Lewiatan Narodów_

Gdy wysłannik papieża zorientował się, że argumenty Lutra są nie do odparcia, stracił
nad sobą panowanie i we wściekłości zaczął krzyczeć: „Odwołaj, bo jeżeli tego nie
uczynisz, wyślę cię do Rzymu, by stawić cię przed sądem; który rozpatrzy twoją sprawę.
Wyklnę ciebie i twoich zwolenników, a wszystkich, którzy będą cię popierać, wyłączę z
Kościoła”. Na koniec oświadczył dumnie i ze złością: „Odwołaj, lub nie pokazuj mi się
więcej na oczy”. — D’Aubigné IV, 6. {WB 72.7}
Reformator wraz ze swymi przyjaciółmi niezwłocznie opuścił legata dając mu do
zrozumienia, że nie powinien oczekiwać żadnego odwołania. To jednak nie zgadzało się z
planami
kardynała. Łudził się, że przemocą i strachem zmusi Lutra do ustąpienia. Teraz jednak
stał pośród swych współpracowników, spoglądając na nich z wyrazem głębokiego
rozczarowania z powodu poniesionej porażki. {WB 73.8}
Wystąpienie Lutra przed kardynałem nie było daremne. Zgromadzeni tam ludzie mieli
doskonałą okazję, by porównać obu mówców i samemu osądzić, co sobą reprezentowali, jak
też ocenić siłę i prawdziwość ich stanowisk. Jak uderzająca była między nimi różnica!
Skromny i pokorny reformator zdecydowanie stał w mocy Bożej, mając po swej stronie
prawdę; wysłannik papieża, wyniosły, arogancki, dumny i niedorzeczny, nie mający ani
jednego dowodu z Pisma Świętego na poparcie swych twierdzeń, mimo to krzyczał:
„Odwołaj, albo zostaniesz wysłany do Rzymu, gdzie poniesiesz zasłużoną karę”. {WB
73.1}
Pomimo, że Luter miał glejt cesarski, zwolennicy papieża planowali schwytać go i
uwięzić. Przyjaciele usilnie prosili reformatora, by nie przedłużał swego pobytu w
Augsburgu, gdyż jest to niecelowe; tłumaczyli, że powinien zaraz wracać do Wittenbergi z
zachowaniem daleko idącej ostrożności, nie zdradzając swych zamiarów. Pod wpływem
tych próśb Luter konno opuścił Augsburg przed świtem, w towarzystwie tylko jednego
przewodnika, którego przydzielił mu burmistrz miasta. Z wieloma obawami potajemnie
przejeżdżał ciemnymi i cichymi ulicami miasta. W tym czasie czujni i bezlitośni wrogowie
knuli jego zgubę. Czy umknie z zastawionych sieci? Dla reformatora były to chwile
niepokoju i żarliwej modlitwy. Wreszcie dotarł do małej bramy w murze miasta. Otworzono
mu i bez przeszkód wyjechał ze swym przewodnikiem. Gdy byli już bezpieczni za obrębem
miasta, przyśpieszyli jazdę i zanim legat papieski dowiedział się o jego wyjeździe, Luter był
już poza zasięgiem swych prześladowców. Szatan i jego emisariusze przegrali. Człowiek, o
którym sądzili, iż znajduje się w ich ręku, umknął jak ptak z sideł ptasznika. {WB 73.2}
Wiadomość o ucieczce Lutra zaskoczyła i rozwścieczyła legata. Spodziewał się, że za
mądre i zdecydowane poradzenie sobie z człowiekiem zakłócającym spokój w Kościele
otrzyma jakieś wysokie stanowisko, jednak nadzieja ta zawiodła. Swój gniew wyraził w
liście do Fryderyka, elektora saskiego, zaciekle oskarżając w nim Lutra i żądając, by
85