pobierz Informator (pdf - 6,3 MB) - Shiuz.com
pobierz Informator (pdf - 6,3 MB) - Shiuz.com
pobierz Informator (pdf - 6,3 MB) - Shiuz.com
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
INFORMATOR Nr 50/3/2011<br />
wane mechanizmy zmian kriogenicznych<br />
nasienia stanowiły<br />
podstawę opracowywania specyficznych<br />
procedur zamrażania-rozmrażania<br />
nasienia różnych<br />
gatunków zwierząt. Co<br />
więcej, opracowano również<br />
procedury zamrażania plemników<br />
z najądrzy z możliwością<br />
ich wykorzystania do zapłodnienia<br />
in-vitro (IVF).<br />
Szczególne miejsce w opracowywanych<br />
procedurach kriokonserwacji<br />
nasienia zajmują<br />
rozcieńczalniki, które powinny<br />
spełniać odpowiednie wymogi.<br />
Należą do nich:<br />
• Zdolność do utrzymywania<br />
odpowiedniego ciśnienia<br />
osmotycznego (zbliżonego<br />
do fizjologicznego) poprzez<br />
obecność w składzie jonowych<br />
lub niejonowych komponentów.<br />
• Obecność specyficznych krioprotektorów<br />
zdolnych do penetracji<br />
błon plazmatycznych<br />
plemników.<br />
• Obecność specjalnych komponentów<br />
organicznych zawierających<br />
lipidy i białka,<br />
których zadaniem jest ochrona<br />
plemników przed udarem<br />
chłodowym, uszkodzeniami<br />
chłodowymi lub kriouszkodzeniami.<br />
• Obecność substancji hamujących<br />
rozwój bakterii, zwykle<br />
antybiotyków.<br />
• Obecność substratów energetycznychwykorzystywanych<br />
w różnych warunkach<br />
metabolizmu plemników.<br />
• Zdolność do buforowania środowiska<br />
w określonym zakresie<br />
pH.<br />
Należy nadmienić, że tworzone<br />
nowe technologie mrożenia<br />
nasienia różnych gatunków<br />
zwierząt zakładają wprowadzanie<br />
oryginalnych rozwiązań<br />
28<br />
w składach rozcieńczalników.<br />
Dla przykładu, w celu przeciwdziałania<br />
zmianom peroksydacyjnym<br />
lipidów błonowych<br />
plemników, rozcieńczalniki zasilane<br />
są komponentami antyoksydacyjnymi<br />
(L-glutation,<br />
L-askorbinian, L-cysteina, alfa-<br />
-tokoferol). Równolegle z postępem<br />
technologii kriokonserwacji<br />
nasienia wprowadzane<br />
są nowe rozwiązania technik<br />
zabiegu inseminacyjnego poprzez<br />
specjalne konstrukcje kateterów<br />
(np. kateter do pozaszyjkowej<br />
– domacicznej – lub<br />
głębokodomacicznej inseminacji<br />
loch). Dotyczy to również<br />
aspektów poznawczych związanych<br />
z transportem plemników<br />
w żeńskim układzie płciowym.<br />
Towarzysząca temu procesowi<br />
fagocytoza plemników występuje<br />
u różnych gatunków zwierząt.<br />
W przypadku świń stwierdzono,<br />
że już w kilka godzin po<br />
zabiegu inseminacyjnym liczba<br />
żywotnych plemników w układzie<br />
płciowym lochy może ulec<br />
redukcji. Zjawisko to może być<br />
ograniczone przez odpowiedni<br />
skład rozcieńczalnika. Ma to<br />
szczególne znaczenie w przypadku<br />
stosowania kriokonserwowanego<br />
nasienia. Aktualnie<br />
tworzone są nowe technologie<br />
mrożenia nasienia różnych gatunków<br />
zwierząt, które podlegają<br />
ciągłej weryfikacji w warunkach<br />
produkcyjnych. Obok<br />
rutynowo stosowanych procedur<br />
mrożenia nasienia buhaja,<br />
które gwarantują wysoką<br />
wartość biologiczną prób składowanych<br />
w kriobanku stale<br />
doskonalone są procedury<br />
kriokonserwacji nasienia knura,<br />
tryka, królika, ptaków, ryb<br />
i niektórych gatunków zwierząt<br />
nieudomowionych. Szczególne<br />
zainteresowania ośrodków<br />
naukowo-badawczych dotyczą<br />
opracowania wysokosprawnej<br />
technologii kriokonserwacji<br />
nasienia knura, która stanowić<br />
może gwarancję inicjacji<br />
organizacji kriobanku nasienia.<br />
Dokonany w ostatnich latach<br />
istotny postęp w tym zakresie<br />
związany był z uzyskaniem rezultatów<br />
kompleksowych badań<br />
dotyczących charakterystyki<br />
biologicznej nasienia<br />
knura. Wybrane elementy tych<br />
rezultatów, uzyskanych również<br />
w ośrodku olsztyńskim,<br />
stanowiły podstawę opracowania<br />
technologii mrożenia nasienia<br />
knura.<br />
Gatunkowe cechy biologiczne<br />
nasienia knura<br />
Szereg informacji dotyczących<br />
omawianego zagadnienia<br />
przedstawiono w podręczniku<br />
pt. „Biologia rozrodu zwierząt”,<br />
tom II „Biologiczne uwarunkowania<br />
wartości rozrodowej<br />
samca” (Wyd. UWM w Olsztynie,<br />
2007, rozdz. 6, strony<br />
159 -201). Dlatego w sposób<br />
syntetyczny zasygnalizowane<br />
będą zasadnicze problemy<br />
związane z kriokonserwacją<br />
nasienia knura.<br />
Gatunkowo specyficzne cechy<br />
nasienia knura powodowały,<br />
że opracowanie kompleksowej<br />
technologii konserwacji<br />
nasienia było wyjątkowo utrudnione.<br />
Bezpośrednią przyczyną<br />
tych trudności jest:<br />
• specyficzny skład biochemiczny<br />
plazmolemy plemników<br />
knura,<br />
• oryginalna kompozycja wydzielin<br />
dodatkowych gruczołów<br />
płciowych, które obok<br />
spełniania istotnych funkcji<br />
fizjologicznych ograniczają<br />
postęp technologii kriokon-