Lewiatan Narodów_

Rozdział 6 — Dwóch Bohaterów
Ewangelia dotarła do Czech już w IX wieku. Przetłumaczono wtedy Biblię i
nabożeństwa odbywały się w języku narodowym. Jednak w miarę wzrostu znaczenia
papiestwa Słowo Boże stopniowo usuwano w cień. Grzegorz VII, który uważał upokarzanie
królów za swój obowiązek, w nie mniejszym stopniu dążył do opanowania ludu i wydał
bullę zakazującą odprawiania nabożeństw w języku czeskim. Papież wyjaśnił, że
„Wszechmocny życzy sobie, by nabożeństwa odbywały się w nieznanym dla nich języku
oraz że wiele złego i wiele herezji powstało na skutek niestosowania się do tej zasady”. —
Wylie III, 1. W ten sposób Rzym pragnął zgasić światło prawdy, a lud utrzymać w
ciemności. Lecz Niebo przewidziało inny sposób utrzymania Kościoła Bożego przy życiu.
Do Czech przybyło wielu waldensów i albigensów, którzy wypędzeni w czasie
prześladowań z Francji i Włoch tutaj szukali schronienia. Choć nie ważyli się nauczać
publicznie, pracowali jednak gorliwie w ukryciu i w ten sposób prawda była zachowywana
w poszczególnych stuleciach. {WB 52.1}
Jeszcze przed narodzeniem się Husa byli w Czechach ludzie, którzy otwarcie
krytykowali zepsucie Kościoła katolickiego i rozwiązłość ludu. Krytyka ta wzbudziła
wielkie zainteresowanie. Równocześnie wzrosły obawy duchowieństwa, które rozpoczęło
prześladowania uczniów ewangelii. Prześladowani zmuszeni byli odprawiać nabożeństwa w
lasach i górach, lecz nawet tam dosięgli ich żołnierze i wielu traciło życie. Po jakimś czasie
Kościół orzekł, iż wszyscy opuszczający nabożeństwa według obrządku rzymskiego, będą
paleni na stosie. Chrześcijanie ginęli w płomieniach, ale wierzyli w zwycięstwo sprawy
Bożej. Jeden z tych, którzy „uczyli, że zbawienie można osiągnąć jedynie przez wiarę w
ukrzyżowanego Zbawiciela”, umierając powiedział: „Teraz nienawiść nieprzyjaciela
zwycięża nas, lecz tak nie będzie wiecznie. Z prostego ludu powstanie mąż bez miecza i
godności i jego nie zwyciężą”. — Wylie III, 1. Czasy Lutra należały jeszcze do dalekiej
przyszłości, jednak już wtedy pojawił się człowiek, którego świadectwo przeciw Rzymowi
miało poruszyć narody. {WB 52.2}
Jan Hus pochodził z ubogiej rodziny i wcześnie został sierotą z powodu śmierci ojca.
Pobożna matka, która wychowanie dzieci w bojaźni Bożej uważała za najcenniejszą rzecz,
starała się przekazać to dziedzictwo synowi. Hus rozpoczął swą edukację w prowincjonalnej
szkole, potem studiował na uniwersytecie w Pradze, gdzie przyznano mu stypendium. Do
Pragi udał się wraz z matką. Biedna wdowa nie mogła dać swemu synowi żadnych
kosztowności, lecz kiedy zbliżali się do miasta, uklękła obok młodzieńca i poprosiła Ojca
niebios o błogosławieństwo dla syna. Nie zdawała sobie wtedy sprawy z tego, w jaki sposób
jej modlitwa zostanie wysłuchana. {WB 52.3}
58