pobierz Informator (pdf - 6,3 MB) - Shiuz.com
pobierz Informator (pdf - 6,3 MB) - Shiuz.com
pobierz Informator (pdf - 6,3 MB) - Shiuz.com
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sekwencjonowanie genomu<br />
Przełomowym momentem<br />
w historii rozwoju genetyki<br />
molekularnej stało się powstanie<br />
programów sekwencjonowania<br />
genomów. Poza spektakularnym<br />
sukcesem, jakim<br />
było poznanie kodu genetycznego<br />
człowieka, rozszyfrowano<br />
również genom szympansa,<br />
myszy, szczura, kury, bydła,<br />
psa, konia, kota i oposa. Jesienią<br />
2009 roku zakończono również<br />
proces sekwencjonowania<br />
genomu świni (ang. Pig Genome<br />
Project). Lawrence Schook<br />
z Uniwersytetu w Illinois wraz<br />
z rzeszą współpracowników<br />
z siedmiu różnych amerykańskich<br />
i europejskich instytucji,<br />
za sumę około 20 milionów dolarów<br />
dokonali ogromnej, benedyktyńskiej<br />
pracy, badając<br />
różne fragmenty genomu – sekwencje<br />
kodujące, regulatorowe,<br />
niekodujace, cDNA i inne.<br />
Są one deponowane w odpowiednich<br />
bazach danych, np.<br />
w Banku Genów (ang. Gene-<br />
Bank) itp. Jednak mimo zdobycia<br />
tak ogromnej wiedzy, jaką<br />
jest poznanie całej sekwencji<br />
genomu, nadal nie udało się<br />
posiąść pełnej informacji na temat<br />
położenia genów, zwłaszcza<br />
kluczowych dla produkcji<br />
wieprzowiny, ich oddziaływania<br />
na cechy fenotypowe i źródeł<br />
ich zmienności.<br />
Co to są cechy fenotypowe?<br />
Cechy fenotypowe to cechy<br />
zewnętrzne organizmu,<br />
takie jak wygląd, ale również<br />
te, które interesują nas w hodowli<br />
zwierząt, czyli związane<br />
z ich produkcyjnością. Więk-<br />
Od prawej: prof. Lawrence B. Schook<br />
i prof. Jonathan Beever, szfowie projektu<br />
poznania genomu świni<br />
szość z nich to tzw. cechy ilościowe,<br />
a więc takie, których<br />
ujawnianie jest uwarunkowane<br />
wieloma genami położonymi<br />
na różnych chromosomach.<br />
W większości są to cechy istotne<br />
w hodowli z ekonomicznego<br />
punktu widzenia, między innymi<br />
cechy związane z rozrodem<br />
loch, mięsnością, otłuszczeniem,<br />
jakością mięsa. Doskonalenie<br />
tych cech metodami<br />
konwencjonalnymi (konwencjonalna<br />
selekcja) jest mało<br />
efektywne z powodu kilku podstawowych<br />
właściwości, którymi<br />
cechy te się charakteryzują.<br />
Przede wszystkim jest to ich<br />
niska odziedziczalność, możliwość<br />
ich oceny dopiero w późniejszym<br />
okresie rozwoju (np.<br />
długowieczność), albo nawet<br />
dopiero po uboju (np. wydajność<br />
rzeźna) lub też ujawniają<br />
się tylko u jednej płci (np. liczebność<br />
miotu).<br />
Mapowanie genów<br />
Jedną z metod poszukiwania<br />
bazy genetycznej cech ilo-<br />
Fot. L. Brian Stauffer, Uniwersytet w Illinois<br />
INFORMATOR Nr 50/3/2011<br />
ściowych, a więc genów odpowiedzialnych<br />
za ujawnianie się<br />
danej cechy jest określenie położenia<br />
specyficznych obszarów<br />
tzw. QTL (ang. Quantitative<br />
trait loci) czyli loci (miejsca)<br />
cech ilościowych na chromosomach.<br />
W tym celu od połowy<br />
lat 90-tych XX wieku prowadzone<br />
są programy mapowania<br />
genomu. Dzięki świńskim<br />
mapom genetycznym udało<br />
się zidentyfikować w genomie<br />
szereg miejsc odpowiedzialnych<br />
za ujawnianie się<br />
cech produkcyjnych. Począwszy<br />
od pierwszych doniesień na<br />
ten temat, dotyczących rejonu<br />
chromosomu 4, odpowiedzialnego<br />
za odkładanie się tłuszczu<br />
u świń, które zostały opublikowane<br />
w 1994 roku przez Andersson<br />
i współpracowników,<br />
przez kolejnych 15 lat w około<br />
100 opublikowanych doniesieniach<br />
opisanych zostało ponad<br />
5 000 różnych QTL zidentyfikowanych<br />
w genomie świni,<br />
w tym, między innymi 1 285<br />
związanych z jakością mięsa,<br />
404 związane z otłuszczeniem<br />
tuszy, 63 z reprodukcją itd.<br />
Geny kandydujące<br />
W dalszej kolejności obszary<br />
te są badane pod kątem<br />
poszukiwania w nich konkretnych<br />
genów o znanym działaniu.<br />
Jednak jak dotąd poznano<br />
tą metodą niewielką<br />
ich ilość. Można tu wymienić<br />
gen IGF2 (insulinopodobny<br />
czynnik wzrostowy), mający<br />
związek z mięsnością oraz<br />
gen PRKAG3 związany z jakością<br />
mięsa, a zlokalizowany na<br />
chromosomie 15. Jeszcze inny<br />
rejon na chromosomie 2, mający<br />
wpływ na kruchość mięsa<br />
jest prawdopodobnie związany<br />
19
Change language