk.
Festa lista 26x26 í hring. Festa klæðningu
að lista með skrúfum eða nöglum. Notið
ekki klæðningu sem er þynnri en 21 mm á
þykkt. Ef lítill vindur er á staðnum má hafa
1, sm á milli banda, en ef vindur er meiri
er betra að auka bilið í 2 til 2, sm á milli
banda. Loka hringunum með 26x26 mm.
Skrúfa eða negla.
Setja fléttu í efra bilið í girðingu 2a. Sami
frágangur og í lið .
Hattur á staura
Fasaður, x120x120 mm
Vnr. 600019
Hattur á staura
120x120 mm
Vnr. 6000 1
180 sm max
Hattur á staura
120x120 mm
Vnr. 6000 2
Dæmi um útfærslu
á grindverki 2a
Dæmi um útfærslu
á grindverki 2b
Hattur á staura
120x120 mm
Vnr. 600028
Hattur á staura
120x120 mm
Vnr. 6000

Stoðveggir
Hægt er að gera stoðveggi úr ýmsu efni. Þar á
meðal má nefna sívala staura, rekavið, gamla
símastaura eða annan sveran við. Hægt er að
skapa fjölbreytileika með því að hafa staurana af
misjafnri lengd.
Hattur á staura
Aluzink, 11 x11 mm
Vnr. 6000 8
Staur sívalur
10 sm
Vnr. 600009
12 sm
Vnr. 600010
1 sm
Vnr. 600011
Álhattur á staura
110x110 mm
Vnr. 6000 7
Hleðslustaur 100x120 mm, lengd 2, m. Fúavarinn. Vnr. 600062*
13
14
Stoðveggur
1
2
3
4
5
6
7
12
Timbur: 98x98, áttstrent stoðveggjatimbur
eða annað efni sem er til staðar.
Gras/hellur/pallur.
Sandur: Um það bil 10 sm.
Þjöppuð grús: Um það bil 0 sm.
Steypt undirstaða: 0 sm í þvermál, 100 sm á
dýpt.
Galvaniserað rör: 1”- 2”. Franskar skrúfur til
að festa veggbita við rörið. (gæta þess að rörið
fari ekki of hátt, ekki upp fyrir lista).
Skrúfur: 60x1 0 eða 6” nagli með um það bil
0 sm bili.
10
11
*takmarkað magn
9
8
Byggðu stoðvegg á einfaldan hátt. Hér má sjá
eina lausn. Efnið færðu hjá okkur.
Leiðbeiningar og kennsla
8
7
6
5
1
Girði með kambsaum.
9 Möl eða völusteinar.
10 Plast- eða jarðvegsdúkur.
11 Trélisti: 10x 0 mm, til að festa dúkinn.
12 Gróðurmold.
13 Gróður.
14 Hraunsalli: sem eða möl. Einnig er hægt að
nota steina eða kurl.
2
3
4
2

2
Fléttur og hlið
Skjólgirðingar eru til í ýmsum afbrigðum, með heilli klæðningu, standandi, liggjandi eða
á ská og einnig með fléttum.
Flétturnar geta gefið skjólveggnum alveg nýtt yfirbragð. Vegna þess að það sést í gegnum þær, þá
gefa þær veggnum léttara yfirbragð, en samt ná þær aðeins að draga úr áhrifum vindsins. Gróðurinn
nýtur sín einnig betur í gegnum flétturnar og í sumum tilfellum hentar fléttan vel fyrir klifurjurtir, sem
verða hluti af veggnum.
Rétt samspil á heilum skjólveggjum og fléttum eykur fjölbreytileikann, gefur heildstætt útlit og færir
saman vegg og hús. Fléttur eru einnig góðar til að tengja saman misháar girðingareiningar og á þann
hátt er auðveldara að láta girðinguna fljóta eftir misháu landslagi garðsins. Ein lítil bogamynduð flétta
á milli tveggja mishárra heilla veggjaeininga getur gert kraftaverk hvað varðar útlitið og myndað betri
heild.

Fléttur
Létt yfirbragð fléttunnar gerir það að verkum
að skjólveggir, sem að stórum hluta eru byggðir
upp af þeim, frekar en heilum veggeiningum,
verða ekki eins áberandi og henta því vel þegar
við viljum ekki skyggja á húsið eða aðra hönnun
garðsins.
Oft er ekki þörf á heilum skjólvegg í garði, frekar
er verið að undirstrika ákveðin not garðsins án
þess að loka alveg fyrir útsýnið. Þetta á til dæmis
við um sólpalla, þar sem við viljum jafnvel fá
eilítið meira næði án þess að loka okkur alveg af.
Fléttan er tilvalin til þessara nota, ýmist ein sér
eða í samspili við aðrar veggjaeiningar.
Dæmi um samsetningu
Gori 44+
Hálfgegnsæ vi›arvörn á allt timbur og er sérstaklega ætlu›
á hefla›ar klæ›ningar. Fæst í 10 sta›allitum ásamt glæru.
GORI + fæst í 0,7 ltr. og í ltr.
180x167 sm (án ramma)
Vnr. 600 10 Hægt að móta að vild
180x 7 sm
Vnr. 600 20
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Gori 22
Grunnviðarvörn sérstaklega ætluð til notkunar á nýtt
tréverk úr furu og greni undir GORI . Inniheldur kröftug
sveppaeyðandi efni.
Hlið
108x22 sm
Vnr. 600 70
*takmarkað magn
Bogi fyrir hlið
88x118 sm 88x1 0 sm 88x180 sm*
Vnr. 600 80 Vnr. 600 82 Vnr. 600 8
88x120 sm* 88x180 sm*
Vnr. 6018 7 Vnr. 6018 7
88x120 sm*
Vnr. 601867
Fléttur og hlið
2

Hér sést stór pallur smíðaður úr pallaeiningum, sem lagðar
eru á stétt. Með því að láta einingarnar snúa sitt á hvað næst
fram léttara yfirbragð.
26
Pallaeiningar
Léttar pallaeiningar sem raða má saman eru auðveld lausn fyrir þá sem vilja njóta
hlýleikans sem viðarklæddur pallur gefur, án þess að standa í því stórvirki að smíða
heilan pall við húsið.
Þessar pallaeiningar er einnig hægt að leggja beint á gras, á timburgrind eða á steinstétt, sem þá
gefur jafna og góða undirstöðu. Einingarnar er hægt að taka upp að hausti, sem gefur þá grasinu
tækifæri á að jafna sig, og eins er þá hægt að varna þess frekar að viðurinn í einingunum taki í sig
raka úr jarðveginum og fúni fljótar. Pallaeiningar úr harðviði, 0x 0cm, sem læsast saman, henta vel á
svalir, og auðvelt að taka þær inn yfir veturinn.
Hægt er að búa til göngustíga í garðinum með þessum einingum, eða raða í kring um heita pottinn,
einkum í þeim tilfellum þar sem hellulagt er í kring um þá.

Pallaeining, Justa
60x60 sm
Vnr. 60 00
Blómakassi, Platio
0 x 0 sm
Vnr. 60 02
Blómakassi Rose 60x60 sm
Vnr. 60 000
Blómakassi Rose 51x51 sm
Vnr. 60 00
Blómakassi, Platio
7 x 0 sm
Vnr. 60 02
Harðviðar pallaeining
0x 0 sm
Vnr. 60 0
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Blómakassi, svartur
0 x 0 sm
Vnr. 60 0 1
Blómakassi, svartur
70 x 0 sm
Vnr. 60 0 2
Pallaeiningar og blómakassar
27

28
Tröppur
Þegar garður er skipulagður í miklum halla þarf að gera ráð fyrir því að komast á milli
staða í honum. Þar sem göngustígar mega ekki vera of brattir svo að þægilegt sé að
fara á milli, eru tröppur eina leiðin.
Hægt er að búa til tröppur með ýmsum hætti, bæði úr timbri, grjóti og hellum, en vegna þess hve
timbur er sveigjanlegt efni er það oftast valið sem efniviður í tröppur í mishæðóttum garði. Þegar
slíkar tröppur eru hannaðar þarf að huga vel að notagildi þeirra. Hægt er að nýta slíkar tröppur sem
sæti til sólbaða. Þá þarf að hafa þrepin aðeins stærri svo að þægilegra sé að sitja í þeim. Vel hannaðar
tröppur setja óneitanlega sinn svip á garð í halla og auka notagildið.
Til þess að sem þægilegast sé að ganga tröppur er gott að hafa uppstigið 12-1 sm og framstigið 2-
0 sm.

Vnr. 6017 Vnr. 6017 6 Vnr. 6017 7
Mishæðótt
Þegar byggður er sólpallur við húsið getur það
verið mun fallegra að brjóta hann upp með því að
hafa hann ekki allan í sömu hæð, heldur skipta
honum í tvo eða þrjá fleti í mismunandi hæð.
Þetta kemur oft af sjálfu sér ef lóðin við húsið er
ekki slétt, og þá er hægt að auka notagildi hennar
að miklum mun með því að aðlaga pallinn að
mishæðum í landslaginu. Einnig er hægt að nýta
mishæðir í lóðinni á þann veg að setja pall í eina
hæð, stétt í aðra og loks grasflöt í þriðju hæðina.
Hægt er að nýta hæðarmun í lóð á þann veg að
nýta hæðarmuninn á milli tveggja palla sem sæti,
einkum þegar slíkur hæðarmunur snýr á móti
sól.
Tilbúnir tröppukjálkar
Auðveld lausn fyrir þá sem þurfa að búa til
tröppur af pallinum eða á milli hæða í garðinum.
Tilbúnir tröppukjálkar fyrir þrjú, fimm eða sjö þrep
eru til hjá timbursöludeildum Húsasmiðjunnar, og
þegar búið er að velja timbur í þrepin við hæfi, er
ekkert til fyrirstöðu að koma fyrir sterklegum og
fallegum tröppum.
2 sm
17 sm
þykkt mm
Tröppur
29

0
Hægt er að sníða til fléttur og girðingaeiningar
og búa til úr þeim skjól yfir
sorptunnur eða lítið geymslurými, þar sem
hægt er að geyma hjólbörur og garðáhöld.
Vinnuhorn á pallinum er sniðug lausn til að
skýla því sem tilheyrir garðræktinni.

Göngubrýr geta verið einfaldar í
sniðum og ljá garðinum ævintýrablæ
Brú*
Alfa. 9 00 sm.
Vnr. 601622
Brú með handriði*
Gama. 9 x 00 sm.
Vnr. 601621
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Sjá einnig á www.husa.is þar sem
Timburmennirnir Örn Árnason
og Guðjón Guðlaugsson
smíða brú.
*takmarkað magn
Brú með handriði*
Tetra. 9 x 00 sm.
Vnr. 60162
Sorpgeymslur og brýr
1

Sumarbústaðir og frístundahús njóta sín
jafnvel betur í umhverfinu ef náttúran í
kring er látin ósnert að mestu. Hér veitir
trjágróður á bak við húsið gott skjól, en
lágvaxin gróður fyrir framan skyggir hvorki
á sól né útsýni. Blómaker með litríkum
blómum lífga upp á umhverfið.
2
Það er notalegt að setjast niður í skjóli og njóta sólarinnar á góðum degi.

Tjarnir og garðstyttur geta hjálpað til við að mynda rólegt
andrúmsloft í garðinn. Garðstyttur og tjarnir fást í úrvali hjá
Blómavali.
Fáðu ráðleggingar hjá starfsfólki okkar í
Blómavali varðandi uppsetningu á tjörnum.
Garðstemning

Grjót
Þegar nýr garður er skipulagður er hægt að nota margvísleg efni til að brjóta upp
heildina, og nota til þess bæði trépalla og skjólgirðingar, ásamt gróðri og ýmsum
náttúrulegum efnum.
Eitt af því sem höfðar sterkt til náttúrunnar er íslenska grjótið, en með því að nota það með gróðri og
timbri er hægt að kalla fram skemmtilegt samspil náttúru og forma.
Stór steinn sem er felldur inn í horn á palli eða í stoðvegg úr bjálkum gefur allt annað yfirbragð á þann
hluta garðsins. Hlaðinn steinveggur úr grjóti eða falleg steinhæð með plöntum setur líka sinn svip á
næsta nágrenni og brýtur upp heildina.

Steinbeð njóta sín vel í görðum, og oft notuð þar sem
mishæðir eru. Gæta þarf þess að setja saman gróður sem
ekki verður of hávaxinn eða breiði of mikið úr sér.
Stóra steina sem koma úr húsgrunni við byggingu húsa er
hægt að nota sem skraut í görðum.
Grjót

6
Gagnvarin fura
Margbreytilegar og stundum harðar veðuraðstæður hérlendis kalla á að það timbur sem við notum
utandyra sé vel varið gagnvart áhrifum veðráttunnar. Hægt er að verja timbur með margvíslegum
hætti en algengasti viðurinn í palla og skjólveggi er gagnvarin fura. Gagnvarið timbur er meðhöndlað
með söltum til að auka mótstöðu þess gegn lífrænum efnum eða lífverum sem brjóta timbrið niður
eins og t.d. fúasveppur og skordýr.
Gagnvörn á timbri er alltaf unnin í til þess gerðum tækjum sem þrýstir vökvanum inn að kjarna
timbursins. Þetta efni er oft kallað „grænt timbur“ vegna litarins sem myndast við gagnvörnina.
Húsasmiðjan selur eingöngu gagnvarið timbur frá framleiðendum sem nota viðurkennd efni gagnvart
umhverfi og heilsu fólks.
Gagnvörnin byggist á því að varnarefnum er þrýst inn í viðinn. Á árum áður voru notuð hættuleg efni
við gagnvörnina en á síðari árum hefur verið hætt við notkun slíkra efna og aðeins notuð efni sem
ekki eru skaðleg, hvorki fólki né umhverfi. Timburfyrirtækin sem gagnverja timbur í dag, vinna flest
samkvæmt umhverfis- og gæðastöðlum (ISO 9001 / ISO 1 001) sem tryggir enn betur að viðurinn
sé ekki hættulegur umhverfinu. Gagnvarið timbur getur enst jafnvel í 0 ár þó það sé í snertingu við
jörð.

Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Jotun Treolje
Ávallt þegar um er að ræða sólpalla þá ber að nota
hefðbundna pallaolíu óháð viðartegund. Sérstakar olíur s.s.
Lerkiolía, Eðaltréolía og Cedrusolía eru eingöngu notaðar
á lóðrétta fleti á viðkomandi viðartegundir en á lárétta fleti
sem gengið er á skal nota eins og áður er nefnt hefðbundna
pallaolíu - Jotun Treolje.
Vnr. 70 91 /6/9
Ekki má bera saman gagnvarið timbur og
yfirborðsmeðhöndlað timbur. Þegar talað er um
yfirborðsmeðhöndlun er átt við penslun eða að
timbrinu sé dýft ofan í vökva.
Timbur sem hefur verið gagnvarið má ekki
vélvinna eftir gagnvörn.
Mikilvægt er að bera viðarvörn á gagnvarið
timbur t.d. sólpalla og girðingar eins fljótt og
hægt er eftir uppsetningu. Sérstaklega þarf að
gæta þess að bera vel á sár, til dæmis þegar
sníða þarf af enda. Erfitt getur að ráða við gráma
sem myndast í timbrinu ef það er látið standa án
þess að bera á það viðarvörn.
Nánari upplýsingar um gagnvarið timbur er að
finna á www.husa.is
Reiknivél fyrir sólpallinn
á www.husa.is
MEIRI ÞYKKT
Á SAMA VERÐI
TRYGGIR STYRK!
Pallaefni úr gagnvarinni
furu sem Húsasmiðjan
selur er með meiri þykkt,
sem tryggir meiri styrk
og lengri endingu, en þú
borgar samt sama verð!
Hefluð gagnvarin fura
10x 0 mm 610 00
21x mm 621200
21x mm 621 00
21x70 mm 621 00
21x9 mm 621600
21x120 mm 621700
26x26 mm 621100
28x9 mm 628600
28x120 mm 628700
Bandsöguð gagnvarin fura
Gagnvarin fura
x mm 6 00
x98 mm 6 600
8x 8 mm 6 8 00
8x98 mm 6 8600
8x12 mm 6 8700
8x1 8 mm 6 8800
8x198 mm 6 8900
70x70 mm 670 00
98x98 mm 698600
98x110 mm 6996 0
1 x8 mm 616 00
21x120 mm 622700
7

Síberíu lerki
Í Síberíu eru sumrin stutt og hlý en veturnir
langir og kaldir með frosti niður í mínus 0 - 0
gráður. Í Síberíu er sífreri sem þýðir að jörðin er
sífrosin nema efsti hluti jarðskorpunnar þar sem
trjáræturnar eru frostfríar í örfáa sumarmánuði.
Við þessar aðstæður vaxa trén hægt og eru
árhringirnir 0, - 1,0mm á breidd. Mörg lerkitré
í Síberíu eru milli 2 0 og 00 ára gömul þegar
þau eru felld. Af þessu leiðir að Síberíulerki
er nánast 100 % kjarnaviður og er þar af
leiðandi mun sterkari viður en t.d. fura og greni.
Eiginleikar Síberíulerkis eru allt aðrir en frá öðrum
landssvæðum. Lerki hefur þann eiginleika að vera
nánast náttúrulega fúavarið vegna hægvaxtar og
mikils innihalds af harpix og olíum.
Í Rússlandi hefur lerki verið mikið notað í gegnum
aldirnar vegna mikils styrkleika og endingartíma
viðarins. Lerki hefur verið notað í timburhús,
staura, brýr, járnbrautar undirstöður og skip.
Í Rússlandi eru dæmi um mörg hundruð ára
gamlar byggingar úr lerki og dæmi um að fundist
hafi leifar af heillegum byggingum sem eru meira
en þúsund ára gamlar.
Undanfarin ár hefur notkun á lerki í pallaefni
og utanhúsklæðningar stóraukist og markaðshlutdeild
hefur aukist mikið ár frá ári á Norðurlöndum
og það sama á við hér á landi.
Vegna náttúrulegrar fúavarnar Síberíulerkis er
ekki þörf á að yfirborðsmeðhöndla viðinn ef hann
má grána, en ef halda á í upprunalegt útlit viðarins
verður að yfirborðsmeðhöndla hann.
Yfirborðsmeðferð
Eftir sögun og vinnslu er tilbúið síberíulerki
því nær 100% kjarnaviður og með góða
náttúrulega fúavörn. Lerki skal eins og annað
timbur yfirborðsmeðhöndlað til að vernda sitt
upprunalega útlit. Mælt er með að meðhöndla
lerki strax. Byrja skal á því að grunna viðinn með
Gori 22 og síðan í framhaldi að bera 2 umferðir
af Gori lerkiviðar olíu á viðinn (70 2 08). Gori
lerkiviðar olía er lituð viðarvörn fyrir harðvið. Olían
verndar yfirborð viðarins og verndar hann gegn
útfjólubláum geislum sólarinnar.
8
Lerki heflað
21x90
Vnr. 721600
Lerki heflað
90x90 mm/ 8x90 mm
Vnr. 790600/7 8600
Lerki fínrásað/slétt
28x11 mm
Vnr. 728700
Sérvinnum einnig aðrar stærðir.

Festingar
Mælt er með að bora og snara úr fyrir skrúfum.
Auk þess er hægt að nota sjálfborandi skrúfur með
úrsnörun (vnr. 609820 - , x 0 mm, 609821 -
, x60 mm). Pallafesting (vnr. 6000 9).
• Mælt er með að geyma lerki undir þaki eða
með yfirbreiðslu áður en það er lagt.
• Notið alltaf ryðfríar skrúfur eða saum.
• Mælt er með að bora fyrir skrúfum sem eru
nálægt kanti eða endum.
Staðreyndir um Síberíulerki:
Botaniskt nafn Larix Siberica
Vaxtarsvæði Fyrir austan Úralfjöll
Hlutfall kjarnaviðar Nánast 100 %
Meðalaldur 1 0 - 2 0 ár
Útlit(struktur) Þéttvaxið, hægvaxið
Rúmþyngd 6 0 - 77 kg/m
Styrkleiki Mikill, (ca 0% meiri en
fura)
Lerki er 100% umhverfisvænt og inniheldur
engin aukaefni.
Lerkiolía er notuð á lóðréttar tréklæðningar úr Lerki til að
viðhalda náttúrulegu útliti. Ver viðinn gegn veðurhamnum
og dregur úr sveppamyndun. Nýtt lerki ber að grunna
með Gori 22 til að tryggja enn betur vörn gegn gráma og
sveppamyndun. Borið á með pensli þar til timbrið er mettað.
Umframefni ber að þurrka burt með rykfríum klút.
Harðviðar pallaeining
0x 0 sm
Vnr. 60 0
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Harðviðar pallaklæðning
21x1 mm. Rifflað öðru megin.
Vnr. 600900
Harðviður
Harðviður í palla frá Asíu og Suður-Ameríku er
mjög þéttur í sér, þungur og með langan líftíma.
Viðurinn er ljós- eða dökkbrúnn með gulum
blæ. Vegna þess hve viðurinn er þéttur er ekki
þörf á meðhöndlun yfirborðs gagnvart fúa, en
hann gránar með tímanum ef yfirborðið er ekki
meðhöndlað. Viðurinn inniheldur efni sem geta
smitað frá sér og valdið litun, einkum á málmum.
Bora þarf fyrir skrúfum og aðeins skyldi nota
skrúfur úr ryðfríu stáli. Viðurinn getur verið
mislitur, en jafnar sig með tímanum
Yfirborðsmeðferð
Bera skal 2 umferðir af Jotun Treolje (pallaolíu)
á þurran viðinn. Gætið vel að því að þurrka allt
umframefni af. Olían verndar yfirborð viðarins og
verndar hann gegn útfjólubláum geislum sólarinnar.
Sumir kjósa að bera ekki á viðinn og þá gránar hann.
Vegna þéttleika er það í lagi. Hann fúnar ekki. Helstu
viðategundir eru Bangkirai, Tatajuba, Garappa,
Jatoba.
Festingar
Sjálfborandi skrúfur með úrsnörun, ryðfríar með
litlum haus (vnr. 609820 - , x 0mm). Skrúfur
(vnr. 609821 - , x60 mm). Sólpallafesting (vnr.
6000 9)
Harðviður og Lerki
9

Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Öll gesta- og garðhúsin eru tilbúin til samsetningar.
Hægt er að fá ýmis þakefni, einangrun í gólf og þak
ásamt öllum tilheyrandi fylgihlutum.
40
Gesta- og garðhús
Margir hugsa að gott væri að hafa lítið garðhús í garðinum fyrir sláttuvélina og öll
garðverkfærin. Aðrir sem eiga sumarbústað gæti vantað lítið gestahús fyrir vini og
vandamenn sem koma í heimsókn.
Húsasmiðjan hefur upp á að bjóða gott úrval af garð- og gestahúsum. Þetta eru furubjálkahús í
mismunandi stærðum og útfærslum. Garðhúsin eru frá 3,3 m 2 og upp í 7,2 m 2 með bjálkaþykkt frá
32-45 mm. Hús án einangrunar, með einföldu gleri og bárujárni á þaki, í staðal útfærslu, húsin hafa
verið aðlöguð að íslenskum aðstæðum hvað varðar samsetningu og frágang.
Gestahúsin eru hins vegar frá 10-25 m 2 með bjálkaþykkt frá 45-70 mm. Húsin eru með einangrun í
lofti og gólfi með tvöföldu gleri og bárujárni á þaki. Hægt er að fá húsin ósamsett eða samsett eftir
þörfum.

Gestahús 10 m 2
Vnr. 600228
Grunnteikning
Gestahús 15 m 2
Vnr. 600231
Grunnteikning
Breidd = 330 sm
Lengd = 445 sm + yfirbyggð verönd (4,7 m 2 )
Vegghæð = 230 sm (brúttó)
Bjálkaþykkt = 45 mm
Ósamsett, tilbúið til samsetningar ásamt
fylgihlutum.
Breidd = 330 sm
Lengd = 305 sm + verönd (5,1 m 2 )
Vegghæð = 230 sm (brúttó)
Bjálkaþykkt = 45 mm
Gestahús
41

Gestahús 20 m 2
Vnr. 600227
42
Gestahús 25 m 2
Vnr. 600222
Grunnteikning
Breidd = 434 sm
Lengd = 594 sm + verönd (8,6 m 2 )
Vegghæð = 240 sm (brúttó)
Bjálkaþykkt = 70 mm
Breidd = 425 sm
Lengd = 464 sm + verönd (8,3 m 2 )
Vegghæð = 240 sm (brúttó)
Bjálkaþykkt = 70 mm
Grunnteikning
Ósamsett, tilbúið til samsetningar ásamt fylgihlutum.
Handrið fylgir ekki.

Íslensk framleiðsla
Gestahús, 24,8 fermetrar með 18 gráðu þakhalla
og 8,5 fermetra yfirbyggðri verönd
Húsasmiðjan býður nú þeim sem vilja reisa
sjálfir sitt gestahús nýjan valkost en það er 24,8
fermetra gestahús sem er með 8,5 fermetra
yfirbyggðri verönd. Húsið er ósamsett en allt
efni er tilsniðið og tilbúið til afhendingar. Íslensk
vottuð framleiðsla. Allir íhlutir til samsetningar
fylgja.
Gestahús SG
Gestahús 24,8 m 2
Vnr. 600000
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Gestahús
Breidd = 429 sm
Lengd = 579 sm
Vegghæð = ??? sm (brúttó)
Bjálkaþykkt = ?? mm
43

44
Barnahús 2,69 m 2
Vnr. 600230
Breidd = 167 sm
Lengd = 167 sm + verönd 100 sm
Vegghæð = 170 sm (brúttó)
Bjálkaþykkt = 32 mm
Þekjandi viðarvörn
Það er mikilvægt að velja sérhæfða
viðarvörn fyrir sumarhús og sólpalla, sem
vörn gegn vatni, örverugróðri og sem ekki
upplitast. Viðarvörnin getur verið byggð á
olíuefnum eða vatnsblandanleg. Mjög miklar
framfarir og þróun hafa orðið í viðarvörn
á undanförnum árum og í dag stendur
viðarvörn sem byggir á vatnsgrunni fyllilega
jafnfætis efnum sem byggja á olíugrunni,
en er jafnframt þægilegri í meðhöndlun og
umhverfisvænni.
Hvað varðar sólpallinn er vatnspróf auðveldasta
leiðin til að finna út hvort það þarf
að viðarverja hann. Þetta er gert með því að
sprauta vatni á pallinn. Ef yfirborðið drekkur
vatnið strax í sig, þarf að endurviðarverja.
Ef vatnið perlar eða flýtur ofan á pallinum
er ekki þörf á nýrri viðarvörn. Það gæti
hinsvegar verið í góðu lagi að bera á eina
umferð af pallaolíu eða álíka efni til að fríska
upp á útlitið. Ef þú ert viss um að viðurinn
þarfnist nýrrar viðarvarnar, þá er rétt að
pússa yfir grófa bletti með 80-sandpappír.
Ef óskað er eftir þekjandi
efni skal grunna fyrst
með Jotun Visir
Grunning og síðan
bera tvær umferðir með
Demidekk Maling.

Garðhús 7,2 m 2
Vnr. 600236
Garðhús 3,32 m 2
Vnr. 600240
Breidd = 160 sm
Lengd = 200 sm
Vegghæð = 190 sm
Bjálkaþykkt = 32 mm
Breidd = 250 sm
Lengd = 290 sm
Vegghæð = 210 sm
Bjálkaþykkt = 45 mm
Sorptunnugeymsla
Vnr. 600246
Dýpt = 80 sm
Lengd = 156 sm
Vegghæð = 120-170 sm
Bjálkaþykkt = 32 mm
Garðhús 4,4 m 2
Vnr. 600239
Breidd = 167 sm
Lengd = 267 sm
Vegghæð = 170 sm
Bjálkaþykkt = 32 mm
Garðhús 6 m 2
Vnr. 600238
Breidd = 200 sm
Lengd = 300 sm
Vegghæð = 190 sm
Bjálkaþykkt = 32 mm
Tækja og vélageymsla 18 m 2
Vnr. 600235
Breidd = 358 sm
Lengd = 595 sm
Vegghæð = 239 sm
Hurðaop = 200x200 sm
Bjálkaþykkt =70 mm
Garðhús og geymslur
45

Gróðurhús 7,4 m 2
Vnr. 600265
Breidd = 257 sm
Lengd = 290 sm
Hæð = 233 sm
Flatarmál = 7,4 m 2
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
46
Gróðurhús fyrir alla
Lítið gróðurhús er draumur allra sem vilja rækta garðinn sinn. Með gróðurhúsinu opnast ótal
möguleikar til að njóta garðsins betur. Þar er hægt að sá og ala upp ýmsar plöntur sem þurfa lengri
ræktunartíma en náttúrulegar aðstæður á Íslandi bjóða upp á. Fögur sumarblóm og matjurtir sem
þrauka ekki af fyrstu ævidagana í þeim veðurhraglanda og umhleypingum sem einkennir íslensku
vormánuðina. En þegar skiptir í sumarblíðu í lok maí eða byrjun júní má setja þær út í garð þar sem
þær munu prýða sumarásýndina.
Um hásumarið má rækta tómata, papriku, chílepipar og aðrar þessháttar matjurtir sem alltaf bragðast
best úr eigin ræktun – fullþroskaðar beint úr gróðurhúsinu. Eða allt það úrval af ómissandi kryddjurtum
sem gott er að grípa til við grillið! Og langt fram á haustið getur gróðurhúsið verið gnægtabrunnur

gómsætra salatjurta, löngu eftir að næturfrostin
hafa lagt dvala yfir hinn eiginlega matjurtagarð.
Kryddjurtirnar geta jafnvel haldið sínum styrk í
gróðurhúsinu fram að jólum.
Svo má auðvitað hafa blómstrandi pottaplöntur
og annan suðrænan skrautgróður í gróðurhúsinu
sem litríka, róandi og framandi umgjörð um
dálítinn setkrók þar sem er svo undurljúft að
fá sér kaffisopa eða aðra hressingu, óháð
veðurduttlungum náttúrunnar. Staður til að
sökkva sér niður í rómantíska rómana í sumaryl
innan um rósailm, enda þótt gusti svolítið um og
þoka liggi yfir Esjunni!
Sumir eru það hagsýnir að leggja hitalögn í
gróðurhúsið til að geta haldið þar 10-12°C á
veturna. Það gefur möguleika á að rækta kaktusa
þannig að þeir blómgist á vorin! Og þá er líka
hægt að hafa þar fjölærar skrautjurtir sem þola
ekki vetrarfrostin. Með góðu skipulagi getur lítið
gróðurhús verið uppspretta margvíslegrar og
ómældrar ánægju árið um kring.
Ræktaðu í eigin gróðurhúsi
Húsasmiðjan selur forsniðnar ósamsettar einingar
í lítill garðgróðurhús, sem henta einstaklingum,
jafnt í húsagörðum og við frístundahús. Húsið
er afgreitt með öllu efni og íhlutum sem þarf
til smíðinnar, en undirstöður þarf að kaupa
sérstaklega, enda fer val á þeim og fjöldi eftir
staðsetningu hússins.
Gróðurhúsið, vnr. 600265, er 7,4 fermetrar (L
290 x Br 257 x H 233 sm) með grind úr fúavörðu
timbri. Gólfgrindin er 98 x 98 mm, bogarnir úr 48
x 98 mm og leiðarar úr 28 x 95 mm.
Þak og veggir eru klæddir með trapisu-plasti en
gaflar með 0,20 mm UV plasti. Hurð á gafli er 79
x 177 sm og á mótstæðum gafli er opnanlegur
gluggi, 79 x 70 sm.
Botngrindin er úr 98 x 98 mm, sem gefur
aukinn styrk en passar jafnframt í steypta
undirstöðuhólka, sem eru einmitt með festingum
sem passa fyrir þessa bita (sjá undirstöður og
festinga á bls. 48). Með slíkum steypuhólkum
undir á gróðurhúsið að standast vel íslenska
veðráttu.
Áður en gróðurhúsin eru klædd með plasti er
hægt að mála grindina í þeim lit sem óskað er, og
auka þannig jafnframt endingu viðarins.
Frágangur gróðurhúss að innan getur verið með
margvíslegum hætti. Það er gott að koma upp
litlu borði þar sem hægt er að umpotta plöntur,
sá í bakka og vinna við gróðurinn í húsinu.
Margir helluleggja botninn í gróðurhúsum sem
þessum, að hluta eða að öllu leyti, setja hillur
fyrir potta og sáðbakka. Leitið ráða hjá starfsfólki
Húsasmiðjunnar og Blómavals við val á þeim
áhöldum og búnaði sem auðveldar notkun á
svona gróðurhúsi.
Safnkassi
Fúavarinn, 100x100, hæð 70 sm
Vnr. 604208
Vermireitur
L 140 x B 70 x H 28 sm. Hleypir sólarljósinu
vel í gegn og veitir góða einangrun gagnvart
kulda. Stillanlegt lok.
Vnr. 604205
Vinnuborð
Í gróðurhús, 40x90x100 sm
Vnr. 600270
Lesið um grænmeti og kryddjurtir
á heimasíðu Blómavals, www.blomaval.is og í handbók
Blómavals um garðverkin: Vinnan í garðinum,
frábærri garðyrkjubók fyrir íslenskar aðstæður sem þú færð
í næstu verslun Húsasmiðjunnar og Blómvals
Gróðurhús
47

48
Blikkhólkar
20/31 sm í þvermál, lengd 75 sm
Vnr. 227128/31
Pappahólkar 3,7 m á lengd
20/25/30 sm í þvermál
Vnr. 226920/25/30
Plasthólkar
fyrir steyptar undirstöður,
20/25/31 sm í þvermál, lengd 2,33 m
vnr. 227023/25/31
Undirstöður
Þegar gera þarf undirstöður fyrir palla og skjólveggi er hægt að velja á milli þess að steypa þær á
staðnum, eða nota tilbúnar. Hægt er að fá tilbúnar undirstöður í nokkrum stærðum. Minni gerðirnar
eru ætlaðar fyrir sólpalla, smærri garðhús og lægri skjólveggi, en stærri gerðirnar eru ætlaðar fyrir
hærri skjólveggi. Einnig eru í boði hólkar, sívalir og ferhyrndir, úr pappa eða plastefni (PVC) til að
steypa stöpla og undirstöður. Þegar þess er þörf er úrval festinga í boði til að setja í steypuna.
1. 2. 3. 4. 5.
Steypustöplar fyrir sólpalla og minni garðhús
Tilbúnir steypustöplar með járnum til festingar við tréverk auðvelda uppsetningu á sólpöllum,
skjólveggjum og minni garðhúsum.
1. Undirstaða fyrir smáhýsi, hæð 90 sm, kónn 50 - 20 sm. Vnr. 601340
2. Steyptur 20 sm stöpull, hæð 80 sm. BMF gataplata. Vnr. 601320
3. Steyptur 20 sm stöpull, hæð 80 sm. 2 flatjárn. Vnr. 601330
4. Steyptur 20 sm stöpull, hæð 80 sm. BMF súluskór. Vnr. 601310
5. Steypt undirstaða fyrir frostfría jörð, hæð 25 sm, kónn 30 x 30 sm - 20 x 20 sm. Vnr. 601350

Festingar frá SIMPSON Strong-Tie
Þegar skeyta þarf saman einingar í sólpalli og skjólgirðingu eru festingar frá SIMPSON Strong-Tie
tilvaldar og létta verkið. Til eru festingar sem hæfa margvíslegum samsetningum. Vinklar af ýmsum
gerðum, bjálkaskór, samskeytingar, gataplötur, súluskór, staurafestingar, pallahólkar og margt fleira.
Dæmi um notadjúga vinkla:
Vinkill
Með hliðarstyrkingu, ABR9015,
88x88x1,5x60 mm
vnr. 5722179
Skrúfur og saumur frá
SIMPSON Strong-Tie
Vinkill
Með styrkingu, ABR9020,
88x88x2,0x65 mm
vnr. 5722191
Vi› mælum me› að nota til þess gerðar skrúfur
og saum, í allar festingar frá SIMPSON Strong-
Tie. Festingarnar eru me› ábyrg›, a› því gefnu
a› nota›ur sé réttur saumur e›a skrúfur frá
framleiðanda.
Teikningarnar sýna aðeins nokkur dæmi um not á
festingum við smíði á palli og girðingu.
Undirstöður og festingar
Vnr. 5725194
Vnr. 5725185
Vnr. 5721170-1
Vnr. 5722190
Vnr. 5725110
49

Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
50
Róla, Henry **
L = 450 sm, B = 200 sm, H = 225 sm
Vnr. 601745
Ævintýraheimur
barnanna
Gott leiksvæði fyrir börnin eykur á notagildi
garðsins og gefur þeim möguleika á að búa til
sinn eigin ævintýraheim.
Gæta verður þess að ganga tryggilega frá öllum
leiktækjum, ganga vel frá festingum og tryggja
að þau velti ekki eða falli niður og geti skaðað
börnin. Einnig þarf að gæta að því að engir hlutir
séu á jörðinni þar sem hætta er á að börnin geti
dottið á og valdið slysum.
Gerður er greinarmunur á leiktækjum til nota á
einkalóð og í almenningsgörðum. Leiktækin
í þessum bæklingi eru eingöngu til nota á
einkalóðum.
Sandkassi með bekk og loki
150x150x24 sm
Vnr. 600249
** Samþykkt af TUV til einkanota eftir Evrópustaðlinum EN 71-1

Gætum fyllsta öryggis
Það verður aldrei undirstrikað nægilega vel að
tryggja öryggi barna þegar þau eru í leikjum,
því þegar leikurinn stendur sem hæst geta
auðveldlega orðið óhöpp ef ekki gengið rétt
frá leiktækjunum. Notum ekki trampólín án
öryggisnets og pössum upp á að skórnir séu
í skógeymslunni þegar börnin eru að hoppa,
því harðir skór geta stórskaðað aðra í leiknum.
Einnig þarf að gæta að því að trampólínið standi
örugglega á jörðinni.
Mikilvægt er að við rólur sé sléttur og mjúkur
jarðvegur, þannig að börnin verði ekki fyrir
skaða ef þau detta. Hægt er að setja sérstakar
gúmmíhellur undir rólur til að gera undirlagið
öruggara.
Trampolinskógeymsla
Vnr. 3900571
Trampolinstigi
Vnr. 3900570
Barnahús
Vnr. 3900794
Barnahús 2,69 m 2
Vnr. 600230
Trampolin
13 ft. hæð 88 sm
Vnr. 3900563
Öryggisnet
Vnr. 3900566
Leiktæki
51

52
Heimilið, sumarhúsið og jörðin
Þegar fjölskyldan ákveður að koma sér upp sælureit í sveitinni er að mörgu að hyggja,
hvort sem verið er að byggja frístundahús, eða breyta húsum á bújörð þannig að þau
nýtist sem afdrep fyrir fjölskylduna allt árið.
Við byggingu á frístundahúsum þarf að sýna sérstaka aðgát til þess að mýs eigi ekki greiða leið inn í
húsin, því margir eigendur sumarbústaða og frístundahúsa hafa fengið að finna fyrir því hve miklu ein
mús fær áorkað að klóra og naga ef hún sleppur inn.
Einnig þarf að huga að rotþró og frárennsli, hitakerfi og tengingum við vatn. Nauðsynlegt er að vera
með allar tengingar vel úr garði gerðar, og einnig að auðvelt sé að rjúfa þær tengingar og tæma lagnir
af vatni ef þess gerist þörf.

Músavarnir
Í verslunum Húsasmiðjunnar er að finna
ýmsar vörur sem snúa að músavörnum, allt frá
hefðbundnum músagildrum og hátíðni músafælum
að nokkrum gerðum af gildrum sem fanga mýsnar
lifandi þannig að það er hægt að sleppa þeim út í
móa.
Þar á meðal:
Músavinur, lítill lokaður hólkur með fellihlera á
öðrum endanum. Beitu komið fyrir innst í hólknum,
músin hleypur inn og hlerinn lokast á eftir henni.
Músamótel, safnkassar sem eru með pláss fyrir
nokkrar mýs í einu.
Góður frágangur heldur músunum úti.
Það getur borgað sig að vanda til frágangs á
byggingum til þess að halda músunum úti.
Meðal þess sem Húsasmiðjan hefur upp á að
bjóða í slíku efni er:
Músanet fyrir stærri op.
Eiturefnalaust músakítti til að setja í rifur,
sprungur og samskeyti þar sem nagdýr ættu
annars greiða leið. Músaheldur möskvi er 5 x 5
mm. Í kíttinu er efni sem festist í tönnum nagdýra
og þau hætta strax að naga. Efnið er að öðru leyti
skaðlaust.
Músaband fyrir veggklæðningu, sem er
tenntur borði og settur er neðst í klæðningu og
varnar músunum inngöngu, en tryggir útloftun
klæðningar. Hentar jafnt fyrir liggjandi og standandi
klæðningu.
Varnir gegn flugum og skordýrum
Í verslunum Húsasmiðjunnar er úrval af vörnum
gagnvart flugum og skordýrum. Skordýrafælur,
flugnaspaðar, límspjöld til að fanga flugur og
pöddur, flugnaeitur, bæði í úðaformi og sem
strikunarpenni og flugnagildrur, allt gert til að
losa okkur við ónæði og ágang frá flugum og
annarri óværu, þegar við viljum njóta þess
að slappa af. Leitið ráða hjá afgreiðslufólki
varðandi þá flugnavörn sem myndi henta best
hverju sinni.
Hitamælar
Veðrið skiptir ávallt miklu máli á Íslandi
og þess vegna er gott að geta fylgst með
hitastiginu, jafnt úti sem inni. Í verslunum
Húsasmiðjunnar eru í boði bæði hefðbundnir
hitamælar, þráðlausir hitamælar sem fylgjast
með inni- og útihita og veðurstöðvar, sem
greina auk þess frá rakastigi og veðurhorfum.
Heimilið, sumarhúsið og jörðin
53

Ensím með örverum fyrir rotþrær (Bio clear)
Er ætlað í rotþrær, niðurföll og fitugildrur. Með lífrænum
aðferðum vinnur efnið á og brýtur niður uppsafnaða
fitu, matarleifar og olíu. Efnið eyðir einnig ólykt.
Inniheldur engin hættuleg ætiefni eða sótthreinsiefni
með sýru sem hindra lífrænt niðurbrot. Eyðileggur
hvorki frárennsliskerfið né umhverfið
Vnr. 9022292
54
Inntaksloki sem lokar fyrir og tappar af í sömu
aðgerðinni. Gjarnan notaður sem
inntaksloki við sumarhús.
Á þennan loka er
fáanlegt ryðfrítt skaft
til framlengingar
upp úr jörð.
Vnr. 8952495
Rotþrær
Mismunandi er hvar best er að koma rotþró fyrir
og fer það eftir staðháttum á hverjum stað en þó
skal aldrei staðsetja rotþró nær íbúðarhúsi en í 10
m fjarlægð. Aðgengi fyrir dælubíl eða dráttarvél
með haugsugu til tæmingar og eftirlits skal vera
eins og best verður á kosið. Rétt er að vekja athygli
á að heilbrigðis- og byggingafulltrúi á hverjum
stað þurfa að samþykkja staðsetningu og frágang
rotþróa og siturlagna, svo og förgun úrgangs
(seyru). Val á staðsetningu rotþróa Frárennsli frá
salernum, þvottahúsum og eldhúsum má veita í
rotþró. Þakvatn og hitaveituvatn ætti ekki að leiða
í rotþróna heldur fram hjá henni. Einnig ber að
forðast að setja ólífrænt sorp og sterk hreinsiefni
í rotþróna
Rotþró
2600 ltr, þvermál 130 sm, lengd 220 sm
Vnr. 8120012
Garðkrani VSH
Frostfrír krani
Vnr. 8952695
Gólfrenna
95 x 1000 mm, galf rist, burðarþol 125
kn kóló á fersentimeter, B flokkur
Vnr. 8122447

Afkastamiklir miðstöðvarofnar
sem nýta hitann vel
Frumskilyrði að góð nýting fáist við upphitun á húsnæði er að miðstöðvarofnarnir skili sínu hlutverki
vel, en séu jafnframt ekki of plássfrekir og auðveldir í uppsetningu. Þetta á sérstaklega við þegar verið
er að huga að endurbótum eða setja upp ofnakerfi í húsum sem ekki hafa verið með miðstöðvarhitun
fyrir, svo sem í frístundahúsum þar sem verið er að taka inn hitaveitu.
HENRAD miðstöðvarofnarnir eru þunnir og hlutfallslega fyrirferðarlitlir, sem byggist á nýrri
framleiðslutækni, en með mikil afköst sem byggjast á hönnun ofnsins.
Ofnarnir eru grunnaðir með böðum og lakkaðir með nýjustu duftlökkunartækni og síðan bakaðir við
170°C. Liturinn er RAL Δ9010
Ofnarnir eru þrýstiprófaðir við 13 bör, vinnuþrýstingur er 10. Efnisþykktin er 1,25 mm. Mesta
vatnshitastig er 130°C. Ofnarnir eru vottaðir af Rannsóknarstofnun byggingariðnaðarins, skv. ÍST EN
442.
Henrad ofnarnir eru með 10 ára ábyrgð að því gefnu að vatnið sé gallalaust, ofninn sé settur upp af
fagmanni og gegn framvísun á nótu.
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Olíufylltir ofnar
Ofnarnir eru fylltir með jarðolíu sem ekki kallar á viðhald ofnanna. Olían
sér til þess að dreifa hitanum jafnt yfir allan flötinn. Ofnarnir eru með
svonefndu tvímálmshitastilli sem heldur jöfnum og þægilegum hita.
Hitastillirinn er búinn vörn á yfirhita, ofninn er algerlega hljóðlaus og
lyktarlaus. Hitastig ofnanna verður aldrei svo hátt að það brenni rykagnir
og er því umhverfisvænn fyrir þá sem þjást af astma eða rykofnæmi.
Ofnarnir eru fyrir 230 volta tengingu með veggfestingu, gólfstatívi, ásamt
áfastri snúru og kló.
Val er á nokkrum stærðum ofna:
30x90 cm - 400W 60x66cm - 350W
30x114cm - 600W 60x90cm - 1000W
30x138cm - 800W 60x114cm - 1000W
65x80cm - 800W
Vnr: 6179815/6179820/6179822/6179825/6179835/6179840/6179850
Rotþrær og ofnar
55

Tengigrind fyrir heitan pott
Vnr. 8961595
56
Termix hitastýring fyrir setlaugar:
Einfaldur sjálfvirkur hitastýribúnaður
Margir íslendingar hafa komið sér upp heitum setlaugum við heimili sín eða sumarhús. Víða er með
þessu verið að nota síðustu hitaeiningarnar úr vatni sem ella rynni frá húsunum, en einnig er verið að
blanda heitt og kalt aðveituvatn til að ná óskuðu hitastigi.
Á þeim stöðum, þar sem hitaveituvatni er blandað við kalt vatn, er alltaf hætta á brunaslysum ef
stjórnbúnaðurinn er ekki vandaður eða rétt valinn. Það er því nauðsynlegt að velja rétta öryggisbúnaðinn
og stilla hann rétt til þess að forðast brunaslys.
Danfoss býður hér hitastýringu frá dótturfyrirtæki sínu Gemina-Termix.
Þessi stýring er sérstaklega hönnuð og framleidd skv. óskum frá Danfoss hf á Íslandi. Það er því
tryggt að stjórnbúnaðurinn miðast alfarið við íslenskar aðstæður.
Tvöfalt öryggi
Á hitastýringunni frá Danfoss er tvöfalt öryggi. Annars vegar er blöndunarloki þar sem blöndun heita
og kalda vatnsins fer fram, og hins vegar er yfirhitavari sem lokar fyrir vatnsstreymi til laugarinnar ef
blöndunarlokinn sendir frá sér heitara vatn en forstillt gildi segir til um. Þetta
gæti gerst ef blöndunarlokinn bilar, eða ef eitthvað hindrar streymi kalda vatnsins að blöndunartækinu.
Þannig dregur tvöfalt öryggið mjög úr líkum á því að brunaslys verði.
Notkun
Blöndunarlokinn er venjulega stilltur á ca 42 °C (fer eftir aðstæðum). Stjórnstöðin er stillt á óskað
hitastig í setlauginni. Úr stjórnstöðinni kemur skynjari í laugina. Stjórnstöðin hleypir síðan vatni
gegnum segullokann öðru hvoru, eingöngu til þess að viðhalda óskuðu hitastigi í lauginni.
Ef hitastig vatnsins frá blöndunartækinu verður hærra en forstillt hitastigá yfirhitavaranum, þá lokar
hann fyrir vatnsstreymið.
Efni
Öll rör í hitastýringunni eru úr ryðfríu stáli, og allar röratengingar eru skrúfaðar með völdum
gæðaþéttingum. Þá er einnig hægt að fá snyrtilegan skáp úr grálökkuðu blikki til þess að hylja hana á
veggnum (sjá mynd hér að ofan).
Helstu eiginleikar:
• Rafeindastýring nemur hitastig í setlauginni
• Lokar fyrir innrennsli þegar óskuðu hitastigi er náð
• Tvöfalt öryggi
• Auðveld í uppsetningu

Tengigrind
f/ sumarbústað, 12 kW, Termix VX3,
dugar fyrir allt að 140 m 2 sumarhús
Vnr. 8961594
Termix VX tengigrind:
Tengigrind fyrir lokuð hitakerfi íbúðar-
og sumarhúsa
Víða á Íslandi eru uppleyst efni í hitaveituvatninu sem notað er til hitunar eða neyslu. Þessi efni geta
valdið útfellingum í lögnum og stjórnbúnaði.
Yfirleitt eru þessi efni talin skaðlaus, en með tímanum fara þau að hafa áhrif á stjórnbúnað hitakerfa
og trufla þannig virkni stjórnbúnaðarins. Hægt er að komast hjá þessu með því að nota varmaskipti
sem notar “óhreina” hitaveituvatnið til þess að hita upp hreint ferskvatn til upphitunar í lokuðu
hringrásahitakerfi.
VX tengigrindin er með einum varmaskipti, til notkunar fyrir t.d. lokuð ofna- eða gólfhitakerfi. Þetta
kemur ekki aðeins í veg fyrir að útfellingar trufli stjórnbúnað kerfanna, heldur minnka lokuð kerfi
stórlega líkur á tæringarvandamálum með tilheyrandi vatnstjónum.
Búnaður
VX tengigrindin er til í tveim mismunandi útfærslum. Önnur gerðin (sjá mynd hér að ofan) er með
hefðbundnum AVTB hitastilli, búnaður með áratuga reynslu við íslenskar hitaveituaðstæður.
Hin gerðin er með ECL stjórnstöð og mótorloka. Þessi útfærsla er heldur dýrari, en með henni
fæst mun nákvæmari hitastýring í húsnæðinu vegna þess að ECL stjórnstöðin stýrir með tilliti til
útihitastigs.
Efni
Öll rör og plötur í varmaskipti VX tengigrindarinnar eru úr ryðfríu stáli. Allar röratengingar eru skrúfaðar
og með völdum gæðaþéttingum.
Þá er einnig hægt að fá snyrtilegan skáp úr hvítlökkuðu blikki til þess að hylja grindina á veggnum (sjá
mynd að ofan).
VX tengigrindin er, eins og allar tengigrindur frá Danfoss, afar auðveld í uppsetningu og notkun.
Helstu eiginleikar:
• Minni tæringarhætta
• Minni hætta á vatnstjónum
• Fæst með ECL stjórnstöð
• Sérhönnuð fyrir íslenskar aðstæður
• Vönduð vara úr ryðfríu efni
• Hentar jafnt íbúðarhúsum sem sumarhúsum
Danfoss
57

Dæmigerður frágangur á hitaleiðara í þakrennu.
Nánari upplýsingar um rafhitun á
rennum og niðurföllum, og rafhitun
gólfa veitir Ískraft, Smiðjuvegi 5
í Kópavogi, sími 535 1200 eða sjá
nánar heimasíðu Ískrafts:
www.iskraft.is
58
Rafhitun á þakrennum og niðurföllum
Margir þekkja að í umhleypingasömu veðri á Íslandi vilja þakrennur og niðurföll oft stíflast af völdum
þess að vatn og krapi frýs og stíflar niðurfallið. Við þessu er sú einfalda leið að setja hitaleiðara í
rennuna og efst í niðurfallsrörið.
Ein útgáfan er að hafa kveikt á svona hitaleiðara yfir vetrartímann og slökkva á sumrin, en hagkvæmari
leið er að tengja viðeigandi hitastilli með hitanema, sem stýrir því hvenær hiti er á leiðaranum.
Sá hluti leiðarans sem leiddur er í niðurfallið er oft festur við keðju sem tryggir að hitaleiðarinn hangi
kyrr á sínum stað. Festiklemmur eru hafðar með 25 sm millibili.
Svipaðir hitaleiðarar, með eða án hitastillis eru notaðir til að frostverja vatnsinntök.
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Rafhitun á gólfhita
Gólfhitun húsa hefur rutt sér mjög til rúms á undanförnum árum, og er yfirleitt þá verið að ræða um
að nota hitaveituvatn, eða vatn frá forhitara sem leitt er um pípur um gólfið undir gólfklæðningu.
Ekki eru allir með aðgengi að heitu vatni eða með aðstæður til að nýta sér slíka gólfhitun, og þá er
sá valkostur í boði að setja rafhitun undir gólfklæðningu. Dæmi um slíkt er að setja hitamottu undir
flísalögn í baðherbergi sem tryggir bæði jafna og góða upphitun á herberginu og samhliða er gólfið
heitt og þornar því fyrr.

Snjóbræðslukerfi
Mjög hefur færst í vöxt að nýta frárenslisvatn
frá hitakerfi húsa til að hita upp gangstíga og
bílastæði, og auðvelda þannig snjómokstur og
komast hjá hálku.
Ef aðeins er verið að nýta frárennslisvatnið
takmarkar það flötinn sem snjóbræðslan nær að
afkasta, en ef hitastig frárennslisvatns er aukið
með auknu vatnsstreymi heitara vatns er hægt
að hafa flötinn stærri.
Undirbúningur
Ganga þarf frá því svæði sem á að leggja
snjóbræðslukerfi að það sé slétt. Eigi að leggja
kerfið undir hellulögn þarf að hafa sandlagið undir
hellunum á bilinu 55 til 70 mm til að gefa rými
fyrir rörin. Sandlagið er sett á þjappað undirlag.
Ef leggja á snjóbræðslukerfi í heimkeyrslu og
malbika síðan yfir, þarf að setja lag úr malaðri
grús, sem er 55 til 70 mm á þykkt, ofan á vel
þjappað undirlag. Ef fyllingarefnið er gróft er
hætta á að það geti skaðað rörin, því getur verið
góður kostur að setja fínni sand umhverfis rörin
þegar þau eru lögð og síðan grús ofan á.
Að velja rétt rör
Húsasmiðjan selur rör í snjóbræðslukerfi frá
íslenskum framleiðendum, sem hafa aðlagað
framleiðsluna að okkar sérþörfum. Um er að ræða
nokkrar gerðir af rörum, sem ætluð eru til lagna í
snjóbræðslukerfum. Leitið nánari upplýsinga hjá
sölumönnum um hvaða gerð henti best og þeir
aðstoða við að reikna út það magn sem þarf til
verksins.
Kerfið lagt
Leggja þarf rörin í snjóbræðslukerfið þannig að
bilið á milli þeirra sé sem jafnast, helst að það
séu um 25 sentímetrar á milli röra. Best kemur
það út að leggja rörin þannig að rör sem flytja
heitt vatn inn á kerfið og rör sem flytja kaldara
vatn til baka liggi hlið við hlið.
Snjóbræðslurör
PEM, 25 mm, hitaþolin 50° bar
Vnr. 8120400
Tengigrind
f/ snjóbræðslu AVTB 10 kW, dugar
fyrir 50 -60 m2 af snjóbræðslu
Vnr. 8961584
Frostlögur
10 ltr, f/snjóbræðslu-
og ofnakerfi
Vnr. 9022426
Lághitafrostlögur ætlaður til notkunar fyrir snjóbræðslu,
gólfhitun og miðstöðvarofnakyndingu.
Þessi frostlögur verndar lagnir, dælur og annan
stjórnbúnað fyrir tæringu og hindrar gróður- og
gerlamyndun í lagnakerfinu.
Gólfhiti og snjóbræðslukerfi
59

Gabion
-skjólveggir úr grjóti í netgrindum
Fyrir þá sem vilja öðru vísi skjólveggi, eru
skjólveggir úr grjóti sem hlaðið er inn í netgrind
kannski kosturinn. Slíkir veggir, kallaðir Gabion á
flestum erlendum tungumálum, eru í raun kassar
úr vírneti sem fyllir eru með grjóti af ýmsum
stærðum. Best er að nota brotagrjót, því það
læsist betur saman og myndar því betri heild og
meiri styrk.
Slíkar grjóthleðslur hafa verið notaðar í mörg ár
til að styrkja árbakka, varna broti vegna ágangs
sjávar, til að búa til stoðveggi og veggi til
hljóðvarna við þjóðvegi.
Svona vírnetsgrjóthleðsla þarf að standa á
góðu undirlagi, og er hægt að byggja sjálfstæða
skjólveggi í allt að 180 sentímetra hæð. Það er
fyrst og fremst þyngdin sem heldur veggnum á
sínum stað. Einn rúmmetri af svona vegg vegur
á bilinu 750 til 900 kíló. Í raun er hægt að nota
hvaða jarðefni sem er í fyllingu, en veggi sem á
að nota sem stoðveggi og eiga að vera hærri en
1 metri á að fylla með grjóti. Það er erfiðara að fá
fallega áferð með stærri steinum, og því er mælt
með steinastærð á bilinu 100 til 200 mm til að fá
fallega áferð.
60
Netkassarnir koma ósamsettir en þeim er læst
saman á köntunum með því að lásteini er rennt í
lykkjur sem læsa brúnum kassans saman. Byrjað
er á að læsa fjórum hliðum á botnplötuna, þeim
er læst saman á hornunum og þannig verður til
vírnetskassi opinn að ofan. “Kassinn” er fylltur með
grjóti, lokinu læst á með sama hætti og botninum
og síðan er næstu hæð bætt ofan á. Útkoman er
sléttur grjótveggur, sem sameinar náttúrulegt útlit,
mikinn styrk og er fyrst og fremst öðru vísi.
PROVA handrið
Prova handrið er nýr valkostur hjá Húsasmiðjunni
í handriðum fyrir palla, svalir og stiga. Handriðin
eru þrautreynd og smíðuð samkvæmt ströngustu
öryggisstöðlum. Val er á handriðalistum úr tré
eða húðuðu áli, sem líkist stáli, en er aðeins
einn fjórði þyngdar miðað við stál. Milliteinar eru
úr ryðfríu stáli. Ýmsir smáhlutir til samsetningar
og festinga eru úr áli og eru lakkaðir í RAL lit
9006. Allir hlutar kerfisins henta jafn til notkunar
innanhúss og utan. Prova-kerfið er byggt upp af
einingum sem eru mjög auðveldar í samsetningu.
Á svölum og pöllum er hægt að bæta plötum úr
plexigleri sem vörn gagnvart vindi og sem eykur
um leið öryggi barna. Sjá nánar á heimasíðu:
www.provasystem.com, en þar er hægt að raða
saman mismunandi gerðum og lausnum.
Aðeins er um að ræða sérpantanir. Hafið
samband við ráðgjafa í Timburmiðstöð
Húsasmiðjunnar í Grafarholti, sem veita
nánari upplýsingar, sími 520 3900.
Þar er einnig hægt að sjá sýnishorn af
uppsettum veggjaeiningum.

Mikilvægt að hafa
brunavarnir í lagi
Það er sérlega mikilvægt að hafa brunavarnir
í góðu lagi á heimilunum og ekki
síður í frístundahúsum, þar sem þau eru
oftar en ekki öll úr timbri, mikil notkun er
oft á kertaljósum og það er grillað hvenær
sem færi gefst á.
Setjið upp einn eða fleiri reykskynjara eftir því
sem húsnæðið býður upp á. Mikilvægt er að
hafa bæði reykskynjara á opnu rými eins og
stofu og/eða eldhúsi ásamt því að vera með
reykskynjara í svefnplássi. Gott slökkvitæki á að
vera skyldueign í hverju frístundahúsi og á hverju
heimili, og jafnvel fleiri ef húsnæðið er margskipt.
Hafið einnig eldvarnarteppi innan seilingar við
eldavélina.
Gætið þess að ekki sé glóð til staðar í grilli eða
eldstæði þegar farið er að sofa eða húsið er
yfirgefið, því mörg dæmi eru þess að kviknað
hafi í út frá grillkolum sem gleymdist að slökkva
í eða frá glóð í eldstæði í sumarhúsi. Einnig að
gluggatjöld nái ekki að sveiflast í kertaljós þegar
hurð eða gluggi eru opnuð.
Eldvarnir á heimilum jafnt og í frístundahúsum
tryggja öryggi fjölskyldunnar ef eldur kemur upp.
Duftslökkvitæki
2 kg, með mæli og bílfestingu
Vnr. 5057631
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Duftslökkvitæki
6 kg, með mæli og festingu
Vnr. 5057632
Gasskynjari
12V, m/straumbreyti
Vnr. 5875770
Léttvatnsslökkvitæki
6 ltr, með mæli og festingu
Vnr. 5057634
Eldvarnarteppi
100 sm x 100 sm,
einnig til 120 sm x 120 sm
Vnr. 5057640-1
Reykskynjari
Optiskur, einnig til
samtengjanlegir
Vnr. 5877468/80
Léttvatnsslökkvitæki
9 ltr, með mæli og festingu
Vnr. 5057635
Gabion/Prova og eldvarnir
61

62
Ál og trégluggar
Hurðir og gluggar
Einn þáttur við byggingu nýrra húsa, jafnt og
lagfæringu eldra húsnæðis, eru hurðir og gluggar.
Hjá Húsasmiðjunni er að finna mikið úrval hurða
og glugga. Útihurðir og svalahurðir eru til á lager,
hvítlakkaðar og í viðarlit í nokkrum gerðum, og
einnig ódýrari hurðir úr rásuðum krossvið eða
panil. Innihurðir eru til í nokkrum gerðum, bæði
viðarhurðir, hvítlakkaðar eða ómálaðar. Einnig er
boðið upp á sérpantanir á vönduðum yfirfelldum
hurðum, sem eru spónlagðar með hágæða
viðarspæni. Gluggar eru í boði frá IdealCombi og
Viking, jafnt hefðbundnir viðargluggar og eins ál/
trégluggar
Sjón er sögu ríkari og því mælum við með
að þú leitir upplýsinga hjá sölumönnum í
timbursöludeildum Húsasmiðjunnar eða lítir við í
Timburmiðstöðinni í Grafarholti.
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Ál og trégluggarnir frá IdealCombi byggja jafnt á gamalli hefð og nýjustu tækni, og hafa sannað gildi sitt hér
á landi. Sá hluti gluggans sem mætir veðrun er úr áli, sem tryggir langa endingu, en sá hluti sem snýr inn er
úr tré sem skapar hlýleika. Hér að ofan eru dæmi um tvær gerðir. Vinstra megin er “Frame”-prófíll, en þar er
kuldaleiðni á milli áls og trés rofin með sérstöku efni. Tvöfaldar gúmmíþéttingar. Hægra megin er “Futura”prófíll,
nýtískuleg hönnun á ál og tréglugga sem nýtur sín vel í nýbyggingum. Gúmmíþétting í álprófílnum leggst
að karminum og önnur neðst á karminum sem þéttir gagnvart vindi og vatni.

Hurðir og gluggar frá Viking
Aldagömul hugmynd – ný tækni!
Útihurð
980 x 2100 mm
Vnr. 89958
Útihurð
980 x 2100 mm
Vnr. 89952
Útihurðir og svalahurðir á lager
Fáanlegar hvítmálaðar, RAL 9010, eða ómálaðar.
Málaðar hurðir eru með 5 ára ábyrgð. Smíðaðar úr
samlímdri kjarnafuru og með einangrun á milli ytra
og innra byrðis í fulningum og panil. Hurðir koma
fullsamsettar, með lömum, 3ja punkta læsingu,
húni og glerjaðar með gasfylltu gleri. Útihurðir koma
að auki með sýlinder og 3 lyklum.
Gluggar á lager
Allir gluggar eru hvítmálaðir, RAL 9010, smíðaðir
úr samlímdri sérvalinni kjarnafuru og með 5 ára
ábyrgð. Fræst rauf allan hringinn fyrir áfellu og
sólbekki.
Öll opnanleg fög eru þannig að lamir sjást ekki, og
hægt er að loka gluggum innanfrá með næturopnun
eða loka þeim alveg. Undirlistar eru úr hvítlökkuðu
áli.
Svalahurð
850 x 2100 mm
Vnr. 89970
Útihurð, panill
89x209cm og 99x209cm
Vnr. 89940-3
Svalahurð
850 x 2100 mm
Vnr. 89972
Útihurð, rásaður krossviður
89x209 og 99x209cm
Vnr. 89924-8
Gluggi
1200 x 1200 mm
Vnr. 89991
Hurðir og gluggar
Gluggi
550 x 550 mm
Vnr. 89992
Útihurð, rásaður krossviður
89x209 og 99x209cm
Vnr. 89930-6
63

Vnr. 93330-3 Vnr. 93151-4 Vnr. 93161-4
Vnr. 93196-9 Vnr. 93171-4
Fallegar innihurðir í mörgum gerðum
Húsasmiðjan býður upp á fallegar innihurðir frá
sænska fyrirtækinu Swedoor, sem henta jafnt á
heimili, sumarbústaði og frístundahús. Þriggja og
fjögurra spjalda fulningahurðir úr furu prýða fjölda
sumarbústaða sem byggðir hafa verið á undanförnum
árum, og hvítmálaðar hurðir frá Swedoor, bæði
sléttar og með fulningum eru á fjölda heimila.
Furuhurðirnar hafa verið sérlega vinsælar í
sumarbústöðum og frístundahúsum vegna þess að
þær gefa húsunum létt yfirbragð, jafnvel öðruvísi en
á heimilum, skapa hlýlegt yfirbragð og eru jafnframt
sérlega sterkar.
Hurðirnar eru til í 60, 70, 80 og 90 cm breidd, hæðin
er 200 cm.
Karmasett þarf að kaupa sérstaklega. Karmasett
fyrir málaðar hurðir: vnr. 93014-24 og fyrir
furuhurðir, vnr. 93200-06. Gereftasett fyrir málaðar
hurðir, vnr. 88404. Val er á mörgum gerðum
gerefta fyrir furuhurðirnar, fáið nánari upplýsingar
hjá sölumönnum í timbursölum Húsasmiðjunnar.
Ómálaðar harðtexhurðir
Hurðir úr harðtexi, tilbúnar fyrir málningu, til í
breiddum, 60, 70, 80 og 90 cm.
64
Hægt að hafa hurðirnar hvort sem er opnanlegar til
hægri eða vinstri.
Gatmál: Hæð 208sm, Breidd 68, 78, 88 og 98 cm.
Hurðirnar koma með BODA skrá, en húnn fylgir
ekki með. Karmur úr MDF, ómálaður, Athuga þarf
veggþykkt. Gerefti MDF ómáluð. Hægt er að fá
þessar hurðir með eldvarnar-gildi B30.
Vnr. 93320-3

Vnr. 161000-20
Glæsilegar yfirfelldar innihurðir frá
Moralt
Sérhvert heimili er einstakt og endurspeglar þá
sem þar búa. Hurðir eru eitt þeirra atriða sem gefa
heimilinu persónulegt yfirbragð, og því er mikilvægt
að velja hurðir sem hæfa hverjum og einum.
Þegar við viljum aðeins það besta þá eru yfirfelldu
innihurðirnar frá Moralt besti kosturinn.
Við hjá Húsasmiðjunni erum stoltir af því mikla úrvali
sem við bjóðum upp á af innihurðum frá Moralt í
Þýskalandi.
Hjá okkur getur þú valið á milli margra gerða og
viðartegunda. Hurðirnar eru spónlagðar með ekta
hágæða viðarspæni sem er lakkaður með sterku
hágæða lakki.
Fyrir þá sem vilja meiri birtu er val á hurðum með
glugga, og/eða glugga við hliðina á hurð. Þar er
einnig um val á mörgum gerðum og tryggt að allir
geti fengið útfærslu sem hentar.
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Vandaðar bílskúrshurðir
Húsasmiðjan á í samstarfi við þýska fyrirtækið
Hörmann, sem er vel þekkt á íslenskum markaði
fyrir hágæða bílskúrs- og iðnaðarhurðir, enda
stærsti aðili í Evrópu á þeim markaði.
Hörmann hefur ávallt verið í fararbroddi í
öryggismálum og hafa hurðirnar þeirra þótt þær
öruggustu og uppfylla þær alla öryggisstaðla sem
nú gilda í Evrópu fyrir slíkar vörur.
Hörmann býður einnig upp á breitt úrval af
bílskúrshurðaopnurum, bæði hvað varðar styrk
og hraða var. Þeir henta í allskonar húsnæði, allt
frá stórum bílageymslum með mikinn umgang og
niður í venjulegan bílskúr við einbýli.
Húsasmiðjan býður jafnframt upp á bílskúrs- og
iðnaðarhurðir frá kanadíska fyrirtækinu Garaga. Við
höfum átt mjög gott samstarf við þetta fyrirtæki
í yfir áratug og hurðirnar frá Garaga henta vel við
íslenskt verðurfar og eru þekktar fyrir þéttleika
sinn.
Bílskúrshurðaopnararnir frá MotorLift eru einnig
vel þekktir og hafa verið seldir í áratugi á Íslandi.
Við bjóðum upp á ýmsa aukahluti fyrir þá, t.d.
fjarstýringar, framlengingar og veggrofa Þeir eru
seldir í verslunum okkar um land allt.
Allar upplýsingar um bílskúrs- og iðnaðarhurðir sem
og rafmagnsopnara fyrir þær er hægt að nálgast í
Timburmiðstöð Húsasmiðjunnar í Grafarholti og í
timbursölum Húsasmiðjunnar um land allt. Hægt er
að senda fyrirspurnir á bilskurshurdir@husa.is.
Hurðir og gluggar
65

Gólfefni
Þegar hugað er að gólfefnum á íbúð,
sumarhús eða annað er margt sem þarf
að taka inn í reikninginn. Eftir hverju er
verið að leita? Á að setja viðar- eða
plastparket, á að flísaleggja eða á að velja
aðra lausn.
Húsasmiðjan selur hágæða viðarparket frá Weitzer
(Austurríki) og Tarkett (Svíþjóð). Einnig plastparket
frá Egger (Austurríki). Í Húsasmiðjunni er einnig
mikið úrval af flísum. Við bjóðum eingöngu upp á
flísar sem framleiddar eru á Spáni eða Ítalíu.
Viðarparket
Weitzer
Weitzer parket uppfyllir óskir flestra kaupenda.
Þessi margverðlaunaði Austurríski framleiðandi
býður upp á eina sterkustu fáanlegu krækju í 3 laga
efni í dag. Fagmenn gefa Weitzer toppeinkunn, því
parketið er framleitt með hliðsjón að því að einn
maður leggi það. Yfirborðsmeðferð Weitzer gerir
það að verkum að kaupandi þarf að hafa lítið sem
ekkert fyrir því að halda parketinu í upprunalegu
horfi. Svo skemmir ekki fyrir að Weitzer parket er
mjög fallegt efni.
(www.weitzer-parkett.com/en)
66
Tarkett
Húsasmiðjan bíður upp á Rumba línuna frá
Tarkett. Rumba línan er með 2,5 mm spónþykkt
(13mm heildarþykkt) í stað hefðbundinnar 3,5-4
mm þykktar. Samt sem áður er þessi lína í mjög
háum gæðaflokki og yfirborðsmeðferðin sú sama
og á öðrum línum frá framleiðandanum, þ.e.
meðhöndluð með Proteco lakki sem er eitt það
sterkasta á markaðnum.
(www.tarkett-floors.com)
Mismunandi yfirborð á
plastparketi frá Egger
Náttúruleg viðaráferð (Natural Pore)
Yfirborð sem kallar á snertingu. Fínlegar
æðarnar í viðnum undirstrika viðaráferðina og
gera gólfið líflegra.
Olíuborið (Oiled)
Áferð sem er verulega öðruvísi. Flott og um
leið mött áferð, sem undirstrikar eiginleika
viðarins, en er um leið silkimjúk í snertingu.
Líflegt yfirbragð (Rustic)
Djúpar æðarnar í viðnum undirstrika líflegt og
“rústik” yfirbragð viðarins, sem gefur honum
kraftmikinn svip.
Vel notað gólf (Used Look)
Merkjanlegur og áþreifanlegur munur á milli
mattra og gljáandi flata á yfirborði gefa viðnum
þetta hlýlega yfirbragð, sem er eins og á
gólfum eftir áralanga notkun.
Mött áferð (Velvet Matt)
Flauelsmjúk áferðin gerir sitt til þess að
þetta parket skapar sitt eigið yfirbragð og
stemmningu.
Viðaráferð (Woodline)
Náttúrulegt yfirbragð undirstrikar glæsileika
og fágun viðarmynstra og lyftir þeim í hæstu
hæðir.
Flísaáferð (Ceramic)
Flísaáferðin gefur alvöru flísum ekkert eftir.

Plastparket
EGGER
Húsasmiðjan selur eingöngu plastparket framleitt í Evrópu af viðurkenndum framleiðendum, sem uppfylla
þær ströngu kröfur sem gerðar eru til svona efnis. Egger er einn af stærstu framleiðendum á plastparketi
í Evrópu. Við seljum mjög breiða línu plastparkets til að uppfylla þarfir sem flestra. Það sem skiptir einna
mestu við val á plastparketi er notkunarflokkurinn, þeir eru sex talsins.
Til heimilisnota (e. Domestic):
Klassi 21 (t.d. svefn- og gestaherbergi), Klassi 22 (stofa, borðstofa og gangar), Klassi 23 (Forstofur, eldhús o.þ.h.)
Egger framleiðir eingöngu svokallaðan stofnanna og fyrirtækjaflokk (e. Commercial)
Notkunarflokkur EN 13329-31
Heimili: Mikil umferð (e. heavy use),
Verslanir og skrifstofur: Hófleg umferð (e. moderate use).
Notkunarflokkur EN 13329-32
Heimili: Mikil umferð (e. heavy use),
Verslanir og skrifstofur: Miðlungs umferð (e. medium use).
Notkunarflokkur EN 13329-33
Heimili: Mikil umferð (e. heavy use),
Verslanir og skrifstofur: Mikil umferð (e. heavy use).
Þegar verið er að gera verðsamanburð á plastparketi þarf að hafa í huga að eftirfarandi þættir geta leitt til
mismunandi verðs:
Mynstrið: Hvort notuð er filma eða prentað beint á borðið
Yfirborðið: Egger bíður upp á mörg mismunandi yfirborð, t.a.m. Rustic eða Matt
Notkunarflokkurinn: Hvort um sé að ræða flokk 31, 32 eða 33.
Þykkt: Í dag eru í boði hjá Húsasmiðjunni 6, 7 eða 8mm plastparket.
Fösun: Er efnið fasað og þá á 2 hliðum eða 4.
Krækjan: Í dag er boðið upp á tvær krækjur PRO clic! og JUST clic!
(www.egger-efp.com)
Flísar
Húsasmiðjan býður upp á mjög breitt og gott úrval af flísum. Það sem hafa þarf í huga varðandi val á
flísum er að þær þoli þær aðstæður sem þú ert að leitast eftir. Við seljum eingöngu flísar frá viðurkenndum
evrópskum framleiðendum. Okkar helstu birgjar eru:
• Vives, Spáni (vivesceramica.com)
• Vidrepur, Spáni (www.vidrepur.com)
• Keope, Ítalíu (www.keope.com/en)
• Piemme, Ítalíu (www.ceramichepiemme.it)
Þegar verið er að gera verðsamanburð á flísum þarf að hafa eftirfarandi í huga:
• Keramik flísar, eru þær úr rauðum eða hvítum leir
• Postulín flísar, eru þær gegnheilar, glerjaðar eða litaðar
• Hornréttar eða náttúrulegar, er búið að skera þær hornrétt
• Réttar upplýsingar, láttu sölumanninn vita við hvaða aðstæður á að nota flísarnar.
Gólfefni
67

Útiljós, Nice
Zink, innfellt í þakkant,
GU10, 50W, gatastærð 8 sm
Vnr. 6003260
68
Útiljós, Nice
Kopar, innfellt í þakkant,
M/7W, sparpera, gatastærð 8 sm
Vnr. 6003195
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Hugsaðu fyrir öllu
Fallegan garð má á auðveldan hátt gera
enn glæsilegri með fallegri garðlýsingu
sem skapar skemmtilegt umhverfi þegar
farið er að rökkva. Ljóskerin geta verið af
mörgum gerðum, há eða lág, allt eftir því
hvað hentar.
Mikilvægt er að gera sér grein fyrir því áður en
hafist er handa við skipulagningu og frágang
garðsins, hvort og hvar koma á fyrir lýsingu. Áður
en byrjað er á að undirbúa garðlýsingu getur það
margborgað sig að leita ráða hjá fagmönnum. Með
þeim hætti er hægt að komast hjá vandamálum
þegar byrjað er á verkinu. Góður frágangur á
lögnum tryggir öryggi og meiri endingu, auk þess
sem þá er tryggt að þær verði ekki fyrir öðrum
framkvæmdum í garðinum.
Falleg garðlýsing eykur á ánægjuna yfir því að
skapa fallega garð, sem hægt er að njóta allan
ársins hring, jafnt á mildum haustkvöldum og í
snjónum að vetri til.
Veggljós, Birmingham
Stál/plast, E27/20W, IP44
Vnr. 6003145
Útiljós, Birmingham
Stál/plast, hæð 79,5 sm,
E27/20W, IP44
Vnr. 6003146

Mikilvægt er að gera ráð fyrir raflögnum
áður en pallurinn er klæddur.
Útiljós, Milazzo*
Ál/plexigler, hæð 20 sm
16LED/3W/3,2V
Vnr. 6002040
*takmarkað magn
Útiljós, Milazzo*
Ál/plexigler, hæð 40 sm
16LED/3W/3,2V
Vnr. 6002041
Útiljós á vegg,
Edinburgh
Stál/plexigler
16LED/3W/3,2V, IP44
Vnr. 6003140
Útiljós, Edinburgh
Stál/plexigler, hæð 40 sm
16LED/3W/3,2V
Vnr. 6002038
Útiljós, Graz
Stál/plexigler
16LED/3W/3,2V, IP44
Vnr. 6001507
Útiljós á vegg,
Graz
Stál/plexigler
16LED/3W/3,2V, IP44
Vnr. 6001505
Garðlýsing
Útiljós, Graz
Stál/plexigler
16LED/3W/3,2V, IP44
Vnr. 6001506
69

Útiljós, Cleveland
E27/40W
Vnr. 6002058-60
70
Útiljós, niður
Svart stál,
2 x GU10/35W, IP44
Vnr. 6010466
Útiljós, upp og niður
Koparl,
2 x GU10/35W, IP44
Vnr. 6010310
Útiljós, Bremen
ál, 2 x GU10/75W
Vnr. 6001335
Útiljós, upp og niður
Svart stál,
GU10/35W, IP44
Vnr. 6010467
Útiljós, niður
Kopar,
GU10/35W, IP44
Vnr. 6010311
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Sparperur
Hægt er að nota sparperur í flestar gerðir útiljósa.
Kosturinn við þær er langur endingartími og mikið
ljósmagn miðað við orkunotkun.
Sparperur eru fáanlegar frá 5W upp í 18W.
Uppgefinn endingartími þeirra er 8.000 klst.
5W E14 samsvarar 25 W glóperu, 8W E27 = 40
W, 11W E27 = 60 W, 14 W E27 = 75 W og 18 W
E27 = 100 W.
Vnr: 6189330/6189333/6189336/6189339/6189342
Sparperur með ljósnema
11W og 15W E27. Henta vel í útiljós, garðljós og á
bílastæðum þar sem birtan sér um að kveikja og
slökkva ljósin. Endingartími er 20.000 klst.
Vnr. 6130679/6130680
Halogenperur
GU10. Mikið notaðar í kastara
og innfelld ljós. 35 og 50W.
Vnr. 5881480-81

Útiljós á vegg
Vilmer
18x25 sm,
GU10/35W, IP44
Vnr. 6010733
Útiljós, Vilmer
Hæð 100 sm,
GU10/35W, IP44
Vnr. 6010734
Jarðstrengur fyrir garðljós.
Þegar gengið er frá garðlýsingu eða lýsingu við
bílastæði verður að gæta þess að nota rétta gerð af
rafmagnskapli til tengingar. Aðeins á að nota kapal sem
er ætlaður til þess að vera í jörð. Ef þörf er á aukinni
vernd má leggja kapalinn í hefðbundin vatnsrör úr
svörtu plasti, en alls ekki nota rafmagnsrör sem eru
ætluð til nota innanhúss.
Vnr. 6082100
Útiljós, Arvid
Niður,
GU10/35W, IP44
Vnr. 6010738
Útiljós, Arvid
Upp og niður,
GU10/35W, IP44
Vnr. 6010737
Útiljós, Peking
Ál/gler, E27/100W
Vnr. 6001331-2
Garðlýsing
71

Blómaskel
Blá, fín granít, 6-7 manna
Heildarbreidd 194x194 cm
Dýpt í miðju 82,5 cm, dýpt að
setbekk 56 cm
Vnr. 8070617
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
72
Heitir pottar
Heitur pottur er frábær viðbót við pallinn, hvort sem er við heimahús eða sumarbústaði.
Hægt er með einföldum hætti að koma honum fyrir. Í megin atriðum er um tvær gerðir
potta að ræða, rafhitaða potta sem eru með öllum búnaði og skeljar, sem tengdar eru
við heitt vatn, sem settar eru niður í pallinn eða stéttina. Skeljar geta verið með eða án
nudds.
Samkvæmt byggingarreglugerð má ekki fella potta að fullu niður í pallinn eða jörð vegna hættu fyrir
smábörn. Því þarf að ganga þannig frá niðurfelldum pottum að þeir sitji vel og örugglega og ganga
síðan frá þeim hluta sem stendur upp úr jörð eða palli. Sé pottur felldur niður í pall eða stétt verður
efri brún að standa hið minnsta 40 sm upp úr pallinum eða stéttinni. Samkvæmt byggingarreglugerð
verður heitur pottur að vera með læsanlegu loki.
Áður en heitum potti er valinn staður verður að huga að því að hann liggi vel við sól, ef þess er kostur,
en þó án þess að taka upp besta sólbaðssvæðið. Einnig þarf að hyggja að lagnaleiðum fyrir að- og
frárennsli ef um skeljar er að ræða. Margir vilja skerma pottinn af og njóta þess í næði að slaka á
í pottinum. Þó ber að hafa í huga að það flokkast undir öryggisatriði að hægt sé að fylgjast með
pottinum frá húsinu um eldhús- eða stofuglugga, ef börn eru á heimilinu, en rétt er að undirstrika að
minni börn noti aldrei heita potta án aðgæslu fullorðinna.

Staðsetning á heitum pottum
Heiti potturinn þinn getur verið staðsettur hvort heldur utan eða innandyra, á stétt eða palli. Eftirfarandi
upplýsingar geta hjálpað þér að finna rétta staðsetningu fyrir pottinn. Þegar þú tekur ákvörðun,
mundu að rafhitaða nuddpotta er hægt að nota allt árið um kring, jafnt á sólríkum sumardögum sem
frostköldum vetri. Margir eigendur Hydropool nuddpotta hafa vitnað um hve notalegt er að nota
pottana á vetrartíma þegar frostið og hríðin lemur umhverfið.
Staðsetning innandyra
Ef einhverjum af fjölskyldumeðlimum þínum líkar ekki vetrarveðrið eða ef útisvæðið er ekki nægilega
stórt, þá getur staðsetning pottsins innandyra verið góður valkostur. Þá þarf að vera nægilega stórt
herbergi fyrir pottinn, eða að staðsetja hann í glerhýsi við húsið.
Ef þú ert að hugsa um staðsetningu innandyra, þá framleiðir Hydropool ákveðna gerð af pottum sem
eru lægri, og potta í tveimur hlutum sem auðvelt er að flytja og koma fyrir innanhúss þegar á réttan
stað er komið þá er ekkert annað að gera en setja pottinn saman og allt er tilbúið.
Þessir lágu og sundurteknu pottar eru hannaðir fyrir þröngar dyr og erfiða aðkomu. Hæðin úr sæti upp
á brún er sú sama og í venjulegum pottum.
Sölumenn Húsasmiðjunnar geta pantað fyrir þig potta án trégrindar.
Benar Edeltreolje
Lituð sérviðarolía fyrir viðarvörn á veggjaklæðningu úr
harðviði, tréhúsgögn úr tekk eða mahóní o.fl. úr harðviði.
Olían verndar gullið yfirbragð viðarins og verndar gegn
útfjólubláum geislum sólar. Benar edeltræeolje nær góðri
bindingu við yfirborð viðarins og tryggir jafnt niðurbrot.
Hindrar yfirborðsmyglu
Húsasmiðjan býður upp á glæsilega línu nuddpotta frá Hydropool í Kanada. Um
er að ræða fullbúna potta með góðu nuddi, einhverri bestu hreinsun sem völ er
á og 3 kW hitara. 4 og 5,5 kW hitarar einnig fáanlegir.
Allir pottar með vatnsnuddi, hreinsikerfi, ljósi og rafhitun.
Sedrus viðarklæðning, mikil einangrun og hart lok. Lyfta fyrir lok fáanleg.
Sótthreinsunarbúnaður og innbyggður klórskammtari í öllum pottum.
15 - 44 vatnsnuddsstútar.
Val um loftnudd.
Margar stærðir, gerðir og litir. Kappkostum góða þjónustu.
Með eða án legubekks.
Auka síur í nuddpotta.
Tæmist fullkomlega með dælingu.
Garðslanga til fyllingar og frárennslis.
Auðvelt að koma fyrir.
Einnig bjóðum við upp á pottaskeljar til að setja í pall eða jörð.
Komið í verslanir okkar og fáið frekari upplýsingar.
Heitir pottar
73

Heitir pottar
tengdir hitaveitu
Fyrir þá sem vilja koma upp heitum potti við
heimilið eða frístundahúsið með minni tilkostnaði
er valkosturinn að nota einfalda setlaug, oftast
kallaðar “skeljar”.
Slíkar setlaugar eru til í nokkrum stærðum og
gerðum, þær minnstu eru fyrir tvo til þrjá í einu
og eru nánast framlenging á heimilisbaðkerinu.
Stærri setlaugarnar eru með pláss fyrir fleiri, og
þá yfirleitt með flóknari stjórnbúnaði. Allar þessar
setlaugar eiga það sameiginlegt að í þær er látið
renna heitt vatn með hæfilegu hitastigi, og að
lokinni notkun er vatnið tæmt úr þeim, eða haft
er stöðugt rennsli af vatni í pottinn til að hann
sé ávallt tilbúinn til notkunar. Stofnkostnaður
á setlaugum er verulega mikið lægri en við
rafhitaða potta.
74
Inntaksjárn
Fyrir 3/4” loka
Vnr. 8951420
Setlaug með stjórnbúnaði
Loki
3. Vega 3/4”
Vnr. 8952495
Frágangur á skeljum, eða stærri setlaugum, er
svipaður og við einfaldari setlaugar, en þær stærri
eru yfirleitt með stjórnbúnaði sem bæði veita
meiri þægindi og um leið öryggi í notkun, því ef
bilun verður í hitastýringunni (1) sér segulloki (2)
og hitanemi (3) um að loka fyrir innstreymi vatns í
pottinn og tryggir þannig að of heitt vatn geti ekki
streymt inn í hann. Setlaug með svona búnaði er
dýrari kostur en einföld setlaug sem notar aðeins
hitastýrð blöndunartæki en veitir bæði meiri
þægindi og öryggi.
Sjá nánar um stýribúnað fyrir setlaugar á bls. 48
Einföld setlaug
Minnstu setlaugarnar, sem nota hitaveituvatn,
kalla ekki á flókinn búnað, því aðstreymi á heita
vatninu er stjórnað með hitastýrðu blöndunartæki
og frárennslinu með einföldum loka.
Setlauginni er komið fyrir á þjappaðri frostfrírri
fyllingu. Frárennsli er tengt við frárennslislögn og
lokinn hafður aðgengilegur.
Skýringar:
1. Loki sem stillir hitastig á vatni
2. Segulloki sem lokar fyrir innstreymi vatns, tengdur
við hitanema og rofa.
3. Hitanemi sem skynjar hitastig vatns sem streymir
inn í pottinn.
4. Rofi til að bæta vatni í pottinn og skerpa á hitastigi.
�
�
�
5. Hitamælir (0-100°C) sem sýnir hitastig vatns sem
streymir inn í pottinn.
6. Yfirfall með tappa, sem gerir mögulegt að hafa lægri
vatnshæð í pottinum.
7. Tæmingarloki.
8. Yfirfall úr potti, tengt við affall með vatnslás.
9. Innstreymi vatns (heitt og kalt).
�
�
�
�
�
�

Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Model Keitele
Stærð: 2000x3800 mm
Verönd: 1000x3800 mm
Bjálkar: 45x135 mm
Ofn: 8,0kW 1. fasa
Vnr. 599210
Gufubaðshús og
gufubaðsklefar
Hjá frændum okkar á Norðurlöndum, og þá
sérstaklega í Finnlandi, er löng hefð fyrir því að
vera með gufubað í frístundahúsum, eða sem
sjálfstæð gufubaðshús. Húsasmiðjan er með
tvær gerðir sjálfstæðra gufubaðshúsa með
rafkynntum ofni í boði, auk þess sem hægt er
að fá gufublaðsklefa sem sjálfstæða einingu,
sem hægt er að koma fyrir á heimilinu eða í
frístundahúsinu.
Það er því ekkert til fyrirstöðu að koma sér upp
gufubaði á heimilinu eða sérstöku gufubaðshúsi á
fallegum stað við frístundahúsið og láta þreytuna
líða úr sér í lok dagsins.
Model Kuikka
Stærð: 2000x2000 mm
Verönd: 1000x2000 mm
Bjálkar: 45x135 mm
Ofn: 8,0kW 1. fasa
Vnr. 599200
Gufubaðsklefi
Stærð: 1945x1505 mm
Grenipanill að innan og utanverðu
Hurð: 70x190 cm
Ofn: 6,0kW 1. fasa
Allir fylgihlutir fylgja: Fata, hitamælir, ljós
Kemur í einingum og tekur um 4 klst. að setja saman
Eigum einnig ýmsar stærðir og sérpöntum
Vnr. 599100
Gufubaðshús og gufubaðsklefar
75

Gasgrill, Weber
Q120 Ferðagrill
Vnr. 3000247
76
Grillað í garðinum eða á pallinum...
Í hugum margra er það hápunktur þess að njóta sælureits að eiga góða stund í garðinum eða á
pallinum og grilla. Það að eiga grill er í dag sjálfsagður kostur í hugum flestra og þá nægir að eiga
afdrep til að grilla, hvort sem það er á svölunum, á pallinum eða í sérgerðu grillhorni í garðinum.
Við hönnun garða í dag er farið að taka tillit til þessara þarfa og margar skemmtilegar lausnir eru
til þar sem vel hefur tekist til við að sameina útivistarsvæði fjölskyldunnar og aðstöðu til að grilla. Í
margbreytilegri veðráttu hér á landi skiptir mestu máli að staðsetja grillið, á pallinum eða í garðinum,
þannig að þar sé skjól í sem flestum vindáttum, og jafnframt að sá sem er að grilla sé í góðu sambandi
við þá sem eru að njóta útiverunnar.
Það er mikilvægt að staðsetja grillið þannig að ekki sé eldhætta frá því og jafnframt að reykur frá því
leiti ekki inn um opinn glugga eða hurð og verði þannig til óþæginda.

Létt og meðfærilegt gasgrill, stór
grillflötur
Postulín-glerungshúðuð grillgrind úr
pottstáli, tvískipt
Hitamælir í loki
2 ryðfríir brennarar, hentar vel fyrir
óbeina grillun
Brennari: 6,35 kW/h-21.700 BTU
Heildar utanmál með lok opið:
140,9x140,3x76,2 sm
Grillflötur: 63x45 sm
Grillvagn er úr glerstyrktri nælon
umgjörð, með niðurfellanlegum
hliðarborðum
Slanga og tengi fyrir gaskút
Þrýsti-uppkveikjurofi
Álbakki fyrir fitu
Gaskútur fylgir ekki
Litur: Titanium
Vnr. 3000253
Nett og meðfærilegt gasgrill
Frábært í ferðalagið eða heima við
Postulín-glerungshúðuð grillgrind úr pottstáli
Utanmál: 36x80, 5x46 sm
Grillflötur: 54x39 sm
Ryðfrír brennari 3,51 kW/h - 12.000 BTU
Þrýsti - uppkveikjurofi
Álbakki fyrir fitu
Gaskútur fylgir ekki
Samanbrjótanlegur hjólavagn fáanlegur
Vnr. 3000259
Grill
77

78
Kryddkvörn Vnr. 2999491
Grilláhaldasett Vnr. 2999408
Þráðlaus kjöthitamælir Vnr. 2999416
Hnífabrýni Vnr. 2999497
Ljós á handfang Vnr. 2999455
Rifjagrind Vnr. 2999454
E310
3 ryðfríir brennarar: 11,0 kW/h
- 36.000 BTU
Samhæfður kveikjari (Crossover
ignition system)
Postulín-glerungshúðaðar grillgrindur
Postulín-glerungshúðaðar bragðburstir
(Flavorizer bars)
Postulín-glerungshúðað lok
Þykk álsteypa í botni og hliðum í loki
Skápur með ryðfríum hurðum
Innfeldur gráðuhitamælir
Grillflötur: 61x44 sm
Efri grind: 61x12 sm / + 58x8 sm
4 hjól - 2 læsanleg
Heildar utanmál með lok opið:
160x137x76 sm
Þrýsti-uppkveikjurofi
Álbakki fyrir fitu
Gaskútur fylgir ekki
Afhent ósamsett
Litur: Svart
Vnr. 3000266
E310 Premium
3 ryðfríir brennarar: 11,0 kW/h
- 36.000 BTU
Rafstýrður kveikjari (Crossover
ignition system)
Ryðfríar grillgrindur
Ryðfríar bragðburstir (Flavorizer bars)
Postulín - glerungshúðað lok
Þykk álsteypa í botni og hliðum í loki
Hurðir á skáp, sprautaðar svartar
Innfeldur gráðuhitamælir
Grillflötur: 61x44cm
Efri grind: 61cmx12 sm
4 hjól - 2 læsanleg
Heildar utanmál með lok opið:
157x135x76 sm
Álbakki fyrir fitu
Gaskútur fylgir ekki
Afhent ósamsett
Litur: Svart
Vnr. 3000267

*takmarkað magn
S420*
4 ryðfríir brennarar: 14,3 kW/h
- 48.800 BTU
1 innfeld gas hliðarhella 3,51 kW/h
- 12.000 BTU
Rafstýrður kveikjari fyrir hvern
brennara (Snap Jet)
Ryðfríar 9,5mm stál grindur
Ryðfríar bragðburstir (Flavorizer bars)
Ryðfrítt stál lok
Einangrandi innra byrði í loki
Þykk álsteypa í botni og hliðum í loki
Hurðir á skáp úr stáli
Innfeldur gráðuhitamælir
Grillflötur: 70x49 sm
Efri grind: 67x13 sm
4 hjól - 2 læsanleg
Heildar utanmál með lok opið:
145x168x76 sm
Álbakki fyrir fitu
Gaskútur fylgir ekki
Afhent ósamsett
Litur: Stál
Vnr. 3000257
Kolagrill, Weber One Touch Gold, 57 sm Vnr. 2999905
Grill
79

80
Pizzupanna,
Grillpro
Vnr. 2990330
Grilltangasett,
Grillpro
Vnr. 2999319
Grilltangasett
Vnr. 3901470
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Kolagrill
Vnr. 2990271
Grillspray
Þolir hita upp
að 750º C,
svart, állitað
Vnr. 3000229
Kolagrill
35 sm
Vnr. 2999904
Omega 200
6.2 Kw
Grillflötur 50x36cm
Tvískiptur brennari
Flame tamer hlíf yfir brennara
Emeleruð grillgrind
Hitagrind, hliðarborð,
neistakveikja, þrýstijafnari
Gaskútur fylgir ekki
Vnr. 3000235

Burny gasgrill
Gasgrillin frá Burny eru hönnuð miðað við
áralanga reynslu af notkun á gasi til að grilla.
Hárrétt staðsetning á brennurum úr ryðfríu stáli
með sérstaka hlíf yfir hverjum brennara tryggir að
hitaflæðið frá loganum sé jafnt að grillgrindinni.
Hlífin sér jafnfram um að beina feiti sem lekur
niður framhjá loganum, og dregur þannig úr
hættu á að það kvikni í feitinni.
Burny-grillin eru með hitamæli í loki sem gefur til
kynna hvert hitastigið er inni í grillhólfinu
Emeleruð grillgrindin tryggir að auðvelt er að
hreinsa grillgrindina að matreiðslu lokinni.
Stór hjól vinstra megin, og minni læsanleg hjól
hægra megin, sem hægt er að snúa í allar áttir,
tryggja að auðvelt er að færa grillið á hentugan
stað þegar nota á það, en renna síðan aftur í skjól
þegar búið er að grilla.
Val á grilli
Gott grill á að gefa frá sér góðan hita yfir allan
flötinn, vera með möguleika á að stjórna hitanum
og með grillgrind úr þykku efni. Kolagrillin gefa frá
sér mesta hitann, en það tekur lengri tíma að hita
þau. Opið grill hentar ágætlega til að grilla pylsur,
kjötsneiðar og grillspjót. Rafmagnsgrill hita minna
en önnur grill, og henta aðeins fyrir einfaldar
grillmáltíðir og lítið magn í einu.
Gasgrillin mæta öllum þessum þörfum. Það
hitnar fljótt og það þarf ekki að nota kveikivökva
og þú sleppur við reykinn. Gasgrill eru oftar en
ekki með fleiri en einum brennara og það er hægt
að stýra hitastiginu stiglaust, og það er hægt að
grilla jafnt með lokið upp eða niðri. Lokað gasgrill
gefur meiri hita.
Það á að vera gaman að grilla og ein besta leiðin
til þess er að nota gasgrill frá Sunwind. Fátt er
skemmtilegra en að grilla á góðum sumardegi.
Takið ykkur góðan tíma og ekki grilla af of
miklum krafti. Með gasgrilli nærðu að stilla hitann
nákvæmlega eins og hann á að vera og það er
fljótlegt að hækka hann eða lækka eftir þörfum.
Burny Sizzler 200
Grillflötur 44x50cm
Hitagrind 44x14cm
2 Ryðfríir brennarar 10.0 kW 34.600BTU
“Flame tamer” hlíf yfir brennurum
Hjálmur með postulínsemeleringu
Grillið og grillgrindin er húðað með
postulínsemeleringu sem gefur góða
vörn gegn háum hita og ryði.
Stór hjól vinstra megin, og minni
læsanleg hjól hægra megin.
Stærð (BrxDxH): 118 x 66 x 110 cm..
Vnr: 3000272
Burny Sizzler 300
Rafkveikja
Grillflötur 62x50cm
Hitagrind 62x14cm
3 Ryðfríir brennarar 15.0 kW 52.000BTU
“Flame tamer” hlíf yfir brennurum
Hjálmur með postulínsemeleringu
Grillið og grillgrindin er húðað með
postulínsemeleringu sem gefur góða
vörn gegn háum hita og ryði.
Stór hjól vinstra megin, og minni
læsanleg hjól hægra megin.
Stærð (BrxDxH): 135 x 66 x 110 cm.
Vnr: 3000273
Grill
81

Garðsett Vnr. 3899138
Garðstóll Vnr. 3899087
82
Komdu þér vel fyrir
Þegar þú ert búinn að koma þér upp þínum sælureit í garðinum þá eru það garðhúsgögnin
sem setja endapunktinn á verkið. Það er mikið og margvíslegt úrval garðhúsgagna sem
stendur til boða, og valið er því einstaklingsbundið og fer að miklu leyti eftir staðsetningu,
og eins hvort húsgögnin fá húsaskjól yfir veturinn eða þau eru látin standa úti allt árið.
Garðhúsgögn úr vönduðum harðviði hafa rutt sé mjög til rúms á undanförnum árum, en með réttu
og reglulegu viðhaldi er hægt að halda þessum húsgögnum fallegum ár eftir ár. Aðrir velja að leyfa
harðviðnum að veðrast, en þá fær hann á sig allt annað yfirbragð.
Húsgögn úr gerviefnum, einkum plasti hafa einnig notið vinsælda, þau þurfa lítið annað viðhald en
vatn og sápu, og geta staðið úti árið um kring, svo lengi sem þau eru í nokkru skjóli þannig að þau fjúki
ekki til.
Enn ein gerð húsgagna sem henta vel á pallinn og í garðinn eru úr áli og harðviði, þar sem grindin
er úr áli en armar og sessur úr viði. Önnur gerð slíkra húsgagna er sambland af áli og gleri, en þessi
húsgögn hafa það sammerkt að þau kalla á minna viðhald og þola betur íslensk veðrabrigði.

ScanCom
Garðhúsgögnin frá ScanCom eru búin til úr úrvals
harðviði sem kemur úr skógum þar sem fylgst
er náið með því að ekki sé gengið nærri þessum
auðlindum. “Tropical Forest Trust” sem komið
var á laggirnar að tilstuðlan ScanCom fékk “Gift to
the Earth Award” umhverfisverðlaunin frá World
Wildlife Fund árið 2001, sem viðurkenningu á
umhverfisstefnu fyrirtækisins.
Öll harðviðarhúsgögn frá ScanCom eru
meðhöndluð með sérstakri olíu sem á að tryggja
góða endingu og auðveldar að halda þeim
fallegum í fjölda ára með réttri meðhöndlun með
olíu.
Garðhúsgögnin frá ScanCom eru norræn
gæðahönnun smíðuð af handverksmönnum í
Víetnam sem hafa langa reynslu í smíði húsgagna
úr úrvals harðviði.
Garðstóll Vnr. 3899103
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Garðborð, Bradford
150x85 sm
Vnr. 3899086
Garðborð Vnr. 3899079 - Garðstóll Vnr. 3899132 - Pallaefni Vnr. 601200
Garðhúsgögn
83

Garðstóll, staflanlegur Vnr. 3899145
Benar Edeltreolje
Lituð sérviðarolía fyrir viðarvörn á veggjaklæðningu
úr harðviði, tréhúsgögn úr tekk eða mahóní o.fl. úr
harðviði. Olían verndar gullið yfirbragð viðarins og
verndar gegn útfjólubláum geislum sólar. Benar
edeltræeolje nær góðri bindingu við yfirborð viðarins
og tryggir jafnt niðurbrot. Hindrar yfirborðsmyglu.
Vnr. 7053040
84
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Sólbekkur, Formentor
ál/weathertex
Vnr. 3899125
Garðbekkur, Kingsbury
2ja sæta
Vnr. 3899146
Garðborð, Kingsbury
Stækkanlegt, 100x190-230 sm
Vnr. 3899147

Sólbekkur Vnr. 3899121
Geymslukassi Vnr. 3899124
Húsgögnin frá ScanCom eru meðhöndluð
með sérstakri olíu sem tryggir góða
endingu.
Tekkolía
Cuprinol 0,5 ltr, einnig til í úðabrúsa, 0,5 ltr
Vnr. 7053046
Garðstóll m/stillanlegum örmum Vnr. 3899088
Garðborð, Athens
60 sm
Vnr. 3899102
Viðarolía
fyrir tré-garðhúsgögn
Vnr. 3899141
Garðhúsgögn
85

Garðborð
m/glerplötu
Vnr. 11230227
Garðstóll
Vnr. 3899071
*takmarkað magn
86
Garðstóll
Vnr. 11469155
Garðborð
Vnr. 3899030
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Garðborð*
m/4 stólum og sólhlíf
Vnr. 3899131
Garðstóll
Vnr. 3899026
Sólbekkur
Vnr. 3899096

Garðstóll, Papette
m/stillanlegum örmum
Vnr. 3899135
Garðstóll, Tonga
staflanlegur
Vnr. 3899132
Garðstóll, Tonga
staflanlegur
Vnr. 3899133
Garðstóll, Palma
staflanlegur
Vnr. 3899137
Garðhúsgögn
87

88
Prostor sólhlífar
Húsasmiðjan kynnir nýja gerð af sólhlífum frá
Prostor í Belgíu. Hægt er velja eina staka sólhlíf
sér fyrir heimilið eða fjórar sólhlífar samtengdar
á einni súlu fyrir kaffihús eða veitingastaði.
Prostor P6 sólhlífarnar eru í boði bæði rafstýrðar
eða þær eru settar upp eða felldlar saman með
handafli, Þegar búið er að fella sólhlífarnar eru
þær varðar fyrir veðri og vindum með góðum
hlífðarpoka. Prostor framleiða einnig vindhlífar
sem er hægt að draga út. Eingöngu sérpantanir.
www.prostor.be
Vindhlífarnar frá Prostor eru dregnar út og festar á vegg
eða súlu eftir því sem við á. Þær henta vel til að loka fyrir
vind á pöllum og görðum, en þegar þær eru inndregnar fer
lítið fyrir þeim.
Geislahitari
Fáðu góðan hita á svalirnar eða pallinn án þess að þurfa
að bíða: Geislahitun er þægileg lausn til að hita upp
svalirnar eða horn á pallinum, því hitarinn sendir frá sér
þægilegan hita um leið og kveikt er á honum. Þægindin
felast í því að hitari sendir frá sé hitageisla án þess að
hita loftið á leiðinni. Hitageislunum er því beint að því
sem á að hita, hvort sem það er fólk, hlutir eða efni.
Útkoman er orkusparandi í raun því ekki er verið að
hita upp loftið í rýminu, og ekki þarf að bíða eftir því að
hitagjafinn hitni, né að hitinn tapist vegna dragsúgs, né
að heita loftið stigi upp.
Geislahitarinn er með þrjár stillingar, sem stýrt er með
rofa, þannig að auðvelt er að stjórna hitanum. Þessi
gerð geislahitara er fest á vegg og tekin niður að notkun
lokinni, ef hann er ekki notaður í lokuðu rými, til dæmis
svölum sem lokað hefur verið með gleri eða í sólstofu,
því hitarinn er ekki rakaheldur.
Til dæmis er hægt að festa geislahitarann á plötu sem
síðan væri hengd á króka á þeim stað sem hann er
notaður, og að notkun lokinni er fljótlegt og auðvelt að
ganga frá plötunni á króka í geymslunni eða bílskúrnum
þegar ekki er verið að nota hann.
Vnr. 2999748-9

Gasyljari*
Útvíður (kónískur) brennari, sem kemur í veg fyrir “kalda
bletti”, þar eð hitinn endurvarpast beint frá innfelldri,
ryðfrírri skál á ytra net, sem gefur betri virkni og sparar
gas. Hitarinn er á hjólum sem auðveldar flutning.
Vnr. 2999717
Öflugur innri hitavarpi
Brennari úr ryðfríu stáli
Öflugur ytri hitavarpi
100% öryggisloki
Kveikjuhnappur
*takmarkað magn
Útiarinn, pottjárn, 110 sm, Vnr. 3899203 Útiarinn, 65 sm, Vnr. 3899202
Vindhanar
24”,
Vnr. 5085650-1
Sveitabjalla
Vnr. 5085657
Fyrir garðinn
89

Fánastöng
6 metra fánastöng úr glertrefjaefni, létt en sterk,
með gullhúðum toppi. Auðvelt að fella niður ef
skipta þarf um fánalínu. Hentar vel við einbýlishús
og sumarbústaði. Fánalína og festing fylgir, en
án fána. (Hægt að sérpanta 7 og 8 metra háa
stöng).
Litur: Hvítur
Vnr: 508000
Auðvelt er að leggja fánastöngina niður ef laga
þarf línuna. Aðeins að losa tvo bolta og þá er
hægt að leggja stöngina niður.
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
90
Íslenski fáninn
á trépriki, 30 x 46 sm
Vnr. 5080013
Íslenski fáninn
á bíl
Vnr. 5080034
Íslenski fáninn
á veggstöng, 1,5 m
Vnr. 5080029/30

Garðborð ósamsett
180x165 sm
Vnr. 600242
*takmarkað magn
Garðborð
45 mm fura,
ósamsett, 180 sm
Vnr. 600243
Blómagrind
Á vegg, ætluð fyrir
skjólveggi, 14,5x20x90 sm
Vnr. 604033
Snúrustaur, 2 stk
300x135 sm.
Ósamsettur.
Vnr. 600060
Snúra
20 m búnt
Vnr. 2625142
Lykkja
Fyrir snúrur
Vnr. 5814115
Garðbekkur
45 mm fura,
ósamsettur, 180 sm
Vnr. 600244
Hringborð, fura*
Þvermál 220 sm,
Vnr. 601565 Art nr. 32213
Vermireitur
L 140 x B 70 x H 28 sm. Hleypir sólarljósinu vel í gegn
og veitir góða einangrun gagnvart kulda. Stillanlegt lok.
Vnr. 604205
Fuglahús
22x23 sm,
hæð 24 sm
Vnr. 604006
Fyrir garðinn
91

Trebitt Terrasebeis
N‡ pallaolía á marka›num sem hefur þann eiginleika a›
a›eins þarf a› bera á þri›ja hvert ár. 15 fallegir litir.
*Hægt er að bera hálfþekjandi Jotun TREBITT OLJEBEIS yfir
þekjandi efni og fá útlit sem er fjarska áþekkt viðarklæðningu
með hálfgegnsærri viðarvörn. Sérstakar leiðbeiningar hjá
sölufólki málningardeilda Húsasmiðjunnar.
92
Viðarvörn
Til þess a› tryggja endingu og fallegt útlit er nau›synlegt a› verja vi›inn gagnvart
áhrifum ve›urs og sólargeisla. Óvarinn vi›ur gránar me› tímanum og þornar upp. Me›
gó›ri vörn, sem getur veri› hálfþekjandi e›a þekjandi, tryggjum vi› lengri endingu og
fallegra yfirbrag› á vi›num.
Flestir kjósa að meðhöndla timburklæðningu með olíubæs, þ.e.a.s. hálfgegnsærri viðarvörn í
einhverjum viðarlit til að halda viðaráferðinni. Þessi efni eru oftast kölluð hálfþekjandi viðarvörn. Ef
klæðningin er máluð með þekjandi efni er það endanleg ákvörðun þar sem ekki verður aftur snúið
ef húsið hefur á annað borð verið málað með lit.* Hér á eftir verða báðir þessir kostir skoðaðir, bæði
þegar um er að ræða meðhöndlun nýs timburs og endurmálun.
Hugið vel að undirvinnunni.
Eins og alltaf þegar um málningarvinnu er að ræða skiptir undirvinnan miklu máli og þegar timbur er
annars vegar þarf að huga að ýmsu. Rakastig í viðnum þarf að vera undir 19% svo efnið nái að smjúga
eðlilega inn í viðinn. Hægt er að fá rakamæla leigða hjá Húsasmiðjunni. Timbur sem ekki hefur verið
gagnvarið ber að grunnfúaverja með TOX eða Gori 22 fyrir eða strax eftir uppsetningu. Allt endatré
þarf að meðhöndla sérstaklega vel tvær til þrjár umferðir. Ef viðurinn hefur staðið óvarinn lengi og
gránað, (vegna útfjólublárra geisla sólarinnar) þarf að slípa allan gráma burtu, en stundum er nóg að
hreinsa hann með Jotun Kraftvask. Ávallt þarf að fjarlægja ryk og önnur óhreinindi.

Hálfþekjandi viðarvörn
Það er aðeins smekksatriði sem ræður því hvort
valið er hálfþekjandi (gegnsætt) eða þekjandi
efni. Flestir bústaðir hér á landi eru meðhöndlaðir
með hálfþekjandi efnum s.s. Gori 44+ eða
Jotun Trebitt sem innihalda alkýðbindiefni,
línolíu og kínverska tréolíu. Það er mjög misjafnt
hversu vel hálfþekjandi efni endast, fer alveg eftir
veðráttu og staðsetningu húsa en oftast þarf að
huga að þeim eftir 2 - 3 ár. Á áveðurshliðum og
þar sem sólin skín mest þarf oft að bera á annað
hvert ár, þar sem viðurinn þornar mikið upp. Ekki
er nauðsynlegt að bera Gori 44+ á með fullum
litstyrk og oft nóg að bera aðeins glært á. Þetta
á ekki við um Jotun Trebitt (sjá leiðbeiningar
framleiðanda) sem er mun endingarmeiri en
Gori 44+.
Þekjandi viðarvörn
Hægt er að velja á milli tvennskonar þekjandi
efna, annars vegar alkýð/olíu byggða á leysiefnum
og akrýlefni byggt á vatnsgrunni. Drygolin
Oljedekkbeis er olíuefni sem leggst þynnra
á viðinn þannig að mótar fyrir viðaræðunum í
gegn. Þetta efni er hægt að nota við lágt hitastig
allt niður í -5°C og er endingartíminn ca. 6 - 8 ár.
Demidekk Dekkbeis er akrýlefni sem leggst
meira eins og málning á viðinn, er slitsterkari,
heldur betur lit og eru kjöraðstæður við málun
+12 til +20°C og rakastig 50%.
Endurmálun
Þegar um endurmálun er að ræða gildir sama
lögmál og um nýmálun að undirvinnan skiptir
miklu máli og hefur oft úrslitaáhrif þegar upp
er staðið. Engu skiptir hversu góð efni eru valin
ef ekki er vandað til undirvinnunar. Almennt
viðhald getur falist í því að fylgjast vel með og
jafnvel bletta reglulega í sjáanleg sár og er því
ekki ætíð um heilmálun að ræða. Það fer töluvert
eftir viðhaldi hversu mikinn undirbúning þarf
en í öllum tilvikum er best að þrífa húsið með
Jotun Kraftvask sem úðað er á og látið standa
í 4 - 5 mínútur áður en það er skolað af. Það
fjarlægir öll óhreinindi og seltu ef um það er að
ræða ásamt því að tryggja betri viðloðun. Alla
lausa málningu þarf að fjarlægja og ef grámi hefur
myndast er betra að hreinsa hann burt. Rakinn
í viðnum þarf að vera undir 19%. Yfirmálun er
síðan framkvæmd á sama hátt og um nýmálun
væri að ræða en þó er ekki alltaf þörf á því að
fara tvær umferðir en það verður hver og einn að
vega og meta.
Gori viðarvörn
Gori 44+ er hálfgegnsæ vi›arvörn á allt timbur og er sérstaklega ætlu› á hefla›ar klæ›ningar.
Fæst í 10 sta›allitum ásamt glæru. GORI 44+ fæst í 0,75 ltr. og í 5 ltr.
Farveløs Lys lud Grøn umbra Lysgra umbra Teak
Mahogni
Nød Pine Sort ibenholt
Ath. Litirnir í þessum bæklingi eru prentaðir og því geta litirnir hér að ofan verið frábrugðnir lit í dós.
Nákvæma litaprufu má nálgast í verslunum Húsasmiðjunnar.
Gori 22
Grunnviðarvörn sérstaklega ætluð til notkunar á nýtt
tréverk úr furu og greni undir GORI 44. Eykur endingartíma
yfirefnis og inniheldur kröftug sveppaeyðandi efni .
Svenskrød Trykimprægneret
grøn
Viðarvörn
93

Sólpallar
Algengasta efnið sem notað er í sólpalla og
verandir er gagnvarin fura sem er ódýr og
hefur verið meðhöndluð með svokallaðri
A-vörn sem myndar græna slikju og er
oftast kallað græna efnið. Það er misjafnt
hversu lengi efnið hefur staðið og hvernig
þurrkunaraðferðin hefur verið hjá framleiðanda
eftir gagnfúavörnina þannig að í vissum tilvikum
er betra láta viðin þorna áður en borið er á. Best
er að bera á timbrið fljótlega eftir uppsetningu og
innan 60 daga skal meðhöndla það með Jotun
Treolje eða Trebitt Terrassebeis sem ganga
vel inn í viðinn. Bera skal tvær umferðir blautt
í blautt og umframefni sem ekki gengur inn í
viðinn skal þurrka af. Pallaolía á ekki að mynda
neina filmu. Nauðsynlegt er að hafa efnið litað
og á því aldrei að nota glæra pallaolíu þar sem þá
fæst aðeins vörn gegn vatni en ekki vörn gegn
sólarljósinu. Gráma er betra að fjarlægja áður en
borið er á pallinn. Best er að koma í veg fyrir að
gengið sé pallinum áður en það fær endanlega
meðhöndlun.
Grunnfúavörn með kröftugum sveppaeyðandi efnum. Oft er
talað um að gagnfúaverja með því að leggja timbur í Tox.
Aðallega ætlað á nýtt og gamalt timbur sem ekki hefur verið
gagnfúavarið. Þegar um viðhald er að ræða og viðurinn er ber
er ráðlagt að nota Visir Grunning sem gefur góða vörn og
frábæra viðloðun. Til bæði glært og brúnt.
94
Vatn eða olía?
Þegar velja skal á milli viðarvarnar sem er vatnsþynnanleg annars vegar og viðarvarnar sem er
byggð á terpentínugrunni hinsvegar, þá er það oft spurning um viðhorf. Báðar gerðir hafa kosti, en
líka ókosti. Mikilvægast er hinsvegar að ómeðhöndlaður viður sem er utanhúss, standi ekki lengi án
meðhöndlunar, því niðurbrotið byrjar strax á fyrsta degi.
Vatnsuppleysanleg viðarvörn frá Gori þarfnast þess að undirlagið sé mjög hreint. Viðarvörnin er með
sveigjanlegt yfirborð, sem vinnur vel með undirlaginu. Hún þornar til þess að gera hratt, þannig að
hægt er að bera á tvær umferðir á einum degi við góðar veðuraðstæður. Verkfæri eru einfaldlega
hreinsuð með vatni og sápu.
Strangari kröfur gagnvart verndun umhverfisins hafa hraðað framþróun málningarefna sem eru
vatnsleysanleg og því vistmildari. Þessi framþróun hefur einnig stuðlað að betri efnum, sem gerir
mögulegt á að skipta frá notkun á efnum sem byggjast á terpentínu yfir í vatnsleysanleg efni og öfugt.
Báðar gerðirnar eru auðveldar í notkun og gefa fallega og endingargóða útkomu.

Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Trebitt oljebeis er öflug hálfþekjandi
olíu-viðarvörn sem hrindir vel frá sér
vatni, styrkir yfirborðið, ver timbrið
fyrir sólarljósi og gefur glansandi áferð.
Fáanleg í yfir 100 litum.
Leiðbeiningar um notkun á viðarvörn
Visir er glær grunnviðarvörn til notkunar
á allt tréverk utanhúss. Byggð á alkýðolíu
ásamt zinkoktati og styrkt með kínverskri
tréolíu. Ekki ætlað undir Gori 44+.
Ástand viðar Sólpallur Skjólveggir, vatnsklæðningar og annað tréverk
Gagnvarinn viður (græna efnið). Lituð
viðarvörn borin á innan 60 daga.
Gagnvarinn viður (glæra efnið). Lituð
viðarvörn borin á innan 2ja vikna.
Viður sem ekki er gagnfúavarinn.
Lituð viðarvörn borin á innan 2ja
vikna.
Jotun Treolje eða Trebitt Terrassebeis
borin á pallinn innan 60 daga, áður
en farið er að ganga á honum.
Nauðsynlegt er að hafa tréolíuna
litaða.
Jotun Treolje eða Trebitt Terrassebeis
borin á pallinn fyrir uppsetningu á
allar hliðar. Nauð-synlegt er að hafa
tréolíuna litaða.
Berið Tox vel á fyrir uppsetningu.
Látið 48 tíma líða áður en lituð tréolía
er borin á. Jotun Treolje eða Trebitt
Terrassebeis er borin á allar hliðar
fyrir uppsetningu.
Gránaður viður. Hreinsa helst allan gráma af yfirborði
með Kraftvask eða vírbusta. Sjá
síðan lið 1-3 hér að ofan.
Jotun Treolje
Langmest selda pallaolía á íslandi. Pallaolía á gagnvarið efni. Fáanleg gullbrún, græn
og einnig í sömu litum og Trebitt hálfþekjandi.
Hálfþekjandi Þekjandi
Hálfþekjandi Trebitt/Gori 44+ er
borið á 2 umferðir. Athugið að græna
gagnfúavörnin hefur áhrif á litinn
þegar notað er hálfþekjandi.
Hálfþekjandi Trebitt/Gori 44+ er
borið á 2 umferðir. Heflaðan við,
undir Trebbit, þarf að grunna með
Visir. Undir Gori 44+ þarf að grunna
með Gori 22.
Nauðsynlegt er að bera Tox/Gori 22
á allar hliðar fyrir uppsetningu. Látið
48 tíma líða áður en Trebitt/Gori 44+
hálfþekjandi er borið á 2-3 umferðir.
Heflaðan við, undir Trebitt, þarf að
grunna með Visir.
Hreinsa helst allan gráma af yfirborði
með Kraftvask eða vírbusta. Sjá
síðan lið 1-3 hér að ofan.
Ein umferð Visir. Síðan tvær umferðir
með Demidekk Dekkbeis eða
Drygolin Oljedekkbeis.
Ein umferð Visir. Síðan tvær umferðir
með Demidekk Dekkbeis eða
Drygolin Oljedekkbeis.
Berið Tox á allar hliðar fyrir
uppsetningu. Látið síðan 48 tíma
líða. Ein umferð Visir. Síðan tvær
umferðir þekjandi Demidekk
Dekkbeis eða Drygolin Oljedekkbeis.
Hreinsa helst allan gráma af yfirborði
með Kraftvask eða vírbusta. Sjá
síðan lið 1-3 hér að ofan.
Viðarvörn
95

Undirvinna og meðhöndlun á tréverki
fyrir akrýlefni
Alla lausa málningu þarf að fjarlægja og síðan hreinsa með Jotun Kraftvask (sjá notkunarleiðbeiningar
á brúsa) og skola af með vatni. Fleti þar sem gróðurmyndun hefur átt sér stað og búið er að hreinsa
þarf að meðhöndla með Jotun Sopp- og Algedreper.
Nýtt timbur
Meðhöndlist fyrir eða strax eftir uppsetningu með Tox og Visir Grunning. Nauðsynlegt er að
bera 3 - 4 umferðir á endatré. Timbur sem hefur staðið ómeðhöndlað í meira en þrjár vikur þarf að
hreinsa með kústi. Ef timbur hefur staðið ómeðhöndlað í meira en átta vikur er best að hreinsa með
Jotun Kraftvask og bursta vel. Síðan er Visir Grunning borinn á og ein til tvær umferðir Demidekk
Dekkbeis.
Timbur meðhöndlað með hálfþekjandi efni
Hálfþekjandi efni eldra en 6 mánaða þarf að athuga vel varðandi viðloðun og vatnsfælni. Ef nauðsyn
þykir þarf að bera á eina umferð með Visir Grunning.
Timbur meðhöndlað með þekjandi efni
Ef sést í hreinan við þarf að grunna þá fleti með Visir Grunning og bletta með Demidekk Dekkbeis.
Síðan málað eina til tvær umferðir.
Visir. Grunnviðarvörn er sérstaklega ætluð til notkunar á nýtt tréverk úr furu og greni en einnig sem
grunnur undir hverskonar málningar á timbur bæði við nýmálun eða þegar um almennt viðhald er að
ræða. Inniheldur kröftug sveppaeyðandi efni .Nauðsynlegur undir akrýlmálningu á nýtt timbur.
Demidekk Dekkbeis. Vatnsþynnanlegt olíuakrýl viðarvarnarefni er ætlað á timbur utanhúss sem
hefur verið grunnað. Heldur mjög vel lit. Bert timbur verður að grunna með Visir Grunning. Gljástig
40 - 55. Mismunandi eftir lit og yfirborði.
Husvask er náttúruvænn hreingerningarlögur
sem er sérstaklega
ætlaður til þrifa utanhúss en er einnig
afbragðs efni til innanhúsnota. Er einnig
hentugur í iðnaðarhúsnæði og um borð
í bátum. Blandað í hlutföllunum 1:20
þ.e. 1 ltr. Husvask á móti 20 ltr. af
vatni. Best er að úða efninu á með t.d.
blómakönnu og láta virka í 5 mínútur
en síðan skola af með vatni. Þeir fletir
sem hreinsaðir eru með Husvask
árlega endast mun lengur.
96
Sopp og Algedreper drepur örverur
og kemur í veg fyrir sveppamyndun.
Þegar búið er fjarlægja gráma, myglu
eða sveppi með Jotun Kraftvask, á
að skola með vatni og þegar flöturinn
er orðinn þurr skal bera efnið á í
hlutföllunum 1:10 þ.e. 1 ltr. Sopp og
Algedreper á móti 10 ltr. af vatni og
láta það þorna. Ekki á að skola á eftir.
Þegar flöturinn er þurr má mála yfir.
Kraftvask virkar vel á óhreinindi
sem þarf að fjarlægja áður en málað
er utanhúss. Leysir á áhrifaríkan hátt
seltu, fitu, olíu, sót, nikotín o.fl. og
mattar lauslega olíu og alkýðmálaða,
bæsaða og lakkaða fleti. Blandað í
hlutföllunum 1:20 þ.e. 1 ltr. Kraftvask
á móti 20 ltr. af vatni. Best er að úða
efninu á með t.d. blómakönnu og látið
virka í 5 mínútur og síðan skolað vel
með vatni.

Undirvinna og meðhöndlun á tréverki
fyrir þekjandi olíuefni
Flöturinn þarf að vera hreinn og þurr. Viður sem hefur gránað þarfnast meðhöndlunar með Jotun
Kraftvask (sjá leiðbeiningar á umbúðum) og bursta með vírbursta eða slípa með sandpappír ef þörf
krefur.
Nýtt grunnfúavarið timbur
Grunnað með einni umferð af Visir Grunning. Bornar á tvær umferðir Drygolin Oljedekkbeis strax
eftir uppsetningu.
Áður meðhöndlað tréverk
Á bert timbur er farin ein umferð Visir Grunning og síðan málaðar tvær umferðir Drygolin
Oljedekkbeis, látið fyrri umferð þorna í ca. 16 klst. Ef um ryðmyndun út frá nöglum er að ræða þarf
að tvígrunna með Bengalakk Metalgrunning áður en málað er.
Ath. að rakastig timburs þarf að vera undir 19% áður en það er meðhöndlað.
Grunnfúavörn
TOX Grunnfúavörn með kröftugum fúavarnarefnum. Oft talað um að gagnfúaverja með því að leggja
timbur í TOX. Aðallega ætlað á nýtt og gamalt timbur sem ekki hefur verið gagnfúavarið. Þegar um
viðhald er að ræða og viðurinn er ber er ráðlagt að nota Visir Grunning sem gefur góða vörn og
frábæra viðloðun. Til bæði glært og brúnt.
Grunnur
Visir Grunnviðarvörn sérstaklega ætluð til notkunar á nýtt tréverk úr furu og greni en einnig sem
grunnur undir hverskonar málningar á timbur bæði við nýmálun eða þegar um almennt viðhald er að
ræða. Inniheldur kröftug sveppaeyðandi efni. Nauðsynlegur undir akrýlmálningu á nýtt timbur.
Þekjandi viðarvörn alkýð/olía
Drygolin Oljedekkbeis er olíubundin þekjandi viðarvörn með kröftugum sveppaeyðandi efnum.
Myndar endingargóða og vatnsfráhrindandi filmu og gefur húsinu sérstakt yfirbragð þar sem
viðaræðarnar fá að njóta sín. Með “tixotropiska” eiginleika og slettist því ekki.
Drygolin Oljedekkbeis
Olíubundin þekjandi viðarvörn með kröftugum sveppaeyðandi
efnum. Myndar endingargóða filmu. Með “tixotropiska”
eiginleika og slettist því ekki. Myndar vatnsfráhrindandi filmu
sem endist í 6-8 ár og gefur húsinu sérstakt yfirbragð þar
sem viðaræðarnar fá að njóta sín.
Demidekk Dekkbeis
er þekjandi olíu/akrýlviðarvörn með kröftugum sveppaeyðandi
efnum á allt timbur grunnað með Visir, Myndar endingargóða
filmu sem endist í 8-10 ár.
Viðarvörn
97

Harðviður meðhöndlaður
með Benar olíu
Veðurþolin olía fyrir harðvið
Óblítt veðurfar á norðlægum slóðum leikur tekk og annan harðvið grátt þannig að hann missir
hið einstaka útlit sitt. Því er mikilvægt að viðurinn sé varinn á réttan hátt gegn of miklum raka og
ofþornun, sprungumyndun og myglu. Vatn hefur nægilega slæm áhrif en þó er sólin líklega enn verri.
Birtan ræðst til atlögu við yfirborð viðarins og breytir efnasamsetningu í viðarfrumunum. Ystu trefjar
viðarins geta losnað og viðurinn lítur út fyrir að vera slitinn og tættur. Og hvað er þá orðið um dýrmætu
útihurðina, gluggana eða bílskúrshurðina sem var allt svo fallegt þegar það var nýtt?
Benar glans og matt fyrir þann sem óskar eftir litlausri meðhöndlun
Benar-kerfið hefur í rúm 40 ár verið þekkt og viðurkennt fyrir góða eiginleika sína. Benar-olían er frá
grunni byggð á náttúrlegum, jurtaolíum og ekkert lakk getur keppt við hana hvað varðar sveigjanleika
og að smjúga inn í viðinn. Hún hefur mjög góða viðloðun og fylgir eðlilegum hreyfingum viðarins án
þess að springa. Að auki er hún óvenju veðurþolin. Þess vegna er Benar-kerfið hið rétta fyrir þann
sem óskar eftir hlutlausri en framúrskarandi meðferð með hámarksvörn og styrkleika.
Sé óskað eftir hámarksgljáa á yfirborði skal nota Benar Blank eða UVR í síðustu umferð. Sé óskað
eftir mattri áferð skal nota Benar Matt í síðustu umferð. Fyrir meðhöndlun þarf að fjarlægja fitu af
tekki og öðrum feitum viðartegundum með Lynol. Strjúkið létt með fínum sandpappír og síðan rykklút
á milli umferða.
Ráðleggingar og hugmyndir
Tekk sem sjaldan hefur verið olíuborið verður flekkótt og grátt. Endurheimta má upprunalegan lit með
því að bera 1-2 umferðir af Trebitt hálfþekjandi olíuviðarvörn nr. 623 Burmateak fyrir venjubundna
meðhöndlun með Benar. Sé óskað eftir að lita greni eða furu í lit sem líkist rauðviði skal bera Trebitt
hálfþekjandi olíuviðarvörn í rauðbrúnum lit fyrir meðhöndlun með Benar. Fáðu ráðleggingar hjá næsta
sölumanni eða hafðu samband við söluumboð Jotuns. Benar er alhliða olía sem nota má á harðvið;
bílskúrshurðir, útihurðir, glugga, garðhúsgögn, tréverk á bátum og sem málaraolíu og sílóolíu. Úti og
inni. Á nýjan við skal fara minnst fjórar umferðir, tvær fyrstu þynntar 40% með terpentínu og síðan
lágmark tvær umferðir óþynntar.
Benar UVR* með ljóssíu skerpir litinn í viðinum og gefur aukna vörn
Benar UVR inniheldur útfjólubláa ljóssíu sem verndar viðinn gegn mislitun og gránun sem orsakast af
birtunni. Hún hefur gullinbrúnan eigin lit sem skerpir litinn í harðviði. Benar UVR er mjög veðurþolin
og veitir einnig betri vörn gegn raka og yfirborðsmyglu en aðrar olíutegundir. Útlitið helst fagurt um
árabil.
Háglans eða virðulegur glæsileiki
Benar fegrar og eykur áhrif harðviðarins sem þú hefur valið þér. Þú skalt ráðfæra þig við
málningarsölumanninn til að tryggja þér árangur sem gleður þig í hvert sinn sem þú opnar dyrnar.
Harðvið er best að varðveita með aðstoð Benar. Ef áferðin á að vera mött ber að fara fyrri umferðirnar
með Benar Glans/UVR.
Notaðu réttu verkfærin
Góð málningaráhöld eru hálft verkið. Notaðu Anza Elite fyrir Benar. Þessi vandaði pensill tryggir þér
mikla upptöku og jafna dreifingu olíunnar.
* UVR = ultra violet resistent.
98

Í yfirlitinu eru nokkrar harðviðartegundir
Jotun hefur rannsakað rúmlega 500 harðviðartegundir og þróað meðferð fyrir hverja
þeirra. Hafið samband við sölumenn í málningardeildum Húsasmiðjunnar ef vafi leikur á
hvernig ganga á til verks.
aðalheiti annað heiti utanhúss meðferð
sem mælt er með
Afrómósía Goldteak 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Sedrusviður Western Red/Yellow Cedar 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Eik, evrópsk Oak 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Mahóný Honduras mahogny 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Merantí Dark Red Meranti 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Merbau Mirabow 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Palisander, Hondúras Rosewood 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Rauðviður Sequoia 1 x Xylamon Ekstra
+ 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Sapelli Kallast oft mahóný 1 x Xylamon Ekstra
+ 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Sipo Utilé 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Tekk 4 x Benar Blank
eða Benar UVR
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Benar Edeltreolje
Lituð sérviðarolía fyrir viðarvörn á veggjaklæðningu úr
harðviði, tréhúsgögn úr tekk eða mahóní o.fl. úr harðviði.
Olían verndar gullið yfirbragð viðarins og verndar gegn
útfjólubláum geislum sólar. Benar Edeltreolje nær góðri
bindingu við yfirborð viðarins og tryggir jafnt niðurbrot.
Hindrar yfirborðsmyglu
Benar Glans
Benar Matt
Benar UVR
Glær alkýð-olía með góðum gljáa og ljósfilter sem af völdum
sólarljóss er með daufan ljósbrúnan lit. Gengur vel inn í viðinn
og heldur teygjanlegum eiginleikum sínum lengi og er þess
vegna fyrsta flokks vörn. Gefur góðan gljáa. Einnig til matt
og glansandi án ljósfilters.
Viðarvörn
99

Hreinsun á gráma, sveppagróðri og
óhreinindum af timbri
Veðurfar á norðlægum slóðum fer ómildum höndum um trépalla, skjólveggi og önnur mannvirki sem
við smíðum úr timbri. Vetrarveðrin skilja einnig eftir óhreinindi sem auka á mislitun yfirborðsins. Sterkir
útfjólubláir geislar sólarinnar ganga nærri yfirborðinu og ná ekki aðeins að upplita viðinn og gera hann
gráan, því sólargeislarnir losa einnig um efsta lag trefjanna í viðnum og það byrjar að leysast upp.
Þetta sést oft best á því hvernig æðarnar í viðnum verða meira áberandi samhliða því að viðurinn
upplitast.
En hvernig getum við borið okkur að við hreinsun á sólpallinum og hvaða efni á
að nota?
Fyrst skal nota sérstakt hreinsiefni sem borið er á samkvæmt leiðbeiningum og síðan sérstakt
bleikingarefni ef ekki næst allur grámi með hreinsiefninu.
Hafið í huga:
• Pallaolía á að ganga inn í viðinn og ekki að mynda filmu á yfirborðinu
• Varist að bera á í sterku sólarljósi
• Varist að bera á í röku veðri og við lágt hitastig
• Lágt hitastig og mikill loftraki eykur þann tíma sem tekur efnin að þorna.
• Hafið í huga á vorin og haustin sest oft dögg á tréverk þegar hitastig er lágt.
• Jotun Terrassebeis þarf að vera orðin þurr áður en hún fær á sig raka. Athugið veðurspár hvort líkur
séu á rigningu fyrsta sólarhringinn eftir að efnið er borið á.
• Fylgið leiðbeiningum um notkun vandlega.
Rétt er að benda á að í Áhaldaleigu Húsasmiðjunnar er hægt að leigja sérhæft tæki til að hreinsa
viðarpalla og stéttar.
100
Jotun Terrasserens er kröftugt hreinsiefni sem hreinsar upp
viðarfleti og fjarlægir sveppagróður, sót, grillolíur, ryk o.fl. Vætið fyrst
flötinn með köldu vatni. Berið efnið á óþynnt með rúllu eða pensli á
flötinn. Skrúbbið svo létt yfir þannig að efnið dreifist vel. Látið liggja
á í 15 - 20 mín. Gætið að væta flötinn með vatni á meðan svo efnið
þorni ekki, spúlið svo af með hreinu vatni. Eftir að viðurinn er orðinn
þurr, er hægt að bera á Jotun Treolje eða Trebitt Terrassebeis.
ATH! Jotun Terrasserens lýsir einnig upp viðinn og ber að varast að
hann fari á aðra fleti en unnið er með.
Jotun Terrassebleker er lífrænt hreinsiefni sem frískar upp
viðarfleti og fjarlægir viðargráma. Skal nota eftir hreinsun með Jotun
Terrasserens. Sé þörf á að lýsa viðinn enn frekar berið efnið óþynnt
með rúllu eða moppu á flötinn. Látið svo liggja á í 15 - 30 mín. Gætið
að væta flötinn með vatni á meðan svo efnið þorni ekki, spúlið svo af
með hreinu vatni. Athugið að efnið hentar ekki á eik eða tekk Eftir að
viðurinn er orðinn þurr, er hægt að bera á Jotun Treolje eða Trebitt
Terrassebeis.

Hreinsun áhalda
Hreinsið öll áhöld vel eftir notkun því að þar er
hægt að nota þau aftur ef vel er farið með þau.
Þegar notuð hefur verið vatnsþynnanleg málning
er best að hreinsa rúlluna með því að nota fyrst
þar til gert áhald, rúlluskröpu, til að ná sem
mest af málningunni úr. Síðan á að nota sápu
(t.d. Penslasápu) og skola síðan vel með volgu
vatni. Reynið að ná sem mest af vatninu úr með
því að annaðhvort vinda rúlluna eins og hægt
er eða draga rúlluna hratt eftir innanverðum
sturtuveggnum þannig að vatnið þeytist úr.
Þurrkið síðan vegginn á eftir.
Pensilinn þarf að þrífa á sama hátt og gott er að
láta sápuna einnig inn í miðjan burstann, nudda vel
og skola síðan með volgu vatni. Hristið pensilinn
síðan vel þannig að mesta vatnið fari úr.
Þegar notuð hefur verið terpentínuþynnanleg
olíumálning þarf fyrst að nota Undra Penslasápu
sem nudduð er vel inn í áhöldin og skola síðan vel
með volgu vatni. Rúlluna er best að meðhöndla
fyrst með rúlluskröpunni eins og kemur fram að
ofan.
Ekki þarf að þrífa áhöldin á milli umferða heldur
að ganga þannig frá að málningin þorni ekki í
þeim. Nægjanlegt er að vefja þeim í plast þannig
að ekkert súrefni komist að. Þetta á bæði við
plastmálningu og olíumálningu. Einnig er gott
ráð að geyma pensla sem verið er að nota í
olíumálningu í vatni en passa þó að vatnið fari
ekki upp fyrir járnkantinn svo vatnið fari ekki inn
í pensilinn. Síðan þegar nota á pensilinn þarf
aðeins að hrista vatnið úr honum og byrja síðan
að mála.
Penslasápa er ætluð til að þvo bæði
vatns og olíumálningu úr penslum
og öðrum málningaráhöldum. Sápan
vinnur vel á olíu, fitu og tjöru og vinnur
þar af leiðandi vel á óþornuðu límkítti
svo sem Soudaflex o.fl. teg. svo
eitthvað sé nefnt. Einnig er vitað til að
Undri penslasápa hefur verið notuð
til þvotta á ullarfatnaði, gólfteppum
og fatnaði sem hefur fengið í sig
olíumálningu, tyggigúmmí, kertavax,
og harpix (notað í handbolta) o.fl.
Soðin Línolía til innan og utanhússnota.
Olía til að búa til málningu, spartl o.fl.
Hrá Línolía með góða eiginleika til að
smjúga vel inn í timbur. Notast þess vegna,
þynnt með terpentínu, sem bátaolía og á
þá staði þar sem hámarks drægni er óskað
í timbur.
Trestjerner Gulvolje er hágæða, lyktarlítil
alkýð/plöntuolía á gólf og borðplötur.
Gefur silkimatta áferð sem dregur fram
æðar og náttúrulegan tón viðarins. Veitir
flöt sem auðvelt er að þrífa og viðhalda og
slitsterkur. Kemur í 0,9- og 2,7 ltr dósum
sem hægt er að blanda í 18 spennandi
litum.
ATHUGIÐ! Alla umframolíu skal þurrka af.
Gólfolían á ekki að mynda filmu. Gólfið á
að vera þurrt og gefa matta áferð.
Vegna hættu á sjálfsíkveikju þarf að
brenna strax pappír, klúta eða sag sem
blotnað hafa í olíunni. Leggja í þá í vatn
eða geyma í eldföstu íláti.
Skápensill til notkunar í málningu
utanhúss. Er með blönduðum hárum og
sérstaklega hentugur í olíu og vatnsþynnta
viðarvörn og málningu. Hefur mikla
upptöku (tekur mikla málningu í sig) og er
með þægilegt handfang. Hægt að setja á
framlengingarskaft frá Anza.
Tekkolía frá Cuprinol 0,5 ltr. Einnig til í
úðabrúsa, 0,5 ltr, sem hentar vel til að úða
yfir tekkhúsgögn, einkum stóla og bekki
með rimlum þar sem mikilvægt er að olían
nái á alla fleti.
Panellakk er sérstaklega ætlað á panel.
Með ljósfilter sem dregur úr gulnun
viðarins. Mattur latex “vatnsbæs” sem
hægt er að blanda í miklu úrvali lita og
gefur gagnsæa áferð Þornar fljótt og
gefur góða vörn. Einnig til í hvítu til að
“hvítta” viðinn.
Lady Interiørbeis er vatnsþynnanlegur
alkyðolíubæs til innanhúss nota. Til að
nota á ómeðhöndlaðan, ljósan við eins og
veggpanel, gólfþiljur, parkett, hurðir, lista
og húsgögn. Gefur viðnum matta litaða
áferð sem dregur fram æðar viðsins.
Inniheldur einnig ljósfilter sem dregur úr
gulnun. Aðalkostur Lady bæsins er að
hann er lyktarlítill, auðveldur í meðförum,
skaðlaus umhverfinu, áhöld hreinsuð með
vatni og býður upp á marga möguleika
upp á að velja lokaáferð. Sjá litakort.
Viðarvörn
101

Demidekk Maling
er þekjandi akrýlviðarvörn með kröftugum sveppaeyðandi
efnum á allt timbur grunnað með Visir. Myndar endingargóða
filmu.
102
Tryggðu fjárfestinguna með
góðu viðhaldi
Stærsta fjárfesting hverrar fjölskyldu er bundin í húsnæði, hvort sem um er að ræða
íbúðarhúsnæði í þéttbýli eða frístundahús í sveitinni. Allt húsnæði þarfnast viðhalds og
ein besta tryggingin sem hægt er að fá gagnvart því að þessi fjárfesting haldi verðgildi
sínu er að sjá til þess að viðhald sé í góðu lagi.
Í raun má skipta viðhaldi í tvo flokka. Annars vegar það viðhald sem húseigandinn getur framkvæmt
sjálfur með góðu móti og hinsvegar það viðhald sem kallar á aðstoð iðnaðarmanna og sérfræðinga.
Það skal undirstrikað hér að ef einhver vafi leikur á um framkvæmd viðhalds á að kalla eftir aðstoð
sérfræðinga eða iðnaðarmanna á því sviði sem viðhaldið nær yfir, annað hvort til að fá ráðgjöf varðandi
framkvæmdina eða til að annast viðhaldið.
Viðhald húsa byggist að miklu leyti á því að eigendur og umráðamenn húsnæðis séu vakandi fyrir
því að fylgjast með ástandi húseignarinnar og grípa strax til aðgerða ef þörf krefur. Ef það er gert er
næsta víst að kostnaður við viðhaldið verður miklu minni en þegar framkvæmdir eru dregnar of lengi.
Hér á næstu síðum verður fjallað lítillega um helstu viðhaldsþætti, hvernig hægt er að fylgjast
með viðhaldsþörf og til hvaða ráða á að grípa. Aðeins er tæpt á helstu þáttum og upplýsingar sem
þessar verða aldrei tæmandi, því viðhald húseignar er fjölþætt og getur verið mjög mismunandi eftir
byggingarefnum og staðsetningu hússins ásamt álagi veðurs og vinda.

Gluggar
Eitt af þeim verkum sem margir húseigendur
geta annast sjálfir er viðhald á gluggum. Góð
regla er að skoða gluggana vel á hverju vori og
skoða hvernig þeir koma undan vetri.
Er málningin farin að losna eða flagna? Með því
að skoða málninguna vel kemur strax í ljós ef svo
er. Besta leiðin er að bregða málningarsköfu eða
svipuðu áhaldi á málninguna næst glerinu, eða
stinga í málninguna með hnífsoddi, og ef hún
lætur ekki undan þá er ástand gluggans í góðu
lagi og ekki þörf á viðhaldi að sinni.
Ef málningin á hinn bóginn losnar upp þá er
komin þörf á viðhaldi og þá þarf að skoða
vandlega hversu umfangsmikið það þarf að vera.
Ef málningin losnar af í stórum bitum, þannig að
viðurinn einn er eftir,þá hefur undirvinnu verið
áfátt, eða ekki hafa verið notuð rétt efni í byrjun. Í
slíkum tilfellum þarf að skoða vel hvort viðurinn sé
farinn að fúna, og grípa þurfi til víðtækara viðhalds
en bara að mála. Leitið aðstoðar sérfræðinga eða
fagmanna ef vafi leikur á ástandi gluggans.
Einnig þarf að skoða vel ástand glerlista og
þéttingar á milli lista og glers, hvort hætta sé á því
að leki geti myndast á milli lista og glers þannig
að vatn eða raki eigi greiða leið undir glerið og
geti hraðað hrörnun gluggans sjálfs.
Hreinsa vel alla eldri málningu
Grundavallaratriði við málun á glugga er að
hreinsa vel í burt alla eldri málningu. Leitið
upplýsinga í málningardeildum Húsasmiðjunnar
hvaða verkfæri henti best til að hreinsa burtu
gamlar málningarleifar.
Þegar búið er að skafa alla lausa málningu
af, getur verið gott að fara yfir gluggann með
milligrófum sandpappír til þess að gera yfirborðið
móttækilegra fyrir nýrri umferð af málningu. Ef
málningin hefur losnað frá viðnum þannig að
hann sést, þarf að grunna hið minnsta þessa
fleti með viðeigandi grunni. Ef um er að ræða
glugga sem ekki hafa verið málaðir áður, verður
að grunna viðinn fyrst áður en hafist er handa við
að mála.
Að þessu loknu er hægt að hefjast handa við
að mála gluggann. Gætið þess að glugginn
sé örugglega þurr áður en málað er. Gott ráð
getur verið að líma málningarlímband á glerið
til að komast hjá því að málning setjist á það
þegar verið er að mála. Hafið í huga að fjarlægja
límbandið fljótlega eftir að málað er, áður en
málningin nær að harðna þannig að hún losni ekki
upp þegar límbandið er rifið af og myndi þannig
greiða leið fyrir vatn og raka undnir málninguna.
Á eldri gluggum getur verið gott að líma
málningarlímbandið með um það bil 2ja millimetra
bil frá gleri að gluggalista því þá myndar málningin
þéttingu á milli glers og lista. Ekki er þörf á þessu
á nýrri gerðum glugga þar sem gúmmíkantur er á
milli lista og glers og myndar þéttinguna í þessu
tilfelli má ekki fara málning á gúmmíkantinn því
þá tapar þéttingin eignleikum sínum. Ef málning
nær eftir sem áður að sullast á glerið er auðvelt
að hreinsa hana af með glersköfu ef það er gert
áður en hún harðnar.
Það getur verið gott að vera með tvær stærðir
pensla í gangi þegar verið er að mála glugga.
Minni kantpensil til að mála næst glerinu og
gluggapósta, en stærri pensil til að mála stærri
fleti. Fáið ráðgjöf í málningardeild Húsasmiðjunnar
varðandi val á penslum þegar málningin er keypt.
Byrjið á því að mála næst glerinu og gætið þess
að málningin ná vel í öll horn. Málið síðan stærri
fleti í lengri strokum til að fá fallega áferð.
Olíubornir gluggar
Nokkuð hefur færst í vöxt að gluggar í nýrri húsum
eru ekki málaðir en í staðinn meðhöndlaðir með
olíu eða viðarvörn. Þessi gluggar þurfa ekki síður
viðhald en málaðir gluggar og því þarf að fylgjast
vel með ástandi viðarins.
Þegar þörf er á viðhaldi skiptir það miklu máli
að hreinsa gluggann vel áður en ný yfirferð af
olíu eða viðarvörn er borin á. Ryk og óhreinindi
sem eru á yfirborðinu þarf að hreinsa vel. Með
nægum fyrirvara getur verið gott að þvo gluggana
einfaldlega með sápuvatni og láta þá þorna vel
áður en málað er. Ef þess er ekki kostur þarf
að hreinsa viðinn vel með stífum bursta, ekki er
ráðlagt að nota vírbursta því hann getur skaðað
viðaryfirborðið. Vætið síðan tusku með terpentínu
(white spirit) og þurrkið yfirborðið vel áður en olía
eða viðarvörn er borin á. Að öðru leyti eiga aðrar
leiðbeiningar um málun glugga við í þessu tilfelli.
Þegar viðargluggar eru olíubornir er mikilvægt
að umframefni sem ekki gengur inn í viðinn sé
þurrkað af (þetta á aðeins við um harðan við,
t.d. mahoný. Bæði geta ryk og óhreinindi sest
í olíupolla á viðnum og einnig geta slíkir pollar
myndað filmuhúð sem síðan flagnar af þegar hún
þornar og eftir stendur óvarinn viðurinn.
Viðhald
103

Demidekk Oljedekkbeis
Olíubundin þekjandi viðarvörn með kröftugum sveppaeyðandi
efnum. Myndar endingargóða filmu. Með “tixotropiska”
eiginleika og slettist því ekki. Myndar vatnsfráhrindandi filmu
og gefur húsinu sérstakt yfirbragð þar sem viðaræðarnar fá
að njóta sín.
Visir er glær grunnviðarvörn til notkunar á allt tréverk
utanhúss. Byggð á alkýðolíu ásamt zinkoktati og styrkt með
kínverskri tréolíu.
Skrapa sem er hentug til að fjarlægja málningu. Tvö blöð í
hverri skröpu sem snúið er við þegar það eyðist. Best er að
draga að sér skröpuna til að ná sem bestum árangri.
Skápensill til notkunar í málningu utanhúss. Er með
blönduðum hárum og sérstaklega hentugur í olíu og
vatnsþynnta viðarvörn og málningu. Hefur mikla upptöku
(tekur mikla málningu í sig) og er með þægilegt handfang.
Hægt að setja á framlengingarskaft frá Anza.
Pensill til notkunar í málningu utanhúss. Er með blönduðum
hárum og sérstaklega hentugur í olíu og vatnsþynnta
viðarvörn og málningu. Hefur mikla upptöku (tekur mikla
málningu í sig) og er með þægilegt handfang. Hægt að setja
á framlengingarskaft frá Anza.
104
Þakið
Það fer alfarið eftir byggingarlagi hússins og hæð
hvort húseigandinn getur sjálfur annast viðhald
á þaki og þakrennum. Á hinn bóginn geta flestir
húseigendur skoðað ástand þaksins og gengið úr
skugga um hvort þörf er á viðhaldi.
Fyrsta skrefið er að skoða ástand þaksins.
Meirihluti eldri húsa er með þakjárn úr
galvanhúðuðu bárujárni sem hefur verið málað. Á
slíkum þökum þarf að skoða vel yfirborðið, hvort
málningin er farin að flagna, eða hreinlega eyðast
þannig að byrjað er að skína í járnið í gegn. Í
slíkum tilfellum kemur eyðing málningarinnar
fram sem tæring eða ryðlitur í lágbáru þar sem
vatn getur legið. Einnig þarf að athuga vel hvort
naglahausar séu byrjaðir að ganga upp, þannig
að bil sé farið að myndast frá naglahausnum að
yfirborði á járninu.
Ef allt er eðlilegt á að nægja að slá niður einstaka
naglahaus, bursta yfir járnið með vírbursta, eða
nota bárujárnssköfu, og mála síðan yfir.
Ef slit eða tæring er komin í ljós þarf að
bursta slíka fleti vel með vírbursta, mála yfir
fletina með ryðvarnarmálningu eða menju,
þið fáið upplýsingar um viðeigandi efni í
málningardeildum Húsasmiðjunnar. Sama á við
um naglahausana, þá þarf að bursta vel og mála
með ryðvarnarmálningu eða menju. Skiptið um
nagla ef þeir eru byrjaðir að tærast mikið. Þegar
þessi grunnmálning hefur þornað er hægt að
mála þakið á hefðbundinn hátt.
Notkun á þakklæðningu úr alusink eða með
innbrenndum lit hefur færst í aukana á síðari
árum. Þessi þök þarfnast líka eftirlits og viðhalds.
Þakklæðningu úr alsusink er vel hægt að mála og
gilda leiðbeiningar um hefðbundið þakjárn við um
það. Nýrri gerðir þakklæðningar eru festar niður
með nöglum, eða þakskrúfum, sem eru með
þéttihring undir naglahausunum. Gæta verður
vel að því að naglahausinn og þéttingin hvíli vel
á járninu, því ella getur lekið með gatinu, og los
á milli járns og naglahauss getur kallað fram
tæringu með tímanum vegna hreyfingar á járninu
sem þá nuddast við naglann.

Steyptir útveggir
Flestir húseigendur fylgjast vel með útliti hússins
síns og sjá því fljótt hvort þörf er á viðhaldi.
Almenna reglan varðandi steinsteypt hús er að
mála húsin með ákveðnu millibili, sem fer eftir
gerð þeirrar málningar sem notuð hefur verið.
Ef engar skemmdir eru sjáanlegar er nægilegt
að skafa lausa málningu í burtu, bursta með
vírbursta og mála síðan yfir. Leitið eftir ráðgjöf
í málningardeild Húsasmiðjunnar, og þá er gott
að vita hvaða málning er á húsinu fyrir, því það
auðveldar starfsmönnum málningardeildar
ráðgjöfina.
Leitið aðstoðar fagmanna ef þörf er á
Ef skemmdir eru hinsvegar sjáanlegar á yfirborðið
steypunnar, svo ekki sé talað um sprungur, er
ráðlegt að kalla til sérfræðing og athuga málið.
Sprunguviðgerðir í steinsteypu eru yfirleitt ekki á
færi leikmanna og kalla á aðstoð iðnaðarmanna.
Að fenginni ráðgjöf getur húseigandinn síðan
ákveðið framhaldið, hvort hann málar sjálfur eða
fær aðstoð til þess hæfra manna.
Plastmo, danskar plast þakrennur, mjög harðar og sterkar,
enda límdar á samskeytum. Til í gráu og hvítu, hægt að
sérpanta svartar og brúnar.
Reiknivél fyrir Plastmo
þakrennur á www.husa.is
Reiknaðu efnisþörfina fyrir þakrennur og
fáðu tilboð í efnið á www.husa.is.
Þakrennureiknivélin er einföld, þú slærð inn
lengd á þakbrún og reiknivélin kemur með
tillögu að efnismagni sem þú þarft í verkið.
Tréverk
Þótt stærra hlutfall íbúðarhúsnæðis sé úr
steinsteypu hér á landi, þá hefur orðið mikil
aukning í notkun á ýmiskonar tréverki á útveggjum
með steypunni. Þá eru heilu fletirnir klæddir með
viðarklæðningu, ýmist úr harðviði eða öðrum
viðartegundum, sem þá eru varðir með olíu eða
viðarvörn.
Mjög ítarlega er fjallað um meðhöndlun á slíkum
viðarklæðningum hér framar í þessu riti, en
almenna reglan er sú að þessi fletir þarfnast
viðhalds með svipuðu millibili og gluggarnir.
Þakrennur
Góðar þakrennur sem eru í lagi veita ekki aðeins
vatni sem fellur á þökin í niðurföll, því þær vernda
útveggi hússins fyrir því vatni sem ella myndi
streyma af þakinu í votviðri.
Þakrennur eru að miklum hlut blikkrennur sem
tærst og ryðga með tímanum fái þær ekki
viðeigandi viðhald. Á síðari árum hefur því færst
mjög í vöxt að nota þakrennur úr plastefnum sem
ekki kalla á jafn mikið viðhald, eða blikkrennur
sem eru plasthúðaðar eða með innbrenndum
lit sem eru með meiri endingu en hefðbundnar
blikkrennur.
Mikilvægt að hreinsa úr rennum
Mikilvægasti þátturinn í viðhaldi á þakrennum
er að hreinsa óhreinindi og rusl úr þakrennum.
Rusl sem sest í þakrennur veldur því að vatnið á
ekki lengur greiða leið úr rennunnum, sest í polla
og þar sem vatnið liggur hraðar það tæringu og
ryðmyndun.
Þess vegna er mikilvægt að hreinsa rennurnar
vandlega vor og haust, og skoða vel hvort
einhver tæring eða ryðmyndun er til staðar. Ef
svo er þarf að bursta ryðið vel og grunna síðan
með ryðvarnargrunni áður en málað er yfir með
heppilegri málningu. Ef tæringin er orðin svo mikil
að gat er komið í gegn er annað hvort nauðsynlegt
að skipta um rennur eða ef skemmdin er aðeins
á litlu svæði er hægt að fá sérstaka límborða frá
Soudal, sem eru límdir yfir skemmdina í rennunni
og síðan málað vandlega yfir. Borðinn er skorinn í
rétta stærð og lagður með hitabyssu.
Skoða þarf vel allar rennufestingar, hvort þær eru
farnar að tærast og ef svo er þarf að bursta þær
upp, grunna og mála síðan yfir.
Isola, norskar kanntaðar PVC rennur, til í hvítu og svörtu.
Henta öllum byggingum, einföld samsetning. Kraginn á
rennunum er tvöfaldur, sem gefur meiri styrk og gerir þær
stöðugari.
Viðhald
105

106
Málað utanhúss
Vinnu við utanhúsmálningu má skipta í tvo flokka. Annars vegar það viðhald sem húseigandinn getur
framkvæmt sjálfur með góðu móti og hinsvegar það viðhald sem kallar á aðstoð iðnaðarmanna og
sérfræðinga.
Flestir húseigendur fylgjast vel með útliti hússins síns og sjá því fljótt hvort þörf er á viðhaldi.
Almenna reglan varðandi steinsteypt hús er að mála húsin með ákveðnu millibili, sem fer eftir gerð
þeirrar málningar sem notuð hefur verið. Ef engar skemmdir eru sjáanlegar er nægilegt að skafa
lausa málningu í burtu, bursta með vírbursta og mála síðan yfir. Leitið eftir ráðgjöf í málningardeild
Húsasmiðjunnar, og þá er gott að vita hvaða málning er á húsinu fyrir, því það auðveldar starfsmönnum
málningardeildar ráðgjöfina.
Leitið aðstoðar fagmanna ef þörf er á
Ef skemmdir eru hinsvegar sjáanlegar á yfirborðið steypunnar, svo ekki sé talað um sprungur, er
ráðlegt að kalla til sérfræðing og athuga málið. Sprunguviðgerðir í steinsteypu eru yfirleitt ekki á færi
leikmanna og kalla á aðstoð iðnaðarmanna.
Að fenginni ráðgjöf getur húseigandinn síðan ákveðið framhaldið, hvort hann málar sjálfur eða fær
aðstoð til þess hæfra manna. Húsamálun er lögvernduð iðngrein og húsamálarar hafa yfir að ráða
þekkingu og þeim tólum og tækjum sem tryggja að viðhaldið verður með þeim hætti sem bestur er.

Murfill
Hvítt vatnsþétt akrýlefni með mikla teygju.
Sérstaklega gott á vatnsbretti og alla lárétta fleti
undir málningu. Heldur teygju sinni við -30°C til
+100°C. Steypu, múr og asbest þarf að grunna
með Grunni no. 44.
Skrapa sem er hentug til að fjarlægja málningu.
Tvö blöð í hverri skröpu sem snúið er við þegar
það eyðist. Best er að draga að sér skröpuna til
að ná sem bestum árangri.
Waterproofing Coating
Vatnsþétt akrýlmálning með allt að 400% teygju.
Sérstaklega ætlað á sements, kalk eða aðra
steinefna bundna fleti. Heldur teygju sinni við
-30°C til +100°C.Hleypir engri bleytu inn en er
mjög opin fyrir raka út úr steininum. Hægt að
veita 10 ára ábyrgð. Gljástig 7
Útimálning Húsasmiðjan
Útimálning er ætluð á steinsteypta fleti utanhúss
gerð úr ósápanlegu akrýlbindiefni og lútarþolnum
fylli og litarefnum. Hefur góða eiginleika til að
hleypa raka auðveldlega í gegnum sig út úr
steininum. Gljástig 5. Þurrefnisinnihald 38.
Mur akrylmaling
Silkimött alkalíþolin 100% akrýlmálning með gott
efni. Notast á nýjan eða áður málaðan múr og
er sérlega góð beint á ópússaðan stein. Gefur
slétta silkmatta áferð sem helst hrein og hefur
mikið viðnám gegn veðrun, súru regni og annarri
mengun. Gljástig 7. Þurrefnisinnihald 42%.
Mur silikon emulsjon seis
Grunnur á múr og duftsmitandi fleti sem smýgur
vel inn í undirlagið, með einstaklega góða
viðloðunareiginleika og er alkalíþolin. Hægt að
mála yfir með vel flestum málningartegundum.
Andar vel og hleypir raka vel í gegn út úr steypunni.
Á ekki að mynda filmu. Þurrefnisinnihald 10%
Útimálning
107

Panill Veggklæðningar
úr panil
14x85 mm Grenipanill bandsagaður 55100
12x85 mm
12x88 mm
12x87 mm
12x88 mm
12x88 mm
108
Furu, kúlupanill. Sérvinnsla
Greni, kúlupanill
V-Furupanill
V-Grenipanill
V-Grenipanill, hvíttaður
55200
57200
55500
57000
57300
12x87 mm Kúptur grenipanill 55700
12x87 mm Rúnnaður furupanill 55800
12x110 mm Rúnnaður grenipanill 56100
12x110 mm V-Grenipanill 56500
12x110 mm V-Grenipanill, lakkaður 57500
12x110 mm V-Grenipanill, hvíttaður 57600
15x110 mm Grenipanill, lútaður 57400
14x135 mm
Furupanill
Endafræstur m/kúlu 57700
18x135 mm Grenipanill 60000
Fyrr á árum var algengt að innveggir í íbúðarhúsum
væru viðarklæddir með panil, og jafnframt að
slíkir veggir væru málaðir í mildum litum. Á síðari
árum hefur notkun á þessum veggklæðningum
dregist mjög saman í íbúðarhúsum í bæjum, en
hinsvegar hefur stór hluti sumar- og frístundahúsa
verið klæddur með panil og þá oftar en ekki er
sá panill ómálaður, yfirleitt aðeins lakkaður eða
hvíttaður, sem varnar því að viðurinn gulni eða
dökkni með tímanum.
Panill úr furu eða greni er til í nokkrum gerðum
eins og sést á yfirlitinu hér til hliðar, sléttur eða
rúnnaður, með einfaldri fúgu eða endafræstur
með kúlu sem gefur veggklæðningunni
sérstæðara yfirbragð.
Loftaklæðningar
Í stað þess að klæða loftin með panil eru í boði
sérstakar loftaklæðningar, ýmist sléttar eða með
viðaráferð. Þessar loftaklæðningar eru langar
plötur sem eru nótaðar saman, ýmsit þannig að
þær falla nánast alveg saman og mynda heilan
flöt eða með vel sýnilegri fúgu.
Leitið upplýsinga hjá sölumönnum í timbursöludeildum
eða þjónustuveri Húsasmiðjunnar
varðandi þær gerðir loftaklæðninga sem eru í
boði.
Panellakk er sérstaklega ætlað á panel. Með ljósfilter sem
dregur úr gulnun viðarins. Mattur latex “vatnsbæs” sem
hægt er að blanda í miklu úrvali lita og gefur gagnsæa áferð
Þornar fljótt og gefur góða vörn. Einnig til í hvítu til að “hvítta”
viðinn.

Útveggjaklæðningar
Breytileg veðrátta hér á landi kallar á góða vörn útveggja á húsum og jafnframt að slíkar klæðningar
séu þannig úr garði gerðar að þær þurfi lítið viðhald.
Í aldanna rás hafa útveggir verið timburklæddir, eða úr hlöðnum steinum, en með breyttum tímum var
farið að nota önnur efni, svo sem bárujárn, eða aðrar slíkar veggjaklæðningar.
Flest þessi efni hafa kallað eftir yfirborðsmeðhöndlun, málningu eða annarri slíkri meðhöndlun, og
þess vegna hafa komið fram lausnir sem kalla á lítið sem ekkert viðhald eins og innbrennda litarhúð
á báruáli og sléttum álklæðningum, viðhaldsfríar trefjaklæðningar og hleðslusteinar fyrir útveggi og
aukin notkun á gleri.
Í nágrannalöndunum hefur múrsteinn verið mikið notaður í útveggi, því útveggir úr múrsteini kalla
á lítið viðhald og eru með mikið veðrunarþol. Vegna þessara kosta hefur notkun á múrsteinum og
öðrum hleðslusteinum sem vörn á útveggi rutt sér verulega til rúms hér á landi á síðustu árum til
viðbótar við hefðbundnar viðarklæðningar.
Við hönnun nýrri bygginga hefur verið tekið æ meira tillit til þessara þátta hvað varðar verndun útveggja
og það hefur færst í vöxt að blanda saman ýmsum lausnum í þessu efni, til dæmi að blanda saman
innbrenndu báruáli/bárustáli og viðarklæðningum, ýmist úr harðviði eða litaðri furu.
Allt frá upphafi hefur Húsasmiðjan boðið upp á gott úrval viðarklæðninga fyrir útveggi ásamt því að
bjóða upp á þau efni, viðarvörn og málningu, sem þarf að nota til að tryggja góða endingu slíkra
útveggjaklæðninga. Jafnframt því að bjóða upp á hefðbundnar viðarklæðningar fyrir útveggi þá hefur
fyrirtækið boðið upp á ýmsar lausnir varðandi
útveggjaklæðningar. Þar má nefna Stoneflex og
Duropal útveggjaplötur, Röben hleðslumúrstein,
frá Þýskalandi og Randers Tegl frá Danmörku,
Novabrik, sem er steypur hleðslusteinn, sem
er skrúfaður á lektur og hentar því jafnt fyrir ný
og eldri hús, bárustál/ál og sléttar álklæðningar.
Þessi upptalning gefur til kynna, að ýmsir valkostir
eru í boði hvað varðar klæðningu útveggja
hjá Húsasmiðjunni, jafnt fyrir nýbyggingar,
viðbyggingar og viðhald eldri húsa.
Sölumenn Timbursölu Húsasmiðjunnar á
Selfossi hafa sérhæft sig í lausnum varðandi
útveggjaklæðningar og er hægt að leita eftir
upplýsingum hjá þeim í síma 480 0800 eða send
tölvupóst á netfangið utveggir@husa.is. Einnig er
hægt að leita eftir upplýsingum hjá Þjónustuveri
Húsasmiðjunnar í síma 525 3000.
Hér á næstu síðum gefur að líta yfirlit yfir
helstu útveggjaklæðningar sem eru í boði hjá
Húsasmiðjunni.
Veggjaklæðningar
109

110
Randers Tegl í Danmörku:
Múrsteinn úr brenndum leir þolir vel veður og vinda og þarfnast ekki viðhalds
Það er engin tilviljun að múrsteinn úr brenndum leir hefur verið eitt helsta byggingarefni á
Norðurlöndum, fyrir utan timbur, í mjög langan tíma. Meginástæðan er sú að hús úr múrsteini þola
vel álag veðurs og vinda án þess að kalla á mikið viðhald. Hjá Húsasmiðjunni er boðið upp á múrstein
úr brenndum leir frá Randers Tegl í Danmörku, sem er einn af stærstu framleiðendum múrsteins í
Norður-Evrópu, með mjög breitt úrval sem framleitt er í tæknilega háþróuðum verksmiðjum, og eru
múrsteinar frá þeim seldir um öll Norðurlöndin ásamt Þýskalandi.
Múrsteinninn þolir vel raka, er fljótur að losa sig við yfirborðsraka og hann fúnar ekki.
Útfjólubláir geislar sólar og súrt regn getur farið illa með málað og fúavarið yfirborð á tré, en
múrsteinninn hvorki upplitast né rýrnar.
Múrsteinn úr brenndum leir þolir vel frost og eyðist ekki af völdum veðurs né vinda. Í staðinn fær
múrsteinninn fallega áferð í áranna rás.
Múrsteinn er vissulega dýrari valkostur sem utanhúsklæðning en hafa verður í huga sparnaðinn af því
að þurfa ekki að mála að fúaverja á þriggja eða fjögurra ára fresti.
Röben – þýskt fjölskyldufyrirtæki sem byggir á gamalli hefð:
Steyptur þýskur hleðslumúrsteinn sem er fáanlegur í ýmsum litum
Annar valkostur fyrir þá sem vilja klæða húsið með klassísku efni eins og steyptum múrsteini er
brenndur steypur múrsteinn frá þýska fyrirtækinu Röben, fjölskyldufyrirtæki sem framleitt hefur
múrstein í meira en 150 ár og starfrækir í dag 16 verksmiðjur i Evrópu og Ameríku.
Novabrik:
Veggklæðning úr steyptum steinum sem hentar jafn á ný og eldri hús
Önnur gerð úrsteinsklæðningar sem rutt hefur sér rúms á undanförnum árum og þykir henta mjög vel
hér á landi er Novabrik, veggjaklæðning úr steyptum steinum, sem eru skrúfaðir á trégrind, og henta
þannig jafnt á ný sem og eldri hús.
NOVABRIK INTERNATIONAL INC. er með aðalstöðvar í Montreal í Kanada, og er með framleiðslu í
Kanada, Bandaríkjunum, Bretlandi, Tékklandi, Suður-Kóreu og í Japan. Novabrik-veggjasteinninn hjá
Húsasmiðjunni kemur frá verksmiðjum Novabrik í Tékklandi.
Múrsteinarnir eru með gróp sem grípur í grindina sem heldur steinunum að veggnum og næsta röð
leggst síðan vel yfir og myndar góða vörn gagnvart veðri og vindum. Steinarnir eru skrúfaðir fastir á
trégrindina með jöfnu millibili.
Novabrik er mjög góður kostur sem veggjaklæðning fyrir ný og eldri hús, allur frágangur í kring um
glugga og á hornum er einfaldur því Novabrik býður upp á fjölda valkosta hvað varðar frágangssteina,
inn- og úthorn og gluggaáfellur.

Stoneflex:
Útveggjaplötur úr glertrefjastyrktu pólýesterefni með yfirborði úr náttúrusteini
Stoneflex er veggklæðing fyrir útveggi úr glertrefjastyrktu pólýesterefni með yfirborði úr náttúrusteini.
Plöturnar eru framleiddar á þann veg að glertrefjaþráðum og muldu grjóti er blandað saman við
kvoðuefni, rúllað út í plötum sem síðan fá yfirborðsmeðhöndlun með mulningi úr náttúrusteini, sem
gefur þeim fallega áferð. Í lokin eru plöturnar síðan hertar í ofni.
Stoneflex er í flötum ferhyrndum plötum, staðalstærðin er 1200mm x 3500mm. Hægt er að panta
plötur í öðrum stærðum, þykkt og þyngd fer þá eftir kornastærð á steinefnum sem eru notuð.
Stoneflex eru sterkar en samt léttar, og þola mikið vindálag ef þær eru festar á réttan hátt og þyngdin
getur verið frá 9,5 kg/m² að 17,0 kg/ m², eftir því hvaða steinefni eru notuð við framleiðsluna.
Stoneflex útveggjaplötur eru úr ólífrænum efnum, og fúna því ekki, eru ónæmar fyrir árásum skordýra
og á þeim þrífst ekki myglugróður. Stoneflex veggjaplötur falla vel að öðrum byggingarefnum og eru
festar með hefðbundnum festiaðferðum. Stoneflex veggjaplötur eru í flokkun 1 sem eldvörn.
Þegar búið er að klæða húsið með Stoneflex útveggjaplötum mynda plöturnar heildstætt útlit vegna
þess að náttúrsteinninn í yfirborðinu gefur húsinu “hraunaða” áferð.
Eternit PLAN:
Útveggjaplötur úr gegnlitaðri trefjasteinsteypu
Annar valkostur varðandi útveggjaplötur úr steinefni er Eternit PLAN, frá fyrirtækinu Dansk Eternit,
sem í dag er hluti Cembrit samsteypunnar í Danmörku. Útveggjaplötur úr náttúrvænni og gegnlitaðri
trefjasteinsteypu. Henta til notkunar innanhúss og utan, til að klæða útveggi, og áfellur, einnig til
notkunar innanhúss, til dæmis sem klæðning í loft. Henta einnig vel til viðhalds á eldri húsum. Hrinda
vel frá sér vatni og óhreinindum.
Duropal Compact:
Útveggjaplötur úr umhverfisvænu harðplasti sem auðvelt er að þrífa
Duropal harðlast er vel þekkt vara á Íslandi og það á líka við um utanhúsklæðninguna Duropal
Compact. Yfirborð harðplastsins er algerlega lokað og því þrífast ekki sýklar né gróður á því. Duropal
Compact er sterkt, auðvelt í þrifum. Til er margskonar áferð sem er sérstaklega góð með tilliti til lítils
endurkasts sólargeisla.
Mögulegt er að velja alla þá liti og áferð sem Duropal býður upp á, og það er fáanlegt í þykkt frá 2 mm
upp að 20 mm, en 6 mm er algengasta þykktin á utanhúsklæðningu. Hver plata er 1300 mm á bredd
og 4100 mm á lengd eða 5,33m².
Hægt er að saga Duropal Compact með sömu verkfærum og viðarplötur. Hægt er að festa Duropal á
timbur, stál og álprófíla
Útveggjaklæðningar
111

112
Báruál/bárustál:
Algengasta klæðning á útveggi í 130 ár á Íslandi
Algengasta klæðingarefni á Íslandi hefur verið galvanhúðað bárujárn. Fyrsta bárujárnið fluttist hingað
til lands einhvern tímann á árunum 1870-1880.
Á seinni árum hafa bæst við fleiri gerðir af klæðningum, s.s. ál, álsink og litaðar álplötur, í nokkrum
litum. Færst hefur í vöxt að nota litað báruál/bárustál með öðrum efnum í útveggjaklæðningar, svo
sem harðviði eða lituðum furuborðum, og þá er báruálið/stálið sett á þannig að bárur eru láréttar á
veggjum.
Séu hús klædd með þessum veggjaklæðningum nálæg sjó eða þar sem hætta er á seltu er frekar
mælt með notkun á lituðu báruáli, en inn til landsins er allt eins hægt að nota litað bárustál, því þar er
ryðhættan minni.
Sléttar álklæðningar:
Veður og álagsþolnar með litarhúð sem stenst sólaljós vel
Húsasmiðjan selur sléttar áklæðningar frá Áltak ehf og BM Vallá.
Áltak hefur undanfarinn áratug sérhæft sig í álklæðningum og undirkerfum fyrir álklæðningar, og
selur Alcan-Novelis ál-klæðningarplötur sem eru margviðurkenndar fyrir einstök gæði í yfirborðslit.
Yfirburðirnir felast í PVDF litarhúð sem er einstaklega veður- og álagsþolin auk þess sem liturinn þolir
sólarljós einstaklega vel og heldur sér nánast óbreyttur í áratugi við erfiðustu aðstæður.
Álplöturnar hnoðaðar á álundirkerfi í sléttum plötum. Beygt inn að gluggum og öll úthorn. Festingar
sýnilegar. Mikið litaúrval.
Í mörg ár hefur BM Vallá boðið ál til klæðningar á húsum hvort heldur litað eða ólitað. Þetta litaða ál
hefur verið Polyesterhúðað og hefur margsannað sig fyrir gæði. BM Vallá býður einnig upp á PVDF
litað ál frá Euromax, fyrirtæki sem hefur orð á sér fyrir einstaklega vandaða vöru. PVDF húðun er
einhver sú besta yfirborðsmeðferð sem völ er á í klæðningum og sem tryggir enn betur þol gegn
veðrun og sólarljósi.
Álundirkerfin frá BM Vallá eru með THERMOSTOP einangrun sem hindrar rafleiðni milli málmfestinga.
Eingöngu er boðið upp á upp á fyrsta flokks álblöndur sem þegar hafa sannað sig við erfiðar íslenskar
aðstæður.
Lituð fura getur verið falleg með öðrum gerðum veggjaklæðningar
Annar valkostur er að nota litaða furuklæðningu sem mótvægi við slétt ál eða báruál á útveggjum.
Furan er þá lituð í dökkbrúnum lit, sem í fjarlægð er þá svipuð harðviðarklæðningu, en kostar mun
minna og með því að endurnýja viðarvörnina reglulega er þetta kostur sem endist árum saman og
gefur húsinu fallegt yfirbragð.
Á þessari mynd er Duropal - veggklæðning
ásamt litaðri furu.

Harðviðarklæðningar:
Fallegur harðviður getur verið mótvægi við
aðrar veggjaklæðningar og undirstrikað hönnun
hússins
Það hefur færst í vöxt að klæða byggingar að
utan með dökkum harðviði, sérstaklega með
öðrum veggjaklæðningum, til dæmis báruáli eða
sléttu áli. Dæmi um slíkar harðviðarklæðningar
eru Jatoba, Tatajuba og Mahóní.
Jatoba er rauðbrúnn harðviður með vel sjáanlegar
viðaræðar. Jatoba er sérstaklega harður harðviður
og er notuð í ýmsan byggingariðnað, gólfefni,
hurðir, gluggakarma og loft- og veggklæðningar.
Tatajuba er ljósari harðviður, ljósbrúnn sem
getur dökknað á með tímanum í dagsbirtu
í dökkbrúnan lit nálægt mahóní. Tatajuba er
notaður í byggingariðnaði, í gólfefni, vegg- og
loftklæðningar.
Til þess að viðhalda þeim djúpa lit sem allur
harðviður hefur upp á að bjóða þarf að olíubera
viðinn reglulega, því ella getur hann gránað með
tímanum.
Útveggjaklæðningar
113

114
Viðarklæðning á
útveggjum
Náttúruleg, hlýleg og umhverfisvæn
klæðning
Timbur er náttúruleg afurð og þolir vel miklar
sveiflur í hita og kulda, jafnvel betur en flest önnur
byggingaefni. Einangrunargildi timburs er einnig
sérstaklega mikið. Þess vegna eru timburhús,
eða hús klædd með timbri eitt algengasta
byggingaefni á norðurhveli jarðar.
Í dag er algengast að timburhús séu klædd með
“vatnsklæðningu”, liggjandi borðum sem læst
er saman með tappa og nót. Hvert borð leiðir
rigningarvatn yfir samskeytin og niður á næsta
borð og þannig áfram til jarðar. Á árum áður
tíðkaðist einnig “standandi” klæðning og þá var
klætt “ein utan á tvær” sem fólst í því að eitt
viðarborð huldi samskeyti borðanna á bakvið.
Töluvert hefur verið um það að blandað sé saman
viðarklæðningu og öðrum efnum, svo sem báruáli
eða sléttu áli. Hægt er að fá vatnsklæðningu í
nokkrum gerðum.
Viðarklæðning húsa færist í vöxt, fólki líður betur
í timburhúsum og þau eru í sókn vegna þess
hversu umhverfisvæn þau þykja.
Timbur utanhússklæðningar
Húsasmiðjan hefur framleitt staðlaðar
utanhúsklæðningar úr timbri í fjölda ára t.d.
vatnsklæðningar, bæði heflaðar og bandsagaðar,
sléttar og kúptar, ásamt bjálkaklæðningu
og hefðbundinni standandi klæðningu.
Klæðningarnar eru framleiddar úr valinni,
skandínavískri þéttvaxinni furu, ofnþurrkaðri
niður í 16-18 % rakastig.
Klæðningarnar eru til í lengdum frá 3,6 og upp í
allt að 6,0 m.
Mikilvægt er að bera strax á utanhússklæðningar
og þarf að grunna þær með t.d. Vísi grunni og bera
síðan á 2 umferðir af hálfþekjandi eða þekjandi
viðarvörn. Ekki er mælt með mjög ljósum litum á
timburklæðningar svo sem natur eða furu lit.

Húsasmiðjan rekur eitt öflugasta sérsmíðaverkstæði landsins
Á timburverkstæði Húsasmiðjunnar í Súðarvogi bjóðum við uppá eina öflugustu sérþjónustu í
timburvinnslu sem völ er á. Þar fer fram borðplötu- og sólbekkjavinnsla, auk þess sem hægt er að
sérvinna panil, vatnsklæðningar, gólflista og gerefti allt eftir óskum hvers og eins.
Timburverkstæðið framleiðir líka mikið af sérunnum klæðningum eftir teikningum eða sýnishornum.
Ef þig vantar frekari upplýsingar, hafðu þá samband við ráðgjafa Timburmiðstöðvar Húsasmiðjunnar í
Grafarholti, sem veita allar nánari upplýsingar
Rétt viðarvörn tryggir langa endingu
Góður undirbúningur á viðarvörn tryggir betri endingu og vörn viðarins, ásamt því að leggja góðan
grunn að síðara viðhaldi. Þetta á sérstaklega við um nýjar viðarklæðningar en á ekki síður við um áður
meðhöndlað tréverk.
Ef fylgt er leiðbeiningum um notkun efnanna ásamt því að leita ráða í málningardeildum
Húsasmiðjunnar þá getur þú komist hjá ótímabæru viðhaldi og ónauðsynlegum útgjöldum á komandi
árum.
Nýr ómeðhöndlaður viður er fljótur að láta á sjá vegna ágangs sólarljóss og raka. Eiginleikar viðarins til
að hrinda frá sér vatni eru fljótir að minnka og yfirborðið fer að draga til sín raka.
Þess vegna er mælt með að verja viðinn strax, jafnvel að bera á viðarklæðninguna áður en hún er sett á.
Í sumum tilfellum er byrjað að bera Tox grunnfúavörn á nýja timburklæðningu áður en hún er sett á
útveggina. Með því að bera á borðin áður en þau eru notuð er tryggt að fúavörnin nái á alla kanta og
brúnir og sérstaklega inn í endatré.
Sama á við um Visir olíugrunn, hann má einnig bera á borðin fyrir klæðningu, eða grunna vegginn í
heild þegar klæðningin er komin á. Sérstaklega er bent á að bera fleiri en eina umferð á borðaenda,
blautt í blautt, sem tryggir betri vörn.
Þegar búið er að verja vatnsklæðninguna á þennan hátt er bæði búið að tryggja betur endingu viðarins
ásamt því að með þessu er viðurinn betur undirbúinn fyrir frekari viðarvörn, hvort sem um er að ræða
hálfþekjandi viðarvörn eða málningu
Mikilvægt er að verja vatnsklæðninguna svo að hægt sé að tryggja langa endingu hennar. Nauðsynlegt er að grunna nýjan
við með Visir, glærri grunnviðarvörn sem ætluð er til notkunar á allt tréverk utanhúss. Því næst má mála yfir, til dæmis með
Trebitt oljebeis, sem er öflug hálfþekjandi olíuviðarvörn, eða með Demidekk Maling, sem er þekjandi akrýlviðarvörn, sem
myndar endingargóða filmu.
Vatnsklæðning
21x110 mm
21x110 mm
Vatnsklæðning, fura,
bandsöguð (V-fúga)
50400
Vatnsklæðning, fura (V-fúga) 50800
21x110 mm Furu, kúlupanill. Sérvinnsla 50600
21x120 mm Standandi vatnsklæðning,
fura (slagþil) Sérvinnsla 50700
21x110 mm Kúpt vatnsklæðning, fura 50900
21x133 mm
Bandsöguð vatnsklæðning,
fura (V-fúga) 51000
21x110 mm Rúnnuð vatnsklæðning, fura 51100
21x130mm
Vatnsklæðning, fura, bandsöguð
(J-fúga). Sérvinnsla 51200
215x88 mm Bandsöguð vatnsklæðning 50500
34x133 mm Bjálkaklæðning, fura 51400
18x110 mm Bandsagað, greni 51600
Útveggjaklæðningar
115

116
Höfuðgrind með glærum skermi og
heyrnarhlífum
Höfuðgrind Peltor með eyrnahlífum og glærri
höggþolinni polycarbonat andlitshlíf. Hentar
vel þegar verið er að slá með vélknúnu orfi og
eins þegar verið er að vinna með slípirokk.
Vnr. 5850264
Hanskar
Góðir vinnuhanskar eru nauðsynlegir við
garðverkin. Í verslunum Húsasmiðjunnar er
mikið úrval vinnuhanska, sem henta fyrir allt
frá léttum garðverkum í erfiðisvinnu.
Vnr. 5865920
Greinaklippur
Einnar handar greinaklippur HiPoint, sem
henta vel til að klippa minni greinar, snyrta
rósir og runna. Öryggislás tryggir að þær
opnist ekki nema þegar verið er að klippa.
Vnr. 5084663
Fíflabani
Fíflabani “Wonderweed”, notar blöndu af
vatni og og illgresiseyðinum “Roundup”. Tekur
300ml af blöndu í einu – skammtar sjálfur,
hver skammtur er 0,3ml. Má geyma blöndu í
rörinu. Þægilegur og fljótlegur í notkun.
Vnr. 5087361
Laufhrífa
Létt laufhrífa með fjaðrandi tindum, 21 alls.
Með henni er auðvelt að sópa saman laufi
og léttu rusli af grasflötum, moldarbeðum
og malarsvæðum. Laufhrífa vinna best með
léttum sveiflandi hreyfingum og skilur þá eftir
lausamöl og smásteina.
Vnr. 5084335
Stungugaffall
Stungugafflall er nauðsynlegur til að stinga
upp moldarbeð og losa um jarðveg á milli
plantna til að hleypa lofti og næringarefnum
að plönturótunum. Einnig má nota þá til að
taka upp kartöflur eða losa moldaryfirborð.
Vnr.5084170
Stunguskófla
Stunguskóflur eru til margra verka nytsamlegar
í garðyrkju. Hægt er að velja um tvær megin
útfærslur; með þveru blaði sem hentar fyrir
lausan jarðveg og með yddu blaði, eins og hér
sést, sem passar best þar sem þarf að stinga
gegnum svörð.
Vnr. 5084080
Kantskeri
Kantskerar eru nauðsynlegir til að jafna kanta
á blómabeðum og skera til grasþökur við
þökulögn. Þríhyrndur kantskeri eins og hér
sést, þar sem skurðarflöturinn er L-laga, er
algengari og með þeim er auðvelt að skera
eftir snúru. Aldrei má stíga eða hoppa á
kantskerana, við það geta þeir skemmst.
Vnr. 5084402
Malarhrífa
Malarhrífur eru líka kallaðar garðhrífur. Þær
hafa járnhaus með útstönsuðum, sterkum
tindum. Notagildi þeirra felst í styrkleikanum
og þær eru mest notaðar til að vinna og jafna
mold í beðum fyrir útplöntun eða sáningu.
Einnig eru þær notaðar til að raka og jafna
sandi og möl.
Vnr. 5084280
Hekkklippur
Rafknúnar hekkklippur, IKRA, 550W, 60
sm blað, klippigeta 18 mm. Ef mikið þarf
að klippa af limgerðum í garðinum er koma
rafmagnshekkklippur sér vel. Við stærri
verk gæti verið hentugra að nota vélknúnar
hekkklippur með tvígengismótor.
Vnr. 5083540

Rafmagnsorf
Sláttuorf rafmagns, Wolf Garten GT845,
�450W - 2.2kg. Er með 2línur 1.6mm 2x6m
- sláttubreidd 25cm. Er með stuðningshjól
sem hægt er að taka upp. Hægt að stilla�haus
og skaft.
Vnr. 5084545
Tvígengisorf
Bensínknúið sláttuorf með tvígengismótor,
Texas, BCX300, 30 cc. Er með 40 sentimetra
sláttubreidd. Með beint skaft sem auðveldar
notkun og slátt. Ath: Notar blandað bensín.
Vnr. 5085500
Grasklippur
Handvirkar grasklippur Wolf Garten, sem
notaðar eru til að snyrta kanta og klippa
minni grasbrúska.
Vnr. 5084504
Úðabrúsi
Úðabrúsi Pulsar 7. Tekur 5 lítra. Hentar vel ef
úða þarf gegn skordýrum eins og blaðlús og
trjámaðki.
Vnr. 5087351
Grasklippur
Wolf Garten, með Lion rafhlöðum, 75 mínútna
vinnutími. Henta til klippingar á grasi þar sem
erfitt er að koma sláttuvél eða vélorfi að.
Tvö blöð fylgja: Annað til að klippa gras, hitt
til að snyrta runna.
Vnr. 5084532
Stórgreinaklippur
Klippur HiPoint fyrir stórar og sverari greinar.
Löng handföngin auðvelda klippinguna og eins
er hægt að ná hærra upp í tré.
Vnr. 5084669
Hekkklippur
Hekkklippur HiPoint til að klippa nýjar og mjórri
greinar á runnum og limgerðum. Hekkklippur
eða limgerðisklippur eru eiginlega stórgerð
skæri með gerðarlegum sköftum, ætlaðar til
að formklippa limgerði og runna. Báðar hendur
þarf að nota til að beita þeim.
Vnr. 5084667
Keðjusög - rafmagn
Rafknúin keðjusög Texas, 2000W, 40 sentimetra
blað. Hentar til að saga sverari greinar og
þegar fella þarf tré. Gæta verður þess að
nota tilhlýðilegan varnarbúnað og fylgja
öryggisfyrirmælum framleiðandans til hlítar.
Vnr. 5083575
Sláttuvél - bensín
Sláttuvél Texas SP46 með 4-gengis bensínmótor,
4,75 hestöfl. Sláttubreidd 46 sm, 60 ltr
safnpoki fyrir gras, stillanleg hæð á hjólum í 5
þrepum.
Vnr. 5085237
Sláttuvél - rafmagns
Rafknúin sláttuvél frá Black & Decker. 1200W,
sláttubreidd 34 sm. 5 hæðarstillingar - 35 lítra
safnpoki. Ætluð fyrir litla og meðalstóra garða
Vnr. 5085134
Verkfæri
117

118
Rétt áhöld létta þér verkin
Það þarf mörg handtök til að koma upp sælureit við heimilið eða frístundahúsið, hvort
sem verið er að vinna verkið frá grunni eða endurbæta aðstöðu sem þegar er til staðar.
Að mörgu þarf að hyggja, framkvæma jarðvegsskipti, grafa holur fyrir staurum og
uppistöðum, saga staura og pallaefni.
Öll þessi verk kalla á fjölda sérhæfðra verkfæra, og þá kemur Áhaldaleiga Húsasmiðjunnar þér til
aðstoðar. Þar er hægt að leigja flest þau verkfæri sem þarf við smíði og viðhald á heimilinu, pallinum
eða í garðinum.
Þar er hægt að leigja smágröfur og staurabora í undirbúning verka við smíði á pallinum, bútsagir,
borvélar og önnur handverkfæri til smíðinnar og svo mætti lengi telja. Úrval verkfæra er mikið í
Áhaldaleigu Húsasmiðjunnar og engin ástæða að fjárfesta í dýrum og sérhæfðum verkfærum, þegar
hægt er að leigja þau.

Áhaldaleigur
um land allt...
Akranes 433 6503
Borgarnes 430 5544
Dalvík 466 3204
Egilsstaðir 470 3100
Grafarholt 520 3902
Hafnarfjörður 525 3505
Húsavík 464 8500
Hvolsvöllur 487 8485
Akureyri 460 3517
Selfoss 480 0811
Skútuvogur 525 3188
Reykjanesbær 421 6500
Ísafjörður 450 3300
Vestmannaeyjar 488 1050
Höfn í Hornafirði 478 1600
Áhöld fyrir garðvinnu og viðhald
Í áhaldaleigum Húsasmiðjunnar er hægt að leigja
margvísleg tæki fyrir viðhald og garðvinnu, til að
létta sér verkin.
www.husa.is
Þú getur skoðað á heimasíðu Húsasmiðjunnar
hvort tækið er laust til útleigu:
Þú ferð inn á heimasíðuna, www.husa.is, smellir
á hnapp áhaldaleiga á forsíðu og athugar hvort
tækið er til.
Gólfslípivél
Hentar til að slípa pallinn. Vélin
notar sandpappír sem áhaldaleigan
selur. Leitið ráða hjá starfsmönnum
áhaldaleigu varðandi val á pappír.
Vnr. 2274
Steinsög
Athugið að mismunandi úrval
tækja er í boði á leigunum.
Notuð til að saga til hellur og steina við
hellulagnir. Getur sagað allt að 10 sm
þykkt.. Aðrar gerðir einnig til leigu hjá
Áhaldaleigu Húsasmiðjunnar.
Vnr. 0219
Áhaldaleiga
119

120
Staurabor á hjólum
Þegar verið er að koma fyrir steyptum
stöplaundirstöðum fyrir sólpall, þarf að grafa
holur og staurabor á hjólum auðveldar verkið.
Auðveldur í notkun fyrir einn mann. 5,5
hestafla bensínmótor, 20 og 30 sm borar,
þyngd 84 kg.
Vnr. 2239
Kerra - 2ja hásinga
heppileg fyrir stærri flutninga. Burðargeta
1500 til 2500 kg. Getur borið smágröfu.
Vnr. 2347
Mosatætari - rafmagns
Ef mosinn er aðeins á takmörkuðu svæði eða
ef grasflötin er lítil, nægir að leigja mosatætara
sem gengur fyrir rafmagni, sem er jafnframt
léttari og meðfærilegri.
Vnr. 2151
Kerra - 2ja og 3ja metra
Hefðbundnar kerrur fyrir jeppa og fólksbíla.
Burðargeta 750 kg.
Vnr.2340/2345
Sláttuvél
Það getur í sumum tilfellum verið hagstæðara
að leigja sláttuvél til að slá grasflötina, til
dæmis ef ekki er aðstaða fyrir hendi að
geyma sláttuvél, hún er biluð eða ef við viljum
afkastameiri vél en notuð er venjulega.
Vnr. 2195
Mosatætari - bensín
Mosi er algengt vandamál í görðum og til
þess að losna við hann og auka grasvöxtinn
er gott að leigja sér mosatætara og renna yfir
grasflötina í byrjun sumars. Hjá áhaldaleigu
Húsasmiðjunnar er hægt að leigja mosatætara,
bæði rafknúna eða með bensínmótor, en val
á mosatætara fer eftir stærð grasflatarinnar
sem þarf að hreinsa.
Vnr. 2152
Jarðvegsþjappa
Þegar verið er að leggja hellur og ganga frá
innkeyrslu við hús er nauðsynlegt að þjappa
undirlagið. Þessi þjappa dugar til að þjappa
undir hellulögn, hellumottur fáanlegar á
þessar vélar. Þjöppunardýpt á sandi og möl
30 sm. Bensínmótor, handstart.
Vnr. 2220
Orf
Ef lóðin við heimilið eða frístundahúsið er
mishæðótt getur verið gott að leigja bensínknúið
sláttuorf. Það verður að gæta þess
þegar verið er að slá í kring um tré og runna
að særa ekki trjástofninn því þá flettist
börkurinn af og tréð getur skaðast vegna
vökvataps. Til öryggis getur verið gott að
láta aðstoðarmann halda hlífðarplötu við trjástofninn
þegar slegið er næst honum.
Einfalt að skipta um nælonþráð
í spólu.
Vnr. 2260

Hekkklippur - bensín
Þegar snyrta þarf stærri limgerði er
heppilegra að nota vélknúnar hekkklippur.
Ef limgerðið er í stærri kantinum og aðgengi
er ekki að rafmagni er heppilegra að nota
benínknúnar klippur.
Vnr. 2005
Keðjusög - rafmagn
Ef saga þarf greinar eða runna á afmörkuðu
svæði hentar rafdrifin keðjusög ágætlega
til verksins, að því gefnu að aðgengi sé til
staðar að rafmagni. Keðja er seld sér með
hverri útleigu.
Vnr. 2020
Bútsög
Þegar verið er að smíða pall er bútsögin
verkfærið sem flýtir verkinu og skilar ávallt
réttri sögun, sem gefur pallinum fallegra
yfirbragð.
Vnr. 0172
Hæðarmælir
Þegar verið er að skipuleggja lóðina, setja
upp pall eða leggja stétt, er nauðsynlegt að
setja út hæðarpunkta til þess að pallurinn sé
láréttur, svo dæmi sé tekið. Hjá áhaldaleigu
Húsasmiðjunnar er hægt að fá leigða
fullkomna hæðarmæla frá Leica, Spectra
og Agatec, ásamt fylgihlutum, þrífæti og
mælistiku.
Vnr. 2105
Lipur hjólaskófla
Lipur og nett hjólaskófla sem hentar sérstaklega
vel við pallasmíði og lóðafrágang. Er með 260
lítra skóflu. Sérlega lipur því hún er með beygjur á
öllum hjólum, og breiddin er aðeins 97 cm, þannig
að hún kemst auðveldlega inn um venjuleg hlið
á görðum. Eigin þyngd vélarinnar er 650 kíló.
Fylgihlutir:
• Gafflar fyrir pallettur
• Staurabor
• Lítil afturskófla Vnr. 2630
Keðjusög - bensín
Þegar fella þarf stærri tré, eða klippa niður
gamla runna þar sem stofnar eru orðnir sverari,
er handhægara að nota bensínknúna keðjusög
til verksins, frekar en að saga greinarnar með
handsög. Með keðjusög næst jafnari skurður
og verkið gengur fljótar. Keðja er seld sér með
hverri útleigu.
Vnr. 2010
Hekkklippur - rafmagns
Við klippingu á minni limgerðum nálægt
húsinu er oftast nægilegt að nota rafknúnar
hekkklippur. Þær eru léttari og meðfærilegri
en bensínknúnar klippur.
Vnr. 2000
Borvél
Flestir velja að skrúfa klæðninguna á pallinn
frekar en að negla hana og þá er rafdrifin
borvél/skrúfvél nauðsynleg til verksins.
Vnr. 0180
Nýtt
Athugið að mismunandi úrval tækja er í boði á leigunum.
Áhaldaleiga
121

Author í Tékklandi er einn af leiðandi framleiðendum
reiðhjóla og hlutum fyrir reiðhjól í
Evrópu og keppendur á hjólum frá þeim hafa
verið í fremstu röð í keppnum í Evrópu í mörg ár.
Það vill stundum vefjast fyrir fólki hvaða stærð
af hjóli hentar börnum, en þessi einfalda tafla frá
reiðhjólaframleiðandanum Author ætti að geta
hjálpað einhverjum.
122
Hæð barns (í cm) Stærð á hjóli (í tommum)
< 100 12”
100 -115 16”
115 -130 20”
125 -160 24”
20” Energy 20” Melody
Vnr. 3899968 Vnr. 3899971
24” Matrix 26” Impulse
Vnr. 3899972 Vnr. 3899973
26” Impulse 26” Unica
Vnr. 3899974 Vnr. 3899978
26” Triumph 26” Seance
Vnr. 3899976 Vnr. 3899977

Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Gönguskór
Ítalskir gæðaskór,
leður m/Gartex öndun,
vatnsfráhrindandi
Vnr. 5862969-79
Útivistarfatnaður
Síbreytileg veðráttan á Íslandi kallar á þægilegan
og skjólgóðan útivistarfatnað. Húsasmiðjan
hefur um árabil boðið upp á útivistarfatnað sem
uppfyllir þessar kröfur. Léttar og liprar flíspeysur,
með “vindstoppi” eða úr “softshell”, fyrir þá
sem það vilja, létta og lipra regngalla og góðar
útivistarúlpur með Aquatex-öndun. Góður
fatnaður skiptir miklu máli varðandi vellíðan og
eins og dæmin sanna þá getur veður breyst á
einu vetfangi og þá gott að vera vel búin(n).
Góðir gönguskór eru einnig nauðsynlegir og þurfa
að þola vel margbreytilegar aðstæður. Húsasmiðjan
býður upp á gönguskó af ýmsum gerðum, þar á
meðal vatnsfráhrindandi ítalska leðurskó og létta
gönguskó, einnig úr Gartex-efni með öndun.
Í fatadeildum verslana Húsasmiðjunnar finnur
þú einnig aðrar útivistarvörur, húfur, vettlinga og
sokka, allt gæðavörur og á góðu verði.
Reiðhjól og útivistarfatnaður
123

Útivistar- og ferðavörur
Ferðalög innanlands hafa færst mjög í vöxt
á liðnum árum og á þessu sumri má vænta
þess að enn fleiri leggi í ferðalög innanlands.
Ferðamátinn er margvíslegur, með einfalt lítið
tjald, got fjölskyldutjald, tjaldvagn, fellihýsi eða
hjólhýsi. En það er sama hver ferðamátinn er
þá viljum við njóta ferðalagsins, og þar koma
útilífsdeildir Húsasmiðjunnar einmitt til aðstoðar.
Þar er að finna mikið úrval af vörum sem gera
útileguna ánægjulegri og þægilegri.
Í boði eru margra gerir samanfellanlegra tjaldstóla
og tjaldborða, kælibox, jafnt fyrir kælikubba og
með rafdrifinni kælingu, 12 volta, sem hægt er
að tengja við rafkerfi bílsins eða rafgeymi, jafnt
og 240 volt, sem er góður kostur því aðgengi að
rafmagni eykst stöðugt á tjaldstæðum á Íslandi.
(þá er einnig gott að koma við í rafmagnsdeildinni
og festa kaup á góðri framlengingarsnúru).
Einnig bjóðum við upp á ferðasalerni.
Áður en lagt er upp í ferðalag með tjaldið eða
húsvagninn, er gott að fara yfir ferðabúnaðinn,
sjá hvort allt sé í lagi og ef þörf er á viðbót að líta
við í næstu verslun Húsasmiðjunnar og bæta úr
því sem vantar.
Verð er að finna á
www.husa.is, sjá bls. 3
Góða veislu gjöra skal...
Þegar við erum í sumarfríi, jafnt heima við eða
á ferðalagi, þá viljum við gera vel við okkur og
njóta góðs matar og veitinga, jafnt heima í garði
eða í útilegunni.
Í útilífsdeildum Húsasmiðjunnar er að finna úrval
af samanfellanlegum borðum og stólum sem
sameina þá kosti að vera létt og meðfærileg,
en jafnframt sterkleg, og auðvelt er að ferðast
með, því borðin og stólarnir taka lítið pláss
samanbrotin.
Val er á langborðum eða hringborðum, liprum
stólum og einnig borð með áföstum bekkjum
sem er góður kostur í útilegunni því saman eru
bekkir og borð sérlega stöðug, þótt undirlagið sé
ekki alveg slétt.
124
Vnr: 3900434 Vnr: 3901469 Vnr: 3901474
Vnr: 3901472 Vnr: 3900630 Vnr: 3899362
Vnr: 3899294 Vnr: 3899293 Vnr: 3899400
Vnr: 3899363
Vnr: 3899364
Vnr: 3899360

Sylt4
4ra manna fjölskyldutjald, 2 svefnherbergi. Innra
tjald:Öndunarefni úr Polyamid, ytra tjald: 185T
polyester, PU húðað. 9.5/8.5mm stangir. Stærð:
Með fortjaldi.(140+140)460x210x190cm. Hæð
190cm. Tveir inngangar, einn gluggi PVC, fjórir
öndunarventlar.Þyngd: 8600 gr.
Vnr: 5869206
Arizona
4ra manna tjald með himni og fortjaldi. Innra lag:
Öndunarefni úr Polyamid, ytra lag 190T polyester.
Stærð:Flatarmál án fortjalds 210x240cm, flatarmál
með fortjaldi 130+210x240cm. Hæð 130cm.
Þyngd:6.9kg. 8.5 mm stangir úr glertrefjaefni.
Vnr: 5869200
Palmanova
5 manna fjölskyldutjald. “Braggatjald” með
fortjaldi, stóru geymslusvæði, 1 inngangur, 2
loftrásir. Pláss fyrir 5 manns. Gólfdúkur úr PEplasti.
Tjalddúkur úr pólýester-efni með öndun.
Stærð: (210+110+150)x2440x180/175 cm.
11,0/9,5 mm stangir úr glertrefjaefni.
Vnr. 5869199
Santa Barbara
3ja manna tjald, með fortjaldi. Tvöfalt lag:Innra
lag: Öndunarefni úr Polyamid, ytra lag 190T
Polyester. Stærð: Flatarmál án fortjalds 210x210
cm, flatarmál með fortjaldi 130+210*210 cm,
hæð 130 cm. Þyngd:4.3kg. 8.5mm stangir úr
glertrefjaefni.
Vnr. 5869205
Svefnpoki
Það þurfa allir svefnpoka í útileguna, hér er dæmi
um einn slíkan sem hentar vel, Oulu, sem þolir 8
gráðu frost og vegur aðeins 1,43 kg.
Vnr. 3000045
Vindsæng er einnig nauðsynleg og þær eru til í
nokkrum gerðum, bæði einbreiðar og fyrir tvo,
og sumar jafnvel með kodda.
Útilegubúnaður
125

Blómin og tréin í garðinn
www.blomaval.is
Á næstu síðum færðu örlitla innsýn í heimasíðu Blómavals, aðallega
helstu garðplöntur sem verslanir Blómavals og Húsasmiðjunnar bjóða
upp á um land allt. Miklu meiri fróðleik og upplýsingar er að finna
á stórgóðri heimasíðu www.blomaval.is. Heimasíðan nýtur vaxandi
vinsælda meðal ræktunar-og garðyrkjuáhugafólks enda er óvíða að
finna aðgengilegri fróðleik og leiðbeiningar um blóm og gróður á
Íslandi. Innlit á heimasíðuna og skráning í netklúbb Blómavals er vel
þess virði fyrir alla sem hafa áhuga á að fegra umhverfi sitt og rækta
garðinn.
Garðverkin

morgunfrú (CalenDula oFFiCinalis).
Sígild sumarblóm sem blómstrar stórum gulum eða
appelsínugulum blómum seinni hluta sumars og
stendur langt fram á haust.
Flauelsblóm (tagetis patula) eru lágvaxnar,
10-20 sm háar. Fallegar jurtir sem þurfa mikla sól
og gott skjól. Blöðin og blómin eru æt og tilvalin í
salat.
Hádegisblóm (DorotHeantHus belliDiFormis).
Lágvaxnar jurtir frá hálendisgresjum Suður-Afríku.
Verða sjaldan hærri en 5-10 sm, en bæta það upp
með því að vaxa á þverveginn og mynda allt að
30cm breiða beðju. Blómin opnast aðeins í sólskini
eða þurru, hlýju veðri og þekja þá plönturnar.
stjúpblóm (Viola × WittroCKiana).
Stjúpurnar eru sannkallaðar drottningar sumarblómanna.
Harðgerð og ekkert sumarblóm kemst í
hálfkvisti við þær hvað varðar fjölbreytni í lit. Það
er hægt að rækta stjúpur næstum því hvar sem er.
snædrífa (sutera CorData).
Á síðustu árum hefur Snædrífa notið vaxandi vinsælda
sem sumarblóm í hengikörfur, samplantanir,
veggpotta og svalakassa. Hún þarf jafnan raka og
skjólgóðan vaxtarstað.
Hengilóbelía (lobelia ernuD Var. penDula) er
vinsælt í hengipotta og körfur, einnig svalakassa
og fæst í sömu litum og venjulegt Brúðarauga. Það
stendur vel og lengi í næringaríkri mold og með
jafnan raka.
sólboðinn (osteospermum eClonis) er af
Körfu-blómaætt. Hægt er að fá hann í fjölda
litbrigða, hvítum, bleikum, gulum, rauðfjólubláum
og fölfjólubláum. Sindrandi og djúpri silkiáferð
slær á blómin og til eru afbrigði með skringilega
pípukrýndum blómum sem minna á túrbínuhjól.
Sólboðinn lokar sér í dimmviðri en slær blómunum
út í sólskini og hlýviðri.
Helstu sumarblómin
sjá nánar á www.blomaval.is
Fjólur (HornFJÓla, Viola Cornuta) eru
náskyldar stjúpum, en smávaxnari og með smærri
blómum. Ræktaðar á sama hátt. Fara afar vel í
svalakerjum og samplöntunum með stórgerðari
plöntum.
tóbakshorn (petunia × HYbriDa)
Þau hafa notið geysilegra vinsælda sem sumarblóm
á síðustu árum, enda komast fáar tegundir með
tærnar þar sem þær hafa hælana þegar um plöntur
í hengipotta og svalakassa er að ræða.
glæsitóbakshorn / súrfínur (petunia × super-
HYbriDa ‘surFinia®’) eða „súrfíníurnar“ eru enn
glæsilegri en „gömlu tóbakshornin“ að því leiti að
blómin eru stærri og vaxtarlagið er byggt upp af
löngum, liggjandi greinum sem njóta sín til fulls í
hengipottum og blómakerjum.
margarítur - eða möggubrár - (argYrantHemum
FrutesCens) Blómin minna á baldursbrár, ýmist
gulleit, hvít eða blek, fyllt eða ofkrýnd. Hérlendis
eru þær ræktaðar sem sumarblóm. Þær þrífast
best í svölu loftslagi og verða jafnvel mun þéttari
og blómsælli hérlendis en í nágrannalöndunum.
Haldið moldinni jafnrakri og gefið áburð einu sinni
í viku.
Garðverkin
127

garðagullregn (laburnum Watereri ‘Vossi’)
Garðagullregn verður allt að tíu metra hár runni sem blómgast stórum, gulum blómklösum á sumrin. Plantan er harðgerð en þarf þó gott skjól af gömlum trjám
eða húsum á meðan hún er smá til að vaxa hratt. ++++
birki / ilmbjörk (betula pubesCens)
Ilmbjörkin er einkennistré Íslands og myndar víða
samfellt skóglendi eða kjarr. Birki dafnar best í dálítið
grýttum jarðvegi þar sem raki er á hreyfingu.
En framræstar mýrar henta því líka alveg prýðilega
ef það þarf ekki að berjast við þéttan grassvörð.
+++++
gljámispill (Cotoneaster luCiDus)
Lauffellandi runni. Gljámispill er með harðgerðari
garðrunnum og hentar prýðilega í þéttar, limgirðingar
sem ekki eiga að vera hærri en einn metri.
++++
128
Tré og runnar
sjá nánar á www.blomaval.is
Þol: +++++ = Harðgerð á bersvæði um allt land. ++++= Harðgerð í skjólgóðum görðum. +++ = Harðgerð en
getur kalið suma vetur. ++ = Viðkvæm en getur staðið úti á sumrin. += Viðkvæm, þarf að vera í gróðurskála allt árið.
geislasópur (CYtisus purgans)
Sígrænn runni. Geislasópur er harðgerður og dafnar
ágætlega á grýttu og mögru þurrlendi þar sem sólar
nýtur í ríkum mæli. Setjið gjarnan ögn af skeljasandi
saman við jarðveginn áður en geislasópurinn
er gróðursettur. ++++
Fagursírena (sYringa × prestoniae) – Ýmis YrKi
Fagursýrena er blendingur bogsýrenu og dúnsýrenu
og eru til nokkur yrki sem eru næsta lík. Blómin
eru fagurlega bleikfjólurauð, mörg saman í stórum
skúfum. Þau standa lengi en lýsast með aldrinum.
Plantan er mjög harðgerð og kelur aldrei. Þarf
frjóa, hæfilega raka og kalkríka mold. ++++
Himalajaeinir (Juniperus sQuamata
‘blue Carpet’)
Himalajaeinir er harðgerðasta einitegundin fyrir
íslenska garða. Plantan þarf sólríkan stað, gott
skjól og vel framræstan jarðveg, gjarnan nokkuð
grýttan. Varist of sterkar áburðargjafir. +++++
blátoppur (loniCera Caerulea)
Rúmlega eins metra hár runni með mörgum grönnum
greinum. Einhver besti runni sem völ er á í limgerði,
hvort sem þau eru stífklippt árlega eða látin
vaxa frjálst með hóflegri stýringu. Mjög harðger.
Laufgast oft svo snemma að laufin kelur í vorhretum.
En ný lauf spretta út í tæka tíð í maí. Dafnar
mjög vel um allt land, innan garða sem utan. +++++

unnarós Hansa / HansarÓsin
Blómsæl og árviss um allt land. Afar harðgerð og
vinsæl runnarós. Úfið og gisið vaxtarlag. Þrífst best
í sendnum og frjóum jarðvegi. - Tveggja greina
plöntur af Hansa eru heppilegar í limgerði og
stærri samplantanir.
Hæð 80-100 sm., rauðfjólublá. ++++
garðalyngrós (rHoDoDenDron
‘sCarlet WonDer’)
Blómgast um miðjan júní. Blómin klukkulaga,
krónublöð bylgjuð, dumbrauð með daufbrúnum
æðum. Blómskúfarnir fremur lausir með 5-7
blómum í hverjum. Lauf dökkgrænt, smágert og
tungulaga. Vaxtarlag þétt, vex meira á breidd en
hæð. Hæðin fer sjaldan yfir 60 sm. Frostþol -26°C.
Verja þarf plöntuna fyrir berfrosti, næðingi og
umhleypingum á veturna. +++
runnarós (DornrÖsCHen / DornrÓsin)
Afar harðgerð rós sem hefur reynst árviss með blómgun. Vinsælasta rósin í íslenskum görðum síðustu tvo
áratugina.
Hæð 60 -100 sm., rauðbleik.++++
rifsber (ribes spiCatum, ribes rubrum – ‘rauÐ HollensK’)
Harðgerð og gjöful rifsber. Uppréttar greinar. Gróðursetjið með 100-150 sm milli-bili í djúpan og frjóan
jarðveg í góðu skjóli þar sem sólar nýtur vel. Fjarlægið allar gamlar greinar - þ.e. fimm ára og eldri –
reglulega alveg niður að rót til að hleypa upp nýrri og frjórri greinum. +++++
bergsóley (Clematis - Ýmsar tegunDir)
Bergsóleyjar eru klifurjurtir sem dafna vel í köldum
gróðurskálum. Þær þurfa grind eða strengi til að
klifra upp eftir veggjum og súlum. Hver planta þarf
um eins metra rými á breiddina. Hæðin getur orðið
4-5 metrar. Stór blóm, ýmsir blómlitir. Klippt niður
í 80 sm frá jörð á hverju vori (feb-mars). +
Rósir, ber og klifurjurtir
sjá nánar á www.blomaval.is
Bergflétta - MISMUNANDI GERÐIR
(HeDera HeliX) – Ýmis YrKi
Sígrænn klifurrunni. Bergflétta dafnar ágætlega
upp við húsveggi í Reykjavík og víðar um landið og
hefur náð 6-7 metra hæð þar sem best er. Helst vill
hún vera að norðanverðu eða vestanverðu við hús
svo að vetrarsólin svíði hana ekki. +++
Garðverkin
129

130
www.blomaval.is
www.blomaval.is
fróðleikur um nánast allt
sem viðkemur blómum og gróðri, garða og plönturáðgjöf
Sífellt fleiri nota veraldarvefinn (internetið) til að sækja upplýsingar og fróðleik. Með hliðsjón
af þessari öru þróun hefur heimasíða Blómavals, www.blomaval.is verið efld á síðstu misserum, og þar
er í dag að finna mikinn fróðleik um blóm og gróður, frælista, garða- og plönturáðgjöf ásamt fróðleik um
garðverkin. Blómaval er einnig með öfluga vefverslun, þar sem er að finna margvíslegar vörur.
Meðal þess fróðleiks sem hægt er
að finna á vef Blómavals er:
Matjurtaræktun
Vorverkin – hvað þarf að gera
Haustverkin – hvað þarf að gera
Haustlauka
Garðverkfæri
Umpottun á pottaplöntum
Meðhöndlun afskorinna blóma
Spurt og svarað, þar er að finna
spurningar og svör varðandi garðinn,
inniblóm og plöntur og bonzai-tré
Helstu verk eftir árstíðum
Um lauftré og runna
Klippingar trjáa og runna
Trjáfellingar
Gróðursetningu
Úðun – eitrun
Umhirðu á grasflötinni
Sumarblóm
Þar til viðbótar má nefna upplýsingar um brúðkaup og fermingar,
Græna torgið í Blómavali sem selur mikið af lífrænum vörum og
upplýsingar um verslanir Blómavals og afgreiðslutíma.
netklúbbur blómavals
Með því að skrá sig í netklúbb Blómavals fá meðlimir send
tilboð og fréttir í tölvupósti.
Sérstök netklúbbatilboð verða reglulega í boði.
Rósir og rósarækt
Sáningarleiðbeiningar

Handbók blómavals
um garðverkin
Frábær garðyrkjubók fyrir íslenskar aðstæður.
170 síður af fróðleik og leiðbeiningum.
Bókin er kærkomin fyrir
alla garðeigendur. Rit sem
þetta hefur lengi vantað á
Íslandi og ætti að hitta vel
í mark hjá áhugafólki um
ræktun, byrjendum sem og
þeim sem lengra eru komnir.
Bókin er unnin í samvinnu við
Horticum Menntafélag.
Verð aðeins 1490
Garðverkin

Húsasmiðjan í.heimabyggð
Húsasmiðjan og Blómaval um land allt
Aðalnúmer:
525 3000
Skútuvogur.............. 525.3160.
Grafarholt................ 520.3900
Hafnarfjörður........... 525.3500
Reykjanesbær.......... 421.6500
Borgarnes................ 430.5544
Akranes................... 433.6500.
Ísafjörður................. 450.3300
Dalvík....................... 466.3200
Akureyri................... 460.3500
Húsavík.................... 464.8500
Egilsstaðir................ 470.3100
Reyðarfjörður........... 474.1207
Höfn.í.Hornafirði...... 478.1600
Vestmannaeyjar....... 488.1050
Hvolsvöllur............... 487.8485
Selfoss................... 4.800.800
www.husa.is
www.blomaval.is