Wejdź do Ligi Graczy! - Chłodnictwo i Klimatyzacja
Wejdź do Ligi Graczy! - Chłodnictwo i Klimatyzacja
Wejdź do Ligi Graczy! - Chłodnictwo i Klimatyzacja
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ChłOdNICTwO<br />
Jeżeli instalacja<br />
w poziomie jest<br />
bardzo długa,<br />
również <strong>do</strong>brze jest<br />
zrobić co jakiś czas<br />
syfonowanie<br />
Rys. 4. Elektroniczny<br />
regulator poziomu oleju<br />
SPORLAN<br />
8 m/s. Prędkość jednak nie powinna przekroczyć 15 m/s, ponieważ<br />
powyżej tej prędkości wzrastają znacznie opory przepływu.<br />
Rurociągi ssawne należy prowadzić ze spadkiem w kierunku<br />
sprężarek, by olej mógł swobodnie spływać w czasie zatrzymania<br />
instalacji. Zalecany spadek to 0,8 cm na każdy metr rurociągu.<br />
Trzeba też pamiętać i zwracać uwagę na syfonowanie.<br />
Każdy odcinek pionowy powinien zaczynać się syfonem i kończyć<br />
kontr syfonem. Jeżeli różnica poziomów jest większa niż 5<br />
metrów, to należy również wykonywać syfonowanie na odcinku<br />
pionowym co około 3 metry. Jest to bardzo ważne przy odcinkach<br />
pionowych wznoszących, ale należy też to wykonywać<br />
przy odcinkach opadających.<br />
Jeżeli instalacja w poziomie jest bardzo długa, również <strong>do</strong>brze<br />
jest zrobić co jakiś czas syfonowanie. Robimy to z dwóch powodów:<br />
by zablokować powrót oleju <strong>do</strong> chłodnicy wraz z migrującym<br />
czynnikiem oraz by podnieść rurociąg ssawny i ponownie<br />
rozpocząć jego opadanie. Tego typu syfonowanie robimy co około<br />
20÷50 metrów rurociągu. Warto stosować jeszcze jedną zasadę<br />
– wszelkie <strong>do</strong>datkowe wejścia w rurociąg ssawny wprowadzamy<br />
od góry, po<strong>do</strong>bnie jak i jego odejścia <strong>do</strong> sprężarek. Pamiętajmy,<br />
że wszystkie omówione tu zasady prowadzenia rurociągu nie tylko<br />
są wykonywane pod katem odpowiedniego powrotu oleju<br />
<strong>do</strong> sprężarek, ale też w celu wyeliminowania niekontrolowanego<br />
spływu ciekłego czynnika <strong>do</strong> sprężarek. Syfonowania na odcinkach<br />
poziomych oraz pionowych opadających pełnią głównie<br />
funkcję zabezpieczenia przed ciekłym czynnikiem. A jak niebezpieczny<br />
jest ciekły czynnik powiem już za chwilę.<br />
Wspominałem, że sprężarki są najczęściej <strong>do</strong>starczane z ilością<br />
oleju wystarczającą na małe instalacje. Jest jednak jeden wyjątek.<br />
Są to sprężarki z bardzo małą miską olejową i ich stan oleju<br />
najczęściej nie wystarcza na pokrycie zapotrzebowania na olej<br />
w instalacji. Tego typu sprężarki to miedzy innymi sprężarki rotacyjne.<br />
Ich mała średnica oraz specyficzna bu<strong>do</strong>wa (ssanie jest<br />
podłączone bezpośrednio <strong>do</strong> części roboczej sprężarki, a czynnik<br />
tłoczony jest <strong>do</strong> obu<strong>do</strong>wy sprężarki) powoduje, że w większości<br />
wypadków sprężarki rotacyjne wymagają każ<strong>do</strong>razowo<br />
<strong>do</strong>lania oleju <strong>do</strong> instalacji. Ilość oleju zależy od samej sprężarki<br />
i wielkości instalacji, a szczegółów powinien udzielić sprzedawca<br />
sprężarki.<br />
Wielokrotnie spotkałem się z pytaniem, jak brak oleju może<br />
spowo<strong>do</strong>wać zniszczenie sprężarki, która ma pompę oleju i presostat<br />
różnicowy. Przecież w przypadku braku oleju nastąpi natychmiastowe<br />
wyłączenie sprężarki przez ten właśnie presostat.<br />
Owszem, nastąpi wyłączenie, ale tylko pod warunkiem, ze sprężarka<br />
w tym momencie jest już od dłuższego czasu w ruchu.<br />
I najczęściej zabezpieczy on przed jej zniszczeniem, ponieważ<br />
olej jest jeszcze w postaci cienkiej warstwy na częściach smarowanych.<br />
Ale po takim zatrzymaniu co najczęściej się robi? Reset<br />
presostatu i powtórny start sprężarki. A presostat przez pierwsze<br />
30÷120 sekund jest nieaktywny. To już zwykle wystarcza, by zatrzeć<br />
sprężarkę. A jeżeli nawet to sprężarka przeżyje, to na pewno<br />
<strong>do</strong>jdzie <strong>do</strong> znacznego zużycia jej elementów. To powoduje, że jej<br />
ostateczne zatarcie jest już tylko kwestą czasu. Czy w takim razie<br />
można zabezpieczyć sprężarkę przed zbyt niskim stanem oleju?<br />
Tak, można zastosować elektroniczne czujniki poziomu oleju, często<br />
zintegrowane również z regulatorem poziomu oleju.<br />
Dzięki temu mamy kontrolę poziomu oleju, a w razie zbyt niskiego<br />
poziomu, jego automatyczne uzupełnienie. Jeżeli natomiast<br />
poziom oleju spadnie poniżej progu alarmowego i uzupełnianie<br />
nic nie daje, sprężarka zostanie wyłączona. Tego typu<br />
regulatory często również wyłączają sprężarkę przy zbyt wyso-<br />
kim poziomie oleju, dzięki czemu mamy pełną kontrolę poziomu<br />
oleju w sprężarce. W przypadku układów z większą ilością<br />
sprężarek, każda sprężarka jest wyposażona we własny regulator.<br />
W przypadku układów z dwoma lub ewentualnie trzema sprężarkami<br />
i wyrównaniem poziomu oleju między nimi, regulator<br />
może być podłączony <strong>do</strong> jednej ze sprężarek lub bezpośrednio<br />
<strong>do</strong> linii wyrównania oleju. Jeżeli układ taki nie posiada zbiornika<br />
oleju, regulator spełnia głównie rolę kontroli poziomu, bez funkcji<br />
jego regulowania, ale jeżeli mamy zamontowany o<strong>do</strong>lejacz<br />
i zbiornik oleju, regulator również uzupełnia poziom oleju równocześnie<br />
we wszystkich sprężarkach.<br />
Niski stan oleju w sprężarkach może wynikać również z zaniedbania<br />
serwisu w przypadku wycieku czynnika. Po wycieku<br />
czynnika zawsze jest uzupełniany sam czynnik chłodniczy.<br />
Ale już nie zawsze pamiętamy, że wraz z czynnikiem wycieka<br />
również olej i jego też należy uzupełnić. I to nie zależnie, czy<br />
mamy <strong>do</strong> czynienia z intensywnym wyciekiem, czy też niewielkim<br />
ubytkiem czynnika. Zawsze należy również sprawdzić stan<br />
oleju i go ewentualnie uzupełnić. Jeżeli tego nie zrobimy, ilość<br />
oleju w sprężarkach może okazać się niewystarczająca <strong>do</strong> zapewnienia<br />
prawidłowego smarowania sprężarki. Zapominamy<br />
o tym, że olej może uciec wraz z czynnikiem, a przecież gdy<br />
szukamy miejsca wycieku szukamy właśnie miejsc zaoliwionych.<br />
Pamiętajmy o tym, że stan oleju sprawdzamy nie tylko<br />
zaraz po usunięciu usterki, ale też po kilku lub nawet kilkunastu<br />
godzinach pracy instalacji, gdy ilość oleju w sprężarkach<br />
ustabilizuje się.<br />
Sprężarki śrubowe z centralnym o<strong>do</strong>lejaczem są dużo lepiej<br />
zabezpieczone przed ubytkiem oleju. W samej sprężarce nie<br />
ma miski ani innego zbiornika <strong>do</strong> oleju, a cały olej jest w o<strong>do</strong>lejaczu.<br />
W przypadku sprężarek śrubowych linia olejowa jest już<br />
obowiązkowa – bez niej się już nie obejdzie. W o<strong>do</strong>lejaczu zawsze<br />
znajduje się pływakowy czujnik poziomu oleju, a na linii olejowej<br />
zasilania każdej ze sprężarek znajduje się najczęściej czujnik<br />
przepływu, kontrolujący przepływ oleju dla każdej sprężarki niezależnie.<br />
Czasem zamiast czujnika przelewu jest kontrolowane<br />
ciśnienie oleju tuż przed sprężarką, ale to rozwiązanie w komercyjnych<br />
sprężarkach jest rzadziej spotykane. Takie rozwiązanie<br />
gwarantuje nam, że <strong>do</strong> każdej ze sprężarek jest <strong>do</strong>starczany olej.<br />
Istnieje jednak ryzyko, że zamiast oleju jest <strong>do</strong>starczany ciekły<br />
czynnik, ale o tym zaraz powiem więcej.<br />
Opisane wcześniej przyczyny braku oleju w sprężarce mają<br />
wolny przebieg. Olej ze sprężarki nie znika natychmiast, lecz<br />
jest to czasochłonny proces, czasem trwający nawet kilka miesięcy.<br />
Spotkałem się już z instalacjami, gdzie serwisanci <strong>do</strong>lewali<br />
olej raz na kilka miesięcy bez wnikania w tego przyczynę.<br />
Po kilku takich uzupełnieniach olej nagle wracał <strong>do</strong> sprężarek,<br />
powodując ich zniszczenie, o czym zaraz Państwu powiem.<br />
W instalacji chłodniczej olej ze sprężarki może zniknąć w ciągu<br />
kilku sekund. Dotyczy to typowych sprężarek tłokowych<br />
oraz innych sprężarek z typową miską olejową, nie <strong>do</strong>tyczy<br />
to jednak sprężarek śrubowych ze zintegrowanym o<strong>do</strong>lejaczem.<br />
Co jest przyczyną szybkiego ubytku oleju ze sprężarki?<br />
– Ciekły czynnik.<br />
Ciekły czynnik jest bardzo dużym zagrożeniem dla większości<br />
sprężarek. Jest to zagrożenie zarówno w czasie pracy sprężarki,<br />
jak i również w czasie jej postoju. Błyskawiczne znikanie<br />
oleju z miski olejowej sprężarki ma miejsce w przypadku, gdy<br />
ciekły czynnik zalega w sprężarce w czasie postoju. Czynnik<br />
jest w stanie skroplonym właśnie w misce olejowej. Skąd się<br />
tam bierze? Czynnik chłodniczy ma tendencje <strong>do</strong> migrowania<br />
68 9/2012
Change language