tutaj - Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności

charakterystyczną jest to, że – choć w rożnym stopniu – ale wszystkie uwzględniały endo i egzogenne
czynniki dostrzegane w etiologii zjawiska, wskazując na jedną, lub wiele przyczyn bezdomności,
eksponując materialny wymiar zjawiska, albo jego psychologiczne i społeczne korelaty. Mimo, iż
definicje te różnią się zakresami pojęciowymi, to częściej są względem siebie komplementarne niż
wykluczające się. W większości rozpoznanych przez A. Pindrala definicji uwzględnione zostały
elementy społecznej i subiektywnej oceny, jako kryterium wystąpienia lub niewystąpienia sytuacji
bezdomności. Takie podejście rozszerza w sposób istotny zakres znaczeniowy terminu bezdomność:
od braku jakiegokolwiek dachu nad głową („bezdachowość”), poprzez brak mieszkania w sensie
materialnym („bezmieszkaniowość”) aż po brak domu w rozumieniu duchowym (brak więzi
rodzinnych, zagubienie, utrata tożsamości, pozbawienie równowagi emocjonalnej i moralnej).
Wielu środowiskom, w polu zainteresowania których znajduje się zjawisko bezdomności, pomóc
postanowiło kilka znaczących organizacji pozarządowych 3 , które wspólnie zarekomendowały
uzgodnioną definicję „osoby bezdomnej” w celu stworzenia lepszych podstaw dla mierzenia skali i
badania charakteru bezdomności, co w konsekwencji służyć ma rozwojowi polityki społecznej.
Definicja brzmi:
„Osoba bezdomna to taka, która z różnych przyczyn, wykorzystując własne możliwości i uprawnienia,
czasowo lub trwale nie jest w stanie zapewnić sobie schronienia spełniającego minimalne warunki pozwalające
uznać je za pomieszczenie mieszkalne. Miejsce spełniające warunki mieszkalne to takie, które nadaje się do
stałego przebywania bez narażania zdrowia, i które umożliwia zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych:
noclegu, zachowania higieny osobistej, sporządzania posiłków” (Raport z fazy diagnozy, 2010).
W swojej analizie dotyczącej typologii bezdomności, zwraca autor opracowania uwagę na to, że
w literaturze przedmiotu najczęściej proponowane są podziały dychotomiczne, rozdzielające populację
bezdomnych na dwa – pod wieloma względami wyłączające się – podzbiory. Autor opracowania
skoncentrował się na tych, które upowszechniły się w myśleniu naukowym. Przegląd proponowanych
w literaturze typologii osób bezdomnych uzupełnił oceną ich wartości poznawczej. Wśród
prezentowanych przez A. Pindrala kategorii pojęciowych znalazły się terminy: „bezdomni z
konieczności” i „bezdomni z wyboru”. Pojęcie bezdomności z konieczności (wymuszonej) dotyczy tej
kategorii osób, o których bezdomności przesądziły czynniki zewnętrzne (egzogenne), niezależne od
człowieka (bezrobocie i ubóstwo strukturalne, de instytucjonalizacja, eksmisja bez prawa do lokalu
socjalnego, utrata domu w wyniku klęsk żywiołowych i in.). Szczególną uwagę poświęcił kategorii
pojęciowej „bezdomność z wyboru” (zdeterminowaną uwarunkowaniami osobowościowymi),
zwracając uwagę na toczącą się w środowisku naukowym dyskusję zmierzającą do ustaleń, czy:
3 Należą do nich: CARITAS Diecezji Kieleckiej, Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności,
Stowarzyszenie MONAR, Stowarzyszenie OTWARTE DRZWI, Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta,
Związek Organizacji Sieć Współpracy BARKA.