humanistika - Sarajevske Sveske

Tuzli 2002. godine, koje tretira pitanja koja su u vezi sa identitetom, pogledom na
Druge, razlikama u međusobnim tumačenjima regionalnih južnoslavenskih kultura
i literatura. Ovom prilikom pomenućemo i projekat “Svoji i tuđi u balkanskim
literaturama i kulturama”, koji je nastao kao suradnja između Univerziteta “Adam
Mickjevič”, Poznanj, Polska, Instituta za literaturu, Beograd, Srbija i Zagrebačkog
univerziteta, Hrvatska, Instituta za literaturu Sofija, Bugarska, sa nizom konferencija
koje su uslijedile, u periodu od 2003. do 2007. godine.
Za njihovu uspješnu realizaciju od prevashodnog značenja je to što su u obrazovnim
centrima sačuvani stari oblasni okviri sa prilagođenom postavljenošću koja
je usmjerena prema novim uslovima.
Na primjer, na Filozofskom fakultetu u Ljubljani još uvijek se izučavaju jezici i
književnosti drugih (sada bivših) jugoslavenskih naroda. Isti je slučaj sa Filozofskim
fakultetom u Zagrebu, gdje se u okvirima smjera Južnoslavenski jezici i književnosti
velika pažnja posvećuje pripremanju mladih kadrova sa regionalnim usmjerenjem.
Malo je drugačija situacija na Beogradskom univerzitetu i na Filološkom fakultetu,
gdje je politički režim Miloševića ostavio tragove zapostavljajući jezike i
književnosti bratskih naroda.
Situacija u Bosni i Hercegovini je još drastičnija u tom smislu.
Na Univerzitetu “Kiril i Metodij” u Skopju, još uvijek opstoji regionalna obrazovna
strukturna postavljenost, u okvirima Katedre za makedonsku i jugoslavensku
književnost koja je, s obzirom na izmjene društvenih okolnosti, sada dobila
novo ime: Katedra za makedonsku i južnoslavenske književnosti. Ona je, zajedno
sa katedrom za komparativnu književnost, glavni nosilac za stvaranje mladih kadrova,
jedna sa nacionalnom, ali i regionalnom provenijencijom, a druga sa komparativističkim
pogledima.
Svakako, u pogledu regionalne komparativistike, najimanetnije je Odjeljenje
za makedonsko-južnoslavenske književne i kulturne veze (preimenovano
1999. godine u Odjeljenje za makedonsko-balkanske književno-istorijske veze)
pri Institutu za makedonsku literaturu, koje se bavi projektima iz oblasti regionalne
komparati(vi)stike, kao na primjer: “Fenomen Ljubavi i njegove kreativne
implikacije u balkanskoj literaturi” (IML; 1997-2000); “Makedonska savremena
proza u balkanskom kontekstu” (IML,2001- 2003); “Srodnosti između
savremene makedonske i balkanskih literatura (Realno/ Imaginarno)” (IML,
2002-2004); kao i posljednji ambiciozni projekat “Interkulturna istorija makedonske
literature” (IML, 2009-2011); za čiju su uspješnu realizaciju uvijek
potrebni višenacionalni timovi.
Kod rada na projektima koji su bazirani na komparativnom izučavanju književnosti,
bez razlike da su li u njihovu realizaciju uključeni jednonacionalni ili višenacionalni
timovi, prednosti su višestruke.
Prije svega ovim metodom postiže se demistifikacija određenih “svetih” tačaka
u okvirima nacionalnih književnosti, pri čemu se izbjegava patetičnost u tumačenju
istih segmenata. Istovremeno, preko procesa komparativnog razgledanja,
otvara se mnogo novih zanimljivih, ali zapostavljenih pitanja u okvirima jednona-
SARAJEVSKE SVESKE Nº 32/33 | 111